11 Haziran 1940 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

ÜLÜS Harbin 4 üncü ha'lasına umumi bir bakış 1-3 Haffalık muharebelerin hülâsası : H; Üç haftadanberi fasılasız, gece ve gün- Y düz devam eden alman taarruzu, Sedan h bölgesinde ilk önce cephe yarması ile işe 5 başlamış.. evelâ garba doğru sivri bir tor- ç ba vücuda getirmiş.. sonra torbanın dibini şimal denizine ulaştırarak, müttefiklerin Belçika'ya yolladıkları ordu grupunun a- Bil ordulariyle irtibatını kesmiş.. bundan sonra almanlar ordulatının büyük kısmı, ile müttefik ordulardan evelâ en az muka- vemet edebilecek olana yüklenmek sure- tiyle birer birer mağlüp etmek gibi müt- tefik ordulara karşı tatbik edilen bir sis temi tatbik ederek Belçika ordusuna yük- lenmiş.. bu amansız savlete dayanamıya- cağını sanan Belçika başkumandanı kıral Üüçüncü Leopold'u amana getirmiştir. y ;Bu suüretle, müttefikleri imdada çağı - rafi Belçika, imdada çağırdığı yardımcı- ll'li;_l birdenbire yalnız bırakıp aradan çı- kınca, müttefiklerin Belçikadaki orduları- min esasen sıkışık olan vaziyetleri, tehli - — keli bir hal almıştır. y Bu vaziyet karşısında, müttefiklerin Belçika ordusu için: ya kuşatma çenberi- Zi yarıp asıl orduları ile birleşmeğe savaş- mâak — ki böyle bir hareketin muvaffak olması, eğer maddi imkân varsa, cenup- tan da asıl ordu büyük kısmının şimâale doğru taarruzla yardım yapmasına bağ- hbydı. — yahut mümkün olduğu kadar da- yanıp asıl Fransadaki ordu için çok kıy- metli olan hazırlanma zamanını kazandı - , Farak, ve deniz ve hava kuvetlerinin de — yardımiyle deniz yolundan istifade ederek Fransadaki büyük orduya iltihaka çalış - mak şıklarından birini seçmek icap edi- yordu.. —Müttefikler, mevcut imkânlara nazaran, bu ikinci şıkkı tercih ve tatbik et- tiler, k âm on gün, gece gündüz devam eden hakikaten harp tarihinde şimdiye kadar “bir misline daha ender tesadüf edilir, hat- tâ edilmez kanlı bir irkâp d Ali Rıza EREM kerler üzerinde yaptığı mağnevi tesirin, fili ve maddi tesirlerinden çok daha fazla olduğunun da sabit olduğu fransız neşri- yatından anlaşılmaktadır. Bu da, yeni bir silâhın veya o silâhın kullanış tarzının tesir kudreti hakkında daha hazarda (bir gün onların tesiri karşı- sında kaldıkları zaman şaşırıp panikle- memeleri için) bütün yurttaşların hepsi- nin esaslı bilgiye sahip kılınması lüzumu- nu ortaya koyan bir hâdisedir. 7 — Müttefikler, bu son muharebelerde, maddeten sarsılmış olmalarına mukabil, almanların zırhlı ve motörlü taarruzlariyle, tanklarla ve tayyarelerle el birliği ederek nasıl kesif ve sık tâarruzlar .yaptıklarını, bu usulün yaptığı maddi tesir ile mağnevi tesirin derecelerini öğrenmiş ve ilk ruhi sârsıntıyı gidermiş... soğukkanlılıklarını yerine getirmiş... Alman taarruz ve hücum usullerine karşı yeni mukabele ve müda- faa tedbir ve tertiplerini bülmüş olmak gibi, harbin bundan sonrası için çok kıy- metli muvaffakiyet âmilleriyle mücehhez bir hale gelmişlerdir. 