9 Şubat 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

| i İ b İ i Ö ğ Şi 6 ULUS sarmınyu fi anı f ttit a DEYTLITMATIATAK, Klörcetere n 1925 Pi 670000 — Arillrans of Lfg dağ 20)Re | 1925 22000000 1924 senesinden- 1924 senesinden- 1926 Ü <3 900000 beri demiryolları inşa- ha beri yeni yapılan de« ı1_927 NUN 72 3o0 000 atine sarfedilen para- miryollarının muhtelif 1_928 DN e teşr lar ç senelerde işlemeye a-< < 1929 | y | fî çılan kısrmlarının 3 Ka | 1232 KA tülleri 1930 HB 1931 VENM 1933 W | 1934 2399 Ka 1935 2705 Kömn 1936 VW - Türkiyede başarılan Nafıa işleri ve ilerde yapılacak işler (Başı 1. inci sayfada) muvaffakiyetle ileri götürülmüş ve 1935 senesi nihayetine kadar 2399 kiloe metre yeni hat yapılarak işletmeğe açılmıştır. 1936 senesinde bu miktar 2706 ki. lometreye çıkacaktır. Muhtelif seneler- de yapılan hatların uzunluklariyle ye- ni demiryollarına sarfedilen paralar ilişik grafiklerde gösterilmiştir. 1936 senesi nihayetine kadar hükümetin ye- ni- demiryollara tahsis ettiği para 301,000,000 liraya varmış bulunmakta- dır. Eski demiryollarla yeni yapılan de- miryollar haritada gösterilmiş olup bu günkü mevcut demiryolların hülâsası aşağıda gösterilmiştir. Eski geniş hatlar: 3840 Yeni geniş hatlar: 2670 Eski dar hatlar: 245 Yeni dar hatlar: 36 6791 Cümhuriyet hükümetinin yakın bir zamanda yapmağı derpiş eylediği yeni demiryollar haritada muvâzi kırık hatlarla gösterilmiş olup bunlardan ilk plânda olanların tafsilâtı aşağıda yazılıdır. Hatlar Uzunluk — Masraf Km. — (Milyon) 1 - Zonguldak-Ereğli — 45 10 2 - Diyarbekir-Cizre -İrak hududu 250 18 3 - Diyarbekir-Siirt İran hududu 454 40 4 - Burdur-Antalya ve | sair hatlşr 186 14 Milyon 82 Cümhuriyet Hükümetinin demiryol- larının nihayetlerinde acele başlama ve sırasiyle yapmak istediği limanların tafsilâtı aşağıda gösterilmiştir. 1- Ereğli limanı 10 milyon liraya 2- Trabzon limanı 3,5 milyon liraya 3- Mersin limanı 17 milyon liraya 4- Samsun limanı — 13 milvon liraya 43,5 milyon liraya Eski demiryollar ve limanlar Cüm- huriyet hükümetinin kurmağa devam ettiği yeni demiryol şebekesi doğru uzanmakta ve yayılmakta devam ettikçe yeni hatların evvelce ecnebi şirketler tarafından yapılmış ve işle- ileriye tilmekte bulunmuş olan demiryol ve li- manları faaliyet sahalarına sokulma- sını ve bu suretle muhtelif müesselere mensup ve muhtelif şartlara tabi de- miryollarla limanların ayni saha dahi- linde faaaliyet göstermelerini icap et- tirmişti, Bu şekli idarenin müşkil ve tarafeynin zararını mucip olduğundan mezkür şirketler satn alnarak hepsinin Deyvletleştirilmesine karar verilmiştir. Şark demiryolları hariç olmak üzere memleket dahilindeki bütün diğer de- miryolu şirketleri Devlet tarafndan satn alnmştır. Şark demiryolları şirke- tiyle tasfiye için müzakerede bulunul- makta olup bunun da kısa bir zaman zarfında satın alınacağı tabiidir. Satın alınan demiryolları ve rıhtımlar: Anadolu 1032, Mersin, Tarsus-Ada- na 68, İzmir-Kasaba 702, ve Aydın 610 kilometre demiryolları şirketlerile İs. tanbul ve İzmir Rıhtım şirketleri, de- miryol ve rıhtımlar üzerindeki imtiyaz hak ve menfeaatleriyle menkul ve gay ri menkul bilcümle malları ve bütün tesisatiyle birlikte derince limanını BUGÜN MEVGCUT OLAN HATLAR hükümete devir ve temlik etmelerine