10 Ocak 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

ULUS 10-1- ' « İNGLTERE YEKÜN İTALYA YEKÜN sikal _ SAFFI HARB GEMİLERİ AMERİKA HMA A FRANSA |.. < ” ) 925,0001t* 467,000 İAPONYA HEzmaaa ) ALMANYA MMM 430,000 * 267,000 ı 1 1 ı 1 ı 1 '—I I TAYYARE Gemileri Kruvq.zörlır iNYT EZA ERE 243,000 * 125,000 UA 68,000*68,000 Hui uLi PADE | A | Üü K 719,000 * 172,000 PETRE K E L 393,000061.000 $ he t l zt Muhrib ler ea © l reie e ea 294,0004121,000 VAA 18,000 * 74,000 OA SF A, SADT AD | pi oenîıult. Gemileri İ VÜŞ 175,000 * 50,000 1 V- ) 100 200 300 S00 ©öca o 5o 100 50 200 © 100 208 — 300 80 100 150 Ka.'tesorı itibarile Tona.:y (Mıkgoıs. Bin ton uı.enne)_ Servisde D inŞa "dlmd.e ASKERLİK BAHİSLERİ Başlıca devletlerin * deniz kuüvvetleri SERVİSDE : SERVİSPE 2,355,000 - Ton 3 DEMOKRAT DEVLET DONANMASININ TONAJ YEKÜNU j dnbE, 4 Bi7 'WWW////.?%%/%/W////////Mİİİ/M;,ıııııım, İNŞA HALİNDE 1935,000 ton Z TOTALİTER DEVLET DONANMASININ TONAJ YEKÜNU izelFe VA : 4262,000 T0m İNŞA HALİNDE :902,000 town aponya - İtalya . Almanya ile İngiltere « Amerika « (Fransa gruplarının, deniz kuvvetle- ri bakımından karşılıklı vaziyetleri nasıldır? Aşağıdaki rakamlar bu hususta bir kryaslamaya imkân ve- , zebilir. Rakamlarda yalnız harbd ,Bonra yaprları veya baştan başa ta- “mir görerek yenileştirilen gemiler itibara almmiıştır. Keza inşa halin- deki gemiler arasına, tezgâha konul- mamış ve henüz proje halinde bulu« nanlar idhal edilmemiştir. İngiltere izmet halinde 475.000 tonluk 15 harb zırhlısı, 100.900 mec- mu tonluk 5 tayyare gemisi, 144.000 tonluk 15 birinci sınıf ve 173.400 tonluk 23 ikinci sınıf kruvazör, 110.500 tonluk 81 torpidosu, 37800 tonluk 25 birinci sınıf ve 7800 ton- luk 12 ikinci sınıf denizaltı gemisi yardır. İnşa halinde olan gemileri şun- lardır: 175.000 tonluk 5 zırhlı, 110 bin tonluk beş tayyare gemisi, 20.000 tonluk 2 birinci sınıf, 64.100 tonluk 10 ikinci sınıf kruvazör, 56.000 ton- luk 32 torpido, 22.300 tonluk 19 de- nizaltı. İngiliz zırhlıları 1916 ile 1927 se- neleri arasında yapılmış, bir defa tam tamir görmüştür. Şimdi, sıra ile yeniden tamir ve ıslah edilmekte sü- rat, silâh ve mukavemctleri artunl- iktadır. Bu İ ’ va- sati olarak 125.000 tonluk gemi hiz- met haricinde kalmaktadır. Silâh ve sürat hususunda ingiliz saffı harb gemileri japonlarınkine nazaran hafifçe ve daha zayıfsa da, italyanlara ve almanlara nazarari e- zici bir üstünlüğe sahibdir. Birleşik Devletler Hizmet halinde 438.000 tonluk 14 saffı harb zırhlısı, 120.000 tonluk 5 tayyare gemisi, 181.800 ton birinci sınıf, 70500 tonluk 10 ikinci sınıf kruvazörü 62.600 tonluk 42 torpido, 34.000 tonluk 21 birinci sı- nıf ve 19.000 tonluk 23 ikinci sınıf deniz altı gemisine sahibdir. İnşa halindeki gemileri: 70.000 tonluk 2 zırhlı, 14700 tonluk 1 tay- yare gemisi, 80000 tonluk 8 birinci sınıf kruvazör, 45.200 tonluk 31 tor- pido, 20,300 tonluk 14 denizaltı. Amerikan donanması büyük bir kuvvettir, Bütün zırhlılar harbden sonra modernleştirilmiştir. Tayyare gemileri filosu dünyanın en kuvvet- lisidir. Buna mukabil torpido ve