8 — Sonra, en mühim olarak, müttefik- ler, Belçikadaki ordularının mağlübiyeti - ne İ o ve inatça ti say ç) 1 üç haftalık zaman içinde, Aasıl ana vatan ordularını ve şimdiye kadarki tecrübelere istinaden müdafaa tertip ve tedbirlerini Fransada h fırsatını b dır ki, bu çok değerli bir kazançtır.. Müttefikler, yeni başlıyan büyük muha- rebeleri, işte bu şartlar ve kazançlar ile karşılıyorlar ve karşılıyacaklardır. Yeni başlıyan alman taarruzu kahr Adliyede ihtisas mevkii sayılacak memuriyetler Adliye Vekâleti yeni barem kanu - nunun 2 numaralı cetveline ek olmak üzere bazı memuriyetlerin ıhtısas mev kii sayılması hakkında bir kanun pro- jesi hazırlamıştır. Vekâlet projenin hazırlanmasını mücip sebepler lâyiha- sında şöyle izah etmektedir: “Adli tıp işleri umum müdürlüğü teşkilâtında vazife alan adli tabiplerin müessesede bilfiil iki sene mülâzemet ederek adli tababetin muhtelif şubele- rinde ihtisas kespetmiş ve adli tıp meclislerinden ıhtısas'vesikası alma - ğa muvaffak olmuş bulunanlar ara- sından intihap edilmekte olmaları ve umum müdür, 'umum müdür muavini ile şube müdürlerinden mürekkep ad- N tıp meclislerinin de kanaat verici mahiyette bulunmıyan ihtibaratı tıb- biyei adliyenin nihai bir hal ve tak- dir mercii olmakla beraber ilmi ve fenni hususatta ve rey beyan eyle- mekle mükellef bulunması itibariyle mezkür müessesede hizmet deruhte e- denlerin hususi bilgi ve ihtisas sahibi olması zaruridir. Bu cihetle maaşlı kadrodaki memu- riyetlerin ıhtısas mevkiine alınması, keza ceza ve tevkif evleri, sair adliye binalarının tesisat, inşa, tâdil ve tâmi- rinde kullanılan iki mühendis veya da ıhtısas mevkii sayılması ve faydalı görülmüş, lâyiha- sıl orduya yardım edecek hale gelmeden; ve zayiatlarını telâfiye vakit bı- * karadan almanların uzun menzilli toplarının ardi arası kesilmiyen bom- ı ları,havadan alçaktan uçan alman B ve bombardıman tayyarelerinin mütemadi pike ateş ve bombardımanları, rakmadan, Fransadaki asıl müttefik ordu- larına taarruza geçmeleri, beklenmiyen bir hâdise değildi... bilâkis.... Alman ordusu, Belçikadaki müttefik or- dularına karşı 80 tümen ile yani ordusu - We alman zırhlı ve motörlü tü inin piyadelerinin .f Ü yle, nün k ile taarruz etmiş bulun- Ğ ; ve insan zayiatına hemen hiç e- birer ölüm kazanının kaynadığı & plâjlarında; müttefikler; deniz a ordularının emsalsiz ceşaret ve lıklarla yaptıkları kahramanca hi- eri say : b esir olmağa X im sayılan, 335.000 kişilik bir ordu- “(gemilere bindirip kurtarmağa ve asıl ırına iltihak ettirmeğe Muvaffak ol- ca - veya imha edilmeğe ü suretle müttefikler; 65 piyade, 10 te 5 motörlü olmak üzere ceman S0 len mürekkep olduğu tahmin edilen ordusu kısmı küllisinin kurduğu ku- hemiyet vermiyen kütle hücumları tatbik etmesine göre, bu ordunun yarısına. yakın bir kısmının muharebe harici kaldığı kabul ve tahmin edilebilir.. ki yukarıda bahsi ge- çen yarım milyon zayiat da bunu teyit e- der, Şu halde, bu 80 tümenden ancak 40 : 45 tümenin Fransada yeni başlıyan taarru- za iştirâk edebileceği sanılabilir. Hitler'in orduya beyanatı, şimdiye ka- dar muharebeye soktuğu tümenleri teşci için, onları hiç harbe girmemiş bazı ye- ni tümenlerle takviye edeceğini göster- mektedir. Almanların, müttefiklerin Belçika ve gçenberinden sıyrılmak, işlerdir. Bugün deniz hâkimiyeti - ğ bundan daha iyi anlatacak j misal gösterilemez. — 3 haftalık muharebelerin f ” bilançosu O mayıstan 8 hazirana kadar süren 25 safhanın bilânçosuna kısaca baka- Müttefikler Belçika'da, 30.000: 40.000 unda ölü insan, 1000 1 iz top, İ Ki F bu derece göstereceklerini Ummamış oldukları da anlaşılıyor.. Yeni başladıkları taarruzda ise hiç bek- lemedikleri yeni mukavemetler karşısında kalmaları daha çok muhtemeldir.. 