24 Kasım 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1
Atatürk evinde Vekiller heyeti toplandı İcra Vekilleri Heyeti dün ak- rk Evin- îde toplanmış harici işler üzerin- 'e müzakere yapılmış ve içtima eç vakte kadar devam etmiş- . Başbetke DONANMAMIZ MALTA'DA Falih Rıfkı ATAY “ce Türkler ve ingilizler ara- sında askerlikce ilk temas 1854 Kırım harbinde oldu ve ingilizler türklerin kardeşce nasıl harbet- tiklerini öğrendiler. Bunu, Büyük Harbte, karşı karşıya çarpışmak da isbat etti: ve ingilizler türkle- rin nasıl centilmence harbettikle- rini öğrendiler..,, Amiral Sir Dubley Pound'un bu sözleri hassas türk kalbinde tam ye- rini bulacaktır. Amiral, nutkunu, cümhuriyet donanmasının Malta'ya yaptığı ziyaretin, bütün 19 uncu a$- rı işgal eden Türk - İngiliz dostluğu- nun yeni bir doğumu olacağını ümid ettiğini söylüyerek bitirmiştir. İngilizlerle türkler arasında son on beş serelik münasebet üç safha- dan geçti: şiddetli bir gerginlik, u- zun bir kavıdsızlık, nihayet iyi bir tanışma! İki devletin İrak komşulu- ğu, ve cümhuriyet hükümetinin yo- rulmaksızm güttüğü barış politikası bu tanısmaya bilhassa yardım etti. Menfaatlerimiz arasındaki - tezadsız- lhık, umum! emniyet davasındaki gö- Tüş ve hareket birliği ile tamamlana- rak, nihayet, münasebetlerimize sa- mimi bir dostluk kuvveti vermiştir. Bu dostluğun inkişaf istikameti sulh ve emnivettir. Kara hududlarında ol- duğu gihi, Şarki Akdeniz'de emni- yet istikrarı kurmağı politikasma esas edinen Türkiye ile, bütün Ak. deniz'de emniyet istikrarını impara- torluğun baslıca menfaatlerinden bi- ri addeden İngiltere arasımda hususi bir yakınlık vücud bulmasından da- ha tabit ne olabilir? İki devlet dahi, daostlarımız gibi, Milletler Cemiyeti idealini muvaffak kılmağa ve yeni bir harbın, medeniyeti ve milli hürri- yetleri tahrih etmesine mani olmağa çalışıyoruz. İngiltere imparatorluğu bu hususta müessir ol için en büyük imkânları elde tutuyor: biz onun bu jmkânları kullanabilmek için her tarafta huzur”ve süküneti muhafaza etmesinden gayri bir şey istemiyoruz. İngiltere'nin dahi, Sar- ki Akdeniz'de ve Yakın Sark'ta Tür- kiye gibi bir sulh âmilinin kuvvet. lenmesinden, medeniyetçi ve insani- yetci vazifesini daha iyi görmek im- kânlarını — kazanmasından — ancak memnunivet duyacağını biliyoruz. Son buhranlar, devletlerimize sulh cephesini kuvvetlendirmek zarureti- ni daha çok hissettirmistir. Milletler Cemiyetinin talü, kendisine samimi- yetle bağlı olanların, bütün gavretle- rini birleştirmelerine, acık, sarih, her- kesin yardımma ve herkese yardıma açık bir dayanışma elde etmelerine bağlıdır. Kamutayın dünkü toplantısı Kamutay dün Relet Canıtezin baş- kanlığında toplanarak 1936 müvazenci Umumiye kanununa bağlı, Ccetvellerde bazı değişiklikler yapılması hakkındaki lâyihayı müzakere ve kabul ederek cu- ma günü toplanmak Üzere dağılmıştır. ADIMIZ, ANDIMIZDIR Türk-İngiliz dostluğu Hakkında Avam Ka marasında bir sual ve B. Antoni Edenin cevabı Londra, 23 (A.A.) — Royter ajansı tebliğ ediyor: Avam kamarasında sorulan bir su- al ile bunun cevabı, İngiltere hüklüme- tinin hiç bir vesile ile ingiliz ve türk dostluğuna halel getirilmesine imkân bile tasavvur edemediğini göstermek- tedir. Müzakere esnasında bir mebus şu suali sormuştur: — Akdenizde italyar ve ingiliz me- nafiine aid olarak imza edilebilecek her hangi bir itilâf münasebetiyle, Tür- kiyeye karşı olan pek eski dostluğu- muza veya türk menfaatlerine zarar İ- ras edebilecek mahiyette her hangi bir kaydı ingiliz hükümetinin kabul etme- mesine mösyö Eden itina gösterecek midir? B. Eden