16 Mayıs 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Ulus Basımevi Çankırı caddesi, Ankara 16 Telgraf: Ulus. Ankara TELEFON MAYIS 1938 5 KURUŞ Başmuhatrir Yazı işleri Tdare müdürlüğü Atölye BEranstzca Ankara y 1063 1062-1063 yo61 1064 ADIMIZ ŞEHİR hipodromunda 22. 5. 1938 Pazar ANDIMIZDIRM saat 16 da Ankara ilkbahar at yarışlarının — üçüncü haftası Dün hava şehidlerimizi ağğık Ankaradaki tören hazin ve heyecanlı idi Atatürkün gezintileri Ankara, 15 (A. A.) — Dün Orman Ciftliğinde bir gezinti yapmış olan Reisi cumhur Atatürk bugün de şehir dahilinde bir müddet gezdikten sonra Anadolu Kulübüne uğramışlar ve o sırada kulübte bulunan ve- killerle görüşerek — saat 21.30 da köşklerine dön- müşlerdir. Atatürk, kulübten çık tıktan sonra o civarda ve yol güzergâhında toplan- miş olan gençler — tarafın- dün şiddetle elkişlenmiz tır. .———————'—__ı Başbakanımızın Ankara garında karşılanışına aid bir enstantane ”un l ketlei Başbakanımız ve Dr. T. Bir ders yılı Nüfusu yüz yirmi üç bini bulan bir başka şehrimiz olsaydı onu kül- tür bakımından da Ankara ile kıyasla- yamazdık: Tahsil derecelerinin cüm- lesine aid mekteblerde talebe ve mu- allim kadroları tamamiyle doludur. | nuya eden Ankarada kültüre karşı zaten daha az rağbet beklenemezdi. Münev- ver adamın, çocuğunu kendinden da- ha bilgili yetiştirmek istemesi kadar tabil ne olabilir? Fakat bizde ilk tahsil mecburt ve| mahallt hizmetlerden sayılmış olan | ilk mekteb temini varifesi de vilâyet umumt meclisleriyle husust muhase- belerine mevdu bulunmuş olduğun- dan Ankarada ilk tahsil meselesi ba- zılarına göre mühim bir davâ halini almıştır. Ankara nüfusunu, iğ 123.000 olarak biliyoruz. (1935 sayımı- na göre 122,720). İstatistiklerden çı- karılan hükümlere bakılırsa bizde ilk tahsil çağında bulunan (7-16 yaşında- ki) çocuklar nüfusun ©6 10 u olarak kabul edilir. Şu halde, şehrimizde mec burf tahsile tâbi 12.272 çocuk mu var- dır? Vakıa bu hesabı elimizdeki rakam- lar da teyid etmektedir. Netekim, Ankara şehrinde: 1934-35 yılında 4977 kız 6833 erkek 11810 5638 kız 7554 erkek 13.192 6099 kız 7788 erkek 13.887 6225 kız 8175 erkek 1935-36 1937-38 14400 talebe vardı. (*) Ankara şehri devlet merkezi olup da nüfus artışı çok süratli bir seyir takibine başlayınca — mükellefiyeti aynı seyre uydurmak mecburiyetinde kalan Ankara vilâyeti hususi! idaresi diyebiliriz ki, bu mükellefiyeti, ilk önce, mekteb binaları inşasiyle yerine getirmeğe teşebbüs etmiştir. 1020 ge. nesinden sonra daha pet bir ini şaf gösteren bu fevkalâde inşast işi- ne - husust idarelerimiz büdceleri için hiç de azımsanamıyacak bir mikdar olan - bir buçuk milyon lira tahsis e. dilerek Ankarada on üç tane modern ilk okul binası meydana getirilmiş ve bunlarla birlikte şehrimizdeki ilk mek teb sayısı yirmiyi bulmuştur. Bununla beraber, mekteb binası. ih- (*) Mocburi tahsil çağında bulunan ocukları nüfusun 9ç 10 u farzedince 1997-38 ders yılındaki talebe ıdııliue' göre bugünkü Ankara nüfusunu en az | 145.000 besab edebiliriz. biterken ..: Yazan: N. B. tiyacı tatmin edilememiş olduğundan bazr mekteblerde “çifte tedris siste- mü,, nin tatbikine mecburiyet hasıl ol- muştur. Burada derhal kaydetmeliyiz ki çifte tedrisle yarım tedris arasında büyük fark vardır, ve çifte ted sınal olarak il ması lâzımgeleri muayyen adedde ta- lebenin, ders saatleri eksilmeden, müf redat programlarında herhangi bir değişiklik yapılmadan ayrı zamanlar- da, fakat ayn: binada okumaları de- mektir. Maarif Vekâletinin de, daha sonra, orta mekteblere teşmil ettiği bu ted- (Sonu 3. üncü sayfada) ayrı mektehte GÜNDELİK