5 haziran sabahındanberi başlıyan taar- ruz, 200 kilometrelik bir cephe üÜzerinde biribirinden 75 kilometre uzak Laon ve Amlens bölgelerinde belirmiştir.. a bakınca, görürüz ki, bu iki is- ten biri, doğruca Paris'e yönelir; in nakliye arabaları ile zırhlı tankları p ederek bırakmışlardır. İrkâp sıra- la irkâba İştirâk eden 300 € yakın harp diğeri d& Paris'i batı yönünden kuşatmak isteyici bir ti tedir.. ve 800ü mütecaviz küçük büyük iy — We tüccar gemisinden 24 ingiliz ve 7 fran- iş olmak üzere ancak 31 büyük ve küçük İ eline ir. Şliphe yok ki müttefiklerin Belçikada uğ- dıkları mağlubiyetin ehemiyeti büyük- , bunu kendileri de, hattâ düşmanların- n daha açık söylemekten çekinmemek tealistliğini göstermişlerdir. , Şu kadar ki bu kadar açık söyleyiş, bir tin değil, belki sarsılmamış bir azmin A bu belerde mikda- insan zayi 3 ve H bilmiyoruz. Yalnız 500.000 ni ' d ha üY 1 ç olmazsa müttefiklerinkine yakın ol- gerektir. 5. 6. 40 ta bir alman tebliğine , havada düşürülen ve yerde tahrip e- lenlerle beraber 3400; 3500 müttefik tay- yaresi tahrip ettiklerini, muhtelif 24 müt- — tefik harp gemisi ve 66 ticaret ve nakliye n batırdıklarını, 56 muhtelif harp ge- “Mmisi ile 117 nakliye ve ticaret gemisini de hasara uğrattıklarını; buna mukabil ken- — dilerinin yalnız 432 tayyare ve 61.238 ölü » ve yaralı insan kaybettiklerini bildirmek- “te; zırhlı tank ve top zayiatından hiç bah- -Betmemektedirler.. rakamlara K Bu da inanmak çok zordur, her halde tevsika muhtaçtırlar.. Hele tay- yare çayiatları her halde bine yakın veya 3 haftalık muharebelerden müttefiklerin edindiği tecrübeler ve dersler Müttefikler, bu son muhuebelerdelı)ı bir böyle 70:80 kilometre uzak seçmelerinin bir se- bebi de, hakiki taarruz istikametinin han- gisi olduğu, ağırlık merkezinin neresi bu- lunduğu hakkında müttefikleri tereddüde düşürmek ve umumi ihtiyatlarım veya mıntaka ihtiyatlarını dağıtmağa mecbur olabilir.. Bu taarruz karşısında müttefikler Müttefikler, ilk olarak sağ yanları (Majino) müstahkem mıntakasına müste- nit Aisne ve Somne nehirlerinin gerisini tahkim etmişler ve almanların cepheyi delme veya yarma usul ve prensiplerine karşı, ilk müdafaa hattından sızmağa mu- vaffak olabilecek alman 'zırhlı tanklarını avlayıcı, derinliğine müdafaa tertipleri al- mışlardır.. . Sonra bu müdafaa mıntakasının geri- sinde, gene sağ cenahları (Majino) müs- tahkem mıntakasına dayalı olmak üzere »Marne - Verdun - Seinne nehirleri müstah- kem mıntakası vardır. Şimdiye kadar olan biten büyük ve kü- çük muharebelerin, ne gibi bir bilânço ne- ticesi vermiş olurlarsa olsunlar, ancak (kati neticeli bir meydan muharebesi) nin hazırlıklaşı mer' öteye mişlerdir.. * Alman orduları, her halde şimdiye ka - dar aslâ görmedikleri ve ummadıkları çe- tin, yıpratıcı mukavemet ve mukabeleyi — asıl bundan sonra — göreceklerdir. Son beş günlük muharebeler bunun ilk işaret- leridir.. Müttefik — başkumandanlığının tatbik ettiği müdafaa