7 Mayıs 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

7 MAYIS 1937 CUMA bayramıdır 19 Mayıs Spor ve Gençlik HER YERDE 5 KURUŞ ADIMIZ, ANDIMIZDIR eOîN SEKİZİNCİ YIL. No: 5665 A Hatay anayasası için görüşmeler habiri bildiriyor : Cenevre, 6 (A.A. .) — Anadolu A jansının husüsi mu- " di ederek adliye kuvveti ve âmme hı;hlarulu Hatay devlet reisini Hatay - meclisi seçecek, icra heyeti beş vekilden ibaret olacak habiri bildiriyor : 1 b - Eksperler k ine dün başl na Hatay anay dı, kati görüşül! Hatay meclisi tarafından müntahab bir gayri me- dair maddeleri kabul etti. Geriye ilk seçim ne şekilde hal, dak; hübüml i bugün anay , e Rak yap FET A T $ iltihak ı;mık üzere iki lisine karşı Mi kabul edildi. K, lara bugü dedi sul devlet reisinin idaresind. Hatay mesul bir hükümet reisi ile dört vekilden teşekkül e- decek olan icra heyetinin salâhiyetine aid maddeler H / bii Dünkü toplantı ğ Cenevre, 6 (A.A.) — Anadolu Ajansının hususi mu- pacaktır. gün için Parise hareket ed , e pazartesi günü yapılacaktır. Bu iki gün içinde reis sta- tünün ve ana yasanın şimdiye kadar kabul edilen mad- * delerini tesbit ve tahriri ile meşgul olacaktır. Komite pazarlesinden itibaren günde iki celse ya- ğind. L ı MA TC —. Üüi Gündelik Ömür Sergisinin On beş günü Enternasyonal kömür sergisi'- nin açık bulunacağı bir aydan on eş günü geçmiş bulunuyor. Bu iki ftanın kısaca muhasebesini ya- Parak sörgiden beklenilen fayda- nn istihsal edilip edilmemiş 0“_"'? ğunu araştırmak faydadan hâli olmasa gerektir. Başbakanımız, söylediği açış nutkunda, serginin gayelerini izah N i #Sonra, onun, kabil olduğu ıfadar fazla “yurddaş tara'fm- dan — gezilip görülmesi — lüzu- mMu üzerinde durmuştü. Öğreni- yoruz ki, açılişta bulünan ve diğer davetliler hariç, düne kadar, 50 n den fazla ziyaretçi kişelerden bilet alarak beynelmilel kömür sergisini gezmiştir. Yüz yirmibeş bin nüfuslu bir şehirde 50.000 ziyaretçi çok bü- Yük bir yekündur. Diğer taraftan, Ankaraya, hergün, memleketin €r tarafından, yüzlerce insan gel- diğine ve türk basını da bu husus- ta kendisine teveccüh eden neşir Vazifesini devamlı surette yaplığı- ha göre ilk iki hafta zarfında sergi kabil olabildiği kadar çok yurd- daş tarafından gezilip görülmüş Ve hakkında yazılar yazılmış, söz- er söylenmiştir. Bu vâkıayı serginin lehine Memnuniyetle kaydetmeliyiz. Gene, aynı suretle lehde kay- edeceğimiz bir nokta vardır ki heşriyatta ve hasbihallerde ender olarak bahse konulmaktadır: Ma- den Tetkik ve Arama Enstitüsü- nün Eti Bank'la mütesanid bir ça- işma sistemi kurarak meydana 8getirmekte olduğu eserlerden kö- Müre teallük edenler, serginin en * Muvaffak iki standında bize sem- olik bir ifade ile, - yalnız kendi- erini değil -bu iki müessesemiz- 'en bekliyebileceğimiz hizmetle- Tin mahiyetini de açıkça izah et- Mektedir. İlimle teknik ve banka- | cılık, türk devletçiliğinin müra- kabesi altında, bize ne geniş ve ne | Ümidli bir istikbal hazırlamakta- ir, bunu, bahsettiğimiz standlar- 'a elle tutulur ve gözle görünürce- Sine vuzuhla anlıvabiliyoruz. M.T. A_' (Maden Tetkik ve Arama Ens- tüsü), kömür bakımından, bir Şök yeni madenler arasında, Seyid Mmer gihi, serveti hesabsız bir lavzayı bulmuştur. Bu havzayı E- ti Bank işletecektir. Ancak, “işle- le(.'e,'dl'r” sözüms'en “kömür ç[ka' HD satacaktır,, gibi dar bir manâ Sulaşılmamak lâzımdır. Orada e- aerfardla Yeni Türkiyeye hayranlık Profesör Hovard yurdumuz için duygularını anlatıyor İstanbul, 6 (Telefonla) —.Am.e- rikada Ludiyana üniversitesi tarih profesörü Çarli Hovard bu sa;b'ah Ankaradan geldi. Amerikalı _alun kendisile görüşen — gazetecilere şunları söyledi: “— Bir tarih hocası olduğum şark trihi beni pek fazla alâkadar eder. Hiç şüphe yok ki şarkın en şayanı dik- kat memleketi Türkiyedir. Bu itibarla Türkiyeye karşı sempatim — ve alâkam büyüktür, Osmanlı ve türk tarihini ol- için dukça geniş mikyasta tetkik ettim. Bune | dan bir müddet evel osmanlı impara- torluğuna aid bir de kitab yazmıştım. Bu defa yaptığım — tetkiklerden sonra 'Türkiye ve yakın şark hakkında bir ki- tab w-: muhtelif makaleler — yazacağım. (Sonu 5 inci sayfada) Devlet gelirinde fazlalık On bir aylık tahsilat 219.486.288 liradır İ Finans bakanlığı 1936 finans yılının 11 aylık tahsilâtını tesbit et- miştir. 