13 Aralık 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON YEDİNCİ YIL. NO: 5526 ADIMIZ, ANDIMIZDIR Başbakanımızmr “dünkü mühim nutku . Başbakanımız, dün başlıyan Arttırım veYerlimalı Haf- tası fırsatiyle, sancak davasını ve arab komşularımızla münasebetlerimizi de izah ettiler z “Ulusal Ekonomi ve Artırma Kurumu” tarafından - hazırla- nan ve nasıl başladığı, nasıl cereyan ettiği diğer bir sayfamız- da anlatılan artırım ve yerli malı haftasını, Başbahkanımız, dün, Ankara Halkevinde, aşağıdaki nutuklariyle açmışlardır: Arttırma ve yerli malı haftasının ye- dinci yıl dönümünü başvekil İsmet İn- önü dün Ankara Halkevinde söyledi. Bi şu nutukla açmıştır. Arttırma ve yerli malı haftasını a- Sıyorum. Bu anda bütün memleket bu BKiftanın açılmasını meserretle karşıla- Yör, Mekteb çocukları ve — aileler bu hafta içinde memlekete söyliyecekleri Sözleri ve zileri içinde alacakları ted- birleri zevkle düşünüyorlar. Bu teşki- Kitı bize şu kadar yıl evvel kuranlar Sağ olsunlar. Bize iyi bir hediye ver- Miş ve memitkette iyi bir âdet yarat- Mıslardır. Cumhuriyet merkezinde se- Hhiyet ve mesuliyet sabibi arkadaşlar Sonra memleketin iktisadi hayatında Vazifeleri ve sözleri olanlar bize takib Olunacak iktisadi siyaseti ve alınması Küzumlu tedbirleri anlatacaklardır. Her akşam bu konferansları sabırsızlıkla bekliyeceğiz, zevkle dinliyeceğiz. Kısa Ve umumi bir hulâsa yapmak için ben de her sahada iktisadi faaliyetimizi göz- den geçirmek isterim. Bu sene geçirdiğimiz rirat vaziyete Umum? surette ortadan daha iyi denile- bilir. Mevaimin ilk zamanlarında ümit- lerimiz daha -çoktu. Zannediyorduk ki İr çok mahsullerde bolluk evvelki sene- €re nisbetle bir iki misli fazla olacak- tir. Bazı hava aksilikleri, bazı mahsul- İer için bize umduğumuz neticeleri ver- dirmemiştir. Zaten ziraat böyledir. Ev« 'velce tahmin olunan hesablar her nokta- dâ ayni aynına çıkmaz, Fakat tekrar c- diyorum ki umumi olarak bu sencki zi- Taat vaziyetimizin iyi olduğunu söyli- Yebilmekle bahtiyarım. Büyük mahsul- lerimiz iyi fiatla satıldı. Bunların ba- Şında üzüm, fındık, incir ve bilhassa tü- tün zikrolunabilir. Ekin orta anadoluda Ve şarkta iyi idi.. Garbi anadoluda bazı Biüntakalarda fena havalardan dolayı Çok zarara uğradık. Fakat garbi anado- Tunun diğer mahsulleriyle beraber vazi- Yeti de çokluk olarak ortadan daha iyi Bâyılabilir. Endüstri programında bu sencin hissesine düşen işleri muvaffakiyetle tthakkuk ettirdik, Yeni fabrikalar aç- tık, yeni fabrikaların temellerini attık 'vE yeni fabrikaları mukavelelere bağla. Ürk. Bilhassa bütün memleketin dikkatini İki mevzu Üzerine çekmek isterim. Bu Mevzulardan birisi kömür üzerinde, i- kincisi demir üzerinde aldığımız ted- birlerdir. Geçen yıl yine yüksek huzu. funuzda memlekete bitabederken kö- Mmür politikası diye hususi bir mevzua kemas etmiştim.. Kömür havzasında Yıcuz Hiatla çok istihsal yapabilmek için Tâzım olan tedbirlerin hepsine tevessül etmiş bulunuyoruz. Bunların başında büyük şirketler elinde bulunan işlerin Hevlet tarafından alınması geliyordu. Ereğli şirketi ile iki tarafı memnun edecek ameli ve makul neticelerle an- Taşmış olmamızı memnuniyetle zikret- Başbakanımız nutkunu veritken mek isterim. Bundan sonra nakil vası. taları, ocakların birleştirilerek rasyondl bir halde işlemesi, hulüsa çok istihsal yapmak ve memlekete geniş mikyasta kömür istihlâk ettirmek için tedbirler alacağız. Bu kış gününde bizim memle- ketin yakacak madde olarak kömürü ge- niş mikyasta kullanmış olmasını iyi bir isterim. dilek olarak zikretmi Çok ehe zu yüksek iyet verdiğimiz ikinci mev- urumlarla