6 Eylül 1941 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

/1941 ÜLaR y G A YRAkİ T a ULUS y (oış POLİTİKA) Kanada ve harp Ş Harp başladığı zaman, İngiltere imparatorluğunu teşkil eden geniş memleketlerin mücadeleye karşı na- gııl bir vaziyet alacakları belli de- gı'!d_i. Gerçi İngiltere 1914 harbine h.ugıin imparatorluğiyle bir'arada iş- tirâk etmiş ve yirmi beş sene evelki mücadelede dünyanın her tarafına yşyıl_mı; olan bu memleketlerin bü- yük ölçüde yardımına mazhar ol- muştu. Fakat bir çeyrek asırdanbe- ri imparatorluğun — siyasi bünyesi çok değişmiştir. 1914 senesinde im- paratorluğun cüzü olan her memle- kelıı bırbırın'deıı az çok farklı ola- :. ; ndra.r.lan tayin edilen valiler arafından idare edilmekte iken, ge- çen hâfPlenberi, bilhassa bugün, do- minyon adı verilen memleketler, ta- rnanııylı; müstakildirler. Avustural- ya, Yeni Zelanda, Cenubi Afrika ve anada dahili ve harici politikala- l'n'ıda tam istiklâl sahibi ve İngilte- Te'ye ancak kralm şahsı ile bağlan- mış bırç_r memlekettirler. Bu dört dominyondan Avustural- Yya ve Yeni Zelanda tamamiyle Anglo-Saksonlarla meskündür. Bi- naenaleyh bunların anavatana olan aElll'Au'mı mânası anlaşılır. Fakat Cenubi Afrika dominyonunun nüfu- Su ekseriyet itibariyle Hollandalı- dır. Ve bu asrın başlangıçlarında İn- Biltere ile uzun ve çetin bir muhare- eye de girişmişlerdi. Kanada'nın nüfusu ise, ekseriyet itibariyle fran- ,ııdır. Bînıenuleyh Cenubi Afrika ile Kanada'nın İngiltere'ye ait bir davâ gibi görünen Avrupa mücade- lesine karşı lakayıt kalabilecekleri zannedilmişti. Halbuki bilhassa Ka- nad_a, ilk günündenberi mücadeleyi Penimsemiş ve İngiltere'ye yardım için büyük fedakârlıklara katlan- Boğazlar Tü—rulâye Amiral Sterling'in beyanatı ve Star'ın yazısı dolayısiyle bir alman gazetesinin yürüttüğü mutalealar LBaşı | inci sayfada| İran üzerine hücumun mühim türk menfaatleri bulunan bir böl- gede vukuua gelmiş olduğunu hatırlat - makta ve makalesine şöyle devam etmek- ir * j ea “Eğer Türkiye, galibin payı — olarak 6 Ortaşark'ta vâdedilmiş bir nü- â(ı):ıî;u:;r türlü ilk emarelerine enerjik gurette karşı koyarsa, haklı bir dAva).'ı müdafaa edecektir. Ve bu bahiste, hiç kimsenin şimdiye kadar uııı_ıjindo' şüphe etmediği harici siyasetindeki dürüstlüğü eyliyebilecektir. wı:;:m:!iğ 'Türkiye'nin bu durnsuu_gu na- zarı itibare alınmamaktadır. Çünkü bir âamerikan radyosu spikeri Türk topr.n.kıı— rından, bir Türk verici radyo merkezinden yaptığı bir emisyonda: “yabancı müşahit- ler, Türk efkârı umumiyesinin bütün bu imfialinin yok yere bir çok gürültü oldu- ğu fikrindedirler.,, diyerek Türkiye'de efkârı umumiyenin infiali ile alay etmek- tedir. Ankara radyosunun neşriyatı etrafında Berlin, 5 a.a. — D.N.B. bildiriyor: Anka- ra radyosu da, Amerikan amiralı sterling'in Türkiye'de oldukça heyecan uyandıran be- yanatiyle moşgul olmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri deniz kur- mayı sabık reisi amiral Sterling'in United Press'te neşredilen mütalealarında, Kafkas- Karl Megerle, m, KT ni:lünlâı:,:;lfı ğ;:r::? Bışv_etılı ya petrol balarına yapılacak bir alman i y -m | ileri İngi dilebil ile İngiltere arasındaki bağların sağlamlığını tebarüz ettirmesi bakı- Mından dikkate Jayık — olmuştur. Başvekil