15 Nisan 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2
——— >? Güneş - Dil analiziyle etütlerd. Poli - ve Multi - üzerine ( Başı 1. inci sayfada ) aki gire zihinlerimize sokma. ğı ul ir“ödev sayardık. ve . ei ai eye re eee den topladığımız canlı göreceğiz; ve bunun neti in burada da nasıl esaslı bir rol oy. gele ni - genin namış olduğunu anlıyacağız. * Avrupa a el polu.) üzerine olan eti oiaei ( 802), Alois Sl — çiz Ki 1 a icmal edilmiş bu muhtelif hin, ere a kağ ca mümessilleri şunlardır: a (<5, wi si plutos rvet”, plötos “halk kala- iii zir lal; pla- eni ME ile ie , prthul “ geniş” a paru “çok,,; fars ça pir “dolu; ali “dolu”, plörus “en çoğu”, plöbes “halk kalaba- dağ”? Lâtince Arnavutça : “dolu”; Litvanca : el ii zengin”, pil. “doli Slavca 2 am “dolu; rusça polen a me “kal bile > ae ge fulis “dolu”, eski al fol ingilizce SİLER i elesin Volk “halk” v. Bütün bu sözler, Güneş - Dil teori- since, “varlık” anlamiyle (V. &) ana kökünden gelişmiş bir (V. p, £, v) pren- sipal kökünden çıkmıştır ; a şumul “extension” en olan ii imiz il “extensif,, varl çok in ya ea MN ifade olunmuştur; yalnız Hint - İran grupunda “extensif” unsur yerine te - ii unsuru “determunatif” “V, r” varlığın husus be şekilde zuhur ve ec anlatılmı u temin emeli formülü: (V. &) den (V. p, £, v) $ (V.D) veya (V.r) dir. Muhtelif e dillerde al- diği ni e etimolojik ala e olur ) Grekçede: zi e dan: e den: dince, ii i smd) cada pil-: (iğ) den: (i)p * il nk ful: (oğ) dan: (u)f Ful ol: çü kol OLE eTR e Rİ e Eski dr par a e) e > ar. Semanı ilme sure olanlarda: var- Jığın şamil “extensif” surette; arrür Ek olanlarda hususi, muayyen surette te - varlığı gisi b da “çokluk, eril kala- balık, dolgunluk, bütünlük.” mefhu- mundan ibarettir. Görülüyor Gi tem Sa iki Ea les Di erime n bir ke Temin bu şekillerinden: 1) objek - tif unsur (V. k-g-ng-n) veya (V.ğ-v-b-p) 2) dinamik unsur (v. t-d) ile yeni yeni sözleri türemiş, ve lehçe eb bu sözlerin bağzılar risimlendirici ut! surlarla tamamlanmıştır; a) Temin sadece isimlendirici un - ur ile tamamlanması; grek. pol İ us- seri. ae Dİ i Ee İİ Ya : Ahmet Cevat Emre Semantik kıymetleri: çok, çokluk; ei ii ri Ga, ka- bile); dolu, bütün, tamam v. di multi. nin de (gerek Avru; ire) etimolojik aydınlatılması - lim (AJ ide II. 4 Millet Lâtince multus, sum “mebzul, çok” ve bazan “ Mn meleği lügatle - rinde pek az tırılmak- tadır: Grekçe mala ir pek; tamamiyle, ri malista çok, elbette, kak” letçe milus li çok” en e- min mümessiller sayılmakta ve temin en eski şekli mol ve mel imi öste- yer “Berk, kuvvetli” ve “iri” sözlerle m - Dil teorisi için ise çokluk an e) pebefe $ (vw) Pile “(v.) WP arası v— etimolojik hiç bir ii Me ur: si p-b-fv gibi zl eği unsur erimi ; böylec: « mal - mil-) temi Ke ida Terlik an - ap (WE) al ünden ölzmiş “ii künde ix ii a Şu olur € ; bu tem dinamik (.t) unsurunu kn “çok, pek” (berk. fort), “excessif - müfrit” sallan biz ie işareti olmuştur . Görülüyor ki, bu misalde de Avru- pa mleğrnin ehemiyet ei ci- het yaklaştırmalar aramakta, imaktadır; Güneş - Dil şal ise i prensi; mihel sözün e ve yapmaktadır; bununla da iktifa etmi - yerek türk lehçeleri malar yü: i tedir. ii -——— ULUS Me, | KÜÇÜK > A Türk « e si. a Giri bitti- Bi tarihten itibaren iki ay müddetle u- tılmıştır. N B X Soyadı para cezaları: — Soyadı kanunu mucibince tayin ei ii mass vermiyenlerin hapse çevrilmesi ma ai ii idilmesi kararlaşmı; ra i selen velâyet, m ği ei iminin. halli sulh rine bildirilmesi arar) tır. — ir ekimi: — nin gelişmesi ve kenevir havu, 18- Bursanın beş senelik kalkınma programı Bursa - Mudanya arasında.i yol asfalt yapılacak vilâyetinin kağ gelmiştir. Burs. tur, Bun Vee bayındırlık iş er 445303 aat ve baytar i İsi ZN türlü işlere ayrılmıştır. B 1937 büdce projesiyle beş yıllık pro ursanın 1937 1 lira ola- ikilemi 254: un 147486 lirası hususi idarelere, EN lirası kültür tür işlerine, 24913 lir. ası hayır ve sağlık işlerine, 306730 €$ yi programı için Bursa vilâyeti beş yılda 1.280.000 lira ll zlarının lahı işleri üzerinde yerinde mesi E yapmak üzere Kastamonu ziraat bakanlığı dördüncü Zee e törü B. Selim Ankaraya dönmüş ve tet. kiklerinin neticesini bir raporla bakan- lığa bildirmi miştir X Sut — Ziraat bakanlığı Konya ovası sulama ahasında su işle- sinin merkezi olan Çumraya Ki. tir . X Göçmen işleri: — Trakyaya yer- leştirilen ve bu yıl hazirandan iti- baren Romanyadan gelecek olan 15 bin yeni göçmenlerin 2 meşgul ola- isi müdürü Dr. Cev. ee İstanbula eti e mek Afyon alımı Başlıyor rama gör re: 1937 zi yele 14 (Telef. > — e turucu maddeler inhisârı 1997 afyon | ve âynı mevkide yazlık'dağ evleri inşa rekoltesini, gene Ziraat elk asıta. rda hususi muhasebe siyle bay m ek kk imei in Holu- İnhisar idaresi banka ile temaslara e Vda yazlık dağ evlerinin, ld. Satınalma geçen sene bankanın da hususi muhasebe binaların m aşağ 1941 kar ge- kanı e ve sandı! veri ie tir Ban imei Mir kas böler yapı yapılacaktır. MN A ŞE lira sarfiyle ki Mudan- v5 ya yn ie ılacâk, o Orhaneli Eğitmen k kursları | Harmancık, Hapanlar - Tavşanlı, Bur- b İba Kl Yenişehir - İznik- u ay açılıyor | sav Orhangazi > Tenik, Çer iraat ve kültür bakanlıklarının e- De a.Yiğitali Zirai ie yetiştirmek üzere sk su. k sy alevlerin üzere bi şehi P. halkevleri müfettişi B. EN ve dünkü trenle An- e dönmüş! Hâkimlerin nakil ve terfii Adliye bakanlığı adliye terfi defte- rine göre — İka gelen 2. kararname pi azırlamıştır. projede bl ve ai bazı e 5 layısiyle nakil ve becayişlerine lüzum görülen *bâzı hakim ve müddelumumi. ler de vardır. sekizinci günü Eskişehir, kar Edlme Erzincan ve Kocaelide çalışmaya başla- yacaktır, ipone irde 200, e lide 50, diğer kurslarda yi üzer eğitmen namze- di bulunacaktır, enler öğleye ka. ür ziraat işleri