21 Eylül 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

21 EYLÜL 1936 PAZARTESİ Son haberler üçüncü sayfamızdadır ULUS ADIMIZ, ANDIMIZDIR HER YERDE 5 KURUŞ — ON YEDİNCİ YIL. NO: 5443 ngeluo YUGOSLAVYADA... Dördüncü gün Bd MA A Falih Rıfkı ATAY Bir türlü ayrılmak istemediği- miz Belgrad'ı, “bîth ı':'ıfı dolâı: zu yirmi geçe bıraktık. Fırvalış tan merkezi olan Zagreb'e gidi- z. . . Tren, bol bir mahsul senesinin saadetini gülümseyen toprnk!afr arasından geçiyor. Kııfnmızd_u bir masal var: —Eski Hirvatistan, Avusturya imparatorluğundan ha- zır bir medeniyet ve umran al- marstır. Zagreb onu temsil eder. Bir defa Yugoslavya'dan ge- genler, artık eski Hırvatistan ve Avusturya ayrılığı manzarasının ancak bir hatıra olduğunu anlı « yacaklardır. Nasıl bir kasaba olan Belerad, 250 bin kişilik _nu_fu- sa ile yeni idarenin bir eseri 1se, nüfusu 80 bin olan Zagreb yeni devirde 200 binlik bir şehir : ı'ıl.a- vak büyümüştür. 120 bin kisilik yeni artışın, bütün inşaları, "üışî- versite, yeni mahalleler, büyük binalar, hepsi Avuıturyn_'y_ı de- gil, Vugoslavya'vı yadettirir. — Trenden indikten sonra girdi- ğgimiz muhteşem denccek kadar büyük, konforlu ve güzel otel on seneliktir. Akşama iki üç saat kaldığı için ancak yüzümüzü yıka- yarak, otomobillerle dışarı fırlı. - yoruz. Vali Zagreb'in eski aris- tokratlar mahallesinde oturur. Şeh'r idaresi, tariht Zagreb ile yeni Zegrebi biribirinden ayır- mastır, Eskisi, olduğu gibi, tamir- lerde, inşalarda ahenginin bozul- masımna aslâ müsaade edilmiyerek, bir Sbide - kısım olarak korunur. Bursa'yr ve Anadolunun bazı şehirlerini İstanbul gibi hazin bir serette bozup tahrib etmemek için, Zaereh'den ve bazı alman ve itıl_- yan sehirlerinin usullerinden isti- fada etmeliyiz. Mükemmel bir şehir dışı_ yolu, bizi modern ve zengin yeni ma - haltsterden ve parklardan geçi - rere':, Zagreb'in en iyi göründüğdü yeni bir noktaya cıkarıyor. Ora_:_la yeni yugoslav idaresinin bütün #narmı tam olarak kavrıyoruz. Acaba Ulus'un okulları arasın- da sırbça ile hırvatçanm tama- men aynı dil olduğunu bilmiyen- ler var mıdır? Fark, ynlı_ııı mez- hebte, bir de harflerdedir. Hır - vatlar katolik, sırblar ortodokî- dw'ar; havatlar lâtin, sırblar ki- ril harflerini kullanmaktadırlar. Yasoslavyanın on milyona yakınm nafusunu da, aynı irktan, kandan ve dilden olan bu iki büyi_ik_un.ıı:r teşkil eder. Aralarında bir ıhtışlııf vardır: Lâkin bu, meselâ alman- İlarım çeklerden ,yahud mıcarln. « irın romanyalılardan a_yrılmık is- teyisi tarzında sürüp sıdegek olıırı bir buhran değil, ancılf bir ?oh- tika anlaşmazlığından ıbare_mr.h Hırvat ve mükemmel_ bir şah- siyet olan vali, bize, yeni .bıçı_re- kil ve onun idaresinin politika ih- tlâfmı da büsbütün kı!dınnnk ümidlerini kuvvetlendirmiş oldu- ğeome yöyledi. 4 Yuğsslavya'yı terkib eden ün unsurlar, hırvatlar; sloven- ler, haşnaklar ve saire, ancak günkü vahdet icinde havat ve hürrivetlerini muhafaza .ede_bılır- ler; Yani vahdet hepsi için bir za- rüret, inhilal hepsi için ayrı ayrr bir felâkettir. Vaziyet böyle olun- ca, Yugoslavyanın düsmanları ta- rafımdan yayılmasında menfaat Böran tecanüsetirliiğü rivayeti, Poktika ve mahalli menfaatler an'asmazlıklarının — alabildiğine Mübalara edilmesinden ibaret ol (Sonu 2. inci sayfada) İSPANYOL İHTİLÂLİ General Mola; Santander ve Bilbaoya yirmi beş eylüle kadar teslim olmala rz'"—-ı y SA —e rını bildirdi Z a rer İspanyada iç muharebe: dinamitle atılmış bir köprüden geçirilen kamyon ve toplar Valladolid, 20 (A.A.) — General Mola, Bilbao ve Santander üzerine tay- yarelerle aşağıdaki beyannameyi attır mıştır: : “Suçsuz kant dökülmesine mani ol- mak maksadiyle kadın ve çocukların MİLLETLER CEMİYETİ VE HABEŞİSTAN Tetkik komitesi HABEŞ DELEGEİ.ER'NİN SA- I.AHİYETLERİNİN SAYI!.IİI’ SAYIİ.MIYACAC[ BUGÜN KAR XRİ.