Mister Mackenzie King, şerefine verilen bir ziyafette söz a- larak demiştir ki: — Kanada harbe hür milletlerin ; Suurlu bir karariyle girmiştir. Biz serbest bir tarzda İngiltere'nin ya- Nıbaşında yer aldık. , Kanada Başvekilinin bu - sözleri, Biyasi edebiyat değil, hakikatin ifa- desidir. Eğer Kanada harbe iştirâk etmek istemeseydi, dominyonu bu- Na icbar etmek için İngiltere'nin e- İinde hiç bir vasıta yoktu. Nasıl ki her halde resmen aynı münasebetle bağlı bulunan İrlanda, İngiltere'ye dahn_.ya_km ve stratejik bakımdan ı':l büyük &hemiyeti haiz olduğu alde bugüne kadar bitaraflığını muhafaza etmiştir, anada'nın coğrafya vaziyetine ve nüfusunun aslen fransız olduğu- na bakıldığı zaman, bu dominyonun ya c_oğrıfyı yakınlığı dolayısiyle A- Merika'ya, yahut da ırkan olan mü- nasebeti dolayısiyle Fransa'ya bağ- h bulı_ınmuı lâzımgeldiğine — inan- mak lâzımdır. Halbuki Kanada Bir- qılş Amerika ile en yakın münase- t ldıııı—e etmekle beraber, İngilte- re'ye bağlıdır. Ve hele hiçbir. Ka- nadalı fransızın Fransa'ya dönmek istiyebileceğine ihtimal verilemez. anada, vaktiyle Fransa'dan giden Mmuhacirlerle iskân edilmişti. “Yeni Tansa,, adiyle maruf olan Kanada, 1776 senesinde yeni dünya üzerin. dek! Anglo-Sakson müstemlekeleri asington'un liderliği altında isyan ettikleri .Zaâman, İngiltere tarafın- IAH henüz fethedilmişti. Binaen- aleyh Kı.nıd. fransızlarının İngilte- re nle_yhıne açılan isyana iştirâk et- mîlerı beklenmişti. Hattâ Filadelfi- Yya'da toplanan kongre, Kanada'da- i fransızları krala karşı harekete davet etmişti. Fakat gariptir ki Anglo—Sıkımılır, üçüncü Corc'a arşı ayaklandıkları halde fransız- ar Anglo-Sakson kralma karşı sa- dık kaldılar. Bunun sebebi, katolik mîıhehine mensup olup da Kana- da'nın İngiltere'ye ilhakmı temin e- dan 1763 Paris muahedesindenberi ayınlerinin icrasında hür ve serbest olan fr ın, siyasi kadd ratlarını protestan olan asi müstem- lekelere bağlamak istememeleriydi. Eiu?vn_ neticesinde İngiltere, on se- zinci asrın sonunda yeni dünya- daki Anglo-Sakson Batkkai 'u"w. için Türkiye'nin ingilizlere boğazları açması Moskova'ya göre LENİNGRAT ÖNÜNDE çok çetin muharebeler cereyan etti LBaşı 1 inci sayfada) A şehrin isti de yeni hü- cumlar yapmak ümidiyle mevzilerini tak- viyeye teşebbüs etmişler ise de devamlı soövyet taarruzları yüzünden yeni mevzi- lere yer muvaffak lar - dır. Resml bir tebliğde bildirildiğine göre, sövyet tayyareleri 4-5 eylül gecesi Berlin üzerine bir akın yapmışlar ve alman hü- kümet merkezinde bulunan aszkeri ve sı- naf hedeflere yangın ve tahrip bombalari atmışlardır. Yangınlar çıkmış, infilâklar olmuştur. Harekâta iştirâk eden sovyet tayyare- lerinden biri Üssüne dönmemiştir. Almanlar büyük kuvetler tahşit ediyorlar Londra, 5 a.a. — Rus cephesindeki va. ' Berlin'e göre ŞARK CEPHESİNDE harekât devam ediyor (Başı 1 inci sayfada) sövyetler tarafından dökülen mayn ve infi- lâk l dir. Alman kıtaları soövyetlerin anudane su- rette dafaa ettikleri bir t hat- tını kırmağa muvaffak olmuşlardır. Düş- man bu müdafaa hattını tank ve ağır top- larla takviye etmişti. Şark inl ında düşman 4 eylülde tankların himayesi altın- da alman mevzilerine hücum etmiştir. Bir alman tümeninin harekât sahası olan bir bölgede, 24 