11 aylık devlet tahsilâtı memnunluk verecek bir derecededir ve 219.4?6-288 lirayı bulmuştur. Bunun 207.380.644 lirası 1936 finans yılı veı:gıleri tahsilâtı 12.105.644 lirası da geçmiş senelerde tahak- kuk edip de tahsil edilemiyen vergilerden yapılan tahsilâttır. Finans Bakanı B. Fuad Ağralı Yeni Ankaradan bir görünüş: Bankalar Caddesi Taç giyme töreni dolayısile Londrada yapılacak politik görüşmeler En ziyade orta Avrupa meselesi gözden geçirilecek İngiltere kıralı Elizabet ve Londra, 6 (A:A.) — Kralın taç giy- me töreni dolayısiyle hırsattan istifade edilerek B: Eden ile Çekoslovakya Baş- bakanı B. Hodza, Avusturya Dış Baka- j i Polun B. Şmid ve Yugoslavya prensi ::u Avrupaya dair meseleler hakkında A altıncı Jorj kıraliçe Elizabet, anne kıraliçe Meri, veliıhd_prenses Deniz bakanı Samuel Hor deniz müzesinin açılma töreninde konuşmalar yapacakları tahmin — olun- maktadır. Havas ajansı muhabirinin elde etmiş olduğu malümata göre B. Hodza ile B. Şmid, Almanyanın orta Avrupaya hu- ( Sonu 5. inci sayfada ) Yarın 12 sayfadır 1935 finans yılının 11 aylık tahsilâtına nazaran bu senenin 11 aylık tahsilâtı 21.955.785 lira bir fazlalık göstermektedir. Bu rakamlar 1936 finans yılında bel- li başlı bütün vergilerin tahsilâtında çok mühim bir inkişaf mevcud bulun- duğunu göstermektedir. 1935 finans yılr sonlarında ve 1936 finans yılı baş- larında muhtelif vergilerde yapılan esas- lı tenzilât mükelleflerin tediye kabiliye- ti üzerinde çok mühim bir rol oynamış bulunmaktadır. Son senelerde yurddaki zirai ve ekonomik faaliyet halka daha geniş mikyasta refah imkânını vermiş ve bu, bugünkü neticeyi meydana ge- tirmiştir. Tahsilâtın fazlalığında — yeni finans teşkilâtının da çok büyük yardı- mı olmuştur. Tahmin edildiğine göre 1936 finans yılr tahsilâtının aynı yılım tahminlerine nazaran 20-25 milyon lira 0000 A arasında bir fazlalık meydana getirme- si beknelmeketelir, 11 aylık tahsilât 1936 yılr büdcesindeki varidat rak dâha şimdiden 6.722.288 lira geçmiş bu- lunmaktadır. Başbakanımız Sofyadan geçerken Sofya, 6 CAA.) — Türkiye Başba- kanı İsmet İnönü Kral George'un taç giyme mer ine iştirak edecek heyet- Te birlikte bugün saat 14 de Sofya ga. rından geçmiş ve istasyonda Başbakan Köseivanof ile Kral namma B. Gruef, Türkiyenin Sofya elçisi B. Berker, ek çilik ileri gelenleri ve başka şahsiyetler tarafından selâmlanmıştır. İki Başbakan trenin duruşu müdde: tince görüşmüşlerdir. Ekspres'in hareketinden biraz önce de, Kral Boris ile prens Kiril de, aynı trenle Sofyadan hareket eden Prenses Mari dö Savua ile birlikte gara gelmiş- lerdir. Kral birkaç dakika Başbakan İs- met İnönü ile görüşmüştür. Türkçe ana dildir Güneş - Dil analiziyle “yeni etüdler Aydınlık anlatan sözler ü Hîndöro;ı;en dillerde Türkçede aydınlık anlatan sözler bu birinci etütte tespit ettiklerimiz den ibaret değildir; bu araştırmamıza, şimdi yaptığımız gibi, Güneş - Dil prensiplerini tatbik ederek devam ede- ceğiz; burada birinci bir konak verme- miz ancak hindöropeen dillerin türk- çe kaynağından çıkmış olduğunu kısım kısım göstererek okuyucunun kavra- yışını kolaylaştırmak içindir. Türkçede aydınlık anlamiyle bul- duğumuz prensipal kök ve temleri ve bunlardan türemiş bir çok sözleri hin- döropeen dillerde de bulmaktayız. En önce bu kök, tem ve sözleri getirip, Güneş - Dil analiziyle, prensiplerimi- ze mutabık düşen türümlerini göz ö- nüne koyacağız; böylece türkçelerle identilerini ispat edeceğiz; ondan son: ra türkçenin kaynaklık etmiş olduğu Ahmet Cevat EMRE neticesine tarih tezimizle bağlı ola- rak vasıl olacağız. Alois Waldenin mukayeseli lüga- tinde af (ay-) ve âi (ây-) kökü “yan. mak, parıldamak” anlamiyle kaydedil- miştir (I. sah. 2), Bailly'nin grekçe - fransızca lüga- tinde av- kökünü fiğil olarak “yakmak, yanmak, alevlenmek” anlamında bulu- yoruz. Bu sözün alevlenmek anlamiyle Odise'de küllanılmış olduğu da bu &- serde yazılmıştır. Grekçe av-ö fiğilinin bir mağnası da “kurumak” tir ki, güneşin (ateşin) bir eseridir. Bu prensipal kök, türkçe ağ-y gibi, aydınlık ve yanmak anlamiy- le “v.ğ.” ana kökünden çikmıştır. Ayni kökün “iç aydınlığı” nr ifa- de için kullanılması hindöropeen dil- ( Sonu 4. üncü sayfada )