mukabil hükümet de kendilerine aşağı- 'Tediye tarihleri Anadolu: 1. K. Sani 1929 dan 32 K. evvel 929 1. K. sani 930 dan 31 K. evvel 932 1. K, sani 933 den 31 K. evvel 957 1. K. sani 958 den 30 eylül 984 © 1.'T. evvel 984 den 30 T. sani 992 i. K. evvel 992 den 5 mart 2002 Mersin - Tarsus - Adana: $ K. ani 1929 dan 31. K. evvel 1932 / 1 K.'sani 1933 den 31 K. evvel 1957 İzmir - Kasaba: Elli senede ödenecektir. Aydın: Krık senede ödenecektir. İstanbul rıhtım şirketi: 1935 Şubat 1936 Şubat 1937 Şubat 1935 den itibaren 40 sene müddetle İzmir rıhtım şirketi: 1934 den 1935 şe kadar 1. haziran 1932 den 1. haziran 1952 1. haziran 1935 den 1. haziran 1952 Bu hatlar alındıktan sonra yapılan tenzilâttan dolayı nakliyat artmış ve son sene zarfnıda Devlet Demiryollarına /o 2,5 kâr bırakmıştır. Türk demiryolarının tahmin olunan kıymeti 500,000,000 türk lirası olup se- nevi gayri safi geliri 23.000.000 tahmin olunmaktadır. Posta, askeri ve demiryolu inşaatına aid malzeme nakliyatına tatbik edilen tenzilli tarifeler ile ve satın alrnan de- miryollarına aid senelik taksitlerin 8,5,000,000 liraya baliğ olduğu göz ö- nünde tutulursa devlet demiryolları i- daresine umum sermaye üzerinden o 2 nisbetinde bir faiz temin ettiği anlaşılır. Anadolu demiryollarından devlet de- miryollarına intikal eden cer atelyeleri şebekesinin genişlemesi dolayısiyle ki- fayet etmez bir hale geldiğinden bu atel- yelerde bir çok tevsiat yapılmıştır. Ay- ni zamanda Sivasta da bir buçuk milyon lira sarfiyle modern bir atelye vücuda getirilmektedir. Demiryol naklivatı : Cumhuriyet hükümeti bir taraftan memleketi demiryol şebekesiyle örmek hususunda azimkâr bir faaliyet sarfeder- ken diğer taraftan günden güne uza- nan ve şebeke üzerinde bu günün iktisa- di şartlarına uygun bir tarife sistemine dayanan nakliyat kolaylıklarını tatbik- ten de geri kalmamıştır. Demiryollarında nakliyatın ucuz ta- rifelerle yapılmasına iki âmil sebeb ol- daki cetvelde gösterilen senelik taksit- leri tediye etmeği teahhüt etmiştir. Senevi tediye edilecek tediye mikdarı İs. Fr. a kadar 5,539,822 ye kadar — 6,304,291 ye kadar — 8,677,301 e kadar 6,304,891 ye kadar 2,555,106 ye kadar — 1,369,660 ye kadar — 1,129,378 ye kadar 65,590 12,765,000 Fr. F. 146,440 İn. L. 500,000 Fr. F. 500,000 Fr. F. 400,000 Fr. F. 2,500,000 Fr. F. 487,500 İs. Fr. ye kadar 272,316 İs. Fr ye kadar 158,842 İs. Fr. muştur. Bunlardan biri iktisadi buhran diğeri de demiryollarına muvazi şosalar- daki otomobil ve kamyon rekabetidir. Yolcu nakliyatı: Geçen senelerin iktisadi şart'arını aynen devam ettirmek imkânsızlığı karşısında demiryol idaresi şebekesinin muhtelif kı- sımlarndaki seyahat ücretlerinde 7 50 den 75 e ve muhtelif mıntakalarda tertib olunan tenezzüh katarlarında da /» 75 den 92 ye kadar varan bir tenzilâtlı tari- fe tatbik etmek suretiyle yolcu münaka- lâtında büyük bir inkilâb ve inkişaf ya- ratmıştır. Yolcu nakliyatında yapılan mühim değişiklikten biri de halk ticaret biletle- rinin ihdasıdır. Bu biletlerin muhtelif müddetlere göre fiatlrı: Liradan ibaret olup yolcuya istediği yerde hiç bir muameleye tâbi olmaksı- zın inmek, istediği istikamette seyahat etmek ve nizami yolcu ağırlığından ma- ada 50 kilo ticari eşya nümunesi mec- canen taşınmak hakkı vermektedir. Tenzilli tarife sisteminin tatbikinden çok faydalı neticeler elde edilmiştir. 