10 Mayıs 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Halılarınızı temizletîn Halılar rennî surette yıkanır Halı tamiratı en usta işçiler tarafından yapılır. 4 üncü Vakır Han No. 58 Tel: 23967 ve güvelerden temizlenir. Hahcılık Türk Ltd. Şti. yıl Potemkin, Rumen Hariciye Nazırile görüştükten sonra gece Varşovaya hareket etti / • Varsovada miihim müzakereler Sovyetler, Romanyaya garantî vermeğe hazır umhuri . cooyı İSTANBUL CAĞALOĞLU ! Üuö4 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: tstanbuL No 246 ^ Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 24290 IU MâyiS 1939 Bugün Türkiyenin en mükemmel ve en çok okunan mecmuası (Yedisrün) de bu emsalsiz yazı serisini takib etmeğe başlayıuız. BERLİN İNTIBALARI Serisine "Yedigün,, de başladı Hüseyin Cahid Almanyadan avdet eden büyük edib Olabilîr mi? on günlerde bazı Türk gazeteleri, ılk bakışta insanı şaşırtabilecek bir takım yazılara işportalık ettiler: Rusya ile Almanya arasında gizli bir anlaşma yapılmış olması ihtimali varmış. Günün birinde Almanya harbe girmeğe mecbur kalırsa Rusya bitaraflığı muhafaza edeceğine dair söz vermiş imiş. Moskova hükumetinin, demokrasiler tarafından ileri sürülen teşebbüslere bir türlü muvafakat etmemesi, her teşebbüse karşı mukabil bir teşebbüs yaparak işi uzatması da belki bu sebebden ileri geliyormuş. Ve herkesin şimdiye kadar birbirine düşman sandığı iki millet arasındaki anlaşma şayed hakikat ise: Vay haline demokrasilerin! Demekten başka yapacak şey yokmuş. Bu garib iddia, hafifmeşreb kalemler tarafından ileri sürülmüş olsaydı «şaka edıyorlar» der ve ötesine karışmazdım. Fakat ne yazık ki okuduğum yazılar hürmet ettiğim, hatta üstadım bildiğim şahsiyetlerin imzasını taşıdığı için mesele üzerinde, bir gün olsun, durmadan geçemiyeceğim. Rusya ile Almanya arasında gizli bir anlaşma yapılmış olduğu iddiası yeni birşey değildir. Sağ cepheye mensub Fransız gazeteleri bunu senelerdenberi yazıp dunıvorlar. Diyorlar ki: Biz Rusya ile ittifak ediyoruz ama aldanıyoruz. Çünki Rusların gayesi kapitalizmi ezmek, kapitalizmin yaşadığı memleketleri ortadan kaldırmaktır. Bunun için hiçbir cür'etten çekinmiyeceklerine inanabiliriz. Nitekim Moskova hükumeti Berlinle bir muahede imzalamış bulunuyor. O Moskova hükumeti ki, biz kendisile, müşterek düşmanımız bildiğimiz Almanyaya karşı müşterek bir cephe kurabileceğimizi düşünüyoruz. Uç dört gün evvel okuduğum Actıon Fıançaise gazetesinde Leon Daudet'mn Rus Alman gizli anlaşmasına dair yeni bir makale vardı: Almanlar, Rusya ile yaptıkları ilk muahedeyi 1926 da imzalamışlar. Bu muahede mucibince Ruslar Almanların demokrasilere karşı girişeceği mücadelede bitaraf kalmayı taahhüd ediyorlarmış. Çünki gayeleri iki cepheyi birbirile harbe tutuşturmak, harbden sonra da ne de olsa zayıf düşecek olan galibe saldırarak dünya hegemoniasını kendi lehlerine tesis etmek imiş. Hamidiyeye giden genc denizcilerin yuvada kalan arkadaşlarına selâmı... Dün Deniz Lisesini bitiren talebelere diploma verildi Hamidiye gemisi bugün Gölcüge gidiyor Beck Potemkin Taymis'in bir makalesi Avrupa, Balkan paktma minnettardır» Papa, Danzig