19 Eylül 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

ULUS TETETETEREE z —e 19-9-1937 — |IZMIR RÖPORTAJLARI| izmir limanı nasnll ıŞIInVOF”? Limandakî çalışmalar İzmir (Husust) — Fuarın en cazib köşelerinden biri de İzmir Ti- caret Odası pavyonudur. Pavwyon, İzmirin ziraat ve sanat mahsulle- riyle bu sahadaki çalışmalarını, bu mühim ihratat limanının - çeşitli faaliyet safhalarımı rakamlar ve grafiklerle çok iyi tebarüz ettirmiş.. İzmir, dunyanın dört yanına gönderdiği yüze yakın mahsulünü bura- da mikdarı, cinsi ve muhtelif senelerde artan hıziyle canlandırıyor. Pavyonda İzmir limanına aid bir köşe var. İktısad Vekilimiz fu- arı açtığı gün bu köşeyi de büyük bir alâka ile tetkik etmiş ve de- mişti ki: — Hakikat tecelli ediyor.. Bazı kimseler, liman işlerinin devlet eliyle idare edilmesine aleyhdar idiler. Hal. buki bunun faydası burada açıkça gö- rülüyor. İşletmenin devlet eline alın. dığı günkü tahmil - tahliye ücretleriyle buğünkü ücretler arasındaki fark, bu- nun en bariz bir delilidir. Limanları 15- dJaha çalışıyoruz. Milyonlarca liraya mal olan bu işler başka türlü yapıla. Maz.,; Pavyondaki rakamlar ve grafikler, limanın sade yurda milyonlar getiren bir servet kaynağı olduğunu göster. mekle kalmıyor, bu iş yerinde binlerce on binlerce yurddaşın alın teriyle ha- yatmı kazandığını da gösteriyor. Limanın boşaltma ve yükletme hac- minin gittikçe genişlemekte olduğunu göstermek için son iki senenin rakam. larını aşağıya yazıyorum: 1935 senesinde türk vapuruyla 62.134 ton ve ecnebi vapuruyla da 52 bin ton yani 114.134 ton eşya boşaltılmıştır. Bu senenin boşaltma hasılatı 243.317 lirayı bulmuştur. 1936 senesinde türk vapuruyle 84.567 ton ve ecnebi vapuruyla 40.751 ton yani 125.318 ton mal boşaltılmıştır. Bu senenin boşaltma hasılatı da 262.676 lirayı bulmuştur. Ayni senelerin yükleme rakamları da şunlardır; 1935 de ecnebi limanlarına 238.644 ton ve türk limanlarına 36.047 ton ol- mak üzere 274.691 ton mal yüklenmiş. tir. Bu yüzden 206.882 lira gelir elde edilmiştir. 1936 da ecnebi limanlarına 213.459 ton ve türk limanlarına 37.646 ton ol- mak üzere 251.105 ton mal yüklenmiş. tir, bu yüzden 190.041 lira gelir elde edilmiştir. Geçen sene ihraç ettiğimiz mühim maddeleri ton mikdariyle. bildiriyo- rum: Üzüm 74.310 ton, incir 29.339 ton, palamut 22.857 ton, tütün 15.758 ton, maden kömürü 2.346 ton, arpa 9.714 ton, meyan kökü 4.579 ton, bakla 9.548 ton, palamut hulâsası 4598 ton, zeytinyağı 3.546 ton, buğday 2.558 ton, darı 3.875 ton, hurda incir 5.469 ton. Limanın geçen seneki palamar ha. sılatı 7.554 liraya çıkmıştır.. Emniyet direktörleri arasında Emniyet işleri genel direktörlüğü emniyet direktörleri arasında yeniden bazı nakiller yapmaktadır. Bu husus- ta bir liste hazırlanmış ve tasdike arz. edilmiştir. Yerleri değiştirilen emniyet direktörlerimiz yakında belli olacaktır. esese TEraa v ae Hava kısmen bulutlu geçti Dün şehrimizde hava kısmen bu- lutlu ve rüzgârlı geçmiş, gölgede 1sı 28, güneşte ve açıkta ısı 56 derece ola- rak kaydedilmiştir. Dün yurdun Koca- eli, orta Anadolu ve Karadeniz mınta. kalarında hava kısmen bulutlu; — diğer bütün