de- nizaltı gemileri hususunda Japon- yadan hafifçe daha zayıf görünmek- te ise de harbden evelki zamandan kalma 170 torpidosu da hesaba katı- lırsa vaziyet tamamile değişir. Harb halinde bunlar ikinci derecede hiz- metlerde pek âlâ kullanılabilir. Bu- nun gibi, Amerikan donanmasında, Demokrasilerle totaliter devletlerin İtalya, Almanya. Japonyanın Deniz kuvvetleri arasında bir kıyaslama Üç büyük demokrasinin ellerinde bulunan donanma- lar, üç totaliter devletlerin deniz kuvvetlerine nazaran zici bir üstünlük göstermektedir. yukarıdaki rakama ilâve edilecek kırk eski denizaltı vardır. Fransa H izmet halindeki gemileri: 137,500 tonluk 6 zırhlı, 22.200 tonluük 1 tayyare gemisi, 70000 tonluk 7 birinci sınıf,78.200 tonluk 11 ikin- ci sınıf kruvazör, 79.600 tonluk 32 büyük torpido, 41.000 tonluk 35 tor- pido, 44.900 tonluk 31 birinci sınıf ve 31.000 tonluk 46 ikinci sınıf de- nizaltı. İnşa halindeki gemileri: 96.500 tonluk 3 zırhlı, 8000 tonluk bir kru- vazör, 20.200 tonluk (İ5 torpido, 8.000 tonluk 9 denizaltı. Courbet sistemindeki iki zırhlısı harbdan önce yapılmıştır. Harbdan sonra tamir edilmiş olmakla beraber askeri kıymetleri zayıftır. Provence sistemi olup, gene harbdan sonra yenilenmiş olan üç zırhlı alman ve italyan donanmalarına silâh bakı- mından üstündür. Dünkerk zırhlısı, hasım di ların son gemileri â- yarında ve belki de onlara üstündür. Kruvazörleri İtalya donanmasına müsavi gibidir. Fakat süratleri da- ha azdır. Buna mukabil 32 fransız torpidosunun başka hiç bir donan- mada benzeri yoktur ve Fransanın hafif filosunu dünyanın en kuvvet- Yazan Piyer Boşan tonluk 23 ikinci sınıf denizaltı. İnşa halindekiler: 40.000 tonluk 2 zirhli, 10.500 tonluk 3 tayyare ge- misi, 8450 tonluk 2 ikinci sınıf kru- vazör, 10800 tonluk 12 torpido. İn- şa tarihleri oldukça eski fakat hep- si az önce yenileştirilmiş gemiler- den mürekkeb olan japon donan- ması, çok kudretli olmasına rağmen, Amerikan donanmasından sarih su- rette daha zayıftır. Fakat bu kıyas- lamada maddi kuvvetin haricinde unsurların da rol oynıyacağı unu- tulmamalıdır. İtalya Hizmet halinde: 47200 tonluk iki zırhlı, 70.000 tonluk 7 bi- rinci sınıf, 74.500 tonluk 12 ikinci sınıf kruvazör, 77.400 tonluk 69 tor- pido, 15640 tonluk 12 birinci sınıf ve 46100 tonluk 67 ikinci sınıf de- nizaltı. İnşa halinde: 117.200 tonluk 4 zırhlı, 74.500 tonluk 12 kruvazör, 34,400 tonluk 36 torpido 16.000 ton- luk 19 denizaltı. İtalyanın bugün hizmet halin- de bulunan Cavour sistemi iki zırh- lıst harbtan önce inşa edilmiş fakat son ler zarfında yeni- lisi haline koymaktadır. T il yeni olan denizaltı filoları da İtal- yanınkilere muadildir. Devam eden nanması zayıftır. Fakat inşa halin- deki denizaltılar hakkında verilen rakamların hakikatte daha fazla ol- ması mümkündür, Almanya izmet halinde: 82.000 tonluk 5 zırhir, 38.500 tonluk 2 tay- yare gemisi, 50.000 tonluk 5 birinci sınıf, 35400 tonluk 6 ikinci sınıf kruvazör, 30.000 tonluk 31 torpido, 12400 tonluk 36 ikinci sınıf deniz- altı. İnşa halinde: 70.000 tonluk iki zırhlı, 29.200 tonluk 25 torpido, 9600 