29 Mart 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Ulus Basımevi arşamba Ç ya Çankırı Caddesi, Ankara 29 Telgraf: Ulus . Ankara MART TELEFON 1939 İmtiyaz sahibi 1144 ŞAĞ şlim&hardrlik 1371 azı Müdürlüğü — 1062-1063 5 KURUŞ | Matbaâ Müdürlüğü — 1061 İdare 1064 ADIMIZ ANDIMIZDIRM Ankara Telefonu değişen Yenişehir No. ları tashihli şekli (11) inci sayfada. İspanya faciasının son perdesi Madrid nihayet Frankist kuvetlere teslim oldu! Dış politika ve rivayetler.. F.R. ATAY Biribirini takip eden hâdisele- ri ve onlar hakkındaki muhtelif tefsirleri günü gününe gazeteler- de takip ediyoruz. Fakat bu ara- da, hiç şüphesiz bilerek ve iste- nerek iğmal olunan bir takım ri- vayetler de var ki hâdiseleri bir hayli geride bırakıyor. Mesele yalnız şayiacılıktan ibaret olsa o kadar ehemiyet de vermiyebi- liriz: ancak bu rivayetlerden hiç olmazsa bir kısmının hakiki maksadı, bir korku ve tethiş bavası altında, herhangi bir mü- cadele cephesine gönüllü topla- icaktır. Fransız Başvekili Daladiye' nin, geçenlerde fevkalâde selâ- hiyetler kanunu münasebetiyle parlâmentoda bir nutuk söyledi- ği malümdur. Daladiye bu nut- kunda otoriter devletlerin, hare- ket ve muvaffakiyet bakımından iki müessir silâhı olduğundan bahsetmiş ve bu iki silâhın ken- disine de verilmesini istemiştir: sürat ve sır! Dış politikada, yal- nız milli menfaatlerin iycabları- ve sıkı disiplin, Milli l&üîîahı tertiplerinin başlıca unsurları a- rasındadır. Ne söylenir, ne yazı- lır, ne telkin olunursa, evelemir- de, bu söz, yazı ve telkin altın- daki kasıt ihtimallerini hesap et- mek ve hepsini yüksek milli men- faat iycablarına göre tartmak ve ölçmek, sâde mesul mevkide bu- lunanların değil, her vatandaşın vazifesidir. Bu bakımdan Türkiyemizin ve türk basınının bir hususiyeti de var: evelâ, hiç bir mücadele sa- fında bulunmuyoruz. Teahhütle- rimiz malümdur. Münasebetleri- miz, herkesle açıktır. Sonra da, dışarı merkezlerde ne gazeteleri- mizin muhabirleri, ne de ajansı- mızın haberalma teşkilâtı olma- dığı için, havadisler doğrudan doğruya kontrolumuz altında de- ğildir. Bu vaziyette, bilhassa gazete- cilerimizin tek emin vasıtası var: Her türlü haberlere karşı tam bitaraflık ve ihtiyat göstermek ve hiç birinin teahhütlerimiz ve dostluk münasebetlerimiz üze- rinde tesir ve müdahalesine mü- saade etmemek! Dünya vaziyeti iyi midir? Şüp- hesiz hayır! Bu istikrarsızlık i- çinde Türkiye'nin vazifesi, bü- tün devletler gibi, hazır ve tetik bulunmaktan — ibarettir. Bizim beynelmilel sulh, milli emniyet ve milli müdafaa prensiplerimiz meydandadır. Bu prensipler dı- şında kimse ile ne dâvamız var- dır; ne de kudretli ve emin Tür- kiyemiz için hususi bir tehlike bahis mevzuudur. Cihan,hâdiselerinin ne hake-| ' mi, ne de hâkimiyiz. Bu sıfatları az çok benimsiyen devletlerin dahi, kendi öz menfaatlerinin müdafaasını, bütün diğer mülâ: hazalara ne kadar kolay tercilh ettiklerini görüyoruz. Ancak mil- li işlerimizin tek hakemi ve tek hâkimi de bizzat biziz. Herkes- ten kendimize karşı dürüst bir politika istediğimiz içindir ki herkese karşı dürüst bir politika gütmekteyiz. Bazı