cistemi, adetçe çok Üsfün bir düşmanın taarruzlarına karşı, bir hat- t* hattâ yalnız bir mıntakaya bağlı kal- mayıp, düşmanın savletlerini tesirsiz bıra- gçök dersler ve tecrübeler 1 — İngiliz avcı tayyareleri, bire karşı 8:4 alman tayyaresi düşürebildikleri bir kere daha sabit olmuş. Fransız avcı tayya- relerinin, alçaktan uçan alman tayyare gTupl bildikleri filen anlaşıl- mıştır, Bu, müttefik avcı uyyuelen_nin L alman tayyarelerine kudretçe üstünlüğünü | stermiştir. '62 — Fransız tanklarının, alman zırhlı Y arabalarına keyfiyetçe Üstün olduğunu; bunlar büyük birlikler halinde gruplandı- İ vağ rılınca alman zırhlı taarruzlarına hâkim Ç olduklarını ve olacaklarını muhakkak sa- orlar. ’ıylng'mı tanklarından bir tek tankın 7 . &lman tankını birden tahrip edebildiği 26. 5. 940 günkü hâdise ile filen sabit olmuş - tur. (İngiliz resmi tebliği ). 8 — Alman zırhlı taarruzlarına karşı muharebede 75 lik .opların çok müessir olduğu tahakkuk etmiştir. 4 — Fransız mitralyöz tüfeklerinin, al- s çaktan uçan alman tayyarelerini düşürme- ğe çok elverişli oldukları muharebe ile te- eyyüt etmiştir. 5 — İlk üç haftalık meydan muharebe- lerinin başlangıicında uğranılan ilk şaşkın- ğ hıkların başlıca sebebi olarak alçaktan u- çarak yalayıcı ve pike - ateş tesiri yapan alman tayyareleriyle el birliği eden zırhlı tümenlerin birlikte tesir kuüdretinin evel- den müttefiklerce küçümsenmiş olmasın- O dan; bıma müukabil tank ve tayyareye kar- | gi fransmız müdafaa vasıtalarına Tüzüumun- dan fazla güvenmiş olmalarından; ve do- — JTayisiyle bir nevi teknik malzeme tesiri YÜ zi ile karşılaşmalarından ileri gel - | diğini kendileri söylüyorlar. b Strateji sanatının da. onun lcra vasıta- — &öt olan taktik sanatının da esas prensiple- rinden hiri, düşmanı, ve düşmanın her ne- vi müharebe vasıtalarını ve tesirlerini hiç bir sebep ve bahane ile küçümsememek, we Hüzumundan fazla da qogumıı.mın:ık . n dalma tırda tutmak — 86 — Bundan başka. n — Zırhli k tümen ve muharebe tayyarelerinin Eınqte- rek faaliyetlerinin, işin â8- kıci geri lerle, düşmamı yorucu ve yıp- ratıcı (oynak müdafaa) sistemidir. Beş gündür devam eden milyonlarca in- mimarın Alman orduları, müttefiklerin daha faz- | , la zaman l ına ve ı bo- şaltan ordu gr derlenip t &- bunun için hazırlanmıştır. Kadroya göre umum müdür, muavi- ni morg, kimyahane, mühendishane müdürleri ile 70 liralık 2, 60 liralık 4, 50 liralık 6, 40 liralık 6, 35 liralık 8 adli tabip 90 ve 70 liralık birer mü- hendis veya mimarlık ıhtisas mevkii olmaktadır. 70 liralık adli tabip kad- rosunda bulunanlar icabinda müessese içinde müdür muavinliklerinde ve a- sistanlıklarda da kullanılabilecekler - dir, İstanbul doklarında yapılacak ıslahât İstanbul, 10 (Telefonla) — Deniz- yolları umum müdürü İbrahim Kemal Baybura fabrika ve havuzlarla İstinye doklarında yapılacak ıslâhata ait tet- kilerini bitirdi. Gazetecilere beyana- tında İstinye doklariyle Haliçteki havuzların noksanlarının yakında ta- mamlanacağını, Haliç fabrikalarının islâhı için ayrıca hazırlanan proje tatbik edilince havuzların genişletil - mesi 've daha modern bir hale iomıl- ması kabil olacağını söyledi. İstanbul'da toptan ve perakende fiyatlar dün tesbit olundu İstanbul, 10 (Telefonlâ) — Fiyat ve murakabe komisyonu vilâyette ilk top lantısını yaptı. Bu toplantıd HAVA Dün Urfa'da sıcaklık 34 derece idi Dün şehrimizde hava umumiyetle çok bulutlu ve yağmurlu geçmiş, rüz- gâr şimali şarkiden saniyede en çok 5 metre kadar .hızla esmiştir. En yük- sek sıcaklık, 21 derece olarak kayde- dilmiştir. Yurdda hava, Egenin cenup sahilleriyle Akdeniz kıyılarında bu- lutlu, diğer yerlerde kapalı ve yağış- h geçmiştir. 