yesaseenaesmese e Kamesenmeneeneneceneİ Türk kanadı Dün havacılık günü idi: Türkiyenin her tarafında kanad kurbanları anılır- hava müdafaası davâsın- top menzili ile ölçüldüğü devirler tari- he karıştı. Tayyare, bütün memleketi cepheleştiren bir silâh olmuştur. Fakat bu silâh dahi, diğerleri gibi, ancak in- san cesareti elinde iş görebilir; Binaen- aleyh onun da en büyük kahramanları- mı türk milleti yetiştirecektir. Kara, deniz yahud hava: Döğüşmesini bilen- ler için, hepsi, birer imtihan sahasın- dan ibarettir. Vasıta ve imkânlarımız hesab edi- |lecek olursa, bizde havacılığın süratle | inkişaf bulmuş olduğu iddia olunabilir. Kanad aşkı en taze gençliğin içinde, ve bir spor veya rekor hevesi değil, bir sa- vaş gayesi olarak kök salmıştır. Ata- türk kızı Sabiha Gökçen kanad kullan- mağa alıştığı gün, askeri vazife, ve ilk fırsatta, ateş hizmeti aradı. Cihan silâhlanıyor: Harb tehlike- sini, nazariyelerin değil, fakat, her milletin kendi hürriyetini müdafaa etmek kudretinin önliyebileceği an- laşılmıştır. Bu umumi hazırlanış devresinde, havacılığı tamim etmok, halkı tayyare ile veya tayyareye| karşı müdafaaya alıştırmak, müm - kün olduğu kadar bavacı namzedi yetiştirmek bilhassa 'göz önünde tu- tuluyor. Cumhuriyet bükümetinin bu husustaki gayret ve teşebbüaleri nasıl ehemiyetle himaye etmekte ol- duğunu biliyoruz. Memlekette k. . nad sevgisini teşvik etmek hepimi- xin vazifesidir: Kendimizde ve etra- fımızda ünsiyetsizlikle mücadele et- | meli, hava fethinin dahi Alılı'ııif çocuklarına mukadder olduğu imani ile, kanadlı türklerin sayısını müte - madiyen arttırmalıyız. 15 mayıs bize yalİnız mazi için va> zifelerimizi deği ğ suliyetlerimizi gündür. Başbakanımız B. Celâl Bayar ile Ha- ricye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Aras refakat ve maiyetlerindeki zevat ile birlikte dün şehrimize dönmüşlerdir. Başta Büyük Millet Meclisi Reisi B. Abdülhalik Renda olmak üzere Da. hiliye Vekili ve Parti Genel Sekretesi B. Şükrü Kaya ile diğer vekiller, Ri- yaseticümhur Başyaveri B. Celâl Ü- uc4, Hacbusdar, Balkan antantı devlet- leri elçileriyle diğer büyük ve örta el- giler, Genel Kurmay ve Milli Müdafaa Vekâleti ile diğer vekâletler ileri ge- lenleri, Ankara Vali ve Belediye Reisi B. Nevzat Tandoğan, Emniyet Direk- törü, Mevki ve Merkez Kumandanları, Daireler Umum müdürleri, Başvekil ile Hariciye Vekilimizi karşılamak Ü- zere istasyona geleniş bulunuyorlardı. Tren durür durmaz, Başvekil Celâl Bayar yanında Hariciye Vekili olduğu halde hususi vagondan inerek karşıla- maya gelmiş olan zevatın ayrı ayrı el- lerini sıkmış ve başta mızıka olduğu halde ihtiram resmini ifa eylemekte bulunan piyade ve jandarma kıtalariy- le polis müfrezesini teftiş etmiştir. İstasyonun içinde ve dışında toplan- maş olan kalabalık bir halk kütlesi iç. ten tezahüratla Başvekilimizi selâmla- mıştır. (A A.) " Hamidiye ,, Bulgar ve romen İimanlarını ziyaret edecek İstanbul, 15 (Telefanla) — Hamidi- ye mekteb gemisi yarm Karadenize Aaçılacak ve bulgar ve romen limanla - rını ziyaret edecekt Dün Ankarada nın ikincisi yapılmıştır. rimiz 7 inci sayfadadır. R. Aras dün geldiler | nazesi yarın kaldırılacaktır. güreş müsabakaları yapıldı Dün Ankarada serbest gübeş Ankara birincilikleri müsabakalamna ve bölge kupası maçlarına devam edilmiş, ayrıca ilkbahar at yarışları - İstanbulda milli küme maçlarında Harbiye Beşiktaşa 3—2 mağlüb ol- muş, İzmirde de Alsancak Galatasarayı 3 — 2 yenmi; kü yarışları heyecanla takib eden meraklıları gösteriyor. Spor haberle- ı Acı bir kayıp B. Eth;ı—n— Tuncel dün vefat etti Merhum B. Edhem