10 Mayıs 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

$ , #it z ü K Ulus Basımevi arşamba Şi Çarşa Çankırı Caddesi, Ankara l 0 Telgraf: Ulus - Ankara MAYIS TELEFON 1939 İmtiyaz Sahibi 1144 Şaşmaha;rir ik 1371 azı Müdürlüğü Z 5 KURUŞ Matbaa M'ğırdâfmğgu lggî İdare 1064 Gwrılri SİNEMA Sayfamız Sovyet İngiliz görüşmeleri Sovyefler işbirliği yapmak hususunda feminat veriyorlar Taymis'in bir makalesi Balkan antantına Avrupa minnettardır w Nazırı B. Beck .. *.. % Küçük ihtısas.. F. R. ATAY Memleketi her türlü yeni va- sıtalarla mütemadiyen cihazla- makta devam ediyoruz. Elde doğru bir hesap yoksa da, on beş senedenberi milli servetin büyük bir kışını makineye, motöre ve eolektrııkli tesisata yatırılmıştır. Orduyu, devlet sanayiini, ferde âlî f'ıbrikılın bırakınız: - Ana- d: ı(ııı nun herhangi bir kasabasın- z âve kadar, meselâ elektrik b azon an istifade eden birçok ci- mob;.lı: girmiştir. Yollarımız oto- akll 1 taşranın en ücra köşe bu- î arıma kadar soktu. Denizde avada ve karada yeni vaııtall: rnn_;_z__ hke_r gün artıyor. » ürkiye'de makine - trik sanayii yoktur. Kuîleanîlıî” ıî- mız şeylerin hepsini yabaıî:l mem_leketlerden satın alıyoruz ve bir büyük kısmını daha uzu seneler, bir ks&mmr da belki da!ı ma dişarıdan getirtmekte deı: vam edeceğiz. Bunları, köylümü- zün .ulın teri ile ödüyoruz. ve lâıtlermcî, sanayi memleketlerin- bier ?l_dı.ıgı..ındaîn çok daha titiz ge yiı;ı.na ile titremek Zaruretin- Tâmir ve b illi işleri mizin başındalğ(lı;:.k yralşar 1 ygr.“Hılbuki teknisyen kıtlığı yuzunğeıı, bu hususta, âdeta mi- rı.ıyec!_ıce bir israf hâlindeyiz. ir müessesemize hurufat maki- ne_!en veren bir. kumpanyanın mum?sıılı, geçenlerde bu maki- lışeleı-ı Muayene ettiği zaman: t'— lıVlnkîneler on sene fazla ih- nlî;r amıştır!,, diyordu. Beş se- e on beş sene eskimek ve yıp- lâzım geli- ;:ı:ı'nık! S_onfı birçok pahalı ci- hazları, ıt'amır_ eitiı_-ıecek adam yüzü ve yenisini almak ica;; endti';:? leri memleketlerde bir otel ka; Picıisı vasıtasiyle bir iki saatte temin edeceğiniz bir tâmir, bu- rada bazan imkânsızlık ’veya muammâ hâlini alıyor. Bütün Türkiye bir imar ve inşa memleketidir. Her tarafta yoll:r kanallar, büyük küçük binalar ve' lı_enller yapıyoruz. Eski iptidai sistem tamamen değişmiştir. İn- şa işlerinde en yeni usulleri ka- bul etmiş bulunuyoruz. Halbuki bunlar dahi ne yapılırken, ne de yapıldıktan sonra kâfi bir itina görmüyorlar. Ya iyi ustalar bu- lunmuyor, yahut bulunsa da a- teş pahasmna çalışıyorlar. Anka- (Sonu 7 inci sayfada) Taymis bu antanta Bulgaristanın da girmesi fikrini müdafaa ediyor Moskova, 9 a.a. — Havas: İngiltere büyük elçiliğinde, Seeds tara- fından Molotof'a verilen ingiliz mukabil tekliflerine iki üç gün içinde cevap alınacağı ümit edilmektedir. Verilen malümata göre sovyet hükümeti Sovyetler Birliği dış politi - kasında değişiklik olmadığı ve sovyet hükümetinin, kendisince kabul edilebilir bir esas bulunduğu takdirde, barışın müdafaası ve mütearrıza karşı müdafaa için İngiltere ve Fransa ile iş beraberliğine âmade kal - makta olduğu hakkında Seedse teminat vermiştir. Bu suretle, Litvinof'un çekilmesi sebebinin bazı tatbik hataları olduğu yoksa politikasının artık hoşa gitme- mesinden mütevellit olmadığı anlaşıl- maktadır. İngiliz gazeteleri nikbin Londra, 9 a.a. — Dünkü diplomatik hâdiseler ve bilhassa Moskova'da Mo- lotof ile İngiltere büyük — elçi- (Sonu 7 inci sayfada) Romen Hariciye Nazırının Ankara seyahati Bükreş, 9 a.a. — Rador ajansı bil- diriyor; Türk hükümeti ile mutaba - kat halinde, B. Gafenko'nun Ankara seyahatinin haziran ayının son on beş günü zarfında vukua gelmesi tesbit 9lunmuştur. İngiltere'de mecburt? askerlik Kanun paskalyadan önce