*f'iIR AKCAK —— —e re a irre düe &| eli üüü Negüs'ün Kuüdüs'te alınmış bir resmi Cenevre, 20 (A.A.) — Salâhiyetleri tetkik komitesinin yarın sabah hallet- mesi lâzımgelen nazik mesele, habeş de- elgelerinin salâhiyetlerini muteber sa- yıp saymamak meselesidir. (Sonu 5. inci sayfada) —— Filistin için bulun- duğu söylergen idare şekli Londra, 20 (A.A.) — Sunday Dis- eç gâzetesine göre, Filistin'de arab - yıhudi anlaşmazlığının halline mıt_uf olan proje, şimalde Suriye hududu ile cenubta Hayfa ve Karmel dağı arasın- da bir ingilir sömürgesi kurulmasını derpiş etmektedir. Bu sömürge Musul- Hayfa petrol borusünun ve'Hıyfı de- niz Üssiinün himayesini temin edecek- tir. Memleketin diğer kısmı arab ve ya- hudi nüfuz bölgelerine ayrılacak ve bunlar belki de bir kantonlar — federal birliği şeklinde idare edilecektir, ; Bu plânın teferrüatı arab ve yahudi şeflere verilmiştir. kurtarılması için gereken mühleti ve- riyorum. Yanımızda mevki almak isti- yenlere ve silâhlarını teslim eden ihti- lâlcilere ilişilmiyecektir. Yalnız şahsi haklar ve yağma gibi cürümlerden maz- nun olanlar mahkemeye verilecektir. 25 eylül sabahından itibaren kıtalarımız sevkulceyş noktalarına süel icabların ge- rektirdiği şiddetle hücumda serbest olacaktır, Burgos, 20 (A.A.) — Vittorla, cu- ma günü üç tayyare tarafından bombar- dıman edilmiştir. Hastahaneye bomba düşmüştür. 10 ölü vardır. (Sonu $, inci sayfada) B. TİTÜLESKO'NUN Geceyi buhran içinde geçiren hastaya üçün- cü defa kan nakli lazım seldi Sentmoriz, 20 —a (A.A.) — Dün öğleden sonra B. Titülesko'ya yapı- lan kan nakli a« meliyesi değil, fi- ziyolojik — gerum şırıngasıdır. Doktorlar, son dakikada kan nak- Tine lüzum olma- dığına hükmüti B. Titülesko ancak — gidanm — kifayetsiz- liğini karşılamak için serum şırmgası yapmak istemişlerdir. Bu ameliyeden sonra B, Titülesko'nun sıhi vaziyetinde hafif bir salâh görülmüştür. Hastanın irade kuvveti ve idraki hayrete değer derecede yerindedir. Kendisi dün Ce- nevrede gerek milletler cemiyeti — top- lantısında ve gerek toplantı dışında ©- lup biten şeyler hakkında malümat al- mığştır. mişler, B. Tataresko, hastanın sıhatini sordu. Bükreş, 20 (ALA.) — Tituleskonun sıhi vaziyetinin bazı endişeler verdiği- ni öğrenen başbakan Tataresko muma- ileyhe bir telgraf çekerek sağlık te- mennisinde bulunmuştur. (Sonu $, inci sayfada) | ALMAN AJANSI Nürnberg nutl.irle Okranya, Oral ve Siberyanın istenil- diği tefsirini protes- to etti Berlin, 20 (A.A.) — D.N.B. Ajansı, Hitlerin Nürnberg nutkunun güya Als manyanın Ukranya, Ural ve Siberyayı istediği tarzında tefsirini şiddetle pros testo ederek diyor ki: “B, Hitler ancak bolşevik ve nasyos nal sosyalist ekonomi rejimleri arasıne da bir kıyaslama yapmak istemşitir. Diğer taraftan Nürnberg'de süyle« nen bölşevik aleyhtarı nutuklar, Al- manya ile Sovyetler Birliği arasındaki normal münasebatta değişiklik ye san hiç bir fili hareketle