23 Mart 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

İk Çarşamba 23 Ulus Basımevi Çankırı caddesi Ankara Telgraf: Ulus - Ankara TELEFON NIART Başmuharrir yıl1 1938 Fransızca Ankara 1063 ;Iazı işleı'dih İ 1062-îggî rarisEz di üdürlüğü 5 KURUŞ Bye ” v e COD ADIMIZ ANDIMIZDIR 9/4/938 Cumartesi Atletizm müsabakaları 10/4/938 Harbiye — Muhafız 17/4/938 Pazar First Vienna — Ankara ŞEHİR Stadyomunda muhteliti. Çekoslovakyadaki südet almanları meselesini hal için “Almanya ile müzakere yapılacak İngiltere çeklerin iyi niyetini takdir ediyor Akalliyet işini hal için müzakerelere İngilfere ve Fransa da girecek Rakamları takib edelim. Endüstri nüfus nisbetini art- tırıyor ve istihsalin kıymet- lendirilmesi, çiftçiyi köyün- de tutuyor ! Yazan: C. K. Geçen ay içinde toplanan fransız yüksek sıhat şürası, Fransa nüfusu- nun eksilişine aid rakamları tetkik ettikten sonra, kabul ettiği bir karar suretinde hükümeti ikaz için şu tüm- leleri kullanmıştır: “— Fransa, bil- hassa harbtan sonra erimektedir. Çün- kü 1870 e göre, vatandaş sayımızda altı milyona yakın bir azalma vardır. Bir milletin en feci eriyişi, ancak, nüfusunun azalmasiyle olur. Bu içten ve kökten bir yıkılıştır.,, #tk İstatistik Umum Müdürlüğü, 1935 nüfus sayımına aid, mufassal va kati neticeleri hazırlamakla — meşguldür. Bu rakamlar, kısaca, cihan içindeki yerimizi riyazt hakikatler halinde ifade ediyor: — Nüfusumuz, sekiz se- nede 2.509.748 kişi artmıştır. Erkek- lerde artış, 1.372.891; — kadınlarda 1,136.857 dir. Erkeklerde artış nisbe- ti yüzde 20.9, kadınlarda yüzde 16.0 dır. Nüfus artışında, Sovyet Rusyadan sonra, dünyanın ikinci milletiyiz. Fa. kat bunu, 1927 - 1935 seneleri arasın- da, her sene artışına göre hesablamak isterseniz, 1931 - 1935 arasında birin- ciliği alryoruz. 1927 sayımında, 100 nüfustan 51.9 zu kadın, 48.1 ri erkek- ti. 1935 de erkek nisbeti, yüzde 49.1 ri buldu. Harbın tesirleri geçmektedir. Bakınız şu rakamlar, cumhuriyetin, €en çetin imtihanlarını köyde veren kalkınma hareketlerinin nasıl muvaf- fak olduğunu gösteriyor: Anadolu- nun şark cenubu, istilâ görmüş top- raklardı ve buradaki nüfus, orta yay- laya akmıştı. Buralarda sekiz senede- ki artış nisbeti, yüzde 23.3 dür. Yani bir dünya rekoru... Fakat dahası var. Şark Anadolusunun 1927 de 1.535.880 olan nüfusunun, 1935 de 2.003.322 ol- duğunu biliyor musunuz? Yüzde 30.4 artış... Enternasyonal mikyaslar bu ar- tışr, fevkalâde olarak wasıflandırmak- tadırlar. Normal kaideleri altüst eden bu rakamın yanında, şarka; insan ha- yatının, kendi kendine yetişenî otm':n gayri bir varirk olduğu fikrinin, Pd- tün sıhat şartlarının, doktorun, ılâ_. cın, iyi suyun, çimentonun, elektri- ğin, ruh ve dimağ hüviyeti yaratan bütün vasıta ve imkânların, ancak cumhuriyetten sonra girdiğini unut- mayınız. Yüzde otuz, bu yeni fethin mahsulüdür. Nüfusumuzun artışı, tesadüfe bağ- lr kalmamıştır. Bu fazlalaşmada, ana gayesi bol