tonluk 15 denizaltı, Tonaj itibariyle alman donan- ması Fransanınkinden zayıftır. Fa- kat bütün alman zırhlıları 1933 den sonraya aiddir, halbuki fransız ge- mileri nisbeten daha eskidir. Al- man gemilerinin bu modernliği on- lara sürat üstünlüğünü veriyorsa da, silâhlar bakımından fransız do- nanmasının üstünlüğü katidir. Netice Yukardaki rakamlardan anla şılacağı gıbı, mikdar itiba- riyle, d y üs- Bunun için şehir tiyatrosunda bir artist namzed sınıfı açılacaktır. Bu- raya, halkevi gençlerinden, halkevi sahnesinde bir müddet tecrübe edi- lerek muvaffak olmuş olanlar alına- cak ve kendilerine ayda 40-50 lira ka- dar bir para verilecektir. Halkevi a- dına şehir tiyatrosunda yetişen bu tünlüğü, ezici değılıe bıle pek bü- yüktür. 'Tek başına Amerika donanması, bilhassa büyük zırhlılar hususunda japon donanmasına hâkimdir. Dün- yanın en kuvvetlisi olan Amerika deniz hava kuvvetleri üstünlüğün diğer mühim bir elemanıdır. Bu i- tibarla, ilk bakışta, Japonya Ame- rika ile bir deniz harbına girmeye yanaşamaz gibi görünüyor. Fakat deniz üslerinden çok uzak mesafe- - Jlerda donanmanımn tecir habiliyeti ni üuhıfın etmesi güçtür; halbu- ki birleşik devletleri Japonyadan pek geniş mesafeler ayırır. Ameri- kanın istinad edebileceği tek ciddi hareket üsleri Kaliforniyada ve Havai adalarındadır. Filipindeki Cavite limanı bütün donanmaya is- tinad noktası olmaya kâfi değildir, Alaska üslerine gelince, hava kuv- vetleri belki müstesna olmak üzere, bunların hızxrl.ınma işi daha baş- dağik. ” Bu sebebi wüzünd. y çler, staj devrelerini bitirdikten ıonra, sahne hasreti çeken memleke- tin çok yerleri için, kurucu birer ele- man olarak hazırlanmış bulunacaklar- dır. Memleketin her tarafında amatoör- ler tarafından kurulan Halkevi sah- nelerinin gördüğü rağbet ve büyük alâka dolayısiyle, sistemli bir çalış- ma ile yetişmiş olan bu gençlerin çok verimli olacakları şüphesizdir. Bu te- şebbüs Ankara şehir tiyatrosunun fa- aliyeti ile Halkevi arasındaki işbir- vıgı Celâl Güven şunları söylemiştir: “— Şehir tiyatrosunun küurulu- şundan sonra daha kuvvetli olarak çılıgacağız Bizim elimizde çalışan Halkevi sahnesi: hiç bir maddi gaye ile bağlı değildir. Onlara bir taraftan parlak bir istikbal bula- caklar, bir taraftan da yetişme im- kânları elde edeceklerdir. Ankara şe- hir tiyatrosunu kurmuş olan artistle- rin mazisi ve değeri, bizim için bu kuvvetli bir teminattır. amerikan d U- zak şarkta harekete geçtiği takdir- de kuüvvetinden çok şey kaybeder. Fakat İngiltere Amerikanın em- rine Singapur veya Hong - Kong limanlarını verirse vaziyet çok de- ğişir. Bu üslerin kuvvet ve imkân- ları bilhassa son senelerde çok ge- nişletilmiştir. Saygon'la Hayfong da kruvazörlerle hafif gemiler için faydalı olabilir. Sovyetler Birliği de üç demokrasiye iltihak ederse, Vladivostok limanı evvelâ üs ola- rak, sonra da Sovyet denizaltıları- nın hareketi itibariyle mühim bir rol oynıyabilir. O zaman ]ıponya açıkça kuşatılmış demek Esasen şehir tiyatrosunun teknik kısmını üzerine almış olan Raşid Rı- za evimizin başrejisörüdür. Uzun tec- rübesi