21 Aralık 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

p ON YEDİNCİ YIL. No: 5531 Balkan antantı mer kez bankaları direktörlerinin konferansında ULUS — ADIMIZ, ANDIMIZDIR Para vaziyeti, mübadele sistemi, saire hakkında bir tebliğ neşredildi Atina, 20 ÇA.A.) — Atina ajansı bil. diriyor: Balkan antantı devletlerinin merkez bankaları direktörleri konferansının so. nunda bir tebliğ neşretmişlerdir. Bu teb- liğde deniliyor ki “Ruznameye konulan — meseleler di- rektörler ve iş arkadaşları tarafından karşılıklı itimad ile meşbu bir hava i- çinde konuşulmuştur. Dört direktör, merkez bankalarının faaliyeti çerçevesi- ne dahil bulunan bütün meseleler Üze- rinde tamamiyle uyuşmuş bulundukları- nt görmekle bahtiyar olmuşlardır. Öteki memleketlerin de iltihak etmiş olduğu fransız - ingiliz - amerikan para ——— ——— Gündelik TÜRK PARASI Kemal ÜNAL Artırma ve yerlimalı haftasın: da, bu yıl da, milli hamlenin, yeni bir yükseliş merhalesine daha eriştiğini, heyecanla gördük. Başbakanın bü- yük nutku ile açılan hafta; vazıh muvaffakiyet besabları ile bütün yur- 'du sevinç içinde bıraktı. Yurddaşla- rın bu sevincinde memleketi idare edenlere verdikleri emekler için bes- minnet duygusu ile bundan sonra sarfedecekleri geniş gayretle- re itimad ve inan hissi vardı Başbakanımız her yıl olduğu gi- bi bu haftaki nutuklarında da türk üslüblariyle ifade ettiler. Geçen ay- larda birkaç memlekette biribiri ar- dınca yapılan para düşürme hareke- tiş “milli paranın kıymetini muhafa- za etmek için kati bir azim sahibi ol- dağmmik; göçen 'yü gene Bi Bafta 3- çinde söyliyen sayın Başbakanımı- zın bu kararındaki ciddiyeti ve samı- miyeti izhara bir fırsat daha ver- miş oldu. Gerek o günlerin buh- ranı içinde ve gerek geçen ay, hükümet, resmi - tebliğlerle türk parasımınm değerinde bir düşüklüğe imkân olmadığını teyid mecburiye. tini duydu. Bu mecburiyet yurddaş. larm itimadında bir değişiklik - oldu- ğundan değil, bütün paraların düşü- rüleceği üzerinde Avrupayı saran endişeden ileri geliyordu. Parasını düşüren memleketlerle hâdiseden ön- ce yapılmış alış verişler yüzünden ti. caret muhitimizi saran endişeyi bilen- ler, bizimle iş yapacak muhitlere türk parasının değeri üzerinde temi- nat vermekteki isticalimize hak ve. y Başbakan, nutuklarında “Budnn muvazenesi şüphe götürmi- yecek surette emin, hattâ ümid edil. diğinden fazla varidat veren, gerek ziraatte ve gerek sanayide kazancı (Sonu 2. inci sayfada) VLD DDD UUU MMM MMM AAA BUĞÜN İç sayfalarımızda: İKİNCİ SAYFA'DA: Haftalık siyast icmal — Dil kö- Şesi — İç haberler ÜOÇÜNCÜ SAYFA'DA: Politika bahisleri: Ba yeni An- kara (Burhan Belge) — İspanya hâdiseleri — Fransız sosyal par- tisinin — kongrosi — Tayyateçi Maâri Hilez bir kaza geçirdi. BEŞİNCİ SAYFA'DA: Tefrika: — Bilinmeyen insan — Son haberler — Memleket postasr ALTNICI SAYFA'DA: Günün spor hareketleri SLEKKLEUK UKD KDU laşmasının enternasyonal para vaziye- tinin düzelmesine doğru mühim bir adım teşkil ettiğini gören ve şimdilik buna il- tihak edememekle müteessif bulunan dört direktör, dünya para vaziyetinin düzeltilmesi eserine öteki memleketlerin Balkan antantı merkez Bankaları direk. törleri konferansında bulunan Cumhu- riyet Merkez bankası direktörü B. Salâhaddin Çat ve bilhassa Balkan memleketlerinin de iltihak edebilmeleri için başlıca devletle- re ald paraların kısa bir kati ola- rak istikrar bulmasını temenni ederler. Direktörler, altın kaymetinin yüksel- mesi-neticesi olarak başlıca ihraç mad- delerine aid fiatlarımn mühim surette düş- müş olduğunu kendi milli bakımından görmüşler ve bir çok mem- leketlerin para kıymetlerini birbirine uy- durmaları hareketini in gideril- mesi ve derece derece mübadele serbest- liğine