20 Aralık 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

mııırlosi 20 İLKKÂNUN Ulus basımevi Çankırı Caddesi: Ankara TELEFON ! _î_î_ 7 Şışmuhuriâuru îgg; - i * azı iş. Mü ılşoî.ıı ğ;ıa'ııı dare 1061 5 KURUŞ Telgraf: Ulus - Ankara ADIMIZ ANDIMIZDIR TÜRK KADINI BUGÜN Sinema sayfası Yarın Çingtao'da vaziyet vahimleşti Medenit kanunumuz hakkında bazı münakaşalar Beş on gündenberi İstanbul gazete- lerinden birinde açılan (Medeni kanu- Numuz bugünkü ihtiyacımıza uyuyor Mu?) başlığı altındaki anket memleket te bir takım mütaleaların yürütülmesi- he fırsat verdi. Verilen cevablardan bir kısmını okudum. Cemiyet hayatımızın €n esaslı bir meselesini teşkil eden bu Nokta etrafında ben de görüşlerimi ve kanaatlerimi yazmak istedim. Sualin konuluş tarzına nazaran, her $eyden evel üç noktayı göz önünde tut- Mak ve cevabı bu noktaları tahlil ettik- ten sonra vermek lâzımdır. 1- Medeni kanunun ortaya koyduğu Prensipler ve hükümler bugünkü türk temiyetinin içtimal ve iktısadi olgun- luğuna tekabül edebiliyor mu? Yoksa Yeni prensipler ve hükümleri ilâve et- Mek veyahud da cemiyetimizin yeni temayülleri karşısında yepyeni hü- kümler koymak mı icab ediyor? 2 - Türk cemiyetinin, içtimat bünye- Bi itibarile teşekkülünün kendisine Mahsus bir hüviyeti ve tarihi hususi- Yeti vardır. İsviçreden aldığımız me- deni kanun yerine bu esaslar içinde ye- Di bir medeni kanun mu yapmalıdır ? 3 - Yahud da medeni kanunumuzun bir çok maddelerini kendi hususiyeti- Mize uydurmak mı lâzımdır ? İşte bu anket karşısında, derhal göz Nünde beliren sualler bunlar olmak i- tabeder. Medeni kanunumuz büyük türk inkilâbında, içtimai inkilâbımızın ©h yüksek bir âbidesidir. İnkilâblar g_'!lnılıu hayaâat karşısında cemiyetin e Rir.cok âmi : da yaşayış kabi- liyetini kaybeden eski prensipler için- de cemiyet artık iztirab çekmeğe baş- lar. Bütün milletin zihniyetini nef- Sinde toplıyan ve memlekette yeni bir hayatın doğması lüzumunu sezen bir Şef, tam zamanında bir hareket yapar, €&ski kaideleri yıkar, yeni hayatın reali- teleri ve icabları içinde yeni kaideler koyar. İşte bizim inkılâbımız da böyle Olmuştur. Yıkılmakta bulunan bir âle- Min yeni desteklerle yaşatılması im- unın artık bulunamıyacağını gören Ve inanan büyük şef memleketten düş- N_m temizledikten sonra, içtimaf in- k_llâblıarım yapmıştır. İşte ana y Siyasi zihniyetimizin,ve medeni kanun içtimaf zihniyetimizin bir ifadesidir alümdurki bizim medeni kanunumuz Ufak tefek bazı tadillerle İsviçre me- deni kanunundan alınmıştır. İsviçre Medeni kanunu da eski İsviçre federal anunu, alman medeni kanunu, fransız Medeni kanunlarından ilham alınarak “_İcude getirilmiş mükemmel bir eser- ir, 1'Viçre medeni kanununun hususiye- ti yalnız Roma hukukunun izleri altın- da kalmaktan ziyade, alman (Pandek) Ukukundan ve içtimat hayatının ob- ktivitelerini çok yakından takib ve kik eden alman ilim