1936 senesi henüz bitmemiş olduğundan 1935 senesi neticelerin bir evvelki sene ile mu- kayese etmek suretiyle hasıl olan inkişa- fi tebarüz ettirmek kabildir. 1934 yılında 1620342 bilet satılmış 1935 yılında ise bu mikdar 2.274.255 a- 1 inci 2 inci 3 üncü mevki mevki mevki 15 günlük - 35 Li 25 Li. 17,5: DA 1 aylık 60 Li. 40 Li. a0 LL 2 aylık 70 LA 50 Li. 95 . Li 9. 2 1D37 — — — Irak halkı Sancak işinin hallinden dolayı çok memnun (Başı 1. inci sayfada) gevşemesinde menfaatleri olanlar tara- fından yapılmıştır. Türkiye, Yakın Sarkın en kuvvetli devleti Aynı mahfillerde, yakın şarkın en kudretli devleti olan Kemalist Türkiye ile dost ve kardeşlik münasebetleri ida- me etmekte alâkadar olan arablar için bu sancak dersinden istifade edilmiş olması temenni edilmektedir. Öte taraftan entelektüel mahfiller- de, arab âlemi için güdülecek tek poli- tika yalnız yabancı politika boyunduru- ğından değil, fakat yabancı propagan- dasının tesirinden de kurtulmak oldu- ğunu, çünkü bu propaganda perde ar- kasından yapıldığı için daha zararlı ol- duğunu söylemektedirler. İrak kamoyu şu kanaattadır ki, türk- ler ile arablar arasında hiç bir vakit mü- naferet mevcud olmamıştır ve bunu a- rablara aid olmıyan menfaatlere hizmet için bir takım politikacılar yaratmıştır. Eski bir Suriye devlet adamının fikri Kahire, 8 (A.A.) — Anadolu Ajan- sının hususi muhabiri bildiriyor : Şimdi siyasi hayattan çekilmiş olan suriyeli bir devlet adamı, Şekib Arslanın bir Kahire gazetesine yaptığı beyanatı mevzuu bahis ederek demiştir ki : “— Şekib Arslannı kullandığı lisan- dan hayrete düştüm. Hususiyle ki, daha geçenlerde türkleri ve Türkiyeyi med ve sena ediyordu. Her halde Şekib Ars- lanım düşüncelerindeki bu değişiklik hiç de araştırmak istemediğim bir se- bebten ileri gelmiş olacak. Ankara hükümetinin sancak mesele- sindeki fikirleri ki Şekib Arslan “anla- şılmaz,, diye tavsif ediyor - bence ta- mamiyle anlaşılacak mahiyettedir. Çün- kü sancak halkı katiyen türkttır. Bu iti- raz kabul etmez. vamlı bir tazyik politikasiyle karşılaş.. tıklarını söylemek ise red ve cerh e- dilmesi icabeden bethahane bir iddiadır, Sancak meselesi bugün halledilmiş bulunuyor. Biz suriyeliler için takib o- lunacak tek bir siyaset vardır: Türk kardeşlerimizle fevkalâde iyi geçinmek ve bize zarardan başka bir şey getirmi- yecek olan propagandalara âlet olmak- tan vaz geçmek,,. Görmenler Berutta Beyrut, 8 (A.A.) — Milletler Cemi. yeti görmenleri bir kaç gün için San- caktan ayrılarak Berut'a inmişlerdir. Fevkalâde komiser Dö Martel, gör- menlerin şerefine bir öğle ziyafeti ver- miştir. Görmenler Suriye cumhur başkanını ziyaret etmek üzere Şama ve oradan Antakyaya gideceklerdir. Çinde Hükümetçiler Sianfuyu zabtettiler Şanghay, 8 (A.A.) — Sianfu garni- zonu, hükümete mutavaat etmiş ve hü- kümet kuvvetleri, hiçbir mukavemete maruz kalmaksızın şehri zapteylemiş- lerdir. Son zamanlarda komünist kuv- vetlerle bir anlaşma akteden ve Sian- funun kontrolunu eline alan Şensi kuv- vetleri kumandanı Yang-Hu-Sen, otuz mil şimalde San Yuana kaçmıştır. B. Dragu'nun ziyafeti İstanbul, (Telefonla) — Romanya matbuat delegesi B. Dragu bugün Park. otelde türk gazetecilerine bir ziyafet