dönüş tedbirlerini takib etmesi lâ- zım geldiği neticesine varn hassa paralarının kıymetini birbirine üye duran memleketler için mümkün merte- be tahdidler sistemini bırakarak kliring- den yavaş yavaş vaz geçmelerinin ve hiç değilse bunun daha “supl” bir hale geti- rilmesi lüzumunu görmüşlerdir. Direk- törler, altın mikyasına mütcallik hüküm. lerin de tadiline yol açacak olan dış borç- ların tanzimini temenni ederler. Dört merkez bankası nezdinde Bal- kan antantı memleketlerinin ekonomisi ekonomileri getg Kamutayın Bugünkü toplantı- sında görüşeceği projeler Tatil günleri dolayısiyle toplantıla. rına ön günlük bir ara veren Kamutay, bugün saat on beşte toplanacaktır. Ruznamede Siirt mebusu B. Mah- mud Soydan'la, Kocaeli mebusu Dok tor General Ziya Nuti Birgin'in ölümü- ne ve Urfa mebusu B. Ali Saib Ursavaş'- ım beraet ettiğine dair hükümet tezke- releri vardır. Devlet Şürasında açık azâlıklar için seçim Kamutay, bugünkü — toplantısında, devlet şurası maliye ve nafia dairesi re- isliğine seçilmiş olan Asım Yeğinden açılmış olan azalık için bir seçim yapa- caktır. Adliye ve dahiliye encümenle- rinden mürekkeb muhtelit encümen, devlet şurasr kanununun üçüncü madde- Sİ mucibince, şu üç namzedi seçmiştir: (Sonu 4, üncü sayfada) dış borçlar ve ve mali vaziyetlerinin tetkikiyle vazifeli gübeler teşkil olunacaktır. Bu şubeler, dört memleket arasında esasen mevcud ekonomik münasebetlerin inkişafına ya- rayacak bütün hükümleri de gözden ge- çireceklerdir. Nihayet dört direktör, enternasyonal tediyat bankasında müşterek faaliyette bulunmaları hususunu da göz önünde bulundurmuşlardır. Bu maksadla Bal- kan antantınım mezkür enternasyonal bankanın idare meclisinde temsil edilme- Bİ arzuya değer., ŞARK Demiryolları TSatın alma mukavelesi hüküme- te arzolunmak üzeredir. Hükümetle şark demiryolları şirketi arasında işletme imtiyazının satın alm- ması hakkında devam eden müzakercler neticesinde tekarrür eden esaslara göre ihzar olunan mukavele projesi hüküme- tin tasvibine arzolunmak üzeredir. Şir- ketin devlet demiryolları idaresine devir ve intikaline hazırlık olmak ve şimdiden şirketin yüksek memurlariyle birlikte çalışmak üzere nafıa vekâletince intihab olunan devlet demiryolları umum müdür muavini Cemal Hidayetin reisliği altında unan bir memur heyeti buügün İs- Son Yunan Başvekili SUlus” 21 İL Kkle 1936 PAZARTESİ huberlerınıız besıncı sayfadadır HER YERDE (5) KURUŞ için bir konuşma General Metaksas, Yunanistan için korporatif devlet sisteminin uygun olduğuna kanidir Yeni yunan hükümeti, neler yaptı ve daha neler yapmak kararındadır? Dünya, serbest mübadele ve serbest Çalışma devrini yaşarken Yunanistan mesud milletler arasında idi. Yunan vatandaşları tacir, gemici, sanatkâr ve işçi olarak dünyanın dört bir yanında Yunan Başbakanı General Moetaksasın gazetemiz için arkadaşımıza verdiği bir resmi çalışır, anayurda tasarruflarını yollar- lar, Atina'da da fransız parlamentariz. minin ufak bir benzerji memleketi idare ederdi, k Dünyanın ekonomik şartları değiş- onbahar At yarışlarının on ikincisi dün yapıldı Sonbahar at yarışlarının on ikincisi dün yapıldı. Havanır geçen haftaki gibi soğuk olmasına rağmen hayli kalabalık vardı. Koşular'çok muntazam oldu ve her hafta olduğu gibi bu hafta da heye- canla takib edildi. Dünkü yarışları şereflendiren Başba- kanımız Adliye Bakanı ve dostleriyle Birinci koşu; Üç yaşındaki yerli yarım Kan ingiliz erkek ve dişi taylar arasında idi. İkra- miye birinciye 225, ikinciye 55, üçün- cüye 20 lira olmak üÜzere 300 lira idi. Mesafesi 1800 metre olan bu koşu. ya B. Yusuf Örücünün Andrabudunu, (binicisi Gola, K. 58,5), B. Salih Te. melin Gülzarı (B. Bayram, K, 58,5), B. Kâzımın