ve insiyatifi, sahne istidad ve kabiliyetini ayırmakta kendisine eşi- ne az rastlanan bir meleke vermiş o- lın Raşid Rııa zaten tanımış — oldu- imi ıeçerken. y ğı- iyoruz. Bu hhiüteti çok geniş bir alâka uyandıracağına ve sahnesi guralında, Tlalkevl selel D. TTcilu, Ankara halkevinin ço güzel bir teşebbüsü Halkevleri sahneleri için şehir ' tiyatrosu mekteb vazifesi görecek Ankara Halkevi sahne hayatımız için çok verimli olması b lenen bir teşebbüse hazırlanmaktadır: Halkevimiz, yeni bin yapılıncaya veya bir bina temin edilinceye kadar kendi sahnesi? de çalışacak olan Ankara şehir tiyatrosundan müstaid gençl yetiştiren bir müessese halinde faydalanmak kararındadır. tesbit edilmiş olan unsurlarının mi leketin dört köşesinde vazifelendiri miş olmasıdır. Bu gayeye doğru atle gideceğiz.,, $i Şehir tiyatrosunun önümüzde cumartesi başlıyacak olan temsillef için hazırlıkları bitmek üzeredir. 19 tanbuldan sanatkâr Bayan Feriğf Tevfik de gelmiştir. Artistler, h& gün Halkevi sahnesinde prova yapmaktadırlar. Tunusta kanlı hâdiseler oldu Yerlilerle polisler çarpıştılar Paris, 9 (A.A.) — Tunus'dan bild rildiğine göre, bin kadar yerli nümâ* yişçi ile polis arasında kanlı hâdiselef olmuştur. Beş yerli ölmüş ve üç yer de ağır surette yaralanmıştır. Diğef taraftan, bir komiserle üç polis memuü ru ölmüştür. Asayiş ancak öğledel sonra geç vakit tesis olunabilmiştir. Hâdise nasyonalist lideri Hasan Nüu* kin'in Cezayirde nefyedilmesini pro* testo etmek için nasyonalistler tara* fından tertib edilen bir nümayiş esnâ* sında vuku bulmuştur. Bu nümayiş hükümet tarafmdln menedilmişti. Adetleri bine baliğ olaf nümayişçiler polislere taş atmışlar W | tabanca ile ateş etmişlerdir. Polis nııl' kabelede bul ür şehirlerimizin çoğunun en kısa bir zamanda, en iyi ve meleki bir şekil- de sahneye kavuşacaklarına inanıyo- ruz. Bu iki müessese, biribirine da- lek büyük bir davâ- İngilterenin işbirliğinin bazı de- niz kuvvetlerinin gönderilmesi su- retiyle tezahür etmesi de mümkün- dür. Esasen İngiltere normal ola- rak Uzak şarkta bir tayyare gemisi 6 kruvazör, 8 torpido ve 17 deniz- altı bulundurmaktadır. Çin denizi- ne Akdenizdeki kuvvetlerinden iki üç zırhlı ile bir mikdar torpido gönderdiği takdirde, japon donan- ması, karşısında, münakaşa edil- mez surette pek üstün bir kuvvet manzumesi bulacaktır. Âvrupada kalan ingiliz deniz kuvvetleri, fran- sız donanmasiyle birlikte İtalya i- le Almanyaya karşı koymaya kâfi gelir. Japonyanın böyle bir abloka al- tıma alınması yalnız mevzuubahs edilmiş bile olsaydı, japonların is- tilâ ve ihtiraslarına kuvvetli bir fren vurulmuş olurdu. leştirilmiştir. Yenileştirilme ameli- yesi devam eden iki eski zırhlı ile inşaat, fransız d İngil- tereden sonra Avrupada ikinci mev- iden inşa edilmekte olan otuz beıer bin tonluk iki zırhlısr 1939 kii muhaf; i temin edecek tir. Japonya Hizmet halindeki donanması: 301.400 tonluk 10 zırhlı, 68.400 tonluk dört tayyare gemisi, 79.400 tonlük 8 birinci sınıf, 134.500 tonluk 22 ikinci sınıf kruvazör, 110.800 tonluk 86 torpido, 58.700 tonluk 37 birinci sınıf