3 Eylül 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

3-9-1939 30 Ağustos Başkumandan muharebesi münasebeliyle Türk istiklâl ve inkilâp savaşına dair konuşma HI e ali Ali Riza Erem, C. H. P. adına Ankara radyosun- os Ba şkumandan me ük tikla a im büyük savaştan alnan ydan koyuyoruz: ağu süne sarsılmadan, şaşı a nılmadan tatbik li iktisadi ve tablosuna sıra e bu rsi ilmi n eşsizliği e sa, anılan... Sözü hürmetle pl - itimatla karşılanan. Dün; Bilmen bunun tablosunu takım mı? Bu, bütün dün e ürkiye'sidir. — Milli Hi sınırı EE 'k seyrettiği ter temizİşy; ni, praklardan bir karışını bırakmamış, ken- |adı Cümhuriyet venilen devlet ve milletlerin başında disinin olmayan, başka birine ait bi , bütün bunları 30 a - toprağı da mini içine | gustos zaferine borçluyuz... 30 ağı simay mütecanl, yokansak zaferini de, Ebe Ear! Atatürk'ün bek seste bir vat > ndan ya a u vatanın e içtimai hayat İC li Mi vaziyetine bakını 1 Asırlarca Türk milletinin de — idare edilen iki İnönü bir Si aa in erine müstenit 30 ağustos büyük sa- şer iye, ilin mti- isin, görülmemiş kahraman- muhai rebesi mü see mış, onların yerinde ilmi, hukuki esaslara dayanan ayi, tek a“ dâlet elm üstakil Cümhuriyet adliyesi, yı m ri, medrese, bi türlü bunu: ie kurulan Cümhuriyet erimi inin 1 de en olan mili varlı e bımızın bulunan büyük Türk ordusunun © öğretim ve eğitim eri sarıklı, külâhlı, I- “Evinde kafes ardında saklı ya, Mika peçe altında Elle le eğilmek milli ve vatani bir borç- tur... IV Arkad Şimdi vii ii yöneliyorum. Büyük Atatüı Bu yılki bee iz, matemi bürünerek, kaplermiz. bik k, il Çün! ensiz yaptığımız id üyük kurtarıcı ei ol, avun Fi teselli buluy Viki kü başımızda Milli Şef DU önü Hani... Daha 2 geçmeden a İstanbul'd. b Sizede Je- röle ilk çizgisini çizmek il ere ve kendileriyle, ilk “müzake, laşmalar” yapt “teşrikimesai” ığın ve keneyi gitiğin.. (Tür İlk. Kayzerler Almanyasından sonra Hitler Almanyası ismark'ın kurduğu a, 1870 - 71 harbını Mi sonra, kayserler almanyası, geçen Cihan harbına kırk küsur sen. ırlanmıştı. Bugün yeni bir cihan harb; ne ha- de, eserinde Key şunları. vesi- yet ve tavsiye etmi “Topyekün iğ ve topyekün po- 0 çi sa meseleyi göz önün- mak zorundadır: ordusunun tan'ın Avusturya - Macari başına geldiği ibi, iz Thi ve — ile iliş anavata- al oka a dol deni çleri kapanıyor ya bir nın mu?” Zira, kayserler Almanyası geçen Cihan harbına kırk: küsur sene ha maceraya başladığı gün, bankasında ancak 300 si ak paraya ve 2.000 milyon marklık al- tun stokuna malikti, Halbuki, di bın daha ilk aylarında 4520 milyon marka ihtiyaç Tani olmuştu. Cihan ransa il ii AY rının hepsine galebe Yali iaşe vaziy: Geçen Cihan e bından evelki Almanya, yılda 1.830.000 ton buğ- dayı ve 8.000.000 ton yemi hariçten temin etmek zorunda idi. İni ları iz Ke temin edeme- erkezi Avrupa derenin e Bilzmi çok kö- tüle; edildik ten ye strate lerle değil, sırf bu halletmek