7 Ekim 1940 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

tevletküsur bil be sit milyon nüfuslu sömürge, hi m r'I’ııımsi | ç...ı.g' Ö has Basımevi Caddesi, Ankara — Telgraf: ULUS Ankara | 'TELEFON BÜYÜK OKYANUS'TA ÇA İngiliz - Amerikan 1. TEŞRİN isn 1940 ' itti | 5 KURUŞ tase | | Bugün 2nci sayfada | BÜYÜ ME: fakı doğacaktır.. Yazan : H. SAMİ I İstanbul dün kurtulusunun ( 7 a yaldönümünü kutladı * Japonlar ve yeni cihan harbi parlak ve güzel oldu Falih Rıfkı ATAY Cihan harbinden sonra Japonya, Alman imparatorluğu sömürge mi raslarının taksimine iştirâk etti. Ye- ni barp dahi Okyanos'ta büyük mi- ras dâvaları çıkarmaktadır: - evelâ *hdnsa'nın, bizzat anavatandan yüz kilometre daha büyük, 22 aye ve kira toprakları vardır. Hollanda sö- mürgeleri hemen hemen Anadolu- nun üç misline yakındır. 54 milyon n'ifus çalıştırmaktadır. Hollanda düştüğü vakit, İngiltere ile Ameri- ka statükko meselesini ortaya attı lar. Yani, Avrupa harbi nihayet bu- luncıya kadar, bu memleketin — sö- mürgeleri sahipsiz addedilmiyecek, ve başkaları tarafından işgal olun- mıyacaktı. Japonları müta: rekesinden sonra Hindiçini'de daha atik davrandılar. Hollanda'nın elin- de bulunan adaları zaptetmek, İn- giltere ve Amerika menfnatlerine ağır bir darbe olacaktı. Halbuki Hindiçini, Japonya - Çin muharehe sini yakımdan alâkadar eden bir mavkide idi. Bundan başka, Fransa, Hollanda gibi İngiltere ile birlikte İn iyette değil- 'e taarruz et- harbe devam eder vi di. Japonya Hindiçii tiği vakit, artık menf e döküsmüş olmr. Japon hayat sahasınım ilk hu- dutlarr malümdur: karada, çark ve şark-cenubu hudutlarına kadar ü Denizlerde - ise Hint Okyano- boğaz ve adaların şarkındaki havza vardır. Hollanda sömürgelerinden başka, Filipin a- daları bu havzanın içindedi tralya, aynı havzanın hemen bitişi ğindedir. Esasen Japonya Hollanda miraslarına konduğu vakit, Filipin adalarını ve Avustralya'yı doğru- dan doğruya tesir ve hareket muhi- içine alabilecek en mühim strate- 'noktalara hâkim olacaktır. sunu birleştirı Uzak-doğu'da japon hisarını, iktısadi inkişafına pek ağır bir darbe telâkki eder. İngiltere i- çin, japon hayat sahasının, Tokyo liderlerinin kafalarımdaki hudutları ile tahakkuk etmesi demek, Bü: Britanya imparatorluğunun bu sa. hada tamamen zayıflaması, belki de bir gün, oralardan çekilmesi de- mektir. Bu hayat sahası, karada ve denizde, öyle bir kül teşkil edecek, ve bu memlekete o kadar ko_lıy ve mühim müdafaa ve taarruz imkân- ları verecektir ki ondan sonra artık Uzak-doğu'da, belki de bir gün As- ya'da beyazların adından ve nüfu- zundan bile bahsedilmiyecekti! eğer Amerika Ji Başvekil Kendi memleketinin - menfaatlerine hürmet ederse, bu devlete karşı her- hangi bir üz miyetinde olma: dıklarını söylemiştir. Çünkü Japon> ya biliyor ki Fransa kendisi ile bir iyle uğraşamaz; Hollanda be- saba bile