tatbik sahasına giriyor Çörçil askeri mükellefiyet hakkında gençlere nutuk söylerken Londra, 9 a.a. — Avam Kamarası amele partisinin tâdil tekli - fini reddederek 145 reye karşı 387 reyle ikinci okunuşunda aske- ri mükellefiyet ka kabul etmiştir. Avam Kamarası askeri mükellefiyet kanununa merbut mali projeyi 65 reye karşı 159 reyle kabul etmiştir. Projede: 1. — İki seneye taksim edilmek üzere sermaye olarak 30 milyon sar - fedilmesi, 2. — 1941 senesinde 25 milyona iblağ edilmek üzere 1939 senesinde bakım masrafı olarak 10 milyon sar- fedilmesi derpiş edilmektedir. Başvekil bugün Avam Kamarasın da, mükellefiyet kanununun paskalya dan evel meriyete gireceğini bildir - miştir. Bir ingiliz generalinin Fransa'daki tetkikleri Londra, 9 a.a. — Daily Telegraph gazetesinin Paris muhabiri yazıyor: Bir harp takdirinde Fransaya gi- decek olan ingiliz ordusuna kuman- da etmesi beklenen general John Dili, İNGİLİZ - ROMEN Ticaret anlaşması müzakereleri ilerliyor Esaslarda tam bir anlaşma vardır Bükreş, 9 aa. — İngiliz - romen ti- caret müzakereleri devam etmekte - dir. Bu müzakerelerin pek — yakında fransız orduları başkl danı gene- ral Gamlin ile Maginot hattını gez- mektedir. ” Bu ziyaret münasebetiyle, geçen - lerde ingiliz genel kurmay reisi gene- ral Gort'un başladığı müzakerelere devam edecektir. General Dill'e birinci ve ikinci in- giliz fırkaları kumandanı general A- lexander ve Wilson ile genel kurmay harekât dairesi reisi general Pournall refakat eylemektedir. üsbet bir surette — neticeleneceğine muhakkak nazariyle bakılıyor. Muka- velenin esaslarında tam bir — anlaşma hasıl olmüştur. İngiliz heyeti reisi bir iki güne ka- dar Atina'ya hareket edecek ve müte - hassıslar Londra ve Bükreş'te bu esas- lar dahilinde mukaveleyi hazırlıyacak- lardır. Daha şimdiden Romanya'da bir takım teşebbüslere İngiltere'nin para vermesi tekarrür etmiştir. : Beck'le bir konuşma yapan B. Potemkin ( H. P. Medis Grupunda İktisat Vekili izahat verdi Ankara, 9 a.a. — C.H. Partisi Mec- lis Grupu bugün - 9.5.939 - saat onbeş- te Reis Vekili Hasan Saka'nın Baş - kanlığında toplandı. Ruznameye dahil mesele, Muğla mebusu Hüsnü Kitapçı tarafından İk- tısat Vekâletine tevcih edilmiş üç maddelik bir sual takriri idi. İlk defa sual sahibi Hüsnü Kitapçı bu sual takriri ile sanayie müteallik hangi meseleler hakkında izahat veril mesini istediğini bildirdi. Müteakiben İktısat Vekili B. Hüs- nü Çakır sual takririnin ihtiva etti- ği muhtelif meseleler üzerinde ve her meselenin bugün ne safhada bu - lunduğuna dair uzun izahat verdi. Aynı mevzu üzerine söz alan bir - çok hatipler sıra ile fikir ve mütale- alarını beyan ettiler. Bu izahat arasında İktısat Vekâle- tine yeniden tevcih edilen birçok su- allere sori defa &Âz alarak bürciye ge len İktısat Vekili icap eden cevapla- rı verdi. Ruznamede başka bir madde olma - dığıhdan saat 20 de müzakere niha- yet buldu. General Veygand - Bonne mülâkalı Paris, 9 a.a. — Bone, İran - Anka - ra - Bükreş seyahatinden dönen ge- neral Veygand'ı kabul ederek kendi- siyle uzun müddet görüşmüştür. Ge - neral yakında Londra'ya gidecek ve ihtiyat zabitleri kongresinde hazır bulunacaktır. Danzig meselesini hal için Papa bir konferans toplamak istiyor Papa İngiltere, Almanya, Polonya, Fransa nezdinde teşebbüslerde bulundu Londra, 9 a.a. — Hariciye nezaretine yakın olan mahfellerde Papa'- nın Londra vekili Monsenyör Godfrey'in geçenlerde Lord Halifaks'ı ziyaret ettiği teyit edilmektedir. Mumaileyh, söylendiğine göre Danzig meselesinin halli için Almanya, Polonya, Fransa, İngiltere ve İtalya'nın mümessillerinden mürekkep bir konferansın toplanmasını Papa namı- na teklif etmiştir. Papanın yaptığı teklifi alâkadarlar müvafakat eylemek şartiyle İngilte - re'nin de kabul edeceği söylenmekte- dir. Teşebbüs hakkında mütemmim malümat Paris, 9 a.a. — Paris Soir gazetesin- de Sauer Vayn yazıyor: Papa, mü- messilleri vasıtasiyle, Almanya, İn- giltere, Fransa, İtalya ve Polonya Başvekil ve hariciye nazırlarını Vati- kan'da toplanmıya dâvet etmiştir. 