sovyet tankı, cereyan eden mu- harebelerde tahrip olunmuştur. Diğer bir bölgede, düşman 12 tank kay- betmiştir. n Cephenin merkez bölgesinde alman zirhlı birlikleri tam muvaffakiyetle — neticelenen ziyet hakkında r, Al arın Le- ningrad'a karşı büyük kuvetler tahşit et- mekte olduklarını yazıyorlar, Mamafih alman hariciye nezaretinde bildirildiğine göre, sovyet mukavemeti o kadar çetindir ki şehir henüz çevrilmiş değildir. Timo - şenko'nun ı yüzü Almanlar gayretlerini cephenin —merkez bölgesi Üzerine teksife mecbur kalmışlar. dıir, Odesa şehri Romenlere karşı olan mu- kavemette devam etmektedir. Times siyasi le yazıyor : #“Çetin bir mücadeleye girişmek Üzere Leningrad'ın çok iyi techizatı vardır, * Leningrad halkının maneviyatı da mü- kemmeldir.,, Times'in siyasi muharriri, bundan baş- ka Sovyetlerin tank ve tayyare olarak muazzam zayiat verdiklerini tebarüz et- tirerek Moskova'da toplanacak olan in- giliz - rus amerikan konferansının bir an Şöy- lâzım geleceği ve Türkiye bunu takdirde boğazlara hücum edilmesi icabe- deceği ve bunda ingilizlerin muvaffak ola- eağını zira şimdiki vaziyetin ümuml harp- teki vaziyete hiç benzemediği şeklinde ifa- delerde bulunduğu malümdur, Ankara radyosu bu hususta'şöyle diyor: “wratnerika İle dostça-münasebetler Idame eden bir in hayatını hi eden bu gibi sözlerin nereye — varacağını Sterling gibi vaktiyle o kadar ehemiyetli bir mevki işgal etmiş olan bir zatın bilmesi lâzımgelir. Eğer bunu bilmek kabiliyetinde değilse mesul şahsiyetlere — danışmalı — idi. Amerika'nın harbe girmesi! veya girmemesi aleyhtar olan Amerikalılar, Amerika'nın bu ihtilâfa karışması takdirinde Sterling çapın- daki iktidar kil den korküyorlarsa bunda haksız değiller- dir.,; Türk gazetelerinin neşriyatı kendi .bileceği bir İştir. Harbe girilmesine | evel l larına başlayıp sövyet Rus- ya'ya gönderilecek olan harp malzemesi mıktarıni tayin edeceği üÜmidini izhar et- mektedir. Bir alman tümeni hezimete uğradı Londra, S aa, — Annalist'in askeri müta- leaları: Almanların almağa gayret ettikleri üç şe- hirden ikisi, Odesa ve Leningrat, bugün şark cephesinin muharebe sahnesi içinde bulunu- yorlar. Üçüncü şehre yani Kiyef'e gelince buradan bir haber alınamıyor, fakat cenup ucü Kiyef'te bul, merkez yeni rus muvaffakiyetlerini bildiren haber- ler geliyor. Merkez bölgesinin şimal kısmını teşklil eden Bokova mintakasında Timeçenko, 263 üncü alman piyade tümenini hezimete uğratınıştır. Bu tümen altı gün içinde subay ve asker olmak üzere 7.000 kişi kaybetmiş - tir. Tümenin bakiye mevcudu geri çekilmiş- tir. Timeçenko'nun yaptığı mukabil hücum- larla merkez bölgesinde almanları yeniden mecbur zanne- Berlin, 5 aa. — D.N.B. iyor: Türk matbuatı, Amerika deniz — kurmayı sabık reisi Sterling'in boğazlara dair olan beyana- diliyor. Leningrad'a gelince, almanlar bu şe- hir istikametinde taarruza gececekleri mev- zileri takviyeye gayret ediyorlar, Rus kuvet- tiyle ve “Wos-Ch Star,, makalesiyle meşgul olmakta devam ediyor- lar. 'Tasviri Efkâr şöyle diyor: “Zaman o kadar çok naziktir ki her akla geleni i k di Amerika gazeteleri ve siyasileri bunu na- zarı itibare almalıdır. Yaşadığımız zaman- larda, her hangi bir mesuliyet taşıyan kim- selerin sözlerinde, bu gibi şartların icabet- tirdiği ihtiyat eseri bulunmalıdır. Vaşington Star'ın makalesine gelince, bü- nun kasten endişe uyandırmak İstediği gö- rülüyor. Amerika gazetecileri ve siyaslileri lisanlarına hâkim olmağa çalışsalar iyi ya- parlar,,, « Amerika'daki neşriyatın Türkiye'deki akisleri Roma, 5 aa. — Stefani bildiriyor: 'Türk buatı, “Star,, Â: i ve SÖY leri mukabil hücumlarda bu- lunuyorlar, Burada çok şiddetli muharebler cereyan etmektedir. OÖdesa iyi bir mukavemet göstermekte de- vam ediyor. Mahalli kumandan general Vo- robiyef ağustos sonuna kadar imha edilmiş olan 3-4 tümenin yerine yeniden 2 veya da - ha ziyade rumen tümeninin cepheye gönde- rildiğini haber veriyor. , küçük bir sovyet hücum te- şekkülünü imha etmişlerdir. Düşmandan 12 top, 15 kamyon ve çok miktarda silâh ile harp malzemesi iğtinam edilmiştir.. Müte- addit bolşevik tankları da tahrip olunmuş- tur. Alman hava kuvetlerinin faaliyeti Berlin, 5 aa. — D.N.B, nin bildirdiğine göre, alman hava kuvetleri, 5 eylül günü Poltava - Harkov ve Kiyef - Brovari demir- #ollarını birçok noktalarda tahrip etmiş- tir. Konotp - Orel demiryolu üzerinde birçok kıta nakliye kollarına isabetler kaydedil- miştir. Ösel adaları açığında alman tayyareleri beşer bin tonluk iki sövyet şilebinde yan- gin çıkarmıştır. Ladoga gölünün cenubunda birçok küçük nakliye vapuru, yakılmış veya batırılmıştır. Balıkçılar yarımadasında barakalar, kı- taat tecemmüleri ve topçu mevzilerinde bü- yük tahribat yapılmıştır. Macar kıtalarının harekâtı Budapeste, 5 a.a. — Macar aljansının şark cephesinden verdiği bir habere göre, macar kuvetlerinin müttefik kuvetlerle müştere- ken yaptıkları harekât sistemli bir tarzda devam etmektedir. Soövyet kıtaları tarafından topçu kuvetle- rinin müzaheretiyle yapılan mukabil hü- cumlar neticelenmemiş ve sövyet kıtaları kanlı zaylat vermişlerdir. Macar hava küvetleri düşman topçu mevzilerini muvaffakiyetle bombalamışlar- dir, Havalarda cereyan eden muharebeler (Başı I inci sayfada) günü öğleden sonra, Manş denizi ve fransız sahili üzerinde cereyan eden hava muhare- belerinde düşman ağır zayiata uğramıştır. Elde bul göre, alman avcı Mareşal Büdiyeni Dnlieper'in garp hücumlar yapmakta devam ediyor. Rus kara ve deniz tayyareleri Leningrat tayyareleri 21 ingiliz av tayyaresi ve bir bomba tayyaresi düşürmüşlerdir. Diğer iki miyeti ellerinde bulundurduklarına dair hiç bir alâmet mevcut değildir. Moskova, kışı rahat geçirmek için tedbirler alıyor Mosköva; 5. a.a. — Moskova makamları halkın kışı kabil olduğu derecede rahat Amerika Birleşik devletleri deniz | i için bütün tedbirleri almak- tadır. Mi mikdarda yiyecek birik - geçir sabık reisi amiral Sterling'in infialte tefsirde devamı ediyorlar. Cümhuriyet gazetesi şöyle yazıyor: . “Boğazlara karşı bir ingiliz. hücumunun imkânı kabul edilse bile, Ege denizi mih- ver devletlerinin katl kontrolü altında bu- n ingiliz nasıl geçeceğini bilmek lâzımdır.., İkdam gazetesi de şunu yazıyor: “Amerika matbuatı, makaleleri ile, İn- giltere'yi Türkiye'ye taarruz etmeğe teşvik etmek yani şimdiye kadar bitaraf kalmış olan Türkiye devletini muharipler arasına ithal ey k istiyorlar.,, ni kıylgıstiii halde fransız müstem- lekelerini muhafaza etmiştir. , ? zamandanberi, Kanadalıların bir taraftan İngiltere'ye, diğer ta- raftan da Amerika'ya karşı vazi- yetleri, esas itibariyle aynı olarak kalmıştır. İngiltere de on üç müs- temlekenin elinden çıkmasından al- dığı acı dersten istifade ederek Ka- , nada'yı anavatana bağlı tutacak bir zihniyetle idare ytmişıir. Birleşik Amerika'nın Kanada'ya karşı aldığı vaziyet de yeni dünya devletleri arasındaki münaıeb_etle. rin mahiyetini tebarüz ettirmesi ba- kımımdan dikkate lâyıktır.__Bırleşık Amerika dünyanın en büyuk_ ve en kuvetli devletidir. Kanada ise, on Milyon kilometre murnbbşı meu_a_hı- siyle ve on milyonu geçmiyen nüfu- siyle Amerika'nın komşusudur. Ka- nada ile Birleşik Amerika arasında- i hudut, hiç şüphesiz dünyanın en Uzun hududu olduğu halde üzerin- lı: tek bir istihkâm yoktur. Esasen ma lüzum da yoktur. Amerika is- İği zaman, Kanada'yı istilâ ede- n *Geek bir vaziyette iken, bu mem- Mesut bir nişan Muharrirlerimizden B. Naki Tezel'le Bayan Saide Telhan'ın nişan törenleri dün saat 20.30 da İsmet İnönü kız enstitüsiün- de y . Genç a mesut bir hayat dileriz. da'nın istiklâlini her hangi taraftan gelecek olan tecavüze karşı korumı- ya hazırdır. Kanada'nın bir taraf- tan Amerika ile olan bu yakımn mü- nasebetlerinin, diğer taraftan İngil- tere ile olan sıkı bağlarının sırrı ne- dir? Bu suale Kanada Başvekilinin şerefine verilen ziyafette İngiltere Başvekili Mister Çörçil, en iyi ceva- bı vermiştir. Başvekil demiştir ki: — Kanada ingiliz dili 4 iktedi tiril Bunlarin da - 400.000 ton patates ve 210.000 ton diğer sebzeler vardır. Evelisi akşam, Moskova belediye Teisi M. Pronin, Moskova yeraltı şimendüfer is- tasyonlarının hava hücumlarına karşı sı- ğınak haline getirilmesi; land ğinı söylemiş ve demiştir ki : “— İstasyonlarda binlerce çocuk yatağı, büyükler için üstüste iki sıra yataklar kü- rulmuştur. Akar su getirilmiş, tuyalet yer- leri yapılmış ve hattâ — radyo alıcı mer- kezleri tesis ol ur, Binalar itesi çocuklar için husust yataklı sığınaklar vü- cude getirecek ve fazla ahşap bina bulü: nan mahallelerde de onbin yer altı sığınağı hazırlatacaktır. Buralara da yataklar ya- Ğ ve Ödesa'la yapılan 1 tayyaresi hava dafi topları için — şiddetli K 'de lar. | tarafındı düşman Bu bölgede alman hava kuvetlerinin hâki- tayyare zaylatının yekünu simdiye kadar ld ür. malüm göre 25 ! Alman hava kuvetinin zayiatı yoktur. İtalyan tayyare ve gemilerinin tıkları Roma, 5 a.a. — Öğrenildiğine göre, ital- yan hava kuvetleri ve donanması Akdeniz- de 122 ticaret gemisi, 23 sarnıç gemisi, 49 kruvazör, 42 deströyer, 34 denizaltı ve At- lantik'te de 52 şilep, 6 sarnıç gemisi, 4 kru- vazör, 2 destroyer ve 3 denizaltı batırmiş- Kahire'deki zayiat Kahire, 5 a.a. — Bir tebliğde bildirildiği- ne göre, dün geceki hava akını esnasında Kahire varoşlarında bir yere isabet eden bir bomba yüzünden bir kişi ölmüş, 21 kişi yaralanmış ve ehemiyetsiz hasar olmuştur. İtalyaya dışardan gazele idhali yasak edildi Roma; 5. aa. — D, N, B, : Bahriye ne- zareti tarafından neşredilen bir kararna- me ile bugünden itibaren İtalya'ya gazete ithali ir. Ayni kararname ile pılacak ve sobalar kurülacakt başka 300 bina, bombaların tesirine mu- kavemet edecek surette sağlamlaştırılmış- tır. Bütün bu işler 17 ilkteşrinde bitmiş olacaktır. ,, M. Pronin, Mosl 'da odun Arnavutluk'a da gazete ithali memnu - dur. Şu kadar ki, maliye nezareti, maarif nezareti ile mütabık kalarak kararname- nin umum! hükümlerine tâbi ve bazı ga- zetelerin l üsaade edebi i ve kömür stoku bulunmakla beraber, mah- rukatta tasarruf yapılmasını tavsiye et - miştir. Leningrad'la muvasala kesildi mi ? Moskova; 5, a.a. — Dün Bovyet istihba- rat bürosu rels muavini M. Lozovski, gâ- eĞĞöliDiz * FASINRA âlemin bir burcudur. Kanada bir ta- raftan Birleşik Devletlerle idame ettiği dostane ve müşfik samimiyet- le, diğer taraftan da Britanya mil- letleri camiasına ve anavatana kar- şı beslediği sarsılmaz sadakatle be- şeriyetin bu iki büyük aile kolunu *t üzerinde en ufak bir siyasi e- n'mı b"lilııeıııol::'edir. Bilâkis Kana- birleştiren bağdır. ASA A, Ş. ESMER “— Almanlar bir ay evel Leningrad'ın diş mahallelerine girdiklerini iddia etmiş- lerdi. Neticede bü haberin bir Göbbels ma- rifetinden ibaret olduğu anlaşılmıştır. “Harplerin çok şiddetli olduğu Lenin- grad civarında ve Leningrad - Novgörod da Al | zaylata uğ- İşgal et- ve tikleri araziyi kaybetmemek için, Alman- lar muharebeye yeni kuvetler sokmak mecburiyetnidedir. A b ! lenin ke- sildiğini veya şehrin muhasara edildiğini iddia ediyorlar. Hâdiseleri henüz olmadı 'la İran'da vaziyet sakin LBaşı 1 inci sayfada) 7 vapur, halen servise girecek vazi - yete getirilmiştir. Hasara uğratılarak karaya oturtulan sekizinci vapur ise, kurtarılmak üzeredir. Ve muhtemel olarak yakında o da diğerleri gibi servise girecektir. Müzakerelerin mahiyeti Berne, 5 a.a. — Ofi: “Nouvelle ga- zette de Zurich'in Tahran muhabiri- nin bildirdiğine göre ingiliz sovyet kumandanlıklariyle İran makamları arasında cereyan eden müzakerelerin başlıcaları sovyet kitalarının hangi hatta kadar İran topraklarını işgal edeceği etrafında yapılmaktadır. Bu kıtalar şimdi Tahran'dan 144 - kilo- metre mesafede bulunuyorlar. İran'- lılar, sovyet kıtalarının Bağdat yolu üzerinde mühim bir iltisak noktası olan Kazvin'e çekilmelerini istemek- tedirler. Tahran'daki ingiliz mahfil- leri, ingiliz - sovyet - iran anlaşma - sının bir kaç güne kadar Londra'da bildirileceği ve İran'ın sonradan bir beyanname neşredeceği kanaatinde - dirler. Yeni İran başvekili oldukça mühim bir hastalık geçirdiğinden müzakerelerin neticelenmesi son gün- lerde gecikmiştir. İran'daki alman'lar hakkında ingiliz elçiliği bir liste ha- zırlamış ve endüstri mütehassıslariy- le mühim müesseselerde bilhassa İran demiryollarında çalıştırılması - na lüzum görülen mütehassısları tes- bit etmiştir. İngilizler ve ruslar, al - man elçiliği memurlarının İran'ı ter- ketmelerini istedikleri takdirde bun- ların serbestçe hareketlerini temin için alman elçiliği, amerikan elçisi nezdinde teşebbüste bulunmuştur. Sovyet kuvetlerinin işgal ettikleri topraklarda mahalli idare âmirlerine birer sovyet komiseri ilhak edilmiş- tir. Son günlerde hiç bir hâdise çık - mamıştır. Çin kuvvetleri Foochow'u işgal ettiler Şimdi de $angmen ve Mamoi üzerine ilerliyorlar Çunking; 5. a.a. — Çin kuvetleri, Fuklen eyaletinin merkezi olan Foochov'u tama - miyle işgal etmişlerdir. Formose adasının karşısına isabet eden Foochov, elde edilen malümata nazaran, senelerdenberi Japonlar tarafından askeri ve ticari bir merkez olarak kullanılmak - tadır. Buraya gelen resmi haberlere göre, Çin kıtaları dün sabah şehre girmişlerdir. Bu kıtalar şimdi mühim bir deniz üssü olan Şangmen ve Mamol üzerine yürüyorlar. Bu şehirlerin ikisinde de japon kuvetlerinin işgal ettikleri mevziler sahil bölgesinde- dir. Cepheden gelen telgraflara göre, Çinli- ler 25 ağustosta taarruza geçmişler ve Min ırmağının iki sahilinden ilerlemiğlerdir. Ertesi günü cenup sahilinde ilerliyen kıta- lar Fuşing'i şimal sahilinden ilerliyen kı- talar da Tungku'yu zaptetmişlerdir. Çin kuvetleri ırmağı takiben dün sahah saat 6.80 da Foochav'a doğru yürüyerek tersa- nefi işgal etmişler ve iki saat sonra da şehre dir. Şehrin dan evel Füşing ve Tungku'da şiddetli muharebeler olmüş ve di hü. Biramerikan destroyerine hücum edildi LBaşı 1 inci sayfada| rilen muhriplerden tefrik eden yegüâne &- lâmet Amerikan bandırasıdır. Hiçbir dev- let harp gemilerinin hüviyetini taszrih, ete mek için büyük numaralar kullanmamak- tadır. Bahriye nezareti, Greer muhribine taar- ruz eden denizaltının hüviyeti belli olup bildir Müteaarız imha olunacak Nevyork, 5 aa. — “Greer,, amerikan tor- pPidosuna yapilan taarruz, M. Rüzvelt'e dün derhal bildirilmiştir. M. Ruzvelt, hücuma uğrıyan amerikân ! torpido muhribi hakkında demiştir ki: a| “— Greer'e birkaç defa hücum edilmiştir. Mütearrızın aranması ve bulunduğu takdir- ';q' de imha edilmesi için lâzım gelen tertibat a- lınmıştır.,, İ Nevyork Times'in Vaşington muhabiri şöye — — le yazıyor: SA “Vaşington'da, taarruz eden — denizaltının. alman olduğu zannedilmektedir. Düşman — denizaltısının. Greer amerikan torpldosunu İzlanda'ya giderken batırmağa teşebbüs etmesi, bizi açık denizlerde giden amerikan gemi ve emtlasının müdafansı Jçin harp gemilerimizin — toplarını kullanmak mecburiyetinde bırakmaktadır. » Asıl mühim olan şimdi bütün kuvetleri « mizi Britanya — silâhlarını takviye Siçin mi, yoksa ileride Hitler'in istediği seralt altında — — % mı kulla lâzım tayini me- — — selesidir. Greer'e yapılan hücum, kararımızı — — vermekte bize yardim etmelidir., Hâdise Amerika'yı harbe sürükliyebilir mi? Nevyork, 5 a.a. — Amerikan torpldo müh- —— riplerinden Greer'in maruz kaldığı denizaltı Ç_A hücumunu bahis mevzuu eden Ayan meclisi — hariciye encümeni Azalarından —M. Geörze, — hâdisenin lik nazarda, Amerika'yı harbe sü- ri gör .- miştir. Ayandan M. Vannugs da demiştir ki: “— Bu hâdise başlı başına Amırnu'yı' harbe — süri uüm, Fakat hücumlara maruz kalmakta devam e- dersek mutlaka bir şey olacaktır., Vaşington'da endişe Vaşington, Sa.a. — “Greer,, — deströyerine bir,denizaltı tarafından yapılan taarruz — hakkında mütalealarda bulunan — Associnteğ — Press V diyor. ki: Birleşik Amerika'yı harbe yı.klı.nımuk '_ mahiyette olan ve uzun zamandanberi hek- lenen bu haber, süratle dünyanın dört köşe. sine yayılmıştır. Berlin bu işten haberi olduğunu İnkâr eti — miştir. Vaşington zimamdarları /halkı sakin kal- mağa davet etmişlerse de, endişeli oldukları — Aşikârdır. Londra mütalea yürütmüyor Londra, 5 a.a. — Lonüdra resmi manhfilları, Amerika — torpido —muhriplerinden Greer'in Almanya ile Amerika'yı alâkadar eden bir mesele olarak — telâkki etmekte ve bu mevzu etrafında. müs talea yür imtina Bulgaristandaki Alman askeri tahşidatı hakkında dolaşan sayiaların — mahiyeti nedir ? Berne; 5. aa. — (Bund) gazetesinin Ber Jin muhabiri, dün akşam gazetesine tel - grafla şu malümatı vermiştir : P “Bulgaristan'daki Alman asker tahşi - datı n ecnebi gelen haberler, Alman hariciye nezaretine göre, Alman « Türk münasebetlerini zehirlemek ksadiyle yapılan teği iba » rettir. i Hariciye nezareti, âdeti veçhile, mese. İenin askeri veçhesi hakkında beyanatta bulunmamıştır. Almanya'nın Türklere kar- gı tecavüz niyetleri beslediğine bizzat Türkiye'nin inanmadığı kanaati Berlin'de mevcuttur. Alman teminatının Türkiye'nin — cumlar dır. Bu hücum- lar esnasında Japonlar kısa bir müddet için bu şehri istirdat etmeğe muvaffak ol- muşlarsa da sonra da nihaf surette tarde- dilmişlerdir. Japon kuvetleri, sokak muharebeleri ver mek suretiyle şehri adım adım müdafaa etmişler ve neticede Haikov'a doğru çe- kilmişlerdir. Burada nakliye ve harp ge- binmeleri di Fukien eyaletinde kalan Japonlar, şimdi Mamoi İti Bını tevlit edecek mahiyette ol- madığı da aşikârdır. , "F; A M, von Papen'in Almanya'ya yaptığı se-/ yahat mü: betiyle Alman hariciye neza. reti bu seyahatın mahiyetini yeniden tebığ rüz ettirmiştir. Böbreklerinden hı.ti!"'lu-:' rette mustarip olan von Papen, tedavi al- tına alınacaktır, Bu, von Papen'in Orta ve Yakınşark'taki vaziyet hakkında şifahen lümat vi ve günün İni e etmesine bittabi mani değildir. ve Şangmen'i ellerinde uyorlar, Uzun zamandanberi Füuklen eyaletinde yerleşmiş olan Japonların buradaki mev- zilerini müdafaa için daha büyük bir gay- ret sarfetmemiş olmaları, burada alâka üyandırmiş ve birçok tahminlere yol aç- mıştır. Japonların bu eyaleti tahliye etmeleri Nankin kukla hükümetinin nüfuz ve itiba- rına büyük bir darbe indirmiş ve buna mu- kabil Şan-Kay-Şek hükümetininkini art - tırmıştır. bildirmek, Alman propagandasının eski Adetidir. “L ad'la diği gibi bu şehri Sövyetler Birliği'nin diğer kığım- larına bağlıyan demiryolları da işlemek - tedir. ,, 4 * Bir sovyet tekzibi Moskova, 5 a.. — Resmen bildirildiğine göre Baltık denizinde hiç bir sovyet harp gemisi batırılmamıştır. | Jap ne diyorlar ? Tokyo, 5 aa, — Royter bildiriyor: Hari- ciye nezaretinin gazetesi olan “Japan Times,, Çin'e ait olan Foçov açık llmanından Japoön- ların çekilmesini izah etmeğe Uğraşıyor ve diyor ki: Limanı işgal altında tutmağa — asker! bir Üzum | J. ların bu çekil 1 Atlântik deklârasyonuna uyguündür ve toprak bütünlüğüne ve hukuku hükümraniye hür - met hususunda müsbet bir misal teşkil et. mektedir. Maamafih, Alman - Rus harbi büyük muharip devletler arasındaki kuvet nis - betlerinde yeni bir vaziyet doğurmadığı müddetçe, bu gibi müzakerelerden büyük değişiklikler Ççıkacağına intizar edilemez. İngiltere ile olan ittifakimın çerçeyesi dahilinde Türkiye'nin oynıyacağı rol hak- kında geçenlerde bir Amerikan amirali tâ. rafından yapılan beyanata Berlin'de ehe« miyet verilmemektedir. bi — Türkiye - Bulgaristan arasında demiryolu seferlerine başlanıyor Sofya, 5 a.a. — Burada alınan malümata göre Bul 'la Türkiye daki düe mMiryolu 1 Birinciteşrinden itibaren münâe | kaleye açılacak Meriç Üzerinden geçen Edirne - Silivri Hisar hattı ve bütün köp- Tüler almanların Yunanistan'a taarruzları