mıntakalarda tamamen açık geç- miştir. Dün en çok yağış Rizede ol- muş ve karametreye 45 kilogtam su bırakmıştır. Dün en düşük 1sı Konyada 7, en yüksek 1sr İstanbulda 26, İzmir- de, 29, Adanada 31, Antalyada ve Ma- latyada 34, Diyerbekirde 36 derecedir. Sahte yüz liralık İstanbul, 18 (Telefonla) — Rama- zan isminde birinin sahte bir yüz lira- lık sürerken İstanbulda yakalandığını haber vermiştim. Aldığım malümata göre bu hâdisenin tafsilâtı şudur: Şibinkarahisarlı Ahmed oğlu Ra- mazan isminde bir manifaturacı Aşir efendi caddesindeki toptancı manifatu- ra mağazalarından birine girmiş ve bir mikdar mal almıştır. Ramazan hesabını görürken ticarethane sahibine bir yüz liralık uzatmış ve üstünü — istemiştir. Tezgâhtarlardan biri parayı bozdurmak üzere karşıda bulunan Doyçe Oryent bankasına gitmiştir. Bankanın vezneda- rı yüz liralığın sahte olduğunu anlayın- 'ca derhal Eminnönü merkezini telefon- la haberdar etmiştir. Gelen memurlar mağazada paranın üstünün bekliyen Ra- mazanı yakalamışlar ve karkola götür- müşlerdir. Ramazan bu parayı Şebinkarahisarda kendisine borçlu olan bir tüccardan al- dığını söylemiştir. Bunun üzerine Şi- binkarahisar zabitası vaziyetten haber- dar edilmiş, gerek burada, gerek Şi- binkarahisarda tahkikata başlanılmıştır. Bu sahte para, bundan beş sene e- vel piyasada görülen ve o vakit birkaçı ele geçen sahte yüz liralıklardandır, İstanbulda sabah pazarları İstanbul, 18 (Telefonla) — Sabah pazarlarının yerleri üç güne kadar tes- bit edilmiş olacaktır. Bu pazarlarda yalnız yaş meyva ve sebze satılması ve pazarların saat on ikiye kadar açık kal- ması kararlaştırılmış iken belediye bu. nu değiştirmiş ve pazarlarda yaş mey- va ve sebzeden başka tamamiyle kapa- lr kaplar içinde tutulmak şartiyle et ve zeytin yağı satışına da izin verile- rek pazarların tam saat 10.30 da kapa- tılmaları kararlaştırılmıştır. Diğer taraftan seyyar — satıcıların kullanacakları bir örnek el arabası için şimdiye kadar belediyeye 10 nümune gönderilmiştir. Hacıbayram etrafı Imar ediliyor Ankara belediyesi çok kıymetli ve tarihi eserlerin bulunduğu Hacı bay- ramdaki Ogüst mâbedin etrafını tan. zim etmeğe karar vermiştir. Burada ge- rek Hacı bayram camii, gerekse Ögüst mâbedi dar sokaklar arasında bir çok gelişi güzel yapılmış evler arasında ka.- palı kalmıştır. Sanat eserlerin göz alı- cı bir şekilde meydana çıkarmak için her şeyden evvel bu kalalalığın mâbed ve tami etrafından kaldırıumetı lâzım ge- liyordu. Bunun için belediye fen heyeti ta- rafından Hacı bayram camii ve ogüst mâbedi ve civarının imarınma aid bir plân hazırlanmıştı. Plân imar sahasına dahil evlerden istimlâki Jâzım gelen leri göstermekte ve yapılacak ve işleri kaydetmektedir. Belediyece Müuvafık ve hale uygun görülen plân ve merbutları iç bakanlığa verilmiş ve belediyeler iwar heyetince de tetkik edildikten sonra bakanlar heye tinin tasvibine arzolunmuştu. Bakarf. lar heyeti Anka.airızın en güzel iki e- serinin ve etraı.nın imarımna dair olan bu plânı tasdik etmiştir. Belediye pek yakında plânın tatbikine geçecek, yol- ları açacak, genişletecek, burada yeşil sahalar vücuda getirecektir. Belideye