şu cevabı vermiştir: — Bu muhakkaktır, Şurasını şöyle. mekle bahtiyarım ki ingiliz - türk dost- luğuna halel verebilecek mahiyette bir hattı hareket takibini düşündürehile. cek hiç bir vaziyeti akla getirmek bile kabil değildir. B. Metaksas diyor ki: *Türkiye ile Yunanistan arasındak münasebetleri dostluk kelimesiyle telsir etmek kâfi değildir.? İstanbul, 23 (Telefonla) — Atina'dan bildiriliyor: Başvekil B. Metaksas, Atina'da bu- lunan bir yunan gezetesi muhabirine şu beyanatta bulunmuştur: “— Türkiye ile Yunanistan arasın- daki münasebetleri dostluk kelimesiyle tefsir etmek kâfi değildir. İki memle- ketin teşriki mesaili her noktal nazare dan samimfi ve derindir. Yunanistanın 'Türkiyeye karşı besleğ'ği dostluk bir parti siyaseti olmayıp. bütün yunanlı- ların malıdır. İ Bix bugünkü Türkiye ricalini bil. hassa takdir etmekte, Türkiye'nin her husustaki terakkiyatına bilhassa hay- ran bulunmaktayız. Bir müddet evel Türkiye Hariciye Vekili Tevfik 'Rüştü Aras'ın Cene ye giderken buradan geçmesi vesile- siyle, kendisi ve arkadaşt Şükrü Kaya ile konuşmak şerefine nail oldum. Mem- leketlerimizi alâkadar eden bütün me- seleler hakkında çok samimi konuştuk. Doşt Türkiyenin muvaffakıyetleri. ni işittikçe her vakit hususi bir sevinç duymaktayım." ——— Dost ve müttefik Yunanistanın sayın Başbakanı B. Metaksas iSPANYA HARBI Fena havalar yüzünden askeri harekât yavaşladı Sevil, 23 (A.A.) — Bu gece radyo ile aşağıdaki tebliğ neşredilmiştir. : Fena havalar yüzünden bütün cep- BN eb ü NDT oN Ablokası ve içinde oturan ecnebilerin Monkloa mıntakasındaki bütün evler baştan başa aranmıştır. Evlerdeki ka- din ve çocuklar dışarı çıkarılmıştır. emniyeti yeni bir hâdise çıkaran Barselon'dan bir görünüş helerde askert harekât — yavaşlamıştır. Tayyarelerimiz, dün hiç bir uçuş ya pamamışlardır. Yalnız topçu kuüvvetle- rimiz, Madrid cephesinde fazliyet gös: termiştir. Geçenlerde işgal edilmiş olan Pazar günü sakin geçti Madrid, 23 (A.A.) — Havas ajansı mubabirinden ; Pazar günü, sükün içinde geçmiştir. (Sonu 6, ıncı sayfada) 24 SONTEŞRİN 1936 SALI Son haberlerimiz üçüncü sayfada A HER YERDE 5 KURUŞ DONANMAMIZ MALTADA Filomuzun Malta ziyareti hergün yeni dostluk tezahürlerine vesile oluyor Kayık yarışında 3 — 2 denizcilerimiz maçında da 3 - 2 ingiliz Valetta, 23 (ALA.) — Anadolu A- jansının husust Surette gönderdiği mu- habiri bildiriyor: Amiralımız Şükrü Okan dün Malta Valisinin husust öğle ziyafetinde bu- lunduktan sonra vali ile birlikte şebri dolaşmış ve eski Malta şövalyelerinin saraylarını gezmiştir. Bu gezintiden 'sonra Malta kara kuvvetleri futbol ta- kamı ile donanmamız takımı arasında ya- pilan maç sahasına gelmiş ve ingiliz ami- ralı da olduğu halde hususi bir çay da bu- lunmuştur. Akşam yemeğini gene hu- sust olarak amiralın evinde yemiş ve #miralla birlikte Çucen Elizabeth zırh. Jramnda sinemaya gitmiştir. Bütün bu toplantılarda davetliler aileleri ile birlikte bulunmuşlardır. Bu sabah tamamiyle hususi olarak şehirde dolaşan amiral Okan öğleden sonra iki dost donanma arasında yapılan kayık yarışlarını Çucen Elizabeth'de ingiliz amiralmın misafiri olarak seyretmiştir. Kayık yarışlarından sonra maiyetleriy- le ve büyük üniforma ile bizim 300 aske- rimizin ve bandomuzun da iştirak ettiği hükümet konağındaki sancak İndirme merasiminde, akşam filotilla kumanda- nı âmiral Samesling'in ziyafetinde ve gece ingiliz amiralının sarayında şere- fine tertib ettiği baloda hazır bulun. muştur. Dost memleketin müuhterem amiralr Sir Dubley Pound dostluk te- zahüratını artırmak ve buna daha bü- yük bir parlaklık vermek için mütema- diyen vesileler ihdas etmektedir. Futbol maçı ve kayık yarışları Valetta, 23 (A.A.) — Anadolu A- jansının hususf surette gönderdiği mu- habiri bildiriyor: Denizciler grevi Amerikada kaptan ve çarkçılar da işlerini bıraktılar Nevyork, 23 ÇA.