Kontes'i (B. Paul, K. 56,5), gene B. Salih Temclin Mahmuresi (B. Mustafa, K. $0,5) girdiler, Netice: Birinciliği Gülzar, ikinciliği Andra- budin aldı. Ganyan aynı zatın atı ok duklarından dolayı Gülzar ve Mahmu- reye oynıyanlara verildi. Ganyan 160, plâseler 110-120 kuruştu, İkinci koşu (Handikap köşusu)t Üç ve daha yukarr yaşta haliş kan ingiliz at ve kısraklarına mahsustü, İk- ramiye birinciye 300, ikinciye 25, dlçün- cüye 25 lira olmak üzere 400 llra İdi, Mesafesi 2100 metre olan bu koşuya B. A. Atman'ın Grandezzası (B. Filips, K, 63), B. Akifin Betyarı (B. Davud, (Sonu 6. ınot sayfada) Dünkü ikinci yarışta birinci ilân edilem iki atın varış noktasındaki vaziyetlerini gösteren bir enstantane ti, Yunanistan birçok maceralar geçirdi, nihayet gırtlağa kadar borçlu bir meme lekette sıkıntı kendisini bütün mana- siyle duyurdu. Arka arkaya birçok in- tihablar, sıyasal değişmelere rağmen, parti menfaatlarını yurd menfaatlarıe nın üstünde tutan telakki, parlamento sistemini Yunanistanda işleyemez - bir hale koydu ve biribirini takib eden taklibi hükümet teşebbüsleri, isyanlar ve kıyamlar, yunan yurdseverlerine ye ni bir yol tutulması lüzumunu durma « dan telkine başladı. İşçi sınıfı bakımsız dı; Atina, Pire ve Selânik gibi endüstri merkezlerinde Kavala, İskeçe gibi tü. tün işleme mıntakalarında ve fakir mübadillerin bulundukları muhitte yus nan sosyal hayatını derinden tahrib &« decek komünizm propagandası alrp yüe rüdü. Tatbik olunan seçim usullerine Böre komünist mebusların meclisteki sayısı azalmış olmasına rağmen, komü- niztm Yunanistn için haylı tehlikeli öl- muştur. Matbuatın hürriyeti, yurdun umuml! menfaatleri sınırını daima aşmakta idi, parti faydasından üstün hiç bir — mallit yuura bağlılık göstermeyen gazetcler, bu anarşik hareketleri adetâ teşci etmekte idiler, Halbuki Yunanistanın ekonömik vâ- ziyetini toparlayabilmesi birçok politik tesirlerle manen ve maddeten çok hire palanmış olan ordu ve donanmasını yee ni baştan tensik ve teçhiz. etmesi için süküna ve intizama ihtiyacı vardı. İşte bu müşküller içinde bulunan bu memle- ket, bir gün ağustosun beşinde umum! bir grev ilânı tehlikesine maruz kaldı, (Sonu 4. üncü sayfada) Fıkra ANITLAR Her gün gazetelerimizde, Anadolu. gun şu veya bu kasabasında yeni bir a nrt dikildiğini okuyoruz. Bu anıtlar ya Atatürke Karşı sarsılmaz saygımızın, yahud halka bazı milli vakaları dalma datırlatmak niyetinin eserleridir. Ve birçokları gerçekten hazin şey« lerdir. O kadar ki Atetürke hürmet va minnet duygumuz ve zafer hâtırasına bağlılığımız, bizi bir gün, bazılarınk düzeltmiye ve bazılarını yeniden yaps mıya sevkedecektir, Anıt yapmağı meslek edinen meşhur Avrupa sanatkârlarının dahi, hele bi zim telkinlerimizin farla tesiri altında kaldıkları zaman, ne kadar az muvalı fak olduklarını görüyoruz. Halbukl büdceleri bukadar masraf etmiye elva. rişli olmryan büyük küçük kasabalat, sanatla hiç alış verişi olmryan ve eseme derini taşçılara 1smarlıyan kimselerin ellerine düşüyor. Basit ve doğru tedbir, türk saygıst kadar türk zevkine ve kültürüne delil telâkki edildiğine şüphe olmryan ba eserleri merkezin salâhiyetli kontrolü altına almaktır. Hükümetin bu yoldaki kararını öğrenmek bizi teselli etmelm tedir. Daha bu anıtlardan büyük küçük binlercesini yapacağız. Türkiye cadde« leri, meydanları vo parklarr acıklı bir surette boşturlar, Fakat anıtlarımızla onları, vaktiyle tütk anıt . çeşme'leris nin veya ona benzer sanat eserlerinin süslediği gibi zenginleştireceğiz. Türkiyenin cümhuriyetin hürriyeta leri ile başlamış olan heykeller ve heya kelli anıtlar devri, zevk noksanlarımını teşbirine değil, canlı ve şevkli bir küle türün uyanış delilleri olmıya yaramas dıdır. » Fatay