P CUMA | ULUS Basımevi n V Çankırı Caddesi, Ank ÜO6 İ tümik öi hüneni Ş EYLÜL TELEFON 1940 —| van işieri Müsüre di —— Müessese Müdürü y İ LS KURUŞ ı Te ” 1064 DIıMi'z ANDIMIZDIR | Karada asker, havada pilot nöbet beklerken vatan emni- yettedir. Hava Kurumu'na yardım ediniz. Hava Kurumu'na âza olmak yatân hizmetinde bir şeref vazifesi almak demektir. “Asker olanların ailelerine Bir talımatname hazırlandı askere alınmamış olanlar tarafındar yapılacak Yardım yapacakların mali veya | bedeni kudreti olması sarttır | Yardımlar Hazarda ve seferde 45 günden f: 'azla askere giden erlerin muhtaç ailelerine yardım İçin esasen kanun- | lan muhtaç ailele larımızda mevcut hükümlerin tatbik suretini ren bir tâlimatname neşrolunmuştur. Bilindiği üzere gerek askerlik mükellefiyeti kanut göste- | etmekte, böylece numuz ve gerek | | köy kanunu vatan hizmi yet verilmemesi hususunu müeyyide altına alımış bu- e çağrılanların arkada ka- tini milletin şefkatli yardımına terk- hiç kimsenin mağdu: e sebebi- (Sonu 2. inci sayfada) WT Milli Şefimiz Atina büyük elçimizi kabul buyurdular İstanbul; 5. a.a. — Cumar tesi günü vazifesi başına döne- cek olan Atina büyük elçimiz Enis Akaygen, evelki gün saat 12 de vedâ ve tâzimlerini arz- S etmek üzere Reisicümhur İsmet İnönü tarafından kabul buyu * e rulmuştur. Eski ve yeni metodlar Falih Rıfkı ATAY Tuna boyunda bir mesele kapan- mıştır: Transilvanyat Fakat diğer bir mesele açılmıştır: Transilvanya! Macar irredantizmi yerine rumen irredantizmi! 1918 galipleri yüzde 48 i macar ve yüzde 43 ü rumen olan bir top- rağı tamamen Romanya'ya verirken baksızlık etmiştir; bu haksızlık, Vi- yana'da, yüzde 43 ü rumen ve de 48 i macar olan bir toprı mamen Macaristan'a iade ile, tâmir edilmekten fazla ceralı dırılmıştır. Trianon muahedesini iz- | © ter istemez İmza eden macar vatan- | perverleri, bu diktayı, meşhur “Nem nem sehâ « hayır, hayır asla!” çığlı- $i ile karşıla Şimdi Tramsilvan- ya vatanpervel yadı rumenceye tercüme etmiştir. Macarların 1919 ıstırabı gi manyalıların 1940 ıstırabı da — kısa uzun müddet gönüller içinde mahkümdur. Fakat na ça- re ki milliyet çağında yaşıyoruz. Sosyalizmin, bütün eski müessese ve kıymetleri inkâr ve tahrip eden en son ucu bile, nihayet, onun ma boyun eğmek zaruretinde Mmaıştır, Herkese birden buzur veren bir nizam tesis etmek mümkün müdür? Şüphesiz hayır! Ancak bütün ye nizamlar, huzursuzluk âmillerini den geldiği kadar hafifletmek, yı Bi zamanın geçer-kıymetlerine hür- met etmekle uzun bir sulhun te- minatı olan istikrara vücut verebi- irler, Şuursuz sürüler, geri cemaat ve kabileler üzerinde devamlı hâki- Miyetler kurulduğunu her tarafta Sörüyoruz. Fakat olgunluk devrine Ziren milletlerden en küçüklerinin dahi istiklâl ve yurt ihtiraslarını öl- Ürmek mümkün olmadığını, onları Ancak collaboration rızası içinde idare etmek Jâzımgeldiğini de gör- Müyor değiliz. İngiliz imparatorlu - '& tâbi parçalar vardır ki