24 saat içinde cenup böl- gelerinde ve başka yerlerdeki yağış- ların metre murabbalarına bıraktıkla- rı su miktarları Trakya bölgesinde 2-22, Marmara havzasında 4-17, Ege bölgesinde 1-19, Orta Anadoluda 1-7, Doğu Anadoluda 1, Karadeniz kıyı- larında- 2-9 kilogram — arasındadır. Rüzgârlar, Karadeniz sahillerinde şi- mal, diğer bölgelerde garp, ve cenu- bu garbi istikametlerinden saniyede en çok 1İl metre kadar hızla esmiştir: En yüksek sıcaklıklar İzmirde 23, Antalyada 26, Malatyada 29, Adanada 30, Diyarıbakırda 32, Urfada 34 dere- ce olarak tespit edilmiştir. Nafiada ferfi ve nakiller Nafıa Vekâleti memurları arasında yeniden bazı tayin, terfi ve nakiller yapmıştır. Bunları yazıyoruz: Manisa su işleri mühendisi BB. Kadri Gürsu, Bergama su işleri mü- hendisi Mustafa Cevat Erican, Bursa su işleri birinci şube mühendisi Şua- yip Enal, Çorum su işleri şube mü- hendisi Osman Bedit usta, Bursa su işleri mühendisi Mehmet Halit Su- merman, Sıvas - Erzurum hattı inşaat Başmüdürlüğü şube mühendisi salâ- hattin Sarp, İstanbul vilâyeti nafıa yapı işleri yüksek mühendisi Nezih Önyay, Ankara su işleri reisliği fen heyeti rasat ve fenni âletler şefi Ali Riza Gürel terfi ettirilmişlerdir. Manisa su işlerinden Şevki Erer Malatya su işlerine İstanbul elektrik tramvay ve tünel işletmeleri umum müdürlüğü Etüt mühendisi Abdülka- dir Saylam aynı umum müdürlük mü- teharrik malzeme müdürlüğüne, şose ve köprüler reisliği fen heyeti başmü- hendisi Mehmet Fehmi Tokay aynı daire reis muavini Malatya su işlerin- den Ahmet Yekta Konya sulama ida- resi işletme müdürlüğüne naklolun - muşlardır. Sadık Erengil İstanbul Tramvay, Tünel idaresi etüt ve proie mühendisliğine Sadık Erengil açık - “Ptan tayin edilmiştir. Nakil vasıtalarının vergileri Hacmi 300 tonilatodan Aaşağı ve gündelik gayrisafi kazanç esası üze- rinden kazanç vergisine tâbi bulunan gemilerle sair nakil vasıtalarının sa - hipleri namına kayıtlı bulundukları limanlar nazarı itibare alınmaksızın vergi tarhedildiği ve karne verildiği cı tâcirlere yüzde 10 kâr bırakıırmııı tesbit edildi. Her malın toptan ve pe- rakende fiyatları ayrı ayrı tesbit edi- lecek, aksi hareket edenler tecziye e- dilecektir, Üniversite'de imtihanlar İstanbul, 10 (Telefonla) — Üniver- sitede imtihan evrakı tetkik edilmiş ve sözlü imtihanlara girecek talebe - ler tesbit edilmiştir. İktısat ve hu- kuk fakülteleri evrakının tetkiki ayın yedisine kadar bitirilecektir. İlk mektep çocukları kampları ile Öğretmen kampları temmuzda başlıya- caktır, bir (Sakarya) olması imkânsız değildir.. Hele başka bir vesile ile işaret eylediği- miz veçhile, müttefikler, tek bir memleket, tek bir millet, tek bir ordu gibi tek bir b d elinde, siyasi mülAâhazaları san ve l ile p ve insan ve malzeme zayiatına