katılmamak lâzımgelir. ponya bu mirasları alırken, şim- İngiltere'den de çekinmiyebi- lir. Tokyo'nun iki korkusu vardır: biri, karadaki dâvasına karek İnSi tere - Sovyetler Birliğti. si de, der' deki düva'arma karsı, İnsilte- Te - Amoerika müşterek - bareketler idir. Üçüzlü ittifak, zikredilsin &- , kastolunsun olunması tehlikalarden bilhassa birincisine karaw mües-'- bir müdafan VARTEL arer va ve İtalvya'ya fayda: cek teh He z eei tohdit GN ıdı:ın' pühver devl_ılli;rdv'ı.ıl Uzak-doğu'da herhangi h:cim-,i.ı Pesinde kos' ııılıııııhv.ııı geçiriş! Olmakteır. Almanya (Sonu 4. üncü şayfada) İngiltere'nin bir “|Geçit resmi ve tören İstanbul, 6 a.a, — İstanbı gün kutlanmıştır. dökülmüş ve meri ve mektepler Sultanahmet ba: | iki sıralı işgâl edil: halk tarafındı 10 da atılan yi tır. n kurtuluş bayramı bu- er senelere nazaran daha geniş bir Sabahın erken saatinden itibaren halk ime iştirük edecek askeri kıtalar meydanına mıştır. Saat 10 a doğru ana caddelerin kaldırım. rmi bir pare topla merasime başlarmış- şekild sokaklara toplanmağa işti. Saat tam Geçen yılkı törende üniversite gençliki Taksim âbidesine çelenk kayarken Alay, önde mı | yedek okulu, tbbiye, bandolariy le beraber Küleli ve Maltepe askı İlisesi, deniz bandosiyle beraber dı okulu, askeri bando il ve topçu kıtala de kseleri, bunları mü kız ve erkek mektepl, zam dahilinde Sultanahmet'ten ket etmiş ve ana caddeyi takiben hal- kın sürekli a!kışları arasında 11.15 de 'Taksim meydenına gelmiştir. iş meydana çepeçevre kesif bir halk kütlesi toplanmıştı. Alay sırayı afaza ederek meydandaki yerleri- rdır. Bunu müteakip, me ve 10 askeri n mik da &! istiklâl marşiyle başlanmıştır. Ve son- ra âbideye çelenkler konmuş ve vali ve belediye reisi Lütfi Kırdar, İstan- bül komutanı ve C.HLP. vilâyet idare heyeti reisi defteri imzalamışlardır. Bundan — sgonra — şehir — mecli- si- âzâsından Refik Abhmet Se- vengil ve Tıp Fakültesinden Oz- hitabede bu- v müteakip çok | muntazam bir geçit resmi yapılmış ve iştirâk eden askeri mektepler, askeri katalar, izciler, talebeler, polis ve it- faiye grupları meydanı dolduran bin- lerce halk tarafından uzun uzün al- kışlanmışlardır. Vâli ve belediye reisi Dr. Lutfi Kırdar, bu gece şehir gazinosunda ot- da erkânına bir ziyafet vermiş ve Halkevlerinde, İstanbulun kurtuluşu. nu tebarliz ettirir hitabelerde bulu - nulmuştur. İngiliz hava şefliğindeki değişiklikten sonra Almanya'ya hava hücumları şiddetlenecek Alman fayyareleri Londra'da afeş barajını geçemediler Londra, 6 aa. — Selâhiyetli bir | kaynaktan öğr göre, ingiliz | hava kuvetleri tarafından Almanya (Sonu 5. üneâ saylada) Amerika bahriye nazırı Albay Knox Albay Knox diyor ki: Bizi harbe icbar ettikleri takdirde HAZIRIZ! Amerika deniz ordusu mevcudu arttırılıyor Vaşington, 6 aa. — Bakriye Natırı ah bay Knox dün çok mühim bir nutuk söy - lemiştir. Nazır bu nutkunda ezcümle de » miştir kit *— Bizi harbe icbar ettikleri takdirde bazırız. Birleşik Amerika şimdiye kadar asla harp kaybetmemiştir. Totaliter dev - letlerin hedeflerine vasıl olmak için taki- betmeleri icabeden yolda en büyük cazelin Amerika olduğunu çok Iyi biliyoruz. Eğer tülüm rejimini İngiltere durdür - miya muvaffak olamazta Amerika en bü- yük zaferi kazanmak emelinde ol bu beynelmilel şakilecle mubat olmcaktır. Bu emel şudür: Amerika'nın tahetbi.” B, Knox üç taraflr paktır Amerikaya müteveccik olduğunu söylemiş: “— Fakat (Sonu 4. üncil seyfada) B. Cevdet Kerim | İmcedayı Kars'ta bir konferans verdi | Mebuslarımız yurtta tetkiklere devam ediyor gtir): Şehri « t Halk Partisi an Sinop Mebu- Kars, S aa. — (Gecli mizde bulunan — Cümhuri; umumi id: sa Ce y şam be lediye sinemamımla hükümet ve ordu er - kânı ve balktan her zümreyi temsil eden bürük bir balk hururunda dünya ahvali - nin bugünkü derumu kargısında det siyaseti İzah etmiş ve bü - tün sulhperverliğimizi ve bu yolda sar Mi ve dikketli davranmamıza rağmen ica- bettiği takdirde ordu ve milletin her türe 1ü fedakârlığı yapmıya bazır bulunduğu- Nu tebarüx ettirmiştir. Büyük bi inlenen bu kon feransını mütcakip #öz alan bir kaç köyl ve şehirli vatandaş Cevdet Kerim İncedi yı'dan başta Mül Şefimiz İnönü olmak üzere bütün büyüklerimize, Kars ve havı lisi halkmın derin saygr ve sarsılmaz bağ- rını bildirmiye delilet etmesini di- lemişlerdir. İncedayı berabererinde par - 'ti müfettişimiz Ordu mebusu Doktor Vehe bi Demir ve mebuslarımızdan Ömer Kömil (Sonu $. inci sayfada) Maneviyatın yüksekliği mükemmelliği sayesinde İngiltere'yi istilâ ümidi suya düştü | — Londra, 6 a — Royter ajansının ha- vacılık muharriri yazıyor: “Londranın maneviyalı — ve müdafaası İngilterenin Iatilâmı Ümldini suya düşür « müştür. Almanlar Londranın muayyen bir . |devre zartında susturulmasına imkân c1- Mmadığımı anlamak mecbüriyetinde kalmiş- Jardı: Londra Üzerine yapılan Yik hava hücumlarındaki şiddet ve vahget ve bun - İlarığ devanm, almanların Varı İserrkek için dört hafta KACI gi re Londrada da satilâya tevesstil edi İcek derecede, bir. keşmekeş - tevpti için Hitler vasat! olarak geceleri 150, gündüz- leri de 400 tayyare — Kkullanmak süretiyle, İLondrayı da, Vargovayı da erzmek için kullandığı tâbiye Üc ezileceğini zannet- miştir. — Hitler evelemirde — dokları, sanra münakalât ve daha sonra Am rini kambardıman etmeğe ça geceleri hedef aramaksırın barıbardıman- larında pek cömert davrandı. Bundaki * defi, halk arasında dehşet salmaktı. Fa Kat bütün bunların Geticesi olarak Lan- Bra, geçirdiği Tena gündüzlerden ao Maheviyata sahip bulunmaktadır. Umuma | mahama nakliyat vas arı belki ük hat- | talardan daha iyi İşlemekte ve posta - ve |telgraf münakala ve muhaherelori 1ainh e- — İdilmiş bulunmaktadır. — Postaneler ularım | (Sonu $. inci sayfada) geceler ea ar eskizi kı ve müdalaa sisteminin l Vekillerimizi Dörtyol, 6 aa. — Tlcaret vekili Nazmi | Terçuoğlu refakatlerinde vali $ökmensiler ve parti müfettişi olduğu halde dün oto mobille buraya gelmişler, şehir methalin- |de kaymakam, pacti ve belediye relkleri, komutan ve kalabi kütlesi ile mektepliler ve Gbil. tarafımdı karşılanmıştır. Bir kıta asker de resmi se- İâmi ifa etmiştir. Nazmi Topçuoğlu porta- kal gatış köoperatifinin #muml beyet top- lantısında bulunarak — ortaklarla İki saat erine alay bahçe- sinde belediye tarafından verilen giyalette hazır bulunduktan sonra saat 21.30 da İs- kenderun'a avdet etmiştir. Gümrük ve İnhisarlar vekili Raif Karadeniz Sındırgı'ya gitti Balıkesir, 6 aa. — Şehrimizde bulunan Kümrük ve inhisarlar vekili Raif Karades ziz dün partiyi, belediyeyi, vilâyeti ret etmiş öğleden sonra da tütün müs: silleriyle görüşmek üzere Sındırgıya miştir. Gümrük ve ithisarlar vekili Sm« dırgıdan Akhisar ve Manisa'ya geçecektir. İktisat vekili Hüsnü Çakır Samsun'dan geçti Sanisun, 6 aa. — İktisat vekili ve Sam- min mebüsu Hüsnli Çatır dün limanımız- dan göçmiş valimız Avni Doğmm ve vilâ- yet erkânı tacafından vapurda seljinlan- mıştır. iyı Türk ekib İstanbul, 6 aa. — On birinci balkan oyunlarına bugün bulutlu ve rüzgürlı bir havada devam edildi. Oynların ya- pıldığı Fenerabahçe stadında sekiz bi- ne yakın bir seyirci kalabalığı toplan- si genel direktrörü general Cemil Ta- ner, mebuslar ve güzide bir davetli grupu bulunuyordu. Müsabakalar büyük bir — intizam içinde cereyan etti. Alıman teknik ne ticeler şunlardır: 200 metre: 1, Melih (Türk) 22 6/10; 2, Muzaf- fer (Türk) 22 8/10, 3. Raçiç (Yugos- lav) 23. Dün gehriminde pehlivan güregleri, fut sütün bu miksabakalar Kalabalık bir seyii tâkip edilmiştir. Yukarıdaki reslm, 'Tekirdağlı - MülAyim güraş maçı gağıdaki de Kırikkale Rirlikspor « Spor baberlerimiz &. inci sayfadadır. mıştı. Şeref tribününde beden terbiye- | n seyahatleri Ticaret Vekili Dörtyol'da portakalcılarla görüştü | Gümrük ve İnhisarlar Vekili Ege bölgesinde tetkiklerine devam ediyor B. Ruzvelt amerikan mekteplilerle ne bitabeti verdiği nutukta diktatöre leri şiddetle takbih etmiştir. (Yazısı 3 üncü tayfadadır.) Xlinci Balkan oyunları dün bitti Ekiplerin elde ettikleri muvaffakiyet sırasiyle ienb ! ıenbaşta! |- 400 metre manialı: | 1 Faik (Türk) 56 4/10 (yeni Türlei. yerekoru);2. M (Türk) 58; 3. Kli- nar (Yuğoslav) 58 9/10. 800 metre: 1 Rıza Maksud (Türk) 2.01 3/1 2. Markoviç (Yugoslav) 201 6/1 3, Stratakos (Elen) 2.01 9/10. Disk: 1. Sylas (Elen) 50.10; 2. Veysi (Türk) 4320; 3, Çurçiç (Yugoslav) 415 Yüksek atlama: L Lakatsos (Elen 1.87; 2. Lambtos (Sonu 5. #ncı saytada hol maçları Ve at yarışları Kütleri tarafından yapılmuştır. allkE ve heyecanla smaRında, a- Demirapor - futboj maçı sanmaında — alınmıştır,