yes pi Ladenderi üeçen sin eri Ni mkün lm diyor. üksek © fırınları, geçen çian Barbna takaddüm eden yıl- bunun 11,5 milyon tonu yaban memleketlerden ve bilhassa İs: a ten idhal ediliyordu. Refah i inde, geçen a kırk küsur una malüm. am Bunu zaman biz “es Yadenderi günları söyle- kii geli harbı nl ederim. - Ea akk Almanya i- e inç bir vu t olması mu- kadderdir. — Hikmet Tuna Ne bir nl Tahkikat “katilin sırp milli zümrelerinden ouduğu ihtimalini çıkarmıştır. * — ai Lİ Me eline Üni akip du harp istemektedi ta vel leceği ültimatom mahiyı söylenmektedir. 4 Cihan harbı nasıl çıktı? Aşağıda harba ir kinik hâdiselerin kron lojik seyrini not halinde bulzcakmız. 1914 harbiyle 1939 harbı a em muştur: Tecavüz gayesiyle. hareke yi dener -asında mi Avusturya raybosna'da öl i müf - irine mensup | # z 1914 lan nüma-| or. Or- bunun bir de olacağı ei — yi ajan- tereddü izim imi Be caktır. Düvelimuazzama eni bir din ole olmak- arım insan sayılmaya mahküm şından sonuna kümetini) ka Kr iri sonra en yül si kimi va Erkânı harbi lü reisi çeçliğini anda da söylediğin İsmi var ya... O başımızda... Büyük E vi Şef! Müsterih ol! orduları ri arı ra milli hareketi ihl e m “Denizindibinde" yatan hazineler çıkartılıyor ! çocuğu! di- rak. Üvendiresini eline . tefsir eden (hurucu alessultan) a deniz lerinin muh Tü see Ml xi yedeyerekı.. YO *İ nde e yer yer isyanlar Ar çakarken. telif gri ge kuşlarda yükü çe sai n özlerine Seyyar milli kuvetlerin kumandanla- | milere mezar olan arabayı ede *İrımi ktala; vardır. rek epi ai Dali Onların atacağı |aldırırken... Diğer cihetten düşman ME rl cephaneyi muharebe hattı; undlan. tt yetiştiren Türk ka it .” Bi ei Tü umumi taarruza geçmişi hasıl bütün dünyanın pa a Hi M da... Kendi asırlarca eri hu- rafevi milöümemelzri par rr başka hiç bir millet Elimi hasip vi ek ii e) bugün e ii mi Mi gibi er sür İyi ve içtimai | ını kaz e kullanan Türk Wi nu iğ ri içindeki iktisadi duru- ma bakınız, yn ii cadelenin aldığı bu en dar deminde: Çı... çok ciddi ve e ire m ei de fa İnönülerinde, sizin de nutkunuzda buyu! gibi” dâhiyane sevk ve rduğunuz Kn beklediğini imi ususta > Del miryolu, tramvay, tunel gi yim şi ği ve hareket vasıta! rik, hava» güzı ni Bi hayat iiyozlalra elhasıl Kiye letinin de maküs talihini em Senin Başbuğluğunda S: Dumlupınar 30 ağustos darp ordulariyle kazana elini d'ın said i Sable İsland de- nilen yerdir. O denizci, bur ni ire a a kâfi derecede malümat Göçe GEL Gi büyüğü En büyük gemi mezarlığı Nevyorkla Boston arasında bulunmaktadır burada tam 208 yeli yatıyor... imkânları çok mahduttur. | Dal göreş bir havada daldığı za- A ie le iki metre ilerisini gö- zi m suda 80; yi ın derece dir Sa Pro örün yardımı nüfuz tahtıtehlikededi ya olan mesele, veya bü ü ranlık tecavüz mahiyetindedir Büyük cihan harbı ile bugün arasında benzerlik 1914 nasıl patlamıştı ekaddüm eden bir rolü hemen 2 bulmaya en aynı ol lerimi