ehemiyet ver- miyen alman ıma karşı kullanı - lan bu müdafaa sisteminin müttefiklere bir tarafa bırakarak, askeri icapları her şeyden üstün tutarak sevk ve idare edebi- bu seb mükerrer vergi tarhedildi- ği anlaşılmıştır. Maliye Vekâleti bu gibi nakil vasıtalarının hangi liman ve belediyede kayıtlı iseler orada vergi tarhedilmesi, başka yerlerde çalışan nakil vasıtaları vergilerinin ise çalış- tıkları yer varidat idaresi tarafından kayıtlı olduğu Maliye idaresine bildi- rilmesini ve gene kayıtlı oldukları yerlerde vergilerinin tarhedilmesini bildirmiştir. Kuyuda boğulan çocuk İzmir, (Hususi) — Menemen'in A- Hağa nahiyesinden Nazire adlı 12 ya- şında bir kız kuyuya düşerek boğul - müuştur. Nehirde boğulan talebe Adana (Hususi) — Orta mektep ta- lebesinden Mustafa Yaşar (Seyhan) nehrinde yıkanırken, yüzme bilmedi- lirlerse... ğinden boğulmuştur. Büyük Millet Meclisinin dünkü toplantısı Büyük Millet Meclisi dün Refet Canıtez'in başkanlığında toplanarak, Türkiye - Suriye dostluk ve iyi kom- şuluk muahedesiyle metbutu proto- kolların, Türkiye - İsveç kliring an- laşmasının bazı hükümlerinin tadili- ne ait notaların tasdikleri hakkında- ki kanun lâyıhalariyle devlet memur- ları aylıklarının tevhit ve taadülüne ait kanuna bağlı bir numaralı cetve- lin maliye ve adliye vekâletlerine ait kısımlarında değişiklikler yapılma- sına, ordu subayları heyetine mahsus kanunun dördüncü maddesinin tadili- ne ait kanun lâyıhalarının birinci müzakerelerini yapmıştır. Meclis, dünkü içtimaında Türkiye- İsveç ticaret ve tediye anlaşmalariy- le merbutatının tasdikine ait kanun lâyıhasının da ikinci müzakeresini yaparak tasdik eylemiştir. Meclis çarşamba günü toplanacak- tır. Çağrı X Bütçe encümeni bugün saat 10 da toplanacaktır. X Arzuhal encümeni bugün grup içtimaından sonra toplanacaktır. X Milli Müdafaa encümeni bugün grup içtimaından sonra toplanacak- tir. X Devlet Demiryolları istimlâk ka- nununa müzeyyel 1607 sayılr kanuna bir madde eklenmesine dair olan ka- nun lâyıhasını müzakere etmek üze- re teşekkül eden muvakkat encümen bugün grup içtimaından sonra topla- nacaktır. Belediyelerin bug vaziyetleri tesbit ediliyor Dahiliye Vekâleti vilâyetlere bir tamim yaparak, 939 mali yılı bütçesi- ne nazaran vilâyetiniz merkez ve mül- hakat belediyeleri muhammen vari- dat, tahakkukat ve tahsilât yekünla- rının, 940 senesi bütçelerine nazaran muhammen varidat yekünlarının, 940 senesi belediye bütçelerine hnazaran, Maaşlı memüur adedi ve maaş yekü- nunu, Daimi ücretli memur adedi ve üc- ret yekünlarının, Müstahdem adedi ve ücret yekün- larının, 940 mali yılı belediye bütçelerine konan sıhat işleri, fen işleri, tanzifat ve tenvirat işleri, imar ve tezyin iş- leri, ziraat, veteriner, mütenevvi mas- raf fasıllarına konan tahsisat yekün- larının ayrı ayrı bildirilmesini iste- miştir. Zelzeleden müteessir olan köylerimiz Erzincan yer sarsıntısından müte- essir olan mıntakalara ait cetvele, Kayseri vilâyetinin Develi kazasına bağlı Soysallı, Kulpak, Kızık ve Sen- dermek köylerinin de ithâli İcra Ve- killeri Heyetince kabul edilmiştir. Lisansa tâbi maddeler hakkında bir talimatname hazırlandı Yabancı memleketlere ihraç oluna- cak mamül ve mahsullerimizin lisan- sa