ihtilâfını halletmek üzere bir beşler konferansı akdini teklif etti Rumen Hariciye Nazırının seyahati Gafenko, Ankaradan sonra Atina ve Sofyaya da gidecek Deniz lisesini bitiren talebelerin diploMerasime Millî Müdafaa Hava müma alma ve meç takmaları münasebetile şaviri kurmay albay Şefik, Askerî liseler dün Heybeliadadaki Deniz Harb oku Müfettişi Âdıl Törer, Harb Akademisi lunda çok parlak bir merasım yapılmış Yüksek Kumanda kursundan albay Bitır. [Arkası Sa. 9 sutun 1 de] İtalya Yugoslavya münasebatı Bükreş 9 (a.a.) Rador Ajansı bildiriyor: Türk hükumetile mutabakat hainde, Gafenko'nun Ankara seyahatiain Londra 9 (Hususî) Sovyet Hari detmiştir. Sovyet Hariciye Komiser muahaziran ayının son on beş günü zarfında ciye Komiser muavini Potemkin dün ak vini, Moskova hükumetinin bilumum yapılması kararlaştınlmıştır. şam Romanya Hariciye Nazırile iki saat garb komşularına İngiltere ile Fransa taGafenko, Atina ve Sofyaya da süren uzun bir mülâkatta bulunduktan rafından Romanya ve Yunanistana verigidecek len garantiye müşabih garanti vermeğe sonra Varşovaya hareket etmiştir. Londra 9 (Hususî) Salâhiyettar [Arkası Sa. 9 sütun 5 te\ M. Potemkin Romanyaya garanti vamehafılden bildirildiğine göre M. Ga fenko Ankara ziyaretinden sonra Atina ve Sofyaya da uğırayacaktır. M. Gafenko'nun Bulgaristanı ziyaretine hususî bir ehemmiyet atfedilmektedir. Bu ziyaret esnasında bilhassa Dobruca meselesinin görüşüleceği haber verilmektedir. Prens Pol dün Belgrattan Romaya hareket etti • ^ • Zağrebde toplanan millî Hırvat mümessilleri, Sırb Hırvat ihtilâfının halli için Maçek'e vasi salâhiyet verdile r Alman İtalyan ittifakına Ispanya da girecek mi ? Mareşal Göring Madride hareket etti, bu seyahat hakkında büyük bir ketumiyet muhafaza ediliyor tngiliz Rumen ikttsadî münasebatı Bükreş 9 (a.a.) İngiliz Rumen icaret müzakereleri devam etmektedir. Bu müzakerelerin pek yakında müspet bir surette neticeleneceğine muhakkak ııazarile bakılıyor. Mukavelenin esaslarında am bir anlaşma hasıl olmuştur. İngiliz heyeti reisi bir iki güne kadar Yugoslav Başvekili Zvetkoviç, Zağrebde Maçek'le konuşuyor Atinaya hareket edecek ve mütehassıslar Londra ve Bükreşte bu esaslar dahilinde Belgrad 9 (a.a.) Naib Prens Romaya hareket etmişlerdir. Hariciye mukaveleyi hazırlıyacaklardır. Daha şjm Paul ve Prenses Olga, İtalya Kral ve Nazırı Markoviç Naibe refakat etmek diden Romanyada bir takım teşebbüslere Kraliçesini resmen ziyaret etmek üzere tedir. (Arkası Sa. 9 sutun 3 de) Ingilterenin para vermesi takarrür etmiş IIIIIIIIIHItlllllMIIIIIIII III IMIIIIMIIIIIIIIIIIIiriMIM IIIIIIIIMIMII IMIIIIHIIIIIIH1IIIIMIMIIIIM11111M 1 1IIIIIIII11IIIIIII I Bir Rumen heyeti Londraya gidiyor Bükreş 9 (Hususî) Bir Rumen heyeti pazartesi günü Londraya hareket :decektir. Heyet, îngiliz Rumen ticaret anlaşmasının tatbikatına aid teferruatın :espiti için İngiliz makamatile temaslarda bulunacaktır. tır. KONSERVATUAR İÇİN... Aşırı sağ cepheye mensub Fransız gazetelerinin neşriyatmdaki hedef meydandadır: Her ne pahasına olursa olsun Fransız Rus anlaşmasına mâni olmak, bu suretle Rusyayı yalnız bırakmak. Vakıâ, Rusya