ÂA ) — Liman ve dok işçilerinin grevi, iki bini Nevyorkta ol- mak üzere dört bin kadar deniz ticareti kaptan ve makinistinin de işlerini ter- ketlemeleri dolayısiyle, bir kat daha ge- nişlemiştir. Bundan başka, kaptan - pi- lot . makinistler federasyonu, bütün me. büuslarının bugün bütün Amerika liman- larında greve başlayacaklarını bildirmiş- tir. b i üzerindeki bu grev '6 r devam etmektedir ve ya. iyetleneceğine dair de hiç bir emare yoktur. BETNUT SADDAT RE GO YO Bugün İç sayfalarımızda: IKINCI SAYFADA: Pamuk davasından: Nufus ve işçi (Tahsin Coşkan) —: Düşünüşler: Rejim ve otorite — 'Dil Köşesi «« İç haberler. ÜÇÜNCÜ SAYFADA: Dış haberler — Son dakika, DÖRDÜNCÜ SAYFADA: Kısa ekonomik haberler — Bibli. yoğrafya — Yabancı gazetelerde o- buduklarımız; Tuna Avrupasında. — Tefrika: Cengel Kitabı. BEŞİNCİ SAYFADA: Her şeyden biraz — Tefrika: linmiyen insan — Haberler, GEAKIRT AAT IŞÇT HK Bi- ve futbol askerleri kazandılar. Dün yapılan futbol maçı çok güzel ve heyecaniı olmuş ingilizler 3 - 2 galib gelmişlerdir. (Sonu 2. inci sayfada) Fıkra, _âazetecilikler Geçenlerde şahsa karşı hücumlar için matbuat kanunu hükümlerinin pek şiddetli olduğundan bahseden bit dostuma dedim ki : — Fakat bu kanunla üslüb düzelti. yoruz.. —Nasıl ? — Meselâ “...Sen bir cahil ve ahmak« srn !, diyeceğimir yerde “sizin eser- lerinizde ilim ve zekâ eseri görmiyo. rum.,, diyeceğiz. Demokrasilerde matbuat da — kendi kendine dördüncü kuvvet vasfını takındı. Hakikatte onu diğer üç kuyvetten ayıran vasıf şu iİdi: Mesull. yetsizlik | Avrupa gazeteciliklerini yakından tanıyan bir tanıdığıma sormuştum : —En çok alâkalandığınız basın hangisidir ? Düşündü, taşrndı : — Sansüre kadar yunan basını! oda| vabını verdi, Hayret ettim ; — Çünkü, dedi, yunan gazeteciliği: nin hürmet ettiği hiç bir şey, ama hiç bir şey, ne hakikat, ne şeref, ne namus, ne hüsüsiyet, hiç bir şey yoktu. O kas dar 'serbestti, Devlet kuvvetlerinin hangisinde bu serbestliği bulabilirsiniz? kanun naza. rında mesul olmak istemiyen bu kuvvet, &detâ eski derebeyliğinin yerini tuttuğu memleketler vardır. Londrada bir ingiliz abbabrm ken- disine ismini söylediğim büyük bir Londra gazetesi hakkında şöyle demiş- ti, ki : — Fekat o, bizim sokakta selâmını alıp eve davet edemediğimiz tanıdıke lardandır. Bir mecliste buluştuğumuz eski bir fransız başvekilinin büyük basın de- nen Paris gazeteleri hakkındaki fikri de şu idi ; — Bunlar fransız kamoyunu temsil etmez. Bunlar finans müesseselerine vasıtalık eden ilân şirketlerinin emire leri altındadırlar. Fransız fikrini ans lamak için vilâyet gazetelerini okuyu« nüz. Salengro nedoen, nasıl ve niçin bes rTâet ederse etsin, S00.000 satan bir ise kandal gazetesinin eline düştümü, ha- vagazı ile intihar etmekten başka çaürde si kalmaz. Yahud, her günkü baş maka- lesi kendisi hakkında en hafif tabir 0« larak namussuz ithamı ile başe lıyan Action Français'e karşı Briand'e ın pişkinliğe ve sinir kuvvetine sahib olmak Jâzım. Şimdi #ransız demokrasisi dahi, basın mesuliyetlerini tayin etmek için bir kanun hazırlıyor: Gazeteci derebey- liğine karşı vatandaş masunluğunu t« min ectmok ve,,, gaecete Gelirlerini tefe tiş etmek ! Basın hürriyeti tefekkür hürriyeti demektir. ve en büyük halk hizmetlerin- den biridir. Bu kadar büyük bir vazife, nasıl, mesuliyetsiz bırakılabi- lir ? FATAY.