tabi tutulması hakkında İcra Ve- killeri Heyeti yeni bir karar ittihaz etmişti. Ticaret vekâleti, bu kararın tatbik şekli hakkında bir talimatna- ne hazırlamıştır. Talimatname ihraç tâcirlerinin müracaat şekillerini, ve- recekleri beyannameyi ve alacakları lisansların kullanma usullerini izah etmektedir. Kalp (25) kuruşluk Bursa (Hususi) — İspartalı Ahmet isminde birinin piyasaya kalp 25 ku- ruşluk sürdüğü Aanlaşılmış, yapılan tahkikat neticesinde Ahmedin nikel 10 paralıkların üzerine kurşun döke- rek onlara 25 kuruşlukların şeklini verdiği meydana çıkmıştır. Güzel bir eser : "Mecdis - i meb'usan : 1293 - 1871,, H ocam Hakkı Tarık Us, benim kendisini İstanbul'da Vakit matbaasında aradığım ayni günde Ankara'da Ulus matbaasında beni aramiş. Ne ben onu bulabildim, ne de o beni. Benim 'ona bırakabildi- ğim bütün bir armağan tek ve ku- ru bir selâm olmuştu. O ise bana selâm ve iltifatı ile birlikte büyük bir cilt hediye etmiştir: “Meclis-i Meb'usan 1293 - 1877.,, Tam dört yüz sayfadan ibaret olan bu birinci cilt, 19 mart 1877 de İstanbul'da Dolmabahçe sarayında toplanan ilk YJYANK tanberi başlıyan yenileşme, demok- rasi ve meşrutiyet cereyanları o gün bizde bir miktar olgunlaşmış ve yeni Osmanlılık, yeni padişahı İs- tanbul'da bir parlâmento açmağa mecbur etmişti. O tarihi, inkılâp- lar tarihimizde garbe yeni bir pen- cere açtığımız, Avrupa'ya — yönel- diğimiz günlerden birisi olarak ta- nıyabiliriz. Halbuki 43 sene sonra ayni günü gene tarih, İstanbul'un kara bir günü olarak kaydetmiştir. 19 mart 1877 de millet vekilleri- ne açılan saray, 19 mart 1920 de şeh- ri bürüyen düşman kuvetlerinin ö- nünde baş eğmiş ve millete bütün &| z Osmanlı Meclisi Meb bi- tinci devre zabıtlarını bir araya topliıyarak bizim teşrii tarihimize büyük ve değerli bir vesika sunu- yor. 19 Mart! Bu tarihin tecellisine bakın! 1877 19 martında Tanzimat- İskasi & ü 1877, — yahut meşhur olan hicri tarihini kullanalım — 1293 Meclisi Mebusanı toplandığı sıralarda Av- 'rupa'dan stenografi mütehassısları getirilmiş ve onların gösterdiği yol- da zabıtlar tutulmuştu. Eğer bun- ILA lar sonradan Yıldız'da mahvedilme- se ve yahut Çırağan yangınında yanmasaydı, Hocam Hakkı Tarık Us'un bu büyük cildi vücude ge- tirmesi pek o kadar güç bir iş ol- mıyacaktı, Bütün ö resmi zabıtlar bugün elde bulunmadığı için bu muazzam vesikayı derlemek büyük emekler istemiştir. Eserin mukaddimesinden öğren- diğimize göre bu birinci cildi, 93 Mebusanının ikinci — toplantısının zabıtlarını veren bir ikincisi takip edecek, “üçüncü ciltte de — Tan- zimattan sonra devlet teşebbüsüne geçişinden — başlıyarak — bizdeki Meclis hareketi üzerine bir tetkik, bu Meclise, bu müzakerelere ait başka vesikalar ve mütalealar bu- lunacaktır..,, Eser nasıl vücude geldi? Bunu da müellifin kitaba yazdığı mukad- dimenin son paragrafından anlıyo- ruz: “Zabıtları toplama emeği benim- dir; onların kıymetini bilip basıl- masını tahakkuk ettirmek şerefi Büyük Millet Meclisi Reislik Di- vanınındır. Onun için eseri Sayın Reis Mustafa Abdülhalik' Renda'- nın adına sunuyorum.., 1908 - 1919 Mebusanının zabıtla- rını az veya çok görmüş olanlarla Türkiye Büyük Millet Meclisinin müzakerelerini takip etmekte bu- lunanlar, bu