hükü- Metleri İngiltere hükümeti kadar Müstakildirler; öyle parçalar vardır h 'H mertebeyu çıkmak üzeredir- €Ti Aşağı kademelerde ise 19 uncu laki en çetin münası ile sömür- (Sonu 4 Üncü saylada) B -ANTONESKU ROMANYA DİKTATÖRÜ Kralın salâhiyeti — de çok azaldı |— Romanya'da kanlı vakalar devam ediyor | Bükreşg 5aa — Royter : Bugün erken Kıral Karol tarafından tmzalanan emirna- me ile, Sabık harbiye nazırı General Ân « tonescu, filen Romanya diktatörü olmuş - tür. Memleket idaresinde bizzat — kıralın aelâhiyetleri dahi pek ziyade — azaltılmış Kıral, saray mareşalının istifasıra kabul etti Bükreş, $ a«a.—(Roryter) Evelisi akşamki hâdisat üzerine kıral Karol, dün akşam « sağ kolu « olan sarayı kırali mareşili B. Uadarinu'nun istilasını kabal etmiştir. Kıralın selâhiyetleri Bükreş, S aâ. — DNB, ajansı bildiriyoz: Yeni başvekil genöral Antonescu, bu gece kıralın hazurunda yemin etmiştir. Bir ka- rarmamel kıri at 1988 kanunu esasisi Vile mebusan meclislerinin lâğvla- |canı derpiş etmiştir. İkinci bir kararname, general Antanescu'ya, romen devletini ida- re etmek Üzere tam salâhiyet vermekte- Kıral kendisine çu salâhiyetleri ayır - maktadır: Ordunun başkumandanıdır. -Para (Sonu J. üncü saytada) bas- Buraya gelen malümata göre salı günü saat 12 de Kozlu mağden mın- takasında türk kömür mağdenleri şir- ketinin bir ocağında grizu patlamış. tır. Ocağın o mıntakasında çalışan İş- çilerden 43 kişi infilâka mâruz kalmış İve içlerinden 4 ü ölmüştür. Ekserisi |hafif olmak üzere 39 kişi yaralanmış- tır. Yaralılar derhal sağlık teşkilâti hastafesine yatırılmışlardır. İçlerin- Ingiliz başvekili Çörçil Çörçil Umümi vaziyele dair mühim beyanatfa bulundu Orta şark'ta yakında şiddetli | muharebeler olaca — Londra, $ aa. — Royter bildiriyor : Avara Kamarazı nazırlara mebuslar fa - (Sort 4. uncü sayfada) Mağden ocaklarındaki felâketlerde kullanılan tahlisiye amelesi Kozlu'da grizu faciası 5 Amele öldü 38 kişi de yaralandı den biri de hastanede ölmüştür. Kaza- ya uğrıyanların hemen hepei Devre- k'in köylerindendir. Zonguldak müddelumümisi ile di- Ker alâkalı memurlar ve havza kaza tahlisiye teşkilâtı mensupları infilâkı müteakip derhal hâdise mahalline git- müş yardım ve tahkikata başlamışlar- dır. KONGRESİNİN YILDÖNÜMÜ Sıvas, B n.a. — Sıvas kongre- Ebedi Şef Atatürk'ün baş. kanlığında toplantısının 21 inci yıldönümü olan 4 eylül günü, dün burada merasimle kutlan- mıştır. Merasimde Srvas Mebusu İs- mail Ugur, memleket hastanesi Başhekimi Sırrt Alıcı ve lisa son sınıf talebesinden — Pal Yener söyledikleri nutuklardı Sıvas kongresinin türk milleti- nin kurtuluşundaki büyük öne- mini tebarüz ettirmiş ve Ebedi Şef Atatürk'ün aziz hatırasını anmışlardır. Bundan sonra, b ta vali Akif İyidoğan olmak ü- zere kongrenin toplandığı lise bi ilerek taribi salon ilmiştir.. Dün bütün balkı aynı suretle bu f salonu ziyaret etmiştir. Bu tarihi gün şerefine dü: raklarla süslendiği gibi gece de her