'Teklif kabul edildiği takdirde, top - lanma yakında yapılacaktır. Papanın hiç bir müzakereye bizzat iştirâk et- miyeceği, fakat gerek şahsen gerek kendi hariciye nazırı vasıtasiyle ica- bında müşavir veya arabulucu sıfa- tiyle tavassutta bulunabileceği anla - şılmaktadır. Diğer taraftan Teps gazetesi de a- şağıdaki haberi veriyor: Papa mümessili Örsenizo cuma X Sonu 3 üncü sayfada ) Papa on ikinci Pi Türk - Amerikan ticareti Hangi malların resmi ne kadar indirildi ? Otomobillerde, radyolarda ve muhtelif makinelerde gümrük tenzilât nisbetleri Ankara, 9 a.a. — Amerika Birleşik Devletleriyle 5 mayıs 1939 tari « hinde meriyet mevkiine girmek üzere | nisan 1939 da imzalanmiş olan ticaret anlaşması tatbikatına başlanılmıştır. Mezkür anlaşma hakkında evelce iki muhtelif vesile ile vermiş olduğu- muz izahatı daha etraflı 'bir şekilde bir kere daha alâkadarların nazarı dikkatine vazetmeyi faydalı buluyoruz. Yugoslavya Naibi Rrens Pol Markovicle beraber Roma'ya gidiyor Yugoslavya Naibi haziran âyı başında Berlini de ziyaret edecek Belgrad, 9 a.a. — Naip Prens Pol ve Prenses Olga, İtalya kıral ve kıraliçesini resmen ziyaret etmek üzere Roma'ya hareket et - mişlerdir. Hariciye nazırı Markoviç Naibe refakat etmektedir. Belgrad mahfillerinde beyan olunduğuna göre, Naip Prens Pol- un İtalya'yı ziyareti bundan daha birkaç ay evel tekarrür etmişti. Yugoslavya Naibi Prens Pol Naib'e refakat etmekte olan harici- ye nazırı Markoviç bittabi italyan dev let adamlariyle görüşecektir. Fakat yeni hiç bir siyasi vesikanın imzası bahis mevzuu değildir. İki memleket arasındaki münasebetler 1937 Belgrat anlaşmasiyle dostluk ve iyi kormnşu - luük esasları üzerinde kati olarak is - tikrar bulmuştur, Berlin'i ziyaret Gene aynı mahfillerde beyan olun- duğuna göre, Naip prens Pol haziran başlarında Berlin'i resmen ziyaret e - decektir. Yekak Berlin, 9 a.a. — (Havas) Yugoslav - ya Naibi prens Pol'ün Berlin'e yapa- cağı hususi ziyaret resmi mahiyet al- miştir. Ziyaretin tarihi henüz belli olma - mışsa da kendisinin önünde yapılacak olan büyük askeri geçidin 2 haziran da yapılması tasavvur edilmektedir. Yeni türk - amerikan ticaret anlaş - masına nazaran, tarafeyn menşeli mal- lar gerek ithalât ve ihracatta ve gerek sair bilcümle hususatta en ziyade mü- saadeye mazhar millet muamelesi kay- dından istifade edecektir. Fazla ola - rak anlaşma, iki taraf ülkesine hini it- halde tenzilâtlı gümrük resmine tâbi tutulacak mallara ait iki listeyi ihtiva etmektedir. ' Gümrük resmi tenzilâtı Anlaşmaya bağlı 1 sayılı liste Tür « (Sonu 7 inci sayfada) İspany—aâlleller Cemiyetinden çekildi Burgos, 9 a.a, — Hariciye nafırı ge- neral Jordana, B. Avenol'e bir telgraf çekerek İspanya'nın Milletler Cemi - yetinden çekildiğini bildirmiştir. Neşredilen resmi bir tegliğe göre, İspanya'nın Milletler Cemiyetinden çekilmesini mucip olan üç sebep var- dır. 1 — Milletler Cemiyeti, tevdi edilen vazifeleri yapmaktan ciz olduğunu göstermiş ve enternas - yonal süküna ve antanta yardımda bu lunamamıştır. 2 — Milletler cemiyeti, bidayette - ki hedeflerinden üzaklaşmiş ve bir sulh aleti olacak yerde yalnız bazı dev letlerin menfaatlerine hizmet eden bir müessese haline gelmiştir. 3 — Milletler Cemiyeti, İspanyol meselesinde tam bir muvaffakiyetsiz- lik göstermiştir. kendisine â- Cağâğrı x Büdce Encümeni bugün saat on « da toplanacaktır.