istimlâk işleri için de ha- zırlıklara başlamıştır. Bir otomobil kazası İ bul, 18 (Telefonla) — Emir- gânla Sirkeci arasında işliyen Servetin idaresinde 3388 numaralı otobüs köprü- den geçerken Şaban isminde bir çocu- ğa çarparak başından yaralamıştır. Yeni bir yolcu tayyaresi İstanbul, 18 (Telefonla) — Devlet hava yollarının yeni gelen dört motör- lü tayyaresi bugün ilk seferini yaparak Ankaraya yolcu taşımağa başlamıştır. Hava tehlikesine karşı kurslar İstanbul, 18 (Telefonla) — Hava tehlikesine karşı halka ve memurlara lâzımgelen şeyleri öğretmek Üzere a. çılacak kurslardan halka mahsus olan- ları 15 teşrinievelde derslere başlıya- caklardır. Bu kurslara her aileden mutlaka bi- ri kadın olmak üzere ikişer kişi devam etmek mecburiyetindedir. Bundan başka memurlar için açıla- cak kurslar da üniversite könferans sa. lonunda ve Eminönü Halkevinde ola. cak ve bunlara şimdiye kadar kurs gör- Zirat kalkınmamız Ziraat bakanlığı esaslı tedbirler aldı Ziraat bıhnlıgı, memleket ziraatinin programlı bir şekilde ilerle- mesini temin için karar almış ve ilk iş olarak da Orta Aandolunun üzüm işiyle meşgul olmaya başlamıştı. Bakanlık bu kalkınma işinde lü- zumu olan elemanları yetiştirmek üzere yeni kararlar almaktadır. Memurlara aid malümat Kamutay büdce encümeninin gös- terdiği istek üzerine hükümet muhte- Jif devlet teşkilâtında çalışan memur- larım' mikdarlarını, derecelerini, hiımetl müddetlerini ve sair vasıflarını tesbit etmeğe karar vermişti. Memurlar hak- kında toplanacak bu malümatın umumi ve mülhak büdce ile idare edilen devlet dairelerinden başka hususi idare ve be- lediyelerle hususi idare ve belediyelere bağlı dairelerde çalışan maaş ve ücretli memurlara da teşmil edilmesi muvafık görülmüştür. Bu işin muvaffakıyetle başarılması ve sona ermesi için bütün daireler si- cil ve memuürin şubeleri birer plân -e program tanzim edeceklerdir. Daireler bu plân ve programların tatbiki husu- sunda istatistik genel direktörlüğü ile sıkı bir işbirliği yapacaklardır. Her daire her memuru için bir fiş yapacak ve bu fişte memura aid bütün malümat Bulunacaktır. İstenilen malü- mat 1938 finans yılı başına kadar tama- men hazırlanmış bulunacaktır. Gelenbevi orta okulu lise oldu İstanbul, 18 (Telefonla) — Bazı or- ta mekteblerin liseye çevrildiği habe- ri doğru değildir. Yalnız Gelenbevi or- ta okulunun liseye çevrilmesi kararlaş- tırılmış ve bü yıl okula bir şube ilâve edilmiştir. Mekteb üç sene sonra tam devreli bir lise olacaktır. Dilsizler birbirlerile anlaşamıyorlar İstanbul, 18 (Telefonla) — İstanbul dilsizler cemiyeti idare heyeti ile azâla- rı arasında gene bir ihlilâf çıkmıştır. Bun- lardan bir kısmı istifa etmişlerdir. Çekilen azâlardan bazıları bugün ga- zeteleri dolaşarak halen idare heyeti bu- lunmadığını, cemiyet namına yapılacak müracaatların hükümsüz sayılması lâ - zım geldiğini halleriyle anlatmağa ça - lışmışlardır. —wan memiş sivil memurlar mecburi olarak devam edeceklerdir. Amerikada yeni doğan çocuklar Radyo programlarında tuhaf haber- ler bulup söylemek için araştırmalar ya- , pan bir adam şunu öğrenmitşir: Vaşing- ton'daki istatistik bürosunda her