30 Mayıs 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

HER YERDE PALAI'( 5 30 KURUŞ Mayıs : 18 inci Yıl 1 9 3 7_— ADIMIZ, ANDIMIZDIR No, 5688 gi çi ÇAi Hatay meselesi halledildi Mukavele dün Cenevrede imzalandı ve konsey tarafından tasdik edildi Hatay statüsü ve anayasası 29 ikinci de yürürlüğe girecek Cenevre, 29 (A.A.) — Anadolu aj iyor: yef Dil meselesi, resmi lisan olarak türkçeye tefevvük verilmek suretiy- le her iki lisanın kabulü ile neticelnemiştir. Bu suretle umumi itilâfın Dış bakanımız B. Aras, asamblede reis. likten kendi lehine vaz geçen B, Politisle beraber Başbetke Hatay eseri Falih Rıfkı ATAY İskenderun ğının ve ÂAn- takyanın bütünlüğünü garanti e- den fransız - türk mukavelesi Tür- kiye - Suriye sınırlarını garanti e- den anlaşma, dün Cenevrede imza edilmiş, ve konsey raportör Sand- lerin Sancak işini tanzim eden ra- porunu ittifakla tasdik etmiştir. BB. Delbos, Eden, Litvinof ve di- ğer delegeler bu lenin halle- dilmesinden dolayı memnunluk- larını göstermişlerdir. Bu me- sud hâdiseyi Türkiye ve Hatay türk- lerine kutlarız. Gerçi davayı hallet- mek için bazı fedakârlıklarda bulun- i: cumhuriyet hü- kümeti barışçı olduğu için, barışçı u- sulleri muvaffak kılmağa azmettıği teşrin 1937 akdine hiçbir mani kalmamıştır. Cenevre, 29 (A.A.) — Anadolu aj iyor: Ü Hatayın tamami mülkiyetini temin eden Türkiye - Fransa muahe- desi ve Türkiye - Suriye hududlarını kefalet altında alan Türkiye - Fransa itilâfr bu sabah Milletler cemiyeti Genel sekreterlik dairesinde imzalanmıştır. Muahede ve itilâfı Türkiye na- — mmnaDış işleri bakanı DrTe_vfilf — Rüştü Aras, Dışbakanlık siyasi müsteşarı Numan Rifat Menemen- cioğlu ve Cumhur reisliği umumi kâtibi Hasan Soyak ile Fransa na- mına dış bakanı Delbos, Vienot ve -Ponsot imzalamışlardır. Bu imzadan sonra konsey derhal toplanmış ve Sancak meselesi hakkında raportör İsveç dış işler bakanı B. Sand- lerin raporunu y ittifakla kabul etmiş- tir. Konsey esnasında Fransa dış işleı' bakanı Delbos, İngiltere dış işler baka- nı Eden, Sovyet Rusya hariciye komi- h f muhabiri bildi- Ziraat ve Milli Müdafaa büdceleri habiri bildi« h D kabul edildi Bütçe konuşmaları bitti Kamutaydan kahraman orduya selâm ve takdir Başbakanımız Mühim bir Nutuk verecek i — Başvekil İsmet İnönü'nün ; umumi siyaset hakkında bir nutuk irad edeceğini istihbar ediyoruz. Bu nutkun bu hafta sonunda söylenmesi ihtimal dahilindedir. (A.A.) “— Bunun esbabını rica ediyo- rum, dedi, haşerat çok kuvvetli de seri Litvinof ve diğer murahhaslar San- cak meselesinin iyi bir surette halle- dilmiş dolayı luk. larını söylemişlerdir. Kabul edilen rapor Cenevre, 29 (A.A.) — Anadolu ajansının hususi muhabiri bildiriyor : Milletler !'Cemiyeti konseyi tara- fından kabul edilen Sandler'in rapo- j K tü ; İskendurun ve Antakya namı ve- rilen meselenin Milletler Cemiyeti konseyinin 25 Mayıs 1937 tarihli hu- süsi celsesinde tarafımdan izah edi- len ve bu toplantı zabıtlarında bulü- nan inkişafına burada avdet etmiyece- Mahaza, Sancağın statü ve ana ya- sa projesini, raporu ile birlikte, kon« seye takdim eden eksperler komitesi- nin münakaşa götürmez bir salâhiyet ve gayretle başardıkları şayanı dik- kat mesai hakkındaki takdirlerimi a- leni celsede de tekrar etmek isterim, Keza, Milletler Cemiyeti görmen- lerin gerek Sancaktaki vazifeleri ge- rek se avdetlerinden sonra eksperler (Sonu 7. inci sayfada) için, Suriyeyi sevdiği ve Fransa ile dost olduğu için bu fedakâ katlanmıştır. Bugün bilhassa ıstıra çekmekte olduğunu bildiğimiz üç nahiye halkıım zaruretlerimizi tak- assa ıstırab dir edeceklerinden Z.. __"l'::' hakikattir ki Hatay ıulrljı!