29 Mart 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

İmtiyaz sahibi Başmuharrcirlik Yazı Müdürlüğü re Matbas Müdürlüğü Ulus Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara Telgraf: Ulus . Ankara TELEFON 1062-1063 1061 1064 Miz İspanya faciasının son perdesi Madrid nihayet Frankist kuvetlere teslim oldu! Dış politika ve rivayetler.. F.R. ATAY Biribi takip eden hâdisele- ri ve onlar hakkındaki muhtelif tefsirleri günü gününe gazeteler- de takip ediyoruz. Fakat bu ara- da, hiç şüphesiz bilerek ve iste- nerek iğmal olunan bir takım ri- vayetler de var ki hâdiseleri bir hayli geride bırakryor. Mesele yalnız şayiacılıktan ibaret olsa © kadar ehemiyet de vermiyebi- | | liriz: ancak bu rivayetlerden hiç olmazsa bir kısmının hakiki bavası altında, herhangi bir mü- cıdele cephesine gönüllü topla- aaktır. Fransız Başvekili Daladiye" nin, geçenlerde fevkalâde selâ. hiyetler kanunu münasebetiyle parlâmentoda bir nutuk söyledi. ği malümdur. Daladiye bu nut. kunda otoriter devletlerin, hare- ket ve muvaffakiyet bakımından | iki müessir silâhr olduğundan bahsetmiş ve bu iki silâhin ken- disine de verilmesini istemiştir: sürat ve sır! Dış politikada, yal- nız millt menfaatlerin iycabları- aK gösününe h ve sıkr disiplin, Mit Müdafaa tertiplerinin başlıca unsurları a- rasındadır. Ne söylenir, ne yazı- hır, ne telkin olunursa, evelemir- de, bu söz, yazı ve telkin altm- daki kasıt ihtimallerini hesap et- mek ve hepsini yüksek milli men. faat iycablarına göre tartmak ve ölçmek, sâde mesul mevkide bu- hananların değil, her vatandaşın vazifesidir. Bu bakımdan Türkiyemizin ve türk basınının bir hususiyeti de var: evelâ, hiç bir mücadele sa- fında bulunmuyoruz. Teahhütle- rimiz malümdur. Münasebetleri- miz, herkesle açıktır. Sonra da, dışarı merkezlerde ne gazeteleri- mizin muhabirleri, ne de ajansı- mızmm haberalma teşkilâtı olma- dığı için, havadisler doğrudan doğruya kontrolumuz altında de- ğildir. Bu vaziyette, bilhassa gazete- cilerimizin tek emin vasıtası var: Her türlü haberlere karşı tam bitaraflık ve ihtiyat göstermek ve hiç birinin teahhütlerimiz ve dostluk mümnasebetlerimiz üze- rinde tesir ve müdahalesine mü- saade etmemek! Dünya vaziyeti iyi midir? Şüp- hesiz hayır! Bu istikrarsızlık i- çinde Türkiye'nin vazifesi, bü-| » tün devletler gibi, hazır ve tetik bulunmaktan — ibarettir. Bizim beynelmilel sulh, milli emniyet we milli müdafaa prensiplerimiz meydandadır. Bu prensipler dı- şında kimse ile ne düvamız var- | dır; ne de kudretli ve emin Tür- kiyemiz için hususi bir tehlike bahis mevzuudur. Cihan,hâdiselerinin ne hake- ü mi, ne de hâkimiyiz. Bu sıfatları az çok benimsiyen devletlerin dahi, kendi öz menfâatlerinin müdafaasını, bütün diğer mülâ: a ne kadar kolay - tercib K işleri: hâkimi de bizzat biziz. Herkes- ten kendimize karşı istediğimi gütmekteyiz. Bazı ahvalde her- hangi bir hâdise için, onun doğ- rudan doğruya kendilerine olanların hüküm ve takdirlerini bile aşacak k: tefsir zorla- | Diğer cephelerde Frankistler mukavemetsiz ilerliyorlar Madrid, 28 a-a. — Bugün saat 11 de