on üç saniyede bir çalan bir zil Amerika'da do- ğan yeni çocukları haber vermektedir. Amerikada hiyerarşi Fransız edibi Andr&â Maurois, ameri- kalrlara dair yazdığı bir yazıda diyor ki: * Sakın, orada irsi asalet yoktur di- ye amerikalıların hiyerarşiye riayet et. mediklerini sanmayınız: ben Amerika ka. dar biribirine nisbet vermek - etiketinin değişik olduğu pek az memleket tanı. rum. Anglo - Saksonlar başka ırkları hor görürler; amerikalılar ise biribirlerini görürler. Şimalliler, cenubluların aley- hindedirler; şarklılar merkezi garb ta- raflarında oturanları beğenmezler. Amerika'da 300 senedenberi yerleş- miş olanlar da 200 den beri lara yüksekten bakarlar. İnsanların felâketleri Meşhur yunan filozofu Sokrat di- yor ki: Kulağın hassaları _ — Kulağın işitmeğe mahsus olduğunu bilirsiniz. Fakat iş bu kadarla kalmıyor. Bilhassa körlerde kulağın fevkalâde has- saları vardır. Ludvig Cohn isminde birisi şunları yazıyor; “Ben dökülen bir suyun çıkardığı sesten onun soğuk, yahud sıcak olduğu. nu anlarım.” Clarence Hawkes ise diyor ki: “ Siz bir insanın yaşını yüzüne ba, karak tahmin edebilirsiniz; ben - ise de. vamlı surette onun sesini dinlemek sy. retiyle bir adamın kaç yaşında olduğu. nu söyliyebilirim.” Kadervehanotıngll“ı" bir tarifi Evlilik ve gümrük politikası hiç bir münasebetleri olmıyan bu iki mefhum ile uzun zamandanberi meşgul olmaktadır. Yıllardanberidir ki, Yugos- lavya hududuna bitişik olan Avusturya topraklarında, Avusturya köy delikanlı- larıyle yugoslav köylü kızları arasımda, sınır boyu evlenmeler yapılmakta oldu- ğu dikkati celbetmektedir. Bunların d birer hâdise olduğ na şüphe yoktur. Ancak, gittikçe çoğı- lan bu nevi evlenmeler, işin gümrük po. Hitikası bakımından tetkikini icab ettir. miştir. Sebebi şudur: Avusturyaya ya- bancı memleketlerden getirilen sığır hay- vanlarından çok ağır bir ıumnılı resmi l ktadır. Bundan da , mem. İnsanlar hayatlarında işledikleri ha. ta ve suçları bir araya yığarlar ve bun. lırd—ıı;etlıüyükhirm'u getirip buna “kader kısmet” adını ve . rirler. öt Hakiki centilmen! a William Lyon Phelpo, bir adamın kakilei bir M oıduillllll lnlıyı. “ İnsanların ıztırablarını üşterek bir yığın halinde toplasanız ve sonra herkese bundan müsavi mikdarlarda al- malarını teklif etseniz, bunların çoğu gene kendi felâketlerini alıp gitmeğe razı olacaklardır.” bilmek için şu tecrübeyi tavsiye ediyor: “ Eğer bir kimse, kendisine hiç bir faydaları dokunmasına imkân olmıyan kimselere karşı hürmetkâr davranıyorsa ©o hakiki centilmendir.” leket içinde hayvın yebşhfmeyı Mvil:- tir. Bunun L, da yalnız, ©- lan kızın dr larak geti ği sı- maktadır. Şimdi, bu tarzla büyük bir istifade temin edildiğini gören Avusturya köy. lüleri, sınır hoyıındıh yugoslav lnılnn— ]eııı_ı_— . ŞA çok Bu kararlar arasında mevcud ziraat mekteblerinin lise haline konması da vardır. Ziraat mekteb- lerinin tahsil müddetleri beş sene- ye çıkarılacak ve bu mekteblerde kültür lislerinde okutulan bütün drsler talebeye gösterileck, ayrıca ameli ve nazari ziraat de öğretile- cektir. Bu liselerden mezun olanlar büyük ziraat kalkınmasının icab ettirdiği ele- manları