Tuncel İstanbul, 14 (Telefonla) — Samsun mebusu B. Edhem Tuncel bugü yük adadaki evinde vefat etmişi * | B. Edkem Tuncel 1875 de Trabzon-| da doğmuş ve yüksek tahsilini mülki- yede yapmıştı. Birçok memuriyetler- de çalışmış ve memlekcte hizmetlerde bulunmuştu. —. Mebusluktan evelki son vazifesi Afyonkarahisar valiliği idi. Ülus, Kamutaya, merhumuü keder- li ailesine ve millete başsağı diler. at yarışları ve Resmimiz dün- Vettiği bildirilmektedir. Dün binlerce yurddaş şehitlerimizin hatırası önünde hürmetle eğildi Dün Atatürk'ün heykeli çelenklerle örtülmüştü Dün Ankara, içten bit iktifal töteni yaptı. Türk hava şehidleri. nin hatıraları saygı ile'anıldı ve milletin, hava kahramanlarına karşı duyduğu minnet hisleri tekrar edildi. —eT n B. Spak Belçika kabinesini kurdu Kendisi 39 yaşında başvekil olmaktadır Brüksei, 15 (A.A.) — B. Spak, ye- ni kabineyi teşkil etmiş olup- başlıca nazırlar, aşağıdaki zevattır: Başvekil ve hariciye nazırı, B. Spak Sosyalist, Maliye nazırı: B. Ferar, libe- ı, Millt Müdafaa nazırı: General De- ni - müstakil, Kabinede 4 sosyalist, 4 katolik, 2 li- beral ve 1 müstakil vardır, Yeni nazırlar, öğle vakti tahlif edil - mek üzere kıralın nezdine gitmişlerdir. Kabine, salr günü parlâmento huzu- runa çıkacaktır. Belçika'da ilk defa olarak bir 806 - yalist başvekâlet makamına gelmiş bu- lunuyor. En genç başvekil B. Spak, Belçikanın şimdiye kadar görmüş olduğu başvekillerin en genci- dir. Kendisi 39 yaşındadır. Büyük dev- let adamı liberallerden Rol Janson'un torunu ve müstafa başvekil B. Pol Emil Janson'un yeğenidir. Yeni başvekil, ilk defa olarak 1932 de Brüksel mebusu intihab edilmiştir. Ktrîlüıi 1935 genesinde ilk Van Zecland kabinesinde münakalât nazırı olmuştur ve 1936 dan beri hariciye nazırlığı uh- desinde bulunmaktadır, Evvelce sosyalist fırkanım müfrid Bol cenahının temayüllerini temsil et miş olan B. Spak, bir istihale geçirmiş olup halen fırkanm mutedil temayülü- nü temsil etmektedir. Kabine ilk içtimamı yarın akdede - cektir . Henlanyn Berlinde siyasi femaslar yaptlı mı! Berlin, 15 (A-A.) — Royter: Çekos- lovakyadaki Südetlerin Şefi Henlayn- in bugün öğlelen sonra Praga hareket Fakat bu hi beri teyid edecek malümat elde edile- memiştir. Bununla pheraber Hitle Frik, Göbbels ve diğer alman ricalinin Berlinde bulunmaması — dolayısiyle Henlayn'in Berlinde kalması için hiç- bir sebep görülmemektedir. Başından sonuna kadar çok hazin bir hava içinde geçen törende Kamu- tay Başkanı B. Abdülhalik Renda, Baş bakan B. Celâl Bayar, bütün bakanlar, mebuslar, generaller, ordu, Milli mü- dafaa bakanlığı ve Türk Hava Kuru- mu ileri gelenleri hazır bulunmuşlar- dır. Mekteplilerle, geniş bir halk küt- lesi de bu törene iştirâk etmişlerdir. İhtifal tam saat 11 de atılan toplar- la başlamış ve bunu hazin bir marş ta- kib etmiştir. Bu sırada, Ulus meydanee nı dolduran halk, selâm - vaizyetinde, aziz şehidlerin manevi huzurunda say- gt ile duruyordu. Hava müsteşarlığı adına genç bir tayyare yüzbaşısı ilk sözü alarak ez- cümle dedi ki: — Sayın Türk gençliği, size hitab e diyorum ; uçmak, bugün yaşamak isti. yen her ferd, her millet için bir ideak dir. Uçmağı bilmiyeni kartal kapar, Sözü kulaklarınızda çınlasın, hâfızala: rınızda yer etsin. Timsahler gibi sü: rünmek, yılanlar gibi oyuklarda yaşa- mak istemiyen ve kutsal yurdunu piş düşman çizmeleri altında çiğnetmel istemediği gibi yırtıcı motör sesleriy le hırpalatmayı arzu etmiyen her türl uçmalı ve uçuşu sevmelidir. (Sonu 8. inci sayfada) İ Atatürkün Anadoluya ayak bastığı büyük bayram günü olan 19 Mayısta gazetemiz Olarak çıkacaktır