ahvalde her- hangi bir hâdise için, onun doğ- rudan doğruya kendilerine âid olanların hüküm ve takdirlerini bile aşacak kadar tefsir zorla-| tıya âzalariyle birlikte hayır sever bâ- Diğer cephelerde Frankistler mukavemetsiz ilerliyorlar Madrid, 28 a.a. — Bugün saat 11 de milli müdafaa komitesi orduya Madrid'in tahliyesini emretmiş ve şehir Franko kuvetlerine teslim edil - miştir. Saat 11.30 da Franko kıtaları şehre girmiye başlamışlardır. Halk, Franko askerlerini derin bir sevinçle karşılamaktadır. Diğer cephelerde Franko ordusu, bugün de ileri yürüyüşüne devam etmiştir. Milislerden hemen hemen hiç bir mukavemet görmemektedir. (Sonu 8 inci sayfada)j On yıllık Türk'üeşriyalı sergisi dolayısiyle Ankara'da bir neşriyat kongresi toplanacak Türk harf inkılâbının onuncu yıldönümü dolayisiyle Maarif Vekâleti tarafından Ankara Sergievinde bir “on yıllık türk neş- riyatı,, sergisi tertip edilmiş ve bu sergi ile birliktte Ankara'da bir de “neşriyat kongresi,, toplanmasına karar verilmiştir. Bu kongrede memleketin müstakbel neşriyat faaliyetini, sistemli ve yıllara ayrılmış bir programa bağlamak imkânları ve bu sahada çalışan bütün resmi ve hususi teşekküller arasında işbirliği yol- ları araştırılacaktır. Kongreye, resmi teşekküllerin neş- riyat işleriyle meşgul dairelerini tem sil eden zatlarla memleketin fikir a- damlarından, tâbi, muharrir, gazeteci, mecmuacı ve matbaacılarla profesör ve muallimlerin mümessilleri iştirâk (Sonu 7 inci sayfada) Batıray Denizaltı gemimiz denize indirildi Kiel, 28 aa. — Germania Krup tez- gâhları tarafından türk donanması he- sabına imal edilen Batıray denizaltı gemisi, bugün denize indirilmiştir. Gemiye, törenle ismini Türkiye büyük elçisinin refikası Bayan Hamdi Ar- pağ koymuştur. Batıray, Türkiye'nin ay sınıfından sipariş ettiği dört denizaltı gemisin - den ikincisidir. j Geçen sene aynı tezgâhlarda deni- ze indirilen Saldıray'ın teçhizatı bit- miştir. Yakında servise girecektir. Ayhır sınıftan, diğer iki 'denizaltı gemisi de Krupp idaresi altında İs- tanbul tersanesinde yapılmıştır. Bü gemiler, ümuümit harptenberi, yeni Türkiye bahtiyesi için alman tez gâhları-tarafından inşa edilen ilk- ge- mileri teşkil eylemektedir. Maarif Vekilimiz Hasan - Âli Yücel Kolonya radyosunun Belçikalılara suali! Btüksel,28 a.a. — Belga ajansı bil- diriyor: Kolonya Tadyo istasyonu, pazar günü Belçika'ya hitaben neşri- yatta bulunarak Belçikalılara alman olüp: olmadıklarını sormuştur. Bu şekilde bir hareket, Belçika'da ta- hammül edilmez bir müdahale mahi- ( yetinde telâkki edilmektedir. Yırdımse_veııler cemiyeti foplanfısı yapılıyor Bayan Mevhibe 'İsmet İnönü'nün yüksek himayelerindeki yardımseven- ler cemiyeti 29 mart çarşamba günü saat 15 de Çocuk Esirgeme kurumu salonunda senelik köngresini aktede- cektir. Yardımsevenler cemiyeti bu toplan: D b Parti Grupu mebusları toplanıyorlar Cümhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliğinden: Türkiye Büyük Millet Mec- lisi Parti Grupu 2 Nisan 39 pazar günü saat 15 te Türki- ye Büyük Millet Meclisi sa- lonunda toplanacaktır. Sa- yın mebusların toplantıda hazır