nüfuslu, müstahsil, refahlı bir memleket yaratmak olan devlet tedbirlerinin tesirlerine rastlıyoruz: Sıtma mücadele mıntakalarında, ek - silme yerine rekor yapacak bir artma vardır. Su davâsr halledilmiş olan yerlerde nüfus kesafeti, inanılmaya- cak bir haddi bulmuştur. Ve nihayet, devlet endüstrisi, top- rak kalkınması, memlekette genişle- yen iş hacmi, kendi çevresi etrafına her türlü istihsal yapmasını bilen ça. lışkan yığınlar toplamıştır. Devlet tedbirleri, bütün derdleri tasfiye et- ( Sonu 8, inci sayfada ) Çek tayyareleri tanklarla beraber manevra yaparlarken Çekoslovakyadaki südet almanları için yapılması düşünülen müza kere haberleri 8. inci sayfadadır Yeni banka Umum direktörlerimiz dün işe başladılar Ziraat bankası umum direktörü Bay Kemal Zaim'in istifa eden Bay Salâ- haddin Çam'ın yerine Cumhuriyet Merkez Bankası umum direktörlüğü - ne, ve onun yerine de Ziraat Bankası umum direktör muavini Bay Nusret Midhat Meray'ın tayinleri âli tasdika arzolunduğunu dün yazmıştık, Yeni umum direktörlerimiz dün işe başlamışlardır. Her ikisinin şah- siyetlerinde türk bankacılığının yük- sek kıymetlerini selâmlamakla iftihar ederiz, Ziraat Bankasını birkaç sene içinde bugünkü tekâmül haline getirmeğe muvaffak olan Kemal Zaim arkadaşı - mız, Fransa'da Puatya üniversite- sinde 1912 de bakalorya diplomasını ve 1913 de de matematik jeneral ve 1914 de fizik jeneral sertifikalarını ve 1921 de Marsilya üniversitesinden fiziki sanatlar sertifikasını almış ve 922 de lisansiye olmuştur. Kültür Ba- kanlığı hizmetine geçinceye kadar memleketin pek sayılı fizik muallim- lerinden olarak, pek çok genç terbiye etmiş, Kültür Bakanlığında büyük idare ve tanzim kabiliyetlerini göster- miştir. Kendisi Bakanlıkta birinci sı- nıf müfettişlik, yüksek tedrisat mü- dürlüğü ve müsteşarlık vazifeleri gör- müş, 929 da mebus olmuş, ve 933 de Ziraat Bankası umum direktörlüğüne tayin edilmiştir. Ziraat Bankasının yeniden tanzim veinkişafı davâsının başlıca âmille- rinden olan Bay Nusret Midhat Me- ray, türk bankacı gençliğinin en eski ve değerli unsurlarından biri olarak temayüz etmiştir, Üniversite tahsili- ( Sonu 8. inci sayfada ) İngiliz kabinesi dün toplandı İngiltere avrupada yeni taahhüdlere girmiyecek Romada İtalyanlarla müzakereyi idare eden İngiliz Büyük Elçisi Lord Pört Londra, 22 (A.A.) — Kabine, bu sabah harici politika hakkında görüş- mek üzere toplanmış ve dün hüküme- tin harici işlerini tedvire memur ko- mitesinin tedkikleri neticeleri üze- rinde görüşmelerde bul ştur, Gö- rüşmelere, kuvvetle ihtimal verildiği- ne göre yarın kabinenin haftalık top- lantısı esasında devam olunacak ve bundan sonra başvekil B. Çemberlayn, bu görüşmeler neticesini ve hüküme - tin görüşlerini parlamentoya bildire - cektir, Nazırlar arasında anlaşma Kabine toplantısı iki saat sürmüş ve dış polotikanın bütün safhalarını tedkik etmiştir. Royterin istihbarına göre nazırlar umumiyet