yetiştirmek üzere köy erkek ve kız çocukları için açılacak halk mektebh- lerine, izraat kurslarına ve çiftlik mek- teblerine muallim tayin edilecceklerdir. Bu suretle zirai kalkımmadan isteni- len faydanın daha randımanlı bir şekil- de temin edilmesi sağlanmış olacaktır. Ziraat bakanlığı, Orta Anadolu bağ- cılığını ihya için toplanan komisyonun verdiği kararların tatbiki etrafında ça- İışmalarına devam etmektedir. Bakanlı. ğın Ankara, Eskişehir ve Çangırı vilâ- | yetlerine gönderdiği ziraat ve bağcılık mütehassısları şimdiye kadar 400 köyde tetkikler yapmışlardır. Teşrinievel so- nuna kadar tetkik edilen köy sayısı bini bulacaktır. Mütehassıslar gittikle- ri köylerde köyün nüfusunu, erazi mik- darımı erazinin verimini, hayvan adedi- ni, hayvandan alınan maddelerin mik- darını ayrı ayrı tesbit etmekte ve her köyün, hüviyetini meydana çıkarmak- tadırlar. Bu yıl ilkbahardan itibaren 60 -« 100 köyde halk ikişer dönüm bağ, bir dönüm meyva ve bir dönüm orman ye- tiştirmeğe mecbür tutulacak, köylüye bağ çubuğu meyva ve orman fidanları Ziraat vekâletince parasız verilecektir. Bu 60-100 köyden almacak ilk netice- lere bakılarak Orta Anadolunun zirai kalkınma programı hazırlanarak htbik sahasına konulacaktır. ; Diğer taraftan Ziraat bakanlığı An- karada 500 ineklik bir inekhane açılma- sına karar vermiştir. İnekler için lü- zumlu olan ahırların inşasına şimdiden başlanmıştır, İnekler hükümete geçen orman çiftliğindeki bira fabrikasından çıkan arpa küspelerile beslenecek ve bu suretle ankaralılara ucuz ve temiz süd. temin edilmiş olacaktır. Esnaf cemiyetlerinde İstanbul, 18 (Telefonla) — Esnaf Cemiyetleri müşterek bürosu bu pazar- tesi günü toplanacaktır. Bu toplantıda fa kredi temini lesi görüşüle « cektir. Söylendiğine göre, mevcud talimat « namelerle esnafın bankalardan kredi al- ması çok güçtür. Bunu kolaylaştıracak bir formül bulunacaktır . İzmirde çocuk hastahanesi İzmirde kültür park civarında yapi- lacak 150 yataklı çocuk hastahanesi için belediye 25.000 lira ayırmıştır. Bu' pa- ra ile hsatahanenin arsası temizlenecek ve temeli atılacaktır. Vilâyet de hasta- hanenin inşasına 10 bin lira ile yardım- da bulunacaktır. Srhat ve İçtimaf mua- venet vekâleti bu hastahane için esaslı yardımda bulunacaktır. LKÜÇÜK İÇ HABERLER | (İstanbul, 18 Telefonla) X Belediye müfettişliği — Boş olan belediye müfettişliklerinden birine vilâ- yet maiyet memurlarından ve eski vali B. Haydarın oğlu Melih Haydar tayyin edimiştir. X Sarıyer belediyesi — Görülen lü- zum üzerine Sarıyer belediyesinin, Yeni- den teftişine başlanmıştır . X Suçlu şoför — Evvelki gür Sirke. cide Akif isminde bir hamalı ağt Süret. te yaralayıp kaçan otomobil hıfÜZ bu - ştır. Zabıta şoförü #Tamağa 1935-36yıiııçindebu evleıımelıî. diselerinin sekiz misli çoğaldığını ve do- layısiyle de yeni gelinlerin memlekete getirdikleri sığır hayvanlarının da — sa- yısı kat kat büyüdüğünü gören Graz ti- caret odası telâş etmektedir. devam etmektedir. X Otobüs seferleri — B Y!! Beşik. taş - Maçka - Taksim - D'Mabahçe - Tophane yoluyla Yıldızdan"Minönüne kadar otobüs işletilmesi içi: belediyeyi * bir müracaat yapılmıştır. |