tezahür etmemişe tir.” —— Tımınmış tayyareci Kampbel Blak öldü Liverpul, 20 (A.A.) — Londra - Mek burn hava yarışının galibi meshtte taye yareci Kampbel Blak,, Spek «sayyara meydanından havalanırken tayyaresi k« le başka bir tayyare arasında vukua ge« len rarpışma neticesinde ölmüştülr. Blak, Londra - Johannesburg yarışı« na iştirak etmek üzere binm'ş olduğu bir tayyareyi kullanmakta idi. Dünkü spor hareketleri Moskovada: Bisiklet ekipimiz dokuz puvanla birinci ollu Ankarada: Çanctkale Kupası yarı finali oynandı İstanbulda: Melih Todoreskoyu sayı Moskova, 20 (A.A.) — Anadolü a- jansr husust muhabiri bildiriyor: Halkevleri bisiklet takımı ile Sov- yet takımı arasında 100 kilometrelik bi- siklet yarışı bugün saat 11 den itibaren Moskoavdan 21 kilömetre uzakta bir mevkiden başlayarak Leningrad yolu üzerinde gidip gelme suretiyle yapıl- dı. Hasıl olan anlaşma üzerine yarış e- kip tarzında yapiltyor ve her iki taraf- tan dörder kişi yarışa iştirak ediyordu, Yarışın neticesi birinciden altıncı- yâ kadar olanlara puvan vermek sure- tiyle tayin edilecek ve en çok puvan a- lan ekip galib addolunacaktı. Türk eki- bi olimpiyada İştirak etmiş olan Talât, Orhan, Eyüp, Küâzımdan mürekkehti. Gene anlaşma mücibince koşuculardan birinin bisikleti bozulürsa yarışı takib eden otomobilden yedek bisiklet alabi- lecekti. Yarış 50 kilometre gitme ve 50 kile- metre gelme olarak mükemmel asfalt bir cadde üzerinde yapılıyordu. Tarafımızdan hakem olarak güreş federasyonu reisi Ahmet Fetgeri bulu- nuyordu. Kafile reisi de diğer bir oto- mobilde yarışr takib ediyordu. Yanlış bir taktik Yariışın yarısı sert bir rüzgüra karşı yapıldı. Aşağıda kaydedeceğimiz müd- detin bu kadar fazla olmasında rüzgârın 'da dahli olmuşsa da asıl sebeb aynı me- safeyi Ankarada birçok defalar iki saat ve otuz sekiz dakikada, Berlinde ise İ- ki saat otuz Üç dakikada hiç yorulma- dan katetmiş olan türk ekibi yanlış bir taktik tatbik ederek ruslarm çok ya- vaş olan süratlerine kendisini kaptır- miş olmasıdır. 'Türk ekibi evvelki yarışlardaki ha- reket tarzını aynen tatbik etse hiç bir rus koşucusunun kendisini takib edemi- yeceğini bu yarış pek alâ göstermiştir. Yarışın 25 inci dakikasında bir nefes darlığına uğrayan Eyüb çekilmeğe mec- bur olduğu için geri kalan yedi koşucu arka arkaya berabe gittiler. Kendini yormamak fikri ile hiç kimse ileri atıl- mıyor, hiç bir koşucu kaçmağı aklından bile geçirmiyordu. Bu ağır yürüyüşle 50 kilometrelik bu mesafe iki saat ve altı dakikada katedildi. Dönüm yerine gel- dikleri vakit vaziyet birdenbire degiş- mişti. Artık rüzgür arkadan şiddetle e- siyor. Türk ekibi de hatasını — kısmen tashih etmek ister gibi tam süratle mu- vasalat yerine doğru koşuyordu. Sü- | , hesabiyle yendi ratin bazı inişlerde rüzgârım da yardımı ile saatte 60 kilometrelik bir dereceye çıktığı görülüyordu. Ekibimizin bu tak« tiği derhal tesirini gösterdi. 65 inci kilos metrede iki rus koşucusu bu sürati ta- kib edemiyerek geri kaldılar, 10 kilo- metre sonra üçüncü rus da ayni akibete uğradı. Şimdi Talât, Orhan ve Küâzım ile bir tek rus koşucusu son süratleriyle muvasalat yerine doğru koşuyorlardı. Geri kalan rus koşucularından birisi bü- yük gayretler göstererek bir iki defa baştakilere yetişti ise de aradaki mesa- feyi tamamen kapayamadı. 90 nıncı ki- (Sonu 5. inci sayfada) Dünkü maçtân bir enstantane B