ve 19.800 dan evel faaliyete geçemiye- cektir. Bu gemilerin inşası bittik- ten sonra italyan donanması fran- sız donanmasına üstünlük kazana- cak, fakat bu üstünlük ancak Rich- elien si i iki f zırhl tamamlanmasına yani 1939 sonla- rına kadar devam edecektir. Diğer sınıf gemilerde de italyan donan- ması Fransaya nazaran zayıftır. Diğer kategorilerde alman do- Romanya dişişler bakanı Prağda Prag, 9 (A.A.) — Romanya dış işler bakanı B. Micesco, bugün buraya gel- miş ve istasyonda B. Krofta tarafından karşılanmıştır. B. Micesco, saat 17.45 de B. Benes'i ziyaret etmiş ve akşam B. Krofta tara- fından şerefine verilen ziyafette hazır bulunmuştur. ımı çok az külfetli ve yüksek feda- kârlıklara lüzum kalmadan halledebi- leceklerdir. Ankara şehir tiyatrosunun kuru- luşu ve temsillerini Halkevi sahne- sinde verecek olması; sahnemizin tek On nümayişçi tevkif edilmiştir. Süt künet iade edilmiştir. b Bir kişi daha öldü t Tunus, 9 (A.A.) — Yeni düsturcular rın çıkarmış oldukları hâdiseler esnâ* sında yaralanmış olan nümayişçiler” den biri daha ölmüş ve bu suretle ölen” lerin mikdarı 6 ya baliğ olmuştur. Ha- lihazırda şehirde tam bir sükün hü- küm sürmektedi nik varlığını yükseltecektir. Herhan- gi bir şehirde, sahne zevkinin ve te- maşa itiyadının kuruluşu ve kökleş- mesi pek kolay ve basit bir hâdise de- ğildir: Ankara Halkevi, bunu, sene- lerce devam eden fasılasız bir çalış- ma neticesinde temin iştir. Yeni şekilde sahnemiz kuvvetlenerek daha sık temsiller vermeye başlayınca bu alâka şüphesiz ki artacaktır. Anka- ra şehir tiyatrosunun muvaffakıyeti için bu alâka, çok değerli bir imkân- dır. Şehir tiyatrosu - Halkevi işbirli- ği, bu imkânı gün geçtikçe artıracak- tır. Halkevi sahnesinden parasız ve bütün kolaylıklardan faydalanarak sahne görmeye alışan ve bundan zevk duyan kimse, makul olan fiatı ödeye- rek şehir tiyatrosunun daimi müşte- risi olabilecek ve ona bir inkişaf sa- hası verecektir. (Gece sükünet içinde geçmiş ve hiî' bir nümayiş yapılmamıştır. Bu sabali belediye çarşısı ile şehrin arab mahal- lelerindeki yerlilerin mağaza ve kalır veleri normal bir şekilde ıçılnuqutı Tunus kamoyu dünkü nümayişi tertib etmiş olan tahrikçilerin hareketini şiddetle tenkid etmektedir. Bizert tüccarlarının - murahhaslari — fransız makamlarına sadakatlerini bilr — dirmişlerdir. Zigana ve Kop dağları -_; kapandı Erzurum, 9 (A.A.) — İki gündüf — P' Ş devam eden fırtına ve tipiden Ziganâ — ve Kop dağları kapanmış ve bu yüzdet — birçok kamyonlar yolda kalmıştır. — Takviye edilmiş amele postaları yolü — ktadır, Biz sahneyi bir inkılâb o- larak benimsiyoruz. Bunu bir nazari- ye olarak söylemiyoruz: Ankara Halk evi, şehir tiyatrosunun bir eleman de- posu haline gelince; sahne hayatında da ikinci devre başlıyacaktır. Bu dev- re; yetişme tarzları ve sanat kıymet- leri, leketi hadaki en sa- çmağa ç. Münakalâtın durmaması i ıçın azami gayret sarfe mektedir. Hamamda âyin yapanlıı', hx Erzurum, 9 (A.A,) — Haıan..aleÖ iki serseri hamamda âyin yaparlarkef — lâhiyetlileri tarafından kontrol ve , y dir. ve adliyeye venlmııl“*' ,