taraf tenvir edilmişti. “Akşam askeri mahfelde ayrı:- €a bir de balo verilimiştir. ZTT A Acı bir kayıp Başvekilimizin kız kardeşi Bn. Vasfiye dün velfaf etli İstöübul, 5 (Telefoslâ) — Başveki- limiz doktör Refik Saydam'ın hemşi- *esi Bayan Vasfiye tedavi edilmekte olduğu Zeynep Kâmil hastanesinde bugün hayata gözlerini kapamıştır. Bayan Vasfiye 79 yaşında idi. Merhu- menin cenazesi yarın (bugün) 10.30 da kaldırılacak, Erenköyünde cenaze namazı kılındıktan sonra Sahrayıce- dit'teki aile mezarlığına defnoluna- caktır, Bir müddettenberi Yalova'da bu- lunmakta olan Başvekilimiz bu akşam Acar motöriyle İstanbula gelmiştir. ULUS.— Arka arkaya iki acıya uğ- rıyan muhterem Başvekilimizin derin acısına bütün samimiyetimizle iştirâk ederiz. y) Maliye Vekili İstanbul'da İstanbüul, $ (Telefonla) — Maliye Vekilimiz B. Fuat Ağralı bugün İz- mit'den şehrimize gelmiştir. ASN y ae iğğğnek a li İzmir Ehnternasyonal Fuarı, hergün binlerce türisti İzmir'e çekmektedir. Yukarıda Fuar'ın mimozalar arasından güzel bir manzaraşını görüyorsunuz. Aşağıdaki resim - Fuar'dan- bir başka manzarayı göstermektedir. | İngiliz - Amerikan - ililâfından | — sonra İngiltere'ye verilen Destroyerler nerede dir? Almanlar bunu a çalışıyorlar a. — B. Rurvelt'in kditibi B. Earley ingilizlere verilecek destroyer Ülerin hareketi hakkında dün gazeteciler tas rafından soruları bir suzle gu cevabı ver » malümatı a) Ruzvelt, ingiliz » an da cikâtı umumiyı histiyattan çok memnun olmuştur. Beyaz köşke gelen yüzlerce telgraf muhalif elanların adedi bir dürime Bile bulmamıştır. İngiliz - amerikan anlaşması “aklıselimin galebesi” diye tavsif ediliyor Trinidad, $ aa, — Antil adalarında üs- lerin icara verilmesine mütedair ingilis - amerikan itilâfinen baberi, halk ve matbu- |Jatça hazaretle karşılanmıştır. “Trinidad Guardian” gazetesi, gu müta- sayı yürütmektedir: Berlin BOMBARDIMAN -: yöğümsüsüc v ingiliz müstemlekesi ahalisi tarafımdan bü- Ş a | yük bir eamimiyetle caklarına hiç €e l güpbe yoktur. Mezkür gezete, itilâfi “aklıselimin bir galebesi" olarak tavsif ettikten sonra ya- İSABETLER OLDU Ttilâfin adalarımızın hâkimiyeti | Lomdra, $ aa. — Hava nezaretinin istih etmemesi, İvarat gubesinin dildirdiğine nazaran, Ber Berlin'in gece manzarası | 5 inci dela olarak | Zira bu adalar, mağa hiçbir zaman razı olamızlar. Amerika bahriye müsteşarı an- Taşma hakkında ne diyor? aştur: Büyük Britanya tarafından birleşik A4 |merika'ya icera verilmiş olan deniz ve hâ> va üslerinin yerlerini hasırlamak — üzere derhal 25 milyon dolar sarledilecektir. Bu itilâf çok gürültüye sebebiyet veresektir. Geçen müharebede mecburl askeri mükek |lim dün akşam, dokuz gündenberi beşinci |lefiyet için olduğu gibi büyük bir muha- İgelfa ozarak havadan taarruza uğramıştır. Jefet oluyormuş gibi görünecektir. Fâkat İagiliz bombardıman tayyareleri bir çok ( kangre efkürt umumiyenin hangi tarafla (Sonu 4, üncü sayfada) (Sonu 4. üncü saytadı)