ilk Osmanlı Mebusa- nınin enteresan zabıtlarını oku- makla teşrii hayatımızda aldığımız mesafe hakkında esaslı bir fikir e- dinmiş olacaklardır. Esere açılış nutku, buna Ayan ve Mebusan tarafından verilmiş ce- vaplarla o zaman çizilmiş, ilk açıl- ma törenini gösterir bir resim de ilâve edilmiştir. Hakkı Tarık Us'u tebrik eder, alâkalıları kitabı okumağa çağırı- rım, müzakeresi, 7 — Umumi vE müune hastanesinde tedavi MA oğlum Muharrem Ağra'nın ö A yük bir hazakatle üç mühim * parak çocuğumu bir mevti kurtaran sayın profesör mütehassıs doktor Bay NÜf metli muavinleri Dr. BB- haddin'e ve şefkat ve alâk göstermekten hâli kalmıyaf Bay Rüştü ve muavinleri ve kıymetli hemşireler B& " Lütfiye'ye en derin minnet * mın arz ve iblâğına M j tavsit eylerim, M Türk Of. Pek ciddi bir gaztt” Zürher Zeitung keri mütehassısı ) “Balkan devletleri, nı gizlemek hususundâ dan daha sıkı davranma* kan devletlerinden bazif” ğ ket müdafaası zaruretl#'” ll ise, harice karşı vaziy€'! harbe hazır olduğu intH maksadı ile, zâf ve kifl saklamak ihtiyacını Bundan dolayıdır ki, Balkanlarda en iyi keri bırakmaktadır. B uzun süren askerlik hi lüklere niçin katlandi dir. Yeni Türkiyenin ) mal Atatürk, ordunun VE tün vuzuhu ile kavram lelâde bir askerin kol! ceği bir şekle sokmasıni tiklâl harbinin eski cep”” Cümhurreisi İsmet . İn faaliyeti yanında, vaktif! kısmını, memleketin mü” rindeki istihkâm tesislef'! birliklerini teftiş ve tetf — mektedir. t Türk askerleri daimâ ve iyi beslenmiştir. M zemesini itina ile bakıp derek harbe müheyya b dir. Türk ordusunun Reisi Mareşal Çakmak' biliyetleri, yabancı mü tarafta takdir ve teslim Mareşal Çakmak, Spartal!' tevazı bir hayat sürmek * bilmez bir faaliyet göstef'” le madunlarına mükem olmaktadır. Subay kadr? kemmeliyeti herkesçe Kâ* tedir; muhtelif manevrâ tir ki, kumanda, stratejif biye ve istikmal işleri rette hazırlanmıştır. Tü! lam ve kudretli bir gen$" mesine çok büyük ehemi tedir. Türk gençliği, © ğında iken askeri tâlim VE © mekte ve Ankara'daki bül”, simlerine gururla iştirâk Türk askerinde türk "” behemehal müdafaası şe5” nasak bir ideal halini alaf * lik ruhu, bilhassa büyük ” tenmiye edilmektedir.” — Muharrir bundan sonfâ | kan ordularının bazı z bahis mevzuu ettikteri S larına devam ederek di “Harp sahnesi Balka yıldığı takdirde, birçok | olması ihtimali vardır. C* denberi, ordularını di seviyeye yükseltmesini bilmişlerdir; zaten bundi ki, bütün Balkanlarda t metinin itibarı her zamaf ha büyüktür. meni bu sabah topl. retliler arasından seçile* mevkilerine ait kanun P kik edecektir. Malüm 0!€ ü ücretli i rem kanununda bulunan | y kilerini ayırmış ve ayri ' mevkileri tesbite karar V Tiftik cemiyeti toplantısı Türkiye Tiftik Cemiy heyeti 15 haziran 940 cü saat 15 de Ankaranın Be? ki merkezi umümi binaS! caktır. Rüzname şudur: 1 — Kongre müzakerâ mek üzere muvakkat bif kâtip intihabı, 2 — porunun kıraat ve kıp raporunun ve merbutü * cetvelinin tetkik ve tasü senesi varidat ve mll!'! tetkik ve tasdikı, 5 — NH bazi maddelerinde tadilât idare heyetinin teklifi, © fından dermeyan olunat bı, 8 — Mürakıp intihabi- — Teşekkür , Üç aya yakın bir ı-nlld” , Te Neşriyat şubesinde Niyazi ** Emniyet Umum Müdürlt?