adamlarının ça- $ma ve düşünüşlerinin mahsulüdür. hvigre medeni kanununun hüsusiyeti, tin âleminin tanımadığı yeni pren- Necib Âli KÜÇÜKA Yalnız son zamanlarda, Almanyada ve Fransada yeni bir cereyan halinde başlıyan içtimai hukuk esasları bizim prensiplerimize aykırı değildir. (İş kanunumuz) bu yolda atılmış ve bir çok Avrupa memleketlerinde kıskanç- lık uyandıracak derecede geniş ve ile- ri bir adımdır. Artık görülüyor ki medent kanunu- muz bugün içtimal ve iktisadi manasi- le en ileri cemiyetleri tatmin edecek derecede mütekâmil —bir kanundur. Memleketimizin içtimat bünyesine uy- (Sonu 8 inci sayfada) GÜNDELİK z İnşa ve imar işlerimiz R hitiziimet Cumh yeni direktifler veren nutkunda Türkiye şehircilik işlerinin, merkezde daha iyi organize edilmek bahsi de vardır. Alâ- kalı makamların bu hususta hazırlan- makta olduklarını biliyoruz. Osmanlı devrinde şehircilik, meç- hul bir tabir idi. Onu imar lügatimize sokan cumhuriyet rejimi, vesile de An- b i inşası olmuştur. Çinliler birçok Japon fabrikalarını yaktılar Japonların şehre taarruz etmelerinden korkuluyor Japonlar Hongkong civarına da asker çıkaracaklar Şanghay, 19 (A.A.) — İyi malümat almakta olan bir membadan öğrnildiği- ne göre Tsingtaoda vaziyet çok vahim- dir. Bir çok japon fabrikalarında yan- giın çıkarılmış olduğu söylenmektedir. Malüm olduğu üzere Japonyanın Tsin- (Sonu 3 üncü sayfada) B. İvon Delbos Parise döndü (Yazısı 8. inci sayfada) Kahraman fayyarecimiz Ankara plânı yapıldıktan sonra, bütün Türkiye şehirlerinin plânlı ima- rını dikkate alan hükümet evvelâ 1933 de yapı - yollar kanununa bir madde koyarak şu esasları tesbit etti: 1 - Bu günkü vaziyet hartaları yapılmak, 2 - Plânlar hazırlanmak, 3 - Bütün bun- lar Ankara imar bürosunda tetkik edil. Tütdar 935 de nafıa teşkilâtı kanununa ek bir kanun ile Yapı İşleri Umum Mü- dürlüğüne bağlı olarak Şehircilik İşle- ri Şefliği tesis olunmuştur. Kanun, imar plânlarının tasdik ve mürakabe salâhiyetlerini bu makama vermiştir. Bundan sonra İç Bakanlıkta bele- diyeler imar heyeti teşkil olunmuştur. Bakanlığın bu kanunla tayin ettiği iş- ler şunlardı: 1 - Mevcud vaziyet har- taları, 2 - İmar plânı, 3 - İçme suları, 4 - Kanalizasyon, 5 - Spor alanları. Kanun nüfusu 10.,000 den yu- karı şehir ve kasabalara bu işlerini tan- zim etmek mecburiyetini ve nüfusu aşağı olanlardan bu işleri yapmağa im- Göletn üi L Stokholm fahri konsolosumuz B. Raguette - Holm Hükümetimizin Stokholmdeki fahri konsolosu olan -B. Raguette-Holm. Jaki: z B. Fischer'e türk-isveç kân bulanl hak- kını vermektedir. Bu suretle ayrı ayrı çalışan belediye heyetleri yerine, umu- mi bir merkezden ve daha iyi şartlarla bu işlere nizam veren bir merkez vü- cud bulmuştur. Nihayet tasdik kararı, yukarda söylediğimiz üzere, gene Na- fıa Bakanlığındaki, fakat işlerin çoklu- ğundan dolayı umum müdürlük haline konan şehircilik işleri hizmetine aiddir. lıairkıç defalar k;şııne ıııilın ve spor tik. Türkiye şehirleri için yepyeni im:ı- prensipleri kabul edildiğinden beri, harta ve plân meselelerinin ne suretle hallolunduğunu gösteren yeni rakam- lar aldık. Cumhuriyetin ilânından 1 haziran 1936 tarihine kadar - 18. 