teikikteri ile bae sonrada diğer derslerle uğraşacakl: İstanbul limanı: ziyeti ii 4 öeletinla) — Ticaret ası, ite zleri doktor Vag- ner” hakkında istediği DEN göndermiştir. i bütün vi r esaslı bir surette ta- unacaktır. mir ol udur 1937 de merkezde Mini bir ilk mek- teb inşa olunacak, Orhangazi mektebi- tamamlanmasma çalışılacaktır, 1938 eni bir mek- tir, Çiftçi ti kendisi de öldüğü zaman kalan servet, e göre, karısının ailesine Beş dil konuşan bir bebek Yüzmilyonlar sahibi, B: Walsh adında bir amerikalı, bir bu- ay Winson bu beş dil ile biberon istemeği bil. mektedir. İlk üç lisan, yaşayan li) başında gelmek bakımınd: büyüdüğü zaman şok faydalı olacak asının, ji rikanm en yakın ve büyük ba esiyor KL e — Seyyah tercümanı! İtiyadın kuvveti. Kullandığımız mendiller neden dört köşedir..? Hakikaten, mendil mustatil veya üç köşe, ez toparlak da olamaz mı? olabilirse de moda bunların leşi süslerini li zamal değişti: irdiğ halde inrabbalığını a men hiç değiştirmemiştir. Bunun sebebini e bir zat ni- Hyl şu b ü ve ermektedir: “Fran alı on ME ii çikar emirn. Fransa' edilecek aeilierin unlukta yk vw aynı Uz cir gösterememiştir., Panameriken yolu Rio -dö- Janeiro" Birleşik devletlerine bir, “demizyohu 1 — İlk halkevi ne zaman açıl- dı? 2 — Cumhuriyet Halk Partisi- ongresi ne za“ 3 — Kabotaj kanunu ne zaman an Sk ? İk şapkanın giyiliş tari. hi mer? — Ankara Karla demir- iii ki başlıyalı dar yıl geçti ? Dünkü suallerin cevabları: — İsakaş yaşinda çarmiha ei ? —29 ya; Si le yendik Angil. terede ne zaman kuruldu — 1825 de, s— iin Ve ii kap- losu ne zaman kurt C — 1855 de. —Türl kler şimal yn ilk tarihte girdi! sadan önce 20 s— kai ie niye ne zaman açıld. Cc—30 a 1930 da. duğu topraklarından geçerek, çeşid çeşid yerli kabilelere rast gelerek, vahşi hayvanlara (karşı koyarak 25.000 kilometre bir mesafe katet - mişlerdi Mayaların hiçe sayarcanna de - yenileri kurulacak, koşu yeri tribünü inşaati hp koşu ve sergi ye- ri — lunacak, merkezde ziraj ve e kazalarda da sanat is- karşı temin etmeği düşünmüş. | | Hatırlıyor musunuz? Sağlık işlerine gelince: Merkezde büyük bir hastahane yaptırılacaktır. Hayvan satışımız organize ediliyor Merkezi Karsta olmak üzere ix aynı trenle İstanbula ml tik - deri ayakkabı lar meselesi İstanbul, 14 (Telefonla) — LâstİK ve deri ayakkabıları rekabeti, mevsi? dolayısiyle yeniden mü sahasi” na çıktı. Küçük esnaf, altı Iastik ütü bez ayakkabıları, çiftini bir liraya 801” bilmek üzere hazırlıklar yapıyorlar: e DOZMAYAZZI m hava Vi geçti enelce a5'K çık şehrimiz: e ve > el ie dar lan bu İlim adamlarmın ha: erimi rı proje tatbik Amerika ekonomyasında a m - işikli olacağı muhakkaktır. Yapılacak olan yolun adı Pana - meriken yoludur. ii tır. te Mele e mali . a garb du ge ii diğer. ee e m miştir. m düşük ası sf gi Ya eee 10, e n yil a dir. fırın üstünde in yeğ ağ ğlğmm 15. 4- 1937 mma isa e il di sizi