bulunmaları rica olu- nur. X / İş Bankasında B. Muammer Eriş istifa etti yerine B. Selâhattin Çam tâyin olundu İş Bankası Umum Müdürlüğüne tayin edilen sabık. Merkez Bankası Umum Müdürü ve şimdi İş Bankası İdare Meclisi Reisi B. Salâhattin Çam Geçen beş temmuzda Hatay'a giren türk askerleri Hatay'da çok parlak askeri fören yapıldı Hatay Halk Partisi teşkilâtının kurulması dolayısiyle bütün Hatay sevinç içindedir İskenderun, 28 a.a. — Anadolu ajansının husust muhabiri bil- diriyor: Kırk sekizinci takviyeli dağ alayınım kuruluşunun yıldö- nümü olan 26 mart günü parlak askeri merasim yapılmıştır. Me- rasime, spor sahasında istiklâl marşı ile başlanmıştır. Kahraman askerlerimiz alay komutanı kurmay albay Şükrü Kanatlı tarafın- dan teftiş edilmiştir. Teftişten sonra komutan askerlerimize ve dâvetlilere hitaben bir nutuk söyliyerek kahramanlıkla dölu olan alayın tarihçesini anlatmış bu arada alayın 5 temmuzda Hatay'a ne suretle girdiğini izah etmiş ve coşkun bir şekilde alkışlanmıştır. (Sonu 8 inci sayfada) Enternasyonal hâdiseler karşısında Romanya Romen Başvekili ve Hariciye Nazırının sözleri Gafenko Türkiye'nin dostluğundan büyük memnunlukla bahsediyor Bükreş, 28 a.a. — Milli kalkınma partisi meclisinin dünkü top- lantısında hükümet âzası mühim beyanatta bulunmuşlardır. Başvekil Kalinesko beyanatının harici siyasete ait olan kismiın- da hükümetin son enternasyonal hâdiseler esnasındaki vaziyetini anlatmış ve demiştir ki: (Somu.7 inci sayfada) Mebus seçildiği için İş Bankası Umum Müdürlüğünden istifa eden B. Muammer Eriş Tekrar Parti namzedi olarak Anka- ra mebusluğuna seçilen B. Muammer Eriş dün toplanan banka idare mecli- sine gelerek Cümhuriyet Halk Parti- si yüksek divanınım mebuslukla banıka erlığın bir arada içtima edemiyeceği hakkındaâki kararına uyarak umum müdürlükten istifa ettiğini bildirmiş- tir. Bu istifa kabul edilmiş ve banka u- mum müdürlüğüne idare meclisi reisi B. Salâhattin Çam seçilmiştir. B. Salâ- hattin Çam dünden itibaren vazifesine başlamıştır. Bükreş Üniversitesinde Bükreş, 28 aa. — Başvekil Kali- nesko, Bükreş Üniversitesinde bir türkçülük enstitüsünün ihdasını Ma- arif Nazırına emretmiştir. Millt Şef'e karşı Ankara halkının sonsuz bağliliği Ankara vilâyeti umumi meclisi dün saat 17 de belediye içtima salonun- da bir toplantı yapmış ve bu toplantı Ankara halkının Milli Şef'e karşı duyduğu sonsuz bağlılığın canlı ve heyecanlı tezahürlerine vesile vermiş- tir. Ankara halkını temsilen toplanmış olan âzalar riyaset makamına bir takrir vermiş ve Ankara mebüsluğunu lutfen kabul buyurmuş olan Millt Şef İsinet İnönü'ne minnet ve tâzim hislerinin iblâğ edilmesini istemişler- dir. Okunan takrir ayakta ve dakikalarca temadi eden alkışlarla” kab--| edilmiştir. Bundan sonra âzadan Veli Necdet, Hilmi Atlıoğlu, Avukat Emin Halim ve Sait heyetanlı sözlerle Ankara halkının ye arkadaşlarının hislerine tercüman olmuş, Başşehir halkinın mebusları İnönü'ne karşı beş- ledikleri ölçüsüz minnet ve şükran hislerini ifade etmişlerdir. Yukardaki resimde Ankara vilâyeti umumi meclisi toplantısından bir intibar görü- yorsunuz.