büyük demir ve General Kâzım Özalpın Art- tırım ve Yerli Mahı haftası münasebetiyle Ankara rad- yosunda verdiği konferar.s altıncı sayfamızdadır. gelik fabrikası kurulmasıdır. Bunun için muteber ingiliz firmasiyle yaptı- ğrmız mukaveleyi zikredeceğim. Muka- veleye göre iki buçuk yıl sonra, ümidi- mize göre belki biraz daha evvel bu fab. rikanın işlemesini bekliyoruz. Arkadaşlar, Bu sene bilhassa ziraat için esaslı ted- birler almak yolundayız. Muhtelif min- takalarda tetkiklerde bulunduk. Ehemi- yetle vardığmz netice şudür ki eğer da- ha fazla mahsul almak istiyorsak da- ha radikal — davranmamız — lâzımdır. Demek istiyorum ki bugünkü şartlar ve vasıtalar içinde mikdar olarak istihsal edilecek maddeler aşağı yukarı istihsal edilmektedir. Köylüye ve çiftçiye daha fazla mahsul kazandırmak için yeni ted. birler lâzımdır. Bu tedbirlerin başında su işlerini buluruz. Önümüzdeki sene i- çinde memlekette geniş mikyasta su po- litikasına başlayacağız. Bir takım büyük sular var ki yalnız tahribat yapıyorlar. Gene bir takım güzel sular var ki onla- rmn sulamasından memleket istifade ede- bilir. Sulamakla beraber memlekette zira. at usullerini ve ziraat vasıtalarını yeni- leştirmek için çiftçiye geniş mikyasta kolaylık göstermeğe başlıyacağız. Endüstri programı gibi başlı başına bit ziraat programının tahakkuk safha- larını her sene tetkik etmek bizim yeni bir zevkimiz olacaktır. Bu sene memlekette, huzür ve çalış- ma neşesi de pek ziyade memnuniyeti muçib bir halde idi. Bu varlığı maliyenin hesablarında açık bir kurette görüyoruz. Şimdiye kadar hazinenin varidatr geçen senenin bu aylarına nisbetle hiç olmaz- sa 12 milyon tira fazladır. Milli.paramız bugün en sağlam bir bünye Büdce müvaze- göstermektedi ötürmiyecek surette emin, mden fazla varidat ve- ren, gerek zirastta ve gerek sanayide ka- zancı her gene artmakta olan memleke- tin milli parasını — krymet ve kudreti cl- bette şüpheden azade, her harıgi memle- ketin parasiyle boy ölçüşecek kudrette bulunması lâzımdır. Arkadaşlar, Bu sene muhtelif memleketlerde pa. ra kıymetleri üzerinde türlü temevvüç- (Sonu 2. inci sayfada) 13 BİRİNCİKÂNUN 1936 PAZAR Son haberlerimiz üçüncü sayfadadır HER YERDE 5 KURUŞ H. M. Georges VI Mutad törenle dün Londrada kıral ilân edildi Londra, 12 (A.A.) — Altıncı Geor- ges'in kıral ilânı için bütün Londrada Ööğleden sonra mutad merasim yapılmış- tır, BAA e e ler tarafından okunan beyannameyi din- lemek için Sen Ceyms sarayı önüne yığılmıştır. Polix takviye kuvvetleri halkı güç- lükle zaptedebilmişlerdir. Birkaç kadın düşmüş, ayak altında kalmıştır. Valide kıraliçe merasime Marlbo. rovgh'ın pencerelerinden ve küçük prensesler de balkondan İtşirak etmiş- lerdir. Avam ve lordlar kamaraları azâsr öğleden sonra kırala sadakat yeminini etmişlerdir. Kırallık meclisi, yeni hükümdarın beyannamesini kaleme almak (zere saat 11 de Sen Ceyms sarayında toplanmış- tır. Kıral, taht salonuna giderek tahta oturmu Hazır bulunanlar - sadakat tur. yemini etmişlerdir. B. Ramsey Makdonald kıral tarafın- dan kabul edilmiştir. Necibali Küçüka'nın Davâmız Milletler Cemiyeti konseyinde başlıklı başyazısı üçüncü sayfamızdadır Şark demiryolu da Devlet demiryolları camiasınma giriyor Satmalma müzakereleri bitti Geriye, Hükümetle şark demiryolları İşletme şirketi arasında işletme imtiyazıtın sas tın alınması hakkında başlanmış - olan müzakerelere isimleri eveice yazılan ve Mösyö Dövi'nin reisliği altında bulu- nan mutahhas heyeti ile birlikte bir haftadanberi devam edilmekte idi. Bu müddet zarfında en esaslı olan Yurddaş! Ekonamik savaş bitmedi, Bu