milli müdafaa komitesi orduya Madrid'in tahliyesini emretmiş ve şehir Franko kuvetlerine teslim edil - | miştir. Saat 11.30 da Franko kıtaları şehre girmiye başlamışlardır. Halk, Franko askerlerini derin bir sevinçle karşılamaktadır. Diğer cephelerde Franko ordusu, bugün de ileri yürüyüşüne devam etmiştir. Milislerden hemen hemen hiç bir mukavemet görmemektedir. | (Sonu 8 inci sayfada) Frankocular rı'i şimdi bu halde teslim ılı On yıllık Türk'neşriyalı sergisi dolayısiyle Ankara'da bir neşriyat kongresi toplanacak Türk harf inkılâbının onuncu yıldönümü dolayısiyle Maarif Vekâleti tarafından Ankara Sergievinde bir “on yıllık türk neş- riyatı,, sergisi tertip edilmiş ve bu sergi ile birliktte Ankara'da bir de “neğriyat kungrosi,, taplünmanmn karar ; verilmiştir. . Hu kongrede memleketin müstakbel neşriyat faaliyetini, sistemli ve yillara ayrilmış bir programia bağlamak imkânları ve'ba sabada çalışan bütün resmi ve hususi teşekküller arasında işbirliği yol- ları araştırılacaktır. Kongreye, restmi teşekküllerin neş- riyat işleriyle meşgul dairelerini tem sil eden zatlarla memleketin fikir a- damlarından, tâbi, muharrir, gazeteci, mecmuacı ve matbaacılarla profesör ve muallimlerin mümessilleri iştirük (Sonu 7 inci sayfada) Batıray Denizalfı gemimiz denize indirildi Kiel, 26 aa. — Germania Krup tez- gâhları tarafından türk donanması he- sabına imal edilen Batıray — denizaltı gemisi, bugün denize indirilmişti: Gemiye, törenle ismini Türkiye büyük elçisinin tefikası Bayan Hamdi Ar-| pağ koymuştur. Batıray, Türkiye'nin ay sınıfından sipariş ettiği dört denizaltı' gemisin - den ikincisidir. Geçen sene aynı tergâhlarda deni- İze indirilen Saldıray'ın - teçhizatı bit- miştir. Yakında servise girecektir. Aynır sınıftan. diğer iki “denizaltı gemisi de Krupp idaresi altında - İs- tanbul tersanesinde yapılmıştır. Bü gemiler, umumi harptenberi, yeni Türkiye bahtiyesi için alman tez gâhları tarafından inşa edilen jlk ge- mileri teşkil eylemektedir. Maaril Vekilimiz Hasan - Âli Yücel Kolonya radyosunun Belçikalılara suali! Yardımsevenler cemiyeti toplantısı yapılıyor İnönü'nün Ankara Telefonu değişen Yenişehir No. ları tashihli şekli (11) inci sayfada. — î Parti Grupu î l mebusları toplanıyorlar Cümhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliğinden: Türkiye Büyük Millet Mec- lisi Parti Grupu 2 Nisan 39 pazar günü saat 15 te Türki. ye Büyük Millet Meclisi sa- lonunda toplanacaktır. Sa- yın mebusların - toplantıda hazır bulunmaları rica olu- nur. İş Bankasında B. Muammer Eriş istifa etti yerine B. Selâhattin Çam tâyin olundu İş Bankösı Umum Müdürlüğüne tayin adilen sabrk Merkes - Bankası Umum Müdürü ve şimdi İş Bankası İdare Meclisi Reisi B. Sali n Çam Mebus seçildiği için İş Bankası Umum Müdürlüğünden İstila eden B. Muammer Eriş Tekrar Parti namzedi olarak Anka- ra mebusluğuna seçilen B. Muammer $ dün toplaman banka idare mecli- sine gelerek Cümhusiyet Halk Parti- si yüksek divanının mebuslukla banka eılığın bir arada içtima edemiyeceği hakkımdaki kararına ” uyarak umum müdürlükten istifa ettiğini