2. 1922 tari- hinde Antalya'dan başlamak üzere - Nafıa Bakanlığı 12.265 hektar arazi Sipler ortaya koymuş ol dad _enfi bir hak, menfi zarar ziyan,“ ca- TMid bulunan mamelekin”, mesuliyeti &ibi haller hukuk ilmi için gayet yeni telâkkilerdir. t Bu itibarla,katiyetle denilebilir. ki, Sviçre medeni kanunu, bugünkü en leri demokratik cemiyetlerin bütün tiyaçlarını kavramıştır. Bu medeni >düunun ihtiva ettiği hükümler, en ye- Di ilmi araştırmaların ve en son ce- Tiyet tetkiklerinin mahsulü ve ifade- tidir. Cemiyetlerin içtimai ve iktisadi & iyelerinde bu hükümlerin kıymetle- ıi:;_h)'bettirecelş derecede yeni deği- likler henüz vücude gelmiş değil- Sir. En sol sosyalist tiplerle, nasyonal ü Syalistlerin kâinat telâkkisi dünyada D ileri bir cemiyet tipi sayılmaktan nâ"fiz daha çok uzaktadır. Biz rejimi- t Zi ana yasa ile, büyük şefin muhtelif ::“lirla söylediği nutuklarla, parti Bramiyle tesbit etmiş olduğumuz- Mmal başka memleketlerin siyast doğ- Arının mahsulü olarak henüz işlen- Tİş ve cemiyetin üstünde ne gibi - ÜUt ve iyi neticeler yaratacağı belli 1yan yeni doğmaların getireceği lk Prensiplerinden ehemiyetle çe- icabedeceği gayet tabiidir. ır. ©lm üzerine müesses 37 şehrin halihazır plânlarını tasdik etmiştir, 1936 mali senesi içinde tasdik olu- nan hali hazır plânlarının sayısı 19 ve umum mesahası ise 3496 hektardır, Gene cumhuriyetin ilânından 1 ha- ziran 1936 tarihine kadar tasdik edilen müstakbel şekil plânlarının sayısı 17, umum mesahası 4000 hektardır. 1936 mali senesi zarfında 4527 hektarlık 21 şehrin imar plânları tas - dik olunmuştur. Tasdik olunan bütün plânların kapladığı saha 24.288 hektarı bulmak- ta ve 94 şehir, artık gelişi güzel inşaat yapmaktan menedilmiş bulunmaktadır. Yalnız bu şehirlerden bazıları hali ha- zır plânlarını tasdik ettirdikten sonra imara da karar verdiklerinden bunla- rın iki çeşid plânı vardır. Bu rakamlar osmanlı — devrin- de tamamen gelişi güzel devam eden inşa ve imar işlerinin cum- huriyet devrinde ne kadar ümid verici ve i.nzı_bıtlı bir inkişaf yoluna girdiğini gösterir. Hazırlanmakta olduğunu bil- diğimiz yeni esaslar, bu leye tam istikametini verecek, güzel ve mamur :l'ürkixe.id'e,li_nin bir an evvel gerçek- $ ını daha yakınlı caktır. ekonomik münasebetlerini, iki memle- ket arasındaki ananevi dostluğu ve kendisinin Ankara ve yeni Türkiye hakkındaki ihtisaslarını anlatan bir mülâkat vermiştir. Bu alâka verici mülâkatı 2 inci say- famızda okuyunuz. Hatay hakkında Türk -Fransız askeri temasları Şehrimizde bulunan fransız aske ermiştir, Genel kurmay ikinci başkanı orgeneral Asım