ile Almanya arasında 1926 da imzalanmış bir muahede olduğunu biMaresal Göring'in birkaç gün evvel İtalyava yaptığı seyahatte alınmış liyoruz. Fakat bu muahede gizli değildir resmi: Maresal ve refikası Roma istasyonunda Mussolini Ankara 9 (Telefonla) Beynelmilel ve Kont Ciano tarafından karşılanıyor ve mevzuu da iki memleket arasında bir tarıh kongresi, eylul ayı içinde İstan komşuluk ve ademi tecavüz politikası ihDolmabahçede toplanacaktır. Berlin 9 (a.a.) Von Ribbentrop de Hitler tarafından kabul edilerek Kont bulda das etmekten ibarettir. O zamanlar, Al öğleüzeri Münih'e gelmiştir. Mumaileyh, Ciano ile yaptığı mülâkatın neticesini bil Kongre etrafmda hazırlıklar ilerilemiştir. Birçok ecnebi tarihçiler de kongremanyanın başında bulunan sosyal demok bugün ya Münih'te veya Berchtesgaden direcektir. (Arkası Sa. 9 sütun 3 de) ye murahhas olarak iştirak edeceklerini raHar Stresemann'ın kalebile böyle bir IIIIIIIMIIIlllllllllHIMIIIIIimillllilllllimillllimilll IIIIIIIMItMIIIIIIIIIIIIIIIMIII IMIIIIMIIMIMIIIMIIIIII IIII llll I tll IIIIIIIIIIII1MII ;imdiden bildırmişlerdir. an'aşma imzalamakta hiçbir zarar görmernek kabil değildir. Dünya görüşü bakı şarktan ve cenub şarkından başka neresi mişlerdi. Sosyal demokratların 1326 da mından dıyeceğim (çünkü ben anlaşma kalıyor? Her iki ihtimal de Rusyanın inualarltklan bu anlaşma o kadar masum ların, bozuşmaların, harblerin, dünya gö candamarına basmak sayılmaz mı? idi ki 1933 te Almanyanın başına geçen rüşü yüzünden değil ancak mıllî menfaat Böyle bir teşebbüse dünkü Rusya bütün H'tler ayni an'asmayı temdıd etmekten ayrılıklarından çıkabileceğine inanıyo tarih boyunca karşı durdu. Bugünkü ve çp''nmemişti. Şımdi Leon Daudet, kendi rum; nitekim Marxisma'yı Almanya icad yarınki Rusların da ayni şekilde hareket ır' 1 ' 'H'na h'^met etsın dıye buna tamaetmış, sonra kendısi de beğenmiyerek bu edeceklenne hiç şüphemiz olmamalıdır. mile hayalî bir mahiyet vermeğe ve doğna karşılık antimarxisma'yı yaratmışhr) Çünki, milletler arasındaki münasebetlerudan doğruya Fransa ile İngiltere, yani fakat bu memleketlerin dünya üzerinde ri fikir menfaatleri değil, yalnız ve her demokrasi cephesi aleyhine bir hareketmiş ki yerleşişleri bakımından böyle birşeye zaman maddî menfaatler temın eder. süsünü kondurmava calışıyor. Mesele ekmek meselesinden ibaret ka Yazan: SALÂHADDİN GÜNGÖR ihtimal verilemez. Almanya genişlemek * * * istiyor. Nereye doğru genişliyebılir? Gar lınca Rusya ile Almanyanın bugünkü (5) inci sahifede Muvakkat bir zaman için de olsa, Rus ba gidemez; orası çok kalabalık ve kuv şartlar altında anlaşabilmeleri ihtimali vetli. Deniz aşırı müstemlekelere uzan bir fanteziden başka ne olabilir? ya ile Almanyanın demokrasilere karşı NADİR NAD1 anlaşabileceklerini samimî olarak düşün mak şimdilik mümkün değil. O halde Belediye, 1579000 lirahk inşaat müsaadesi aldı Dükkân tabelâlarının sokaklara amud olarak asılmaması hakkındaki teklif, uzun münakasalara sebeb oldu Tarih kongresi istanbulun Suları Doktor Nihad Resad anlatıyor DUkkânların kaldırılacak 4 OI.T caddelere amud levhaları (Yazısı 7 nci sahifemizde)