verdi. Serbest döviz ihracını icab ettiren mübayaalar Başvekâletten tamim-olunan bir ya- zı ile, devlet daireleri tarafından, ser- best döviz ihracını icab ettirecek şekilde mübayaatta bulunmamaları ve bilhassa Bedhah iddia Türkiyenin, dışarda oturan türkle- rin karşılaştıkları fena — muamelelere aslâ protestoda bulunmamış ve bunu ancak İskenderun ve Antakyada oturan türkler hakkında yapmış olduğuna dair Şekib Arslanın ileri sürdüğü iddiaya gelince, bu mesele hakkında türk mat- buatının bu mevzu etrafındaki neşriya- tını göstermek yeter.,, Şekib Arslan halk arasında mübade- le yapılmasını terviç ediyor. Bu kabili tatbik değildir. Tecrübe bunu göster- miştir.. Başkalarına pek bahalıya mal olan bu hatayı tekrarlamak akıl kârı de- ğildir. Türkiyede oturan akalliyetlerin de- dedine ve gelir fazlalığı da 540.763 lira- ya baliğ olmuştur. Eşyanakliyat: Eşya tarifelerinde yapılan tenzilât da memleket iktisadiyatına pek büyük faydalar temin etmiştir : Muhtelif mesafelere göre vasati ton kilometre ücreti 2,08 kuruş olan maden kömürü, kok, antrasit ve linyit nakliyatı ton kilometre başına bir kuruş indirilmiş ve odun yerine kömür kullanmağa doğ- ru hem memleket kömürünün revacına hem de ormanların korunmasına hizmet edilmiştir. Eşya cinsleri Tenzilât nisbeti İnşaat malzemesi O 46-52 Kuru sebzeler Yo 26-43 Portakal ve limon 9, 42 Yerli maden suları 9 S0 Palamut 9o 35-48 'Taze et, sebze, meyva, su ve balık 97 47-64 Kereste Yo 13-25 Kuru üzüm 9o 23-59 İncir 9, 5-24 Hayvan 90 50-72 Bira 9, 42-71 Miyan kökü 95 42-51 Seyri seri 90 65 Bu tenzilli tarifelerin 1935 yılı yolcu- dan gayri geliri üzerinde yaptığı fazla- lık farkı 3.778.224 lira gibi ehemiyetli bir yeküna baliğ olmuştur. (Sonu yarın) doviz cetvelinde karşılığı ulunmayan ahvalde mübayaattan katiyen ictinab o- lunması bildirilmiştir. İdare Amirleri yurda zarar getiren afetleri Vekâlete bildirecekxier Dahiliye vekâleti idare âmirliklerine bir tamim göndererek yağmur, dolu, kar, fırtına, su taşması, kuraklık ve saire gi- bi yurda zararlar husule getiren âfetlerin vukunun vekâlete geç haber veri!diğini hatırlatmış ve kendilerinden bu gibi hâ- diselerin matbuata intikalinden evel tel- grafla vekâlete bildirmelerini tekrar is temiştir. TEŞEKKÜR Cumhuriyet Merkez Bankası Umum Müdür Muavini, sevgili kardeşimiz Hayrettin Bedirgil'in beklenilmiyen a- cıklı ölümü münasebetiyle sözlü ve ya- zılı başsağılariyle yasımızı baylaşmak ve yüreğimizin onulmaz yarasına mer- hem sürmek kayrasında bulunan res-« mi makamlara, resmi ve hususi müesse- satı maliyeye, akraba ve taallükata, dostlara ve merhumu yakından veya uzaktan tanıyarak faziletine meftun o« lan sayın yurddaşlara karşı borçlu ol- duğumuz teşekkür ve minnettarlık ö- devini ayrı ayrı yerine getirmeğe imkân olmadığından bu babtaki minnet duy- gularımızın sayın gazetiniz vasıtasile sunulmasını rica ederiz. Kardeşi Rahmet Fazıl Örkün A Eniştesi Çankırr Saylavı Doktor Fazıl Nazmi Örkün Ölüm Sümer Bank muhasebe memurlarmn- dan Rıza Vural evvelki gün ölmüş ve dün cenazesi büyük bir keder içinde bi- raktığı akraba, dost ve meslekdaşları- nın huzuriyle kaldırılarak gömülmüş- tür. Merhum, çalışken, nezih, ve muhi- tinde çok sevilmiş ve takdir edilmiş bir memurdu. Genç yaşında ölümü, bankacılığımız için bir kayıbtır.