Gündüz tarafın - dün bitti* r iheyetile müzakereler dün sona dan dün saat 13 te Anadolu kulübünde misafirler şerefine- bir öğle ye- meği verilmiştir. Misafirler akşam yemeğini Anka ra Palasta yemişlerdir. “Dünkü spor hareketleri F v Dünkü gün futbol bakımından gerek İstanbulda, ge- rek Ankarada çok hararetli olmuştur. Ankarada İş Ban- kası mütekaidleriyle Sporting kulüb —mütekaidleri kar- şılaşmışlar, İş Bankası takımı 2 - 1 galib gelmiştir. Gene Ankarada Ankâraspor Muhafızgücünü 5 - 2 Gençlerbirliği de Kastamoni -sporu 7 - karagücü il” Harbiye İdman Yurdu 3 - mışlardır. dir. At yarışlarına 1 yenmiştir. An- 3 berabere kal-| lilerin Ankaragücü yor. İstanbulda günün en mühim maçını Galatasaray - Gü- neş karşılaşması teşkil ediyordu. Güneşliler güzel bir o- yunla maçı 6 - 0 kazanmışlardır. Ayrıca Fenerbahçe Ve- fayı, Eyüb Beykozu, Beşiktaş da Topkapıiyı yenmişler- aid tafsilât 2 inci, futbol maçlarına aid tafsilât da 6 ıncı sayfamızdadır. Resmimiz Harbiye- kalesine yaptıkları bir akını gösteri- Salim İlkuçan'a ait bazı hatıralar 8 inci sayfamızda okuyunuz YAKINDA: Amerika'da spor ve sporun esrarı Sporla çok uzaktan alâka- dar olanların bile zevkle, heyecanla ve merakla takib edecekleri çok güzel bir ese- ri tefrikaya başlıyoruz Fıkra ——— Ev ve ölüm Yeni hayat vatanın her tarafında yeni bir ihtiyaç yarattı: Yeni mes- ken! Maden, yahud Anadolu içinde- ki fabrikalara yolladığımız teknik a- damları, memurlar ve işçiler için bi- rer de küçük şehir kuruyoruz. Her nereye giderseniz, orada, me- mür, zabit, öğretmen, herkesin yeni hayat şartlarını istediğini görüyor- sunuz. Ankarada ise, bu, hakiki bir buhrandır. Diğer memleketlerde de mesken- leştirme politikası bilhassa. harb so- nundan beri başlıca davâlardan biri olmuştur. Faizsiz ikrazlar, devlet ve- ya mahalli idareler tarafından yar- dımlar, çok uzun vadeli az faizli ö- dünçlerle 1919 dan 1933 yılına kadar V| İngilterede 2 milyon 112 bin, Almanya- da 3 milyon mesken yapılmıştır. İster toplu apartımanlar, ister bi- tişik adalar, ister tek bahçeli evler, (çünkü her türlüsü yapılmaktadır: Meselâ Fladelfiya'da - 1,000,000 nüfu- sun bütün meskenleri münferiddir.| Fakat hangisini yaparsanız, 1ışık ve güneş kadar, aileyi ferah barındırma şartımı da düşüneceksiniz. Neşrolu- nan bir ingiliz istatistiğinde şu Ta- kamlar görülüyor: Aile başına 1 oda düştüğü zaman ölüm nisbeti binde 20,14, 2 odada 16,82, 3 odada 12,62, 4 yve daha ziyade odada ise ancak 10,32 dir. Sıhi ve kâfi mesken, ölüm nisbe- tini yarıyarıya indiriyor, demektir. “Kafa sokulacak delik” olmaktan ta- mamen çıkmış olan 20 inci asır mes- ken davâsında başkalarının harbson- rası devrinde milyarlarca masrafa mal olan tecrübeleri, henüz işin Ankara- da dahi başlangıcında olan bizler için birinci derece ehemiyettedir. - Fatay Düzeltme - Dünkü fıkranın sonlarında “başındadır,, sözü “yaşındadır,, olacaktı.