21 Haziran 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6
Büyük Tü ULUS 21-6. 1937 —— rk nekimi ve filozofu Ibnisina kimdir? Bugün eserleri bütün dünyada tanılan büyük türk bilgininin 900 üncü yıldönümünü anıyoruz İbnisina türklerin yetiştirdiği eşsiz bir bilgindir O yanlış olarak bir zamanlar arap ve acem sanılmıştı İbni Sinâ öleli esip asır ol tarihinin kısa! vi 9 asır o zaman yaşayan insanların fikir ha- di n miş. bir e Türk böyle büyük adamlar yetişmiştir ki e Sale sizleri LD tü meri onları türk camiasından ürk dü mamıştır. Onlar asırlar eli iie türklüğün ma: Ik olmuştur. azık ki türk olduğu halde arab ve sonra « Ümmet r. Bu 9 asrın be- devrinde islâm a lar dileri bir Me Türen si kullandıkla- rı bu - yoktur. E- e Şirazı Fars Türklükle ve harnın Aşina köyünde tör miş bir Di Arabşayı sonra öğren- mi bildi EE ir. Ancak birkaç kısa arab- ça yazıları vardır. Lâkin İbni Sinâ hep aral ar isinâyı iran. mi bir delil yı r zaman e çe 5 olmamı: e ii Sri — yedi tulâsı ar. lerinin hülâsasıdır. Onda mevcud ol- an bir bal his işi Sinâ- nın bu eserinden İstifade etmeyen fen adamı kalı ır, Şark r- larla bu eseri takib temi: ve garb asr emiştir İn Sinâ © kadar büyük bir yahsiyettir ki ismi le anılmaktadır. Bütün eski ve Hiç aa dalda bar Bütün dünyada yaşamış ve yaşaya- cak büyük ve ve değerli di bir me | Büyük Türk bilgini İbnisinanın bir resmi | Büyük türk dahisinin hayatı, eserleri İbnisina eserlerini hangi şartlar altında yazdı ? üyük türk filozof ve tabibi İbni Si mesleki Müzük ke in imkânmı vermiş- da başka yerde nüshaları bulunmayan (Fa- bn ve © Ebu Zeyyid Belhi'nin eserlerini tetkik et- n müstakbel iman eği rfan payesini seiesinie bu kütüphan yük tesiri li Saman oğulları levi Sinek ve anın ölümü üzerine e filozof ULuharadan meni ve İren ükümdarımnı Se Hârezme ın sara; a (Ebu an - 1 - Biruni) gibi gelmiş ve ilmi a. temasa kudretini onlara ii nıttırmı rtık ilmi şöhreti her 1 tarafa yayılmaya ie İbnisindi bir müddet a bura dan leke e ide e İbnisina Büyük türk hekim ve filozofu İbnisina, 900 yıl önce bugün öl > Bugün, ei şarkı değil, arbı da asırlarca feyizli irfanı. nın ışıklarile li bu bilgi- in adını büyük bir törenle anı. arz , dbnisinadan bah. sederken onu “Aristo,, nun fikir. lerinden ayrı düşünceler taştımak- eli bi sir bir yandan ilim haline Mini bir taraftan da kendi- mahsus sine felsefe koyan bu büyük adamın şahsiyetini, şark eskolasti ii eli sı za ali Aristo, Calinos ve ZI" Asyanın büyük in çsını sonra zikrolunur. Eskilerin izah edi üyen ümmet devri, birçok yer medikleri bir çok noktaları o çok lerinden yamı büyük bir ör- saslı Mavramış ve güzel izahlarda ei tü gibi, larca, ül lunmuştur, ey nie. Mm ört. Hattâ âlimler arasını n. eğe, un- en be inen bile se pok- la KB Belh'li yi ir tr a n madüm olan m Hi , öldü- türi an İbnisina için tef, garbda isi diyen, MEZ i rik iken Razının bir araya tolapdığı na- yen 2 iken İbni Si irdiği Sö 1 ime il, kıtaları da aşan bu süyak biz Sinâya da son günlerde yahudidir di- r. Güya onun yenler olmuştu Avicenne ismi Avensina' m gelirmiş. Lâkin bu im doğduğu Afşina ile di noktasın- ika mevcuttur. İbni Sinânn dedesi Sinâ isminde rai. a ünsi Hi Yuşlari yiz ma göre en büyül şifleri ile meşhur ve halâ yaşayan er şahyetr Gençlik ie böyük'm adamdan çok büyük çalışma örnekleri toplayabi- Tir. kiye, Me lâyık olan bir saygı ve ilgi ü tecrübelerini geyi tabiatte aramış, tabiatte bul. Sov. e yeller e tören ak İlim A em e ör Mi yle, 28 hazi ni “PE dei e Ter ve yüzl varan eserleri şarkı tan zi. tu ve gene m ir ki bu büyük bilgini en) bilgiyi er şeyin üstü; ibn Kemali Türkiye, meyi içten gelen bir a- lâka ile büyük bir tören yapıyor. Nurettin ARTAM Şi hanedi mul DE £ gabelrye "Kaka oğan Filozof tarafı neli Sultan Mahmudun . . iki bu anarşiyi büsbütün arttırmak- Ibnisina ta idi. İbni Sinâ her an yeni bir hercü merç içine gömülen bu diyarda İsfahan- İ bni Sinâ, yaşadığı asırda felsefe dan (Rey) e (Rey) asma giren bütün mevzular | geçmek üzere heyecanlı bir hayat ge- hakkındaki görüşleri arasında ti Sen e Bazi 'ensin VEZİ- ahenk olan bir âli O bu mevzu- rekibinin esiri olmak ları temel fikre izah etmeyi, yi e eşin bu nini hayatta hiç biribirlerine metoda tev- ilmi faaliyet Fi fi bağlamayı muvaffakiyetle ba- nn iblerinden kurtulmak ş bir mütef: ir. Bu itiba; iz andı rlerde veya hasımla- la İbni Sinâ dünyasımca baş , Tının galebesiyle tıkıldığı mahbeslerde eee manasına olarak kendisine okumuş ve yazmıştır. len (Eşşeyhurreis) unvanma hak. | Avrupada olduğu kadar İslâ ri 2 dye liyakat kazanmıştır. Ibni Sinâ. | sında da fikirlere hakim olan eserlerini bu bü; İzya Eğ altında w garbta Arist: ece nakili | böyler zmıştır. Hemedanda ve bir mukali nazariyle bakanlar hayata erin Tadi zaman ar- olmuştu. Şüphe yok ki İbni Sinâ Meş- kasında irfanından feyiz alan binlerce #aiye felsefesinin umumi istikametin ş er bırkmış olduğu gibi e- Aristo ile hemahenk yürümüş serleri de Asyada Çin hududlarından Exbet cali Ardalı, arda çok | Pirene dağları ve Afrikada Atlas dağ- esaslı ve mühim noktaları ardır. a kadar yayılmış bulu- un hakiki bir peyrevi olan (ib. | Duyordu. — iğ mi Rüşe) Tehâfetulfelasife e e Eserleri erkenden lâtinceye terce- me edilmiş ve defaatle basılmıştır. Bü- ü n müddetince Avrupa- ibi fel- sefi eserleri de erkenden Avrupa dil. lerine terceme edilmiştir. Türk file- derin bir surette tesi zan da panteizme mütemayil Sisi - Türk filezofu yunan fel. tabayolısda sıl olduğu sefesini, başı ri bulunmaktadır.