bildirmiş- tir. Bu istifa kabul edilmiş ve banka u- mum müdürlüğüne idare meclisi reisi B. Salâhattin Çam seçilmiştir. B. Salâ- battin Çam dünden İtibaren vazifesine başlamıştır. Bayan Mevhibe İsmet yüksek himayelerindeki yardırmseven- ler cetniyeti 29 mart çarşamba günü saat 15 de Çocuk Esitgeme kürümu salonunda senelik kongresini aktede- cektir. Yardımsevenler cemiyeti bu toplam: tıya âzalariyle birlikte hayır sever bas eeei Zünlerı d Brüksel, 28 aa. — Belga ajansı bil- diriyor: Kolonya radyo istasyonu, pazar günü Belçika'ya hitaben neşri- yatta bulunarak Belçikalılara alman Olüp: olmadıklarını sormuştur. — Bu şekilde bir hareket, Belçika'da ta- hammü! edilmez bir müdahale mahi- telâkki edilmektedir. Bükreş Üniversitesinde Bükreş, 28 aa. — Başvekil Kali- nesko, Bükreş Üniversitesinde bir türkçülük enstitüsünün ihdasını Ma- arif Nazırına çıbsetmiştir, Geçen beş temmuzda Hatay'a giren türk askerleri ci takviyeli dağ alayımızın yıldönümünde Hatay'da çok parlak askeri fören yapıldı Hatay Halk Partisi teşkilâtının kurulması dolayısiyle bütün Hatay sevinç içindedir İskenderun, 28 aa. — Anadolu ajansının hususi muhabiri bil- diriyor: Kırk sekizinci takviyeli dağ alayının kuruluşunun yıldö- nümü olan 26 mart günü parlak askeri merasim yapılmıştır. Me- rasime, spor sahasında istiklâl marşr ile başlanmıştır. Kahraman askerlerimiz alay komutanı kurmay albay Şükrü Kanatlı tarafın. dan teftiş edilmiştir. Teftişten sonra komutan askerlerimize ve dâvetlilere hitaben bir nutuk söyliyerek kahramanlıkla dölü olan alayın tarihçesi latmış bu arada alayın 5 temmuzda Hatay'a ne suretle girdiğini izah etmiş ve coşkun bir şekilde alkışlanmıştır. (Sonu & inci sayfada) Enternasyonal hâdiseler karşısında Romanya Romen Başvekili ve Hariciye Nazırının sözleri Gafenko Türkiye'nin dostluğundan büyük memnunlukla bahsediyor Bükreş, 28 a.a. — Milli kalkınma partisi meclisinin dünkü top- lantısmda hükümet âzası mühim beyanatta bulunmuşlardır. Başvekil Kalineske beyanatının harici siyasete ait olan kismın- da hükümetin son enternasyomal hâdiseler esnasındaki vaziyetini anlatmış ve demiştir ki: (Sonu 7 inci sayfada) ’ Millt Sef'e karşı Ankara halkının sonsuz bağliliği Ankara vilâyeti umumi meclisi düm saat 17 de belediye içtima salonun- da bir toplantı yapmış ve bu toplantı Ankara halkının Mül Şef'e karşı duyduğu sonsuz bağlılığın canlı ve heyecanlı tezahürlerine vesile vermiş- tir, Ankara italkını temsilen toplanmış olan âzalar riyaset makamına bir takrir vermiş ve Ankara mebusluğunu Hutfen kabul buyurmuş olan Milli Şef İsmet İnönü'ne minnet ve tâzim hisletinin iblâğ edilmesini istemişler- dir. Okunan takrir ayakta ve dakikalarca temadi eden alkışlarla” kab | edilmiştir. Bundan sonra âzadan Veli Necdet, Hilmi Atlıoğlu, Avukat Emin Halim ve Sait heyecanlı sözlerle Ankara halkının ve arkadaşlarının hislerine tercüman olmuş, Başşehir halkının mebusları İnönü'ne karşı bes- ledikleri ölçüsüz minnet ve şükran hislerini ifade etmişlerdir. Yukardaki resimde Ankara vilâyeti umum! meclisi toplantısından bir intibar görü- yorsunuz,