itibarile başvekilin perşem- ( Sonu 8. inci sayfada ) Amerikan parlamentosu, bir milyar dolar sarfiyle başarılacak olan munzam deniz programı hakkındaki projeyi kabul etmiştir. Yeniden birçok gemiler ve tayyareler inşa * LveJ . . . L ) # J" | bi * Bu ki tafsilât 3 üncü sayfamızdadır. Resmimiz amerikan donanmasından bir. tayyare iZomisinİ göneriyOE Profesör Pitar'ı dinleyenlerden bir grup Profesör Pitar halkevinde dün ilk konferansını verdi Eveli gün şehrimize geldiğini yaz- dığımız Cenevre Üniversitesi Profe- sörlerinden Öjen Pitar, ilk konferan- sını dün Halkevinde saat 16 da seçkin bir dinleyici kalabalığı önünde vermiş- tir. Konferansta Kültür Bakanımız B. Saffet Arıkan, mebuslarımız, kültür bakanlığı ileri gelenleri, fakülte pro- fesörleri, yüksek tahsil talebesi, “ve münevver bir gençlik hazır bulunmuş- tur, Halkevinin büyük salonu belli sa- atinden çok evvel, tamamiyle dolmuş- tu. Profesörün konferansı, büyük bir a- lâka ile dinlenmiştir. Profesör, konfe- ransındaki mevzulara aid bir çok Te- simleri, projeksiyonla göstermiştir. İ- kinci konferansı bu gündür. Dün, Halkevi salonunu — dolduran seçkin kalabalık tarafından büyük bir alâka ile dinlenen bu konferansın, bir hülâ ı ikinci sayf da bulacak- sınız, Profesör konferansını veriyor Merkez Bankası Umum Müdürü B. Kemal Zaim Sunel Ziraat Bankası Umum Müdürü B. Nusret Mithat Meray Ekonomi bakanı bugün geliyor İstanbul, 22 (Telefonla) — Ekono« mi Bakanı B, Şakir Kesebir bugün Viyanadan geldi. Öğleden sonra iş ( Sonu 8. inci sayfada ) Fıkra Ah bu hukuk! Dünkü “Ulus” ta Cenevreden ge- len bir telgraf belki de gözünüzden kaçmıştır. Bu telgraf, Milletler Ce- miyetinin, hukuk bakımından, pek , güç bir imtihan geçirdiğini bildir- mekte idi. Mesele şu: Anşlus olmuştur. Hal- buki Milletler Cemiyeti paktında aza devletlerden birinin ortadan kalkması hakkında bir kayıd yoktur. Avustur. ya, iki sene evel, cemiyetten istifa edeceğini haber vermemiş olduğun- dan, onu azalar arasında saymamak da imkânsız! Nizamnameye göre hiç olmazsa iki sene daha bir Avusturya devleti olduğunu zannetmeğe hukuk- ça mecburiyet var. Sonra taksit me. selesini de düşünmek lâzım! Milletler Cemiyetinin nizamname- leri vaktiyle mutlaka fransızlar elin- den çıkmış olmalıdır. Yoksa bunlar ingiliz ameli kafası ile yapılmış ol- saydı, Habeşistan teamülü — anşluş olupbittisini halletmeğe yardım ede- ceğine şüphe yoktu. Ne ise müşkülâtın, hukuk kırtasi. yeciliğine münhasır kalmasına şükre- delim. Ya Avusturya, nizamname mad- deleri mucibince, Milletler Cemiyetis ni vazifeye davet ederek imdadına ça- gırsaydı! Galiba o zaman Mösyö Şilş- niğ, umumi kâtib Mösyö Avenol'dan, hani şu yeniçeriden dayak yiyen za- vallının: — Müslüman yok mu? Feryadına, itikadIr hoca efendinin pencereyi açıp vermiş olduğu cevabı alacaktı. Ah bu hukukçüular! Her taraftan darbe yiyen Cenevreyi gülünç etmek vazifesini —onlar «üstlerine aldı « lar, « Fatay