savaşla da muvaffak olm ak için bütün milletin elbir- liği ve ruh birliği şarttır. Ekonomik savaştaki el ve ruh birliğimizin parolası: Yerli malı ve tasarruftur. Yerli malı kullanmak ve tasa rruf etmek ulusal ve şerefli bir vazifedir. Sen de ekonomi savaşında bu - vazifeni yap. Ulusal Ekonomi ve Arttırma Kurumu mukavelenin hazırlanması maddelerden muharrik ve müteharrik ile mobilya, alât ve edevat bedelleri ve bat üzerinde 1929 senesin. den sonra yapılmış olan ıslahat ve tev- siat masarifi ve işletimeden mütevellid muallâk hesabat üzerinde tam bir müta- bakat hasıl olmuştur. Bu arada, hattın bakım noktasından muhtaç olduğu ta- miratla 1958 senesinde bitecok olan iş- letme imtiyazının vaktinden evel alın- masından dolayı şirketçe ileri sürülen tazminat ve intizar hesabları üzerinde uzün ve devamlı münakaşalardan sonra, bugün, en son olarak, işletme imtiyazı- mnrn toptan altı milyon türk lirası mu« kabilinde devir ve ferağı iki tarafça kabul edilmiştir Bundan sonra yeni mukavelenin ka- Teme alaınması ve şekil üzerinde dahi anlaşma hususlü için müzakereye de- vam edilmesi kalmıştır ki pek kısa bir zamanda bu noktaların da - intacı ile malzeme görüşmeleri kaldı Bayındırlık Bakanı B. Ali Çetinkaya şark demiryolunun devlet demir yolları camiasına ilhakı ancak gün meselesi ha- dini almıştır. Kalabalık bir halk kitlesi, münadi- | ler, yeni kıral ve kıraliçeye karşı sami- Taç giyme töreninin tarihinde deği- lik olmıyacaktır. * Londra, 12 (A.A.) — Bütün gazete. H, M. Georges Vİ, yeni - kirallçe ve çocukları mi yazılar yazmaktadırlar. Evening Niyuz diyor *“Britanya imparatorluğu, sarsılma- dan çok vahim bir bulran geçirmiştir. İmparatorluğun mihveri olan taht, es- kiden olduğu gibi, gene aynı derecede küvvetlidir. Başka bir kimseyi korkü- tacak şartlar altında tahta çıkan yeni kıral, bugün, milletlerinin sempati, mu» babbet ve sadakat hislerinin makesi bulunmaktadır.” Evening Standard diyor ki: “Edvard'ı kaybettiğimizden dolayı kederle fakat aynı zamanda sararlmaz bir sadakatle altıner Jorj'un hükümdar. lık devresinde taht'ın etrafında toplan- mış bulunuyoruz.” Star gazetesi göyle yazıyor: *“Yeni kıral ve yeni kıraliçe, artık milletfa malıdır. Milelt, onları en sâ- mimi hissiyatla karşılamaya hazırdır.” * Londra, 12 (A.A.) — Yeni ktral, sa- at 21,45 de Vindsor şatosuna gitmiştir. Eski kıral, Vindsor şatosunu — saat 22 de terketmiştir. Eski kıral İngiltereden ayrıldı Londra, 12 (A-A.) — Eski kıral, a- mirallığın Anşantrca yatr ile Wolf - (Sonu 4. üncü sayfada) Fıkra: .. ... . . . -Büyük disiplin Halka yalnız tasarruf terbiyesi vere mek değil, cumhuriyetin asıl fazileti, halka tasarruf imkânlarını vermektir. Osmanlı halk yığınlarının devlete, 6- nun finans ve ekonomyasına yaİnız gü- veni yok değildi: ölmiyecek kadar ka- zanan nesinden artırabilir? Osmanlı halkt artırmaz da harcar mıydı? Çocukluğumuzun Türklyesindes ki hayat üsTübu ile hayat is. tandardıntı şimdiki zamanla kı- yas ediniz. Zevklerimiz ve ihtiyaçları. mız o kadar değişti, çeşitlendi ki bune ları günü gününe ödiyebilmek bile bir meseledir: bir de milli bankalardaki ta» sarruf parası yekünuna bakınız! Bu haftanın ikinci bir adı var: yerli mal! Öyleyse Türkiyede bu haftanın bir de andı olmalıdır: yalnız yerli mal, yerli yiyecek, yerli içecek, yerli giye- cek, yerli süs eşyası almak! Memleket toprak ve makina istihsalleri üzerine u- mumi bir hamle! Unutmayalım ki bizim tarlalarımız, dükkünlarımız ve fabrikae Tarımız, memleket ekonomyasını besli. yecek olan başlıca tasarruf sandıkları- mızdır, Yerli için harcamak da birtiktire mek demektir. - Fatay