ıjı'gungıı_ıâıerü: Ki üstündeki bütün miştir. Üç nahiye halkının hayat ve dil hakları sağlanmıştır. lş'-lurlu vahdetini lıî-ıruyaatğııı asla şüphe etmediğimiz Hatay e lusu! ı(ünı mesud edebilmek im- kânlarmı elde etti. Bu imkânlardan istifade etmenin şartları, onları bu şerefli güne eriştiren fikir ve kalb birliğini devam ettirmek, kültür se- viyelerini yükseltmek, sosyal ve eko- nomik vaziyetlerini ilerletmek ve ge- Tiştirmektir. Türkiye, 1921 de verdiği sözü tut- tu ve kendine verilen sözün -tutul- Masını temin etti: bu netice cümhu- riyet hükümetinin itibar ve şerefi bakımından büyük bir muvaffakı- yettir. Bu muvaffakıyetin Hatay türklüğüne vadettiği daha iyi, daha güzel, daha ileri ve daha refahlı bir hayat ise, oralı milletdaşlarımızın şu- urlu gayretlerine kalmıştır. Boğazlar meselesinden sonra Ha- tay davasının halli yeni Türkiyenin yalnız enternasyonal kuvvetler mu- vazenesi âleminde kazanmış olduğu mevkii değil, milletler ailesi içinde kazanmış olduğu itimadı isbat eder. Şefin, Kamutayın ve hükümet re- isinin vermiş olduğu vazifeyi, bazen yenilmez görünen zorluklara rağ- men, cidden büyük bir başarı ile ni- hayetlendirmeğe muvaffak olan Tevfik Rüştü Aras'la Numan Me- nemencioğlu ve arkadaşlarını tebrik etmek borcumuzdur. mi imha edilemiyor, yoksa biz mi imha edemiyoruz?,, Ziraat bakanı cevab veriyor: Sovyet elçisi geliyor B. Ziya Gevher Etilinin bu söz- İstanbul, (Telefonla) — So h - B bi Rusyanın yeni Anhnn ;:)I isi B. vly:t DA 5 z erlan a y $ - Fa- | Muslis Erkmen kürsüye gelerek rskin ekspresle buraya geldi, Yarın | buna etraflı cevab verdi: akşama Ankaraya hareket edecektir, (Sonu 4. üncü sayfada) — Millt Müdafaa Bakanı çok mühim bir nutuk söyledi Kamutay dün saat 10 da B. Abdülhalik Rendanın başkanlığında toplanarak Ziraat bakanlığı büdcesinin görüşmelerine devam etti. Lâyihanın 861 inci mücadele faslr okunurken B. Ziya Gehver Etili (Çanakkale) söz alarak, mücadele işinde beklenen verimin almama- dığını, başta Ankara olduğu halde birçok vilâyetlerimizde mücadele işinde muvaffak olunamadığını söyliyerek: Millt müdafaa bakanımızın nutkundan parçalar * Bu gidişe göre cihanda bü- yük karışıklıkların zuhur et- miyeceğini kimse iddia ede- mez. * İşte böylıe b:ılıraıılı bir za- * | 5 K Büyük Türkoloji bilgini Radolf'un yıl dönümü Türk Dil kurumu tarafından dün bir toplantı yapıldı Türkolojinin temelini atmış ve bu sahadaki çalışmalarile türk dili- ne ve kültürüne pek büyük hizmetleri dokunmuş olan büyük dil bil- cakların vay haline!... * Memnuniyetle söylebiyebili- rim ki biz bu hususta basi- retli davranmış ve başkala- rına tekaddüm etmiş bulu- nuyoruz. * Ordumuza en son sistem ve ihtiyaca kifayet edecek ka- dar esliha ve malzeme temin olunmuştur. — * Bu meyanda harb sanayii tesisatımız da tamamlanmış, top, tüfek, barut, cephane, tayyare ve saire memleketi- S l'"d # H el rı elde edilmiştir. gini Radlofun doğumunun yüzüncü yıldönümü dolayısiyle hât anmak için dün Türk dil kurumu tarafından Halkevinde bir toplantı tertib edilmiştir. Bu toplantıda Cumhur başkan- lığı kalemi mahsus müdürü, Kül- tür bakanı, Başbakanlık müsteşa- rı B. Kemal Gedereç, Türk dil ve tarih kurumları azaları, dil işlerile alâkalı fikir ve kalem sahipleri, sovyet elçiliği mümessili, dil, ta- rih, coğrafya fakültsei profesörle- ri ve talebeleri, edebiyat ve türkçe öğretmenleri hazır bulunmuşlar- dır. İlk önce Dil Cemiyeti namına kür- süye gelerek töreni açan B. Hasan Re- şid Tankut, şu söylevi verdi : Bayanlar, Baylar, Büyük Türkoloğ Radlof'un yüzün- cü doğum yılı münasebetiyle yaptığı- mız bu toplantı onun Türkolojiye hiz- metini anmak içindir. Davetimize ica- bet buyurduğunuzdan dolayı Türk Dil ( Sonu 8. inci sayfada ) B. Hasan Reşid Tankut nutkunu söylüyor Suriye başbakanı B. Mürdümün söyledikleri İstanbul, 29 (Telefonla) — Suriye Başbakanı B. Cemil Mürdüm Hariciye Vekili B. Hasan Cabiri, İskenderum maliye müdürü B. Hasan Cebbare'det müteşekkil Suriye murahhas heyetdi bu akşamki Toros ekspresiyle şehrimi; ze geldi ve gece Semplon ekspresiyla Parise gitti. Suriye Başbakanı Hatay meselesi ük zerinde Cenevrede varılan — neticeden dolayı memnuniyetini — bildirmiş ve şunları söylemiştir: (Sonu 5. inci sayfada)