Miapi ipi işi im Sia bekarlar # 2B haziran pi veliahti ve ie e m aim ö * blm umumi seferberlik ilân iştir. Almanya Avusturya'yı teşvik e- Ki eshamlar düşüyor. anı general Patnik Vine if Si, 1914 — İlik EE alalı patlamır # Roma seferberlik mii panik ve — az etmiştir. ağma ol- 28 tel — Osmanl jansı, şu bii rin gün öğleye doğru Avusturya - Macaristan üm Sırbistan'a harp ilân et Rusya'da örfi idare ilân edilmiş- # İtalya ve İngiltere ara bulmıya çalışıyorlar, İs 18öT: zetesi, osmanlı impa- raorluğunun bitaraflığını sad- yi ettiğini yazıyor. ız 914 — Almanya bir Eni iyor. ler harbin a- erin Seba özmeeşa a lehin- de nümayiş yi orlar. # 30 temmuz 914 a ki taları lp lie ie İmparator Vilhelm ile rus * -İ o Nikola telgraflar teati a” merkez! iyor. erime a ilmişti Bütün sapi yet devam edi idare ilân ed # 2 ağustos 914 — Bütün devletler seferberlik ilân etmişlerdir. Ve bugün Yı doğruya medeni haya şol kaymaları HR Mi zada & si, daha ine al, il Eeee, mit serma- yesiyle kurulmuş, kapitülâsyonlu ec- nebi e amir bu Tunmuşken ri milli pie mi lime ter te- e si halini almış tanem. iplomasi meydan! da ni yp (Lozan)ı yi ran... ei 15 zn ül 1 le Nevyork ile Boston arasında zayıf bir sö yapmaktadır. Cod'da bulunmaktadır. 1843 & 3 Bas dolayı, dal, re et yılına kadar, yani 50 yıl içinde bu rafında # - ie mı rez safade oldu- zi 2131 i kazaya uğramış -| ğu halde nabilir, tır ki, i i emele ri ik iv Byk yu va 7 nının bünye ve cihaz yi ak ii i yüksek ln Bu ika i İgiç tertibatı saye” J ticesinde en tehlikeli ârızalar me; b sinde mi erine ne bili İmümkün olmuş ve su altındaki çalış-| lar içinde atmosfer aki beş ii maları çoğu arta kiye netice- | santimetreye 1 kilogram olduğu iştir. de, deri akp bi b tanik ie Cihan harbinden bir kaç yal evel, |! İyi mektedir... kl > im, 90 metre bir derinlikte, osmanlı devleti, 5 temmuz 1770 tari-| vocudun 14,000 kare santimetresine; hinde rus donaı inmasiyle osmanlı do- 65350 giz bir su tazyiki isabet inkilâip programının, ii şaşırmaz e, yonu - etmiş ol Gey Rİ aşa yarn ber dalgıcın elbisesi dışardan * di 'ya o mukabele olarak Rusya'da nümayişler zl firler mütekabil olar: ıyor, li »rileri sel vat a tini. elemi e etmektedir. 2.15 te Havas ajansı şu haberi atoma 48 saat zarfmda ce | veriyor: alman sefiri şam saat vap ebesi ir, yediği 40 Gi ni 8ı namına Rusya ha * Sırp başvekili Pasiç, memleket a Almanya'nm harp ilân ettiği” içi seyahatinden dönüyor. 2 Bilali #: Alsimıyaila Di * 3 ağusten 1914 — Almanya on notasını terviç edi; pı Fransa'ya hücüm ediyor. usya ara i w Özm diyet in siya ve “ Emi kadar * Fransa Rusya ile müzakere ha-| (olanları asker: lindedir: e gün fransız bare) £ 6 iğamce 1914 —— DE Zi ilem iie lil uanya'ya harp ilân ediyor. İngi- eee ola”) yiz donanması e ima sahillerini Si riyatt veriyor. als Ekm edişi 2 emme TOlA > Arterya 4 alamaya ve Meler ei Me e ın müna-| ” tiki olan İtalya bari içeleki I #*Sırbistan Avusturya'nın notasmı| * gapen, Hükümeti ae erine kabule” hazırlanmışken Rusya'-| getireceğini bildiriyor. — gelen ii balm ün ini eni reçiy: 6 ağustos 1914 — Avusturya Rusya'ya harp ilân ediyor. 14 ağustos 1914 — m A- vusturya'ya harp ilân ediyor. 'n Kerteska kasabasında baş- rine düşen ,oslavya' lıyan ateş, böylelikle Mi dört yıllık ıstırap ve facia devri yaşattı. bi, doğr rudan Si vi me bizde ei ordu etin m ve lie doğ. doğruya kendisinin rik mel meydana gelmiş e Temyiz mahkemesi âzalığı zmir ceza mahkemesi reisi zan Onat temyiz mahkemesi âzalığına tayin edilmiştir. VER zorluklarla kr miz bir Türk müest in ilmi e Dalgıçlar, vakti verilip doldurulmamı mesut bir manzara!... i ilerek hurda haline i metrede du esi ai — Düne kadar kal oi değe sini vr Biz yi i, 200 metreye gibi en il yiye eağinder yünlü, İşte O başımızda... ka içinde 12,000 rus altını da bulunan en ve El a uklu, va gibi her türlü giye - iz de ik bir ka da bulmuşlardır. sl keli ıç zırhları öne, kâj a eri, gi Ee Biz, milletce onun etrafında toplan- i j vardır. Fakat, dü Şek ap iinde WüR İkuyacın ilâh, dez Senin eme voplandığımız | D ei batmış olan değerle- dalgıcın hareket etmesi son dı her gibi... Biz millet eyi ecnebi diyarlardan getirtmek | ye tek dimag halinde ona bağlandık...) adaları birçok milyo: r mecburiyetinde iken; bugün bu de Yi Sana bağlandığımız gibi... S deerinde e gümüş se bale in intibak etmiş olan bir in- unu harice , her çeşit giye ye mliltee, hep beraber, gene yük Okyanusun altında yatmakta- ag e çıkarılması, ceğini, her nevi hayati ihtiyacını ve defe, gene ayni yoldan, gene m4 kedisinin ölümünü intaç edebilir. silâh ve cephanesini yurdun ötesinde syn ha ie rek kari olarak yürüyo- | (Bu servet, bir ingiliz korsanının, , tazyik altında bulunan havayı berisinde bacaları tüten yünli r e bütün dünya bile |19 uncu asır in gıcında yaptığı | teneffüs ederi ei e için- muklu, ipekli mensucat, bizin korsanlıklar o neticesinde biriktirip) deki teneffüste vak ir hâ- demir ve çelik a a me ol Ebedi Şef Atatürk... | gemisinde tayıdığı bir ER | e en sinek Şöyle Pi ha- ri yeral rvetlerini işlet > ği kaim ei Ea e tinin | Oo Tabii, bütün bu işlerd. aki azot, dalgı karış- me; an bahti; e bir vaziyet!., iler faaliyeti son derece e hi Maki dalgıç denizin derinlikle. ülesi içinde “yurtda m var an pi alin Şefi kelidir. Dalgıç ne sinde ii bi müddetçe ve İşi ini | baz p YAŞ YAYAR süzün. İsmet İnönü BUGÜN yüzüne çekilip çıkarıldığı takdirde, ULUS SİNEMASINDA Böyle hareket 2 Film birden diliğinden olursa, likte bile ölüm edilince, epi le İle ken- ncak, Ga ea ni nisbeten az bir derin- muhakkak igne bunun neticesinde, ye bazı nazik no) deveranı felce singer m çak büyük mi tekrar 1 çıkmak, saatlerce sürm: vaz Mamma Tel: 2198 1 - MEYERLİNG (Danielle Darrieux - Charles Boyer) 2 - Kanlı inciler Seans saatleri : 10 - Z - 12,45 - 14,30 5 e 17,30 - ni Meyer ve ye) jurnal