11 Ağustos 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

“> MÖL e bi ULUS | ADIMIZ, ANDIMIZDIR L1 * AĞUSTOS 1936 SALI Son haberler üçüncü sayfamızdadır VHER YERDE 5 KURUŞ ON YEDİNCİ YIL. NO: 5402 Başbetke İSPANYA FACİASI Ispanya'da halk kuvvetleri ile faşistler arasında hakiki bir harb olmaktadır: Bir vatan müdafaası- nın hemen hemen bütün malze- mesi ve kanı, boşyere harcanıp durmaktadır. Boşyere tabirini ye- rinde bullanmadık: İspanya'yı ya- kından tanımıyorsak da, pek ya- kin tarihini bilmemekliğimize im- kân yoktur. Çünkü Primo de Rive- ra diktatoryasından beri, tündelik gazeteler İspanya havadisinden taşıyor. Fas- macerası, 'Türkiye kurtuluş hareketi ile yaşıttır. O gündenberi bu sıcak ve coşkun latin memleketi sükün ve durluk yüzü görmemiştir. Halk hizmetinde olmıyan, ve yalnız halk aleyhindeki zulüm ve imtiyazlara siperlik eden ilk dik- tatorya, kırallık tahtr ile birlikte devrilip gitti. Yerine gelen ilk cu- muriyet, inkılâbsızl-k'ye zünden çürüdü, gitti. O zamanlar İspanya'yı gezen bir fransız mu- harriri diyordu ki: “— İspanyada bir inkılâb olmamıştır; bir nazır- lar heveti değişmiştir.” Halk gene topraksız, kilise ge- ne olanca kudreti ile ayaktâ idi. Asıl ispanyol ihtilali, halk cephe- sinin zaferi ile başlamıştır. Fakat bu zafer memleket içindeki bütün geri kuvvetlerle, Avrupa'da s0s- yalizmin zaferi kendileri için ha- yat ve devam tehlikesi addeden faşizm taraftarlarını telaşa verdi. Halk kilise ve reaksiyona karşı hâ- kim olur, sol İspanya kendini or- ganize edebilirse, ortaçağ enkazı müesseseler için maziye kavuş- maktan ümid kesmek lâzımdı. Dı- şarıva gelince, hakikaten Avrupa- nın her tarafını bir rejim buhranı sardığını görmiyor muyuz? lŞe herhangi bir memlekette faşizmin yeni bir zaferi, diğer memleket- lerdeki faşist hareketlerini ne de herhangi bir memlekette sosyaliz- min ve halk kuvvetlerinin yeni bir zaferi diğer memleketlerdeki aha- li yığınlarını kayıdsız bırakabilir. Son Fransa intihabında sağ gaze- teler İspanya'daki yeni iktidarı bir facia gibi tasvir ederek, reyle. rin sola kaymasına mani © mak istediler. Muvaffak olamadılar. Sağ diktatoryalar için mübim da- va, iki lâtin memlekette, İspanya ve Fransa'da barış demokrasisi- nin durlaşmasıdır. Bu, yalnız bir rejime manevi bağlılıktan değil, bu rejimlerin dış ve iç politikala- rının sarpa sardığını görmek kay- gısından geliyor. Avrupa'da sağ diktatoryaların ne sulh, ne de harb sıyasaları, barış demokrasile- rin prensiplerine ve menfışatlerine uygundur, İleri atılmak istiyen em- peryalizm, barış demokrasilerin- den, yani halk yığınlarından cesa- ret alamaz. döken köylünün, ne de tez şında ıstırab çeken amelenin, ne de insanlığın saadetini zekâ ve ahlak tekâmülünde ran fikir a- damlarının menfaat dir. Harb, kızışmış sağ ihtiraslar üstünde tu- tunabilir. Şimdi İspanya halk yığınlarına ve halka sadık orduya karşı, âsi kuvvetlere yardım edenler, ae7 zamanda, yeni fransız iktidarile, Fransa 'halk cephesi ile mücadele etmekte olduklarını bilmektedir- ler. Fransa solları bunu hissetmi- yor değildirler. İspanya davasımı, iktidarın mu- vakkat gasbları halledemez: İs- panya davasının halli, halk yığın- larının hayat ve sây şartlarını 18- lâh eden inkılâb hamleleri ile hal- lolunabilir. Şimdi kardeş boğaz- laşmasına harcanan enerjilerin ve emeklerir böyle bir intıdlab hiz- gâh ba- Harb, ne toprağında ter FRANSIZ SULHSEVERLERİNİN TOPLANTISINDA B. Blum sulh lehinde heyecanlı bir nutuk verdi Sen Klu, 10 (A.A.) — Dün öğleden sonra Sen Klu'nun Pon Nuvar çayırlı iandan sulhsever- lerin yapmış ol- ilukları muazzam E | ir nümayiş esna- # pında B. — Blum, Şıau]h lehinde he- *? yecanlı bir nutuk Sisöylemiş ve sü- şöyle de- EEİunda Jiştir: —. Sulhü iste- -ek, onu bütün engellere, bütün B. Leon Blum tehlikelere ve bütün mühataralara T men istemek demektir.. Bu nümayişte bir kaç yüz bin kişi ağ- bulunmuş ve hatipleri enternasyonal marşt söylemek ve “İspanyaya tayyare » nidalariyle alkışlanmıştır. gönderelim şı â- Bu nida, ispanyol isyanmın çıkı nından beri halk nümayişlerinin — baş- lıça parolası olmuştur. Her nutuktan sonra örkestra “enter- nasyonal,, ve “marseyyez,, marşlarını çalmıştır. Nümayiş yapıldığı esnada büyük bir ispanyol bayrağı çekilmiş bulunuyor ve mavi, beyaz ve kırmızılar giyinmiş olan çocuklar da canlı bir bayrak teşkil edi- yordu. Muhtelif kurumları ve memleketleri temsil eden birçok hatipler ve bilhassa B. Jan Zay, B. Prohazka (Çekoslovak ya) mebusan hariciye komitesi reisi B. Grumbah, umumi mesai'"konfederasyo- nuü umumi sekreteri B. Leon Juho, B. Jakavs Dük 1lo, Belçika delegesi, İngi- liz mebusu B. Fthur Henderson Tüni- ör nutuklar söylemişlerdir. . Vâlimiz gitti Valimiz B. Tandoğan dün İstanbula gitmiş ve istasyonda vilayet erkânı ve dostları tarafından uğurlanmıştır. Guadarramada âsiler iki taraftan sarılacak Umum.ı. nlîanâıata .â(l))re, hiiki'ıfnetin takib ettiği plan, ilk gü erden ıltibaren muspet netice verecektir. Işpanya hüküme Valensiya Madrid, 10 (A.Â.) — Guadarrama cephesinden: Umumi kanaata göre, Gu- adarrama cephesinde vukubulacak ha- reket, ilk günlerinden itibaren müsbet bir şekilde neticelenecektir. Takib edi - len plân düşmanı her iki cenahından sarmaktadır. Hükümet kuvvetlerinin — ilerleyişi sayesinde, Navalpera Depinores'de ha » rekete geçen kol ile temas temin edil » miştir. İspanyol hükümeti harb gemile- rini Tancadan çekiyor Madrid, 10 (A.A.) — İspanya hü- kümeti, milletlerarası ihtilâtlara engel olmak için Tanca limanmda bulunan bütün ispanyol harb gemilerini İspan - yaya çağırmağa karar vermiştir. 'Tancadaki milletlerarası komisyon, bundan böyle ispanyol harb gemilerinin 'Tanca limanında demirlemelerini yasak etmiştir. Şimdi bu limanda iki ispanyol harb gemisi bulunmakta olup şunlardır: Hasara uğramış olan ve yola çıka - mıyacak bir halde bulunan Alsedo tor- pidosu, Alsedo'yu çekmek üzere öğle vakti gelmiş olan Lepanto torpido muh- ribi. Pamuk ipliği buhranı kalmadı Amerikan bezi standardize edilecek ve ipekli mamulaâta fabrika damgası konacak İktisat Vekâleti aldığı şiddetli ted- | birlerle. pamuk ipliği ihtikârımın önüne geçmiş buluünüyor. liân edilmiş olan ip- lik fiatlarindan yükseğe mal satmak is- tiyerek ve listeden yalnız işlerine gelen- leri imal ederek piyasanım bir kısım ip- giksız bırakan ve bu tas Son iki haftasiçinde iplik 1 da uyanan hareket d - iZ numa ipliğinin ortada mevcüd bul nasın « dan ileri geliyodu. Şiddetli ihtiyaç kar- şışmda İktisat Vekâleti derhal Kayseri ve Bakırköy mensucat fabrikalarının çalıştmalarını bu ihtiyacı . karşılamaya çevirdi. Bu iki fabrikamız tarafından iki gün içinde piyasaya mebzul mikdarda eksik olan numaralarda iplik sevkedildi. İki gün gibi çok kısa bir zaman içinde gayet müsbet tesirleri görüln bu tedbir- metinde faydalandırılmasını te- menni ederdik, fakat muakdder, olacaktır. Falih Rıfkı ATAİ_' le ihtikârın önüne geçilmiş ve iplik ih- tiyacı kapanmış oldu. Bugün, bu fabri- kalar piyasanım istediği en geniş sipa- rişi karşılıyabilecek vaziyettedir. : Bu soti durum üzerine Adana, Ege ve İstanbul mıntakalarındaki, - fabrikaların mümeşsilleri Vekâlete davet olundular. n ve sebebleriyle, buna kar- ığı tedbirler kendileri- yi umum müdürü Re Bi toplantılar iki gün lerle, fiatlar, pamuk fi- silecek bir fiat farkınm a tesir derccesi ve hartı â- lem olan ve köylümüzün en fazla kullan- dığı Amerikan bezlerinin evsafımın tesbi- ti (standardizasyonu) hakkında görüşmes ler yapıldı. : " Babrika mümessilleriyle Vekâlet er - kânmın görüşmeleri neticesinde ameri - kan bezlerinin evsafı tesbit olunmuş ve Vekâlet bu hususta artık karar verebile - tek bir vaziyete gelmiştir. Amerikan bezleri için tesbit olunan ev saf gazetelerle ilân edildikten ve bu yılım pamuk mahsulü piyasaya çıktıktan son - ra bezlerin de fiatı tesbit ve ilan oluna- caktır. - tı.hrb gemilerini Tancadan ( Sonu 2, inci sayfada) 4 'dan gelen milisler Madrid'i müdafaaya gidiyorlar Tanca, 10 ÇA.A.) — Lepanto ve Al- sedo, dün akşam Tancadan ayrılmışlar- dır. Lepanto, Alsedo'yu Tancanın icara suları dışımna çekmiştir. İngiliz zırhlısı ÇOucen Elisabeth, bü- çekmeğe karar verdi tün projektörlerini yakmış olduğu hal- de bu gece Cebelüttarıkta karakol vazi- fesini yapmıştır. Hükümet Alceziras'ı bombardıman ettird: . 'lîiıncış. 10 Ç(AA,) — - İspanyanın hükümetin elