2 Kasım 1940 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Cumartesi 2 Her bayram Basıldığı yer : ULUS Basımevi çıkar JI. TEŞRİN Çankırı c:îîîsı' Ankara 1940 Neşı;îi.: ;au:dzum ç EG;UŞ Telefonî—;—;GZ - 1063 MİLLİ SEFIMİZİN U Türk Milleti temiz, emin bir istikbale gururla bakıyor Milli birlik her zamandan ziyade sağlamdır Meclis Milli Şef'in nutkunu büyük tezahürlerle karşıladı yük Millet Meclisinde çok sürekli al- kışlar ve büyük tâzim ve bağlılık tezahürleriyle karşılanan senelik nu- tuklarını irat buyurmuşlardır. Kari- lerimiz, Meclisin dünkü fevkalâde manzarasına ait tafsilâtı diğer sütun- larımızda bulacaklardır. Milli Şefimiz İsmet İnönü, dün Bü- ] Milli Şefimizin nutku şudur : Büyük Millet Meclisinin muhte- Tem âzâsı, Altıncı intihap devresinin ikinci ima senesini açıyorum. Muhte- rTem âzâyı sevgi ve saygı ile selâm- larım. (Alkışlar). Kurulduğu gündenberi tek kay- gusu vatan selâmeti olan Büyük Meclisimizden örnek alarak, geçir- diğimiz mühim sene zarfında, va- tandaşlar arasında sükün ve biribi- rine dayanma, en yüksek mertebe- | de ruhlara hâkim olmuştur. (Bravo | sesleri, Alkışlar). Cümhuriyet hükü- | meti, fasılasız bir dikkatle, dahili ve harici emniyetin muhafazası için bu dürüst hava içinde çalışmak im- kânmı bulmuştur. (Bravo sesleri). Dahili idaremiz Dahili idaremiz, geniş bir hüriyet içinde vatandaşın hukukunu ve em- niyetini temine küdretli, hakiki ve hukuki bir nizam tesis etmiş olmak- :ı mütemayizdir. (Alkışlar). Deni- İ;:â'î'ük:fğ eıııııı!';eth uv.eu:ııl;—i.:î:: ciddi surette müessir olacak hiç bir | hâdise vukua gel iştir. (Bravo, alkışlar). Yürdün emniyetine mües- sir olabilmekten uzak nadir hâdise- ler de adaletin hükmüne teslim o- lunmuşlardır. Dünyayı sarsan büyük buhrana rağmen Türkiye'de yaşıyan herkes, bütün hak ve hüriyetlerine sahip ve bunlardan en geniş bir surette müs- tefit olmaktadır. (Bravo). Memle- ketin her tarafında emniyet ve sü- kün, hale ve atiye itimat mevcuttur. Türkiye, serbesti ile nizamı telif e- den bir hava içinde vatandaşların huzurunu temin edebilen müstesna memleketlerden biridir. (Bravo, şid- detli alkışlar). Vazifedarların dikkat ve ihtima- mı asil milletimizin ve onun Büyük Meclisinin yurtseverliğinden ve ba- siretinden daima feyz ve kuvet alı- yor. Milletten hükümete karşı görü- fen tam ve samimi itimat, milli ku- vetimizin kaynağıdır. (Alkışlar). Bu hal mesuliyet almış olanlara iş- lerinde cesaret ve neşe vermektedir Diğer taraftan hususi idarelerle be- lediyelerimiz, selâhiyet ve vasıtala- tı derecesinde, vazifelerini yapmak- tadırlar. (Bravo). Medeni seviyenin yükselişi ile mütenasiben artan ihti- yaçlara, arzu edildiği gibi cevap ve- tebilmeleri için selâhiyetlerinin ve mali menbalarının takviyesi arzuya şayandır. Belediyelerin ve bunlara sağlı ü lerin larmın tekaütleri hakkında Büyük Meclise takdim edilmiş olan lâyıhanın ka« nuniyet iktisap etmesi, buralarda çalışan vatandasların ve ailelerinin istikbali ve gördükleri hizmetin se- lâmeti bakımından faydalı olacak- tır. Cümhuriye! Adliyesi | marammm Cümhuriyet adliyesi, geçen bir ', sene zarfında kabul buyurduğunuz | yeni kanunlarla teşkilâtını kuvet- lendirip âmme hizmetlerini daha a- meli ve şamil bir şekilde görmek yo- lundadır. Hâkim smmıfının yeni anaz: sırla mühim bir adette takviyesi imkânı hasıl olmuştur. İcra işleri- hnin süratle işlemesi için kanunda yapılan tadilâttan iyi neticeler alı- hacağını ümit etmekteyiz. Cezaev- leri durumunun islâhi üzerindeki çalışmalar ilerlemektedir. Birçok vi- lâyetlerimizdeki cezaevlerinin inşa- — v Nutuk iç ve dış siyasetimizin ana hatlarını ;Nlüku gösteren çok kıymetli bir direktiftir İcabederse milletçe her fedakârlığı göze almak hepimizin kati kararımızdır € sı hazırlıkları bitmiştir. İş esası üze- rine kurulmuş olan cezaevlerinin kadroları, bu bir sene içinde biraz daha tevsi edilmiştir. Müstakbel ad- li faaliyetimize nizam hizmeti gö- recek olan adli teşkilât kanunu lâ- yıhası yakında huzurunuza takdim edilecektir. Buna mütenazır olmak üzere kanunlarımızda yapılması ik- tiza eden tâdiller hakkında yakın- da Büyük Meclise teklifler arzolu- nacaktır. — , ça Avrupa muharebesi Arkadaşlar, Geçen içtima devresinin başında zuhurunu en samimi teessürlerle kaydetmiş olduğum Avrupa muha- rebesi, on dört aydanberi, bütün şiddetiyle devam ediyor. Gösterdiği inkişaflar, facianın Avrupa harici- ne de sirayet ederek bir dünya mu- harebesi şeklini almasını imkân da- hilinde bulunduruyor. Son sene zarfında birçok hür ve müstakil ülkeler ecnebi istilâsına maruz kalmışlardır. Ancak Fransa'dan sonra İngilte- re'ye teveccüh eden hücumların çe- tin bir mukavemete çarpmış olma- sı, muharebeyi yeni bir safhaya in- tikal ettirmiştir. Görünüşte bu saf- ha uzun sürecek ve insaniyetin se- falet ve ıstırabı temadi edip gide- cektir. Bu hazin ihtimaller önünde büyük elemler duymamak, medeni- yetin tereddisini teessüf ve teessür- le kaydetmemek mümkün değildir. (Bravo). Memleketimiz, geçen zor zaman- ları, istiklâl ve masuniyet davâsı et- rafındaki yekvücut çehresiyle sar- sılmadan geçirdi. (Alkışlar). _Hak— kından emin, haklara hürmetkâr ve[ vatan müdafaasına karar vermiş | (Bravo) vaziyeti, bu metanetin sırrını teşkil eder. (Bravo sesleri, | şiddetli ve sürekli alkışlar). Harici siyasetimizi tavsif ederken, mille - Himizin sayısız faziletlerini vatan Milli Şefimiz nutuklarını iradediyorlar için en emin, en verimli şekilde kul- | harici siyasetinde, geçen seneden | lanmak düsturunun, yegâne rehbe- / beri, bir tebeddül vaki olmamıştır. eei o'lacaânvıı bı_r kerâ daha teba-4 Bunun en birinci sebebi, o siyasetin, FŞ B D e 5 KES DĞ CAĞ ee7 |siyasi istiklâl ve mülki tamamiyeti- Geçen içtima devresini açarken, | mizin mahfuziyetini esas tutması ve | harp karşısındaki vaziyetimizi izah | hâdiselerin seyrine göre tahavvül etmiştim. Cümhuriyet hükümetinin | eden haris emeller ile alâkadar bu- Büyük Millet Meclisi âzaları, Milli Şefimizin nutkunu dinliyorlar D lunmamasıdır. (Bravo sesleri alkış- lar.) | Hükümetiniz. —muhtelif vesile- lerle size arzetmiştir ki Türkiye"- nin, hudutları haricinde bir karış toprakta gözü, bir hakkı ihlâle ni - yeti yoktur. Bize, emniyetimize, ©o emniyetle müteradif olan hayati menfaatlerimize tecavüz niyetinde olmıvan hiç bir devlet, bizim siya - setimizden endişe ve bizi, hakkımı- zın mahfuziyetini istediğimizden dolayı, muaheze edemez. (Bravo sesleri). Harp harici vaziyetimiz Muhterem arkadaşlar, Bizim harp harici vaziyetimiz, bi- ze karşı aynı iyi niyeti gösteren ve tatbik eden bütün devletlerle en normal münasebetlere mani değil - dir. Kezalik, harp harici vaziyeti - miz, bizim toprâklarımızın, deniz ve havalarımızın muharipler tara - fından biribiri aleyhine kullanılma- sına istisnasız olarak manidir (bra - vo) ve biz bir muharebeye girme - dikçe kati ve ciddi olarak mani ka- lacaktır. (Bravo). Arkadaşlar, Son zamanlarda harp hırekâhw bazı yeni vesilelerle dikkate şayan inkişaflar gösterdi. Sükün ve selâ - meti bizim için çok ehemiyetli olan emniyet sahamızın içinde dostumuz ve komşumuz Yunanistan maalesef bugün harbe sürüklenmiş bulunu - yor. Bundan doğan vaziyeti, mütte- fikimiz İngiltere hükümetiyle müş- tereken tetkik ve mütalea etmek - teyiz. (Bravo sesleri, şiddetli alkış- lar.) Size arzetmiş olduğum bu siyasi umdeler, memleketlerimizi harp fa- cialarından bugüne kadar nasıl ma- sun bulundurdu ise, yarının emni- yetine de aynı veçhile hizmet ede- cektir, ümidindeyiz. (Sonu 2, inci sayfada) dinlerken Falih Rıfkı ATAY Dün Cümhurreisimiz, altıncı intihap devresinin ikinci içtima yılını, içeride ve dışarıda, büyük bir alâka ile bekle- nen nutku ile açtı. Milli kalkınma hareketinin ileri ve tabil seyrini hülâsa eden kısım, nut - kun hemen dörtte üçünden fazlasını tutmaktadır. Bu, Türk milletinin sulh ve inşa siyasetine ne kadar bel bağla- dığını ispat eder. Fakat bu siyasetin tek ve sağlam mesnedi, toprak ve hüriyet bütünlüğünün masünluğundan ibarettir. Türk milletinin bu masün - |Tuğa ne kadar ehemiyet verdiğini ve onu herşeyden ne kadar üstün tuttu- | ğunu, her kelimesi alkışlarla kesilerek |ifade eden harici siyasete âid kısım, |içerinin ve dışarının, nutuk hakkında- ki müstesna alâkasını tekzip etme - miştir. | Devlet Reisi, Türk siyasetinin he- def ve istikametlerini, hiç kimseyi ha- yal ve şüpheye sevketmiyecek bir vü- zuh içinde, yeniden, açık ve kati bit lisan ile tesbit etmekte haklı idi. Ci- “ emniyet sâhamız içine giren ,, inki- şaf safhasında bulunuyoruz : Yunanis- tan, tecavüze uğramıştır; harp, bütün vaid ve teminatlara rağmen, Balkan « lara ve Adalar denizine sirayet etmiş. tir. Türkiye'nin, karadaki ve denizde- ki coğrafi mevkiini bilmediğine hük- medilemez. Bilâkis, bitaraf her vicdan kolaylıkla hükmeder ki Türkiye, böy- |Te vahim bir sirayeti önlemek için elin- |den geleni, ve gelmiyeceği zannoluna- | a1 yapmıştır; bu sülh memleketi, israf |derecesine varan iyiniyet misalleri vermekte hiç mahzur görmemiştir. | Çünkü aslâ ve bir saniye tereddüde düşmediğimiz, ve şimdi her zamandan fazla tereddüde düşülmesini istemedi- | ğimiz birşey vardır ki o da bu milletin vatan ve hüriyet müdafaasındaki tam |ve kâmil, ve tâviz ve müsamaha götür- |mez karar ve iradesidir. Harp dışında | kalmak için nasıl bütün imkânları kul- Uandıksa. emniyet masünluğumuzu ko- |rumak için, İstiklâl Harbı bile ancak |bir misâlini teşkil edecek olan, bütün imkânları, “ son ,, denecek tekmil had- Wlem kadar kullanacağımızı, bu nâzik dakikada ilân etmek vazifemizdir. Bu vatan bir ve parçalanmaz olduğu kadar, bu millet bir ve bölünmez bir kül teşkil eder. Belki de en ümitsiz bir | mağlübiyet içinde, haksızlığa ve suy- kasda isyan eden bu millet, kendisi için hayat şartının, şeref, toprak ve hüriyet şartı ile bir olduğunu daha o zaman göstermiştir. Hâlâ eski ve değişmez dâvamızda - | yız. Sulha bağlıyız. Komşu- ve uzak | hiçbir devlet bizden ne vefasızlık, ne | de sözbozanlık bekliyemez : bizden | beklenmemek lâzımgelen diğer birşey, kendi namus yeminimize hiyanet et- mektir. | Bütün halk, bir çarpan kalbi., bir se- | ven gönlü, bir düşünen kafası. ve aynı | fedakârlık duygusu ile, Büyük Reisi- | nin, Meclis ve Hükümetinin arkasın - dadır. Dün İsmet İnönü'nün hitap ettiği kürsü, bir milletin bağrı idi. Sesinin liyi duyulmasında, ve sözünün iyi an- laşılmasında bizim kadar cümlenin menfaatı vardır. İ En son moda tül perdelerinizi, kornişlerinizi, güneşliklerin çeşitlerini HARAÇÇI KARDEŞLER Merkezi İzmir İkinci beyler sokağı. Şubeler: Ankara ikinci Anafartalar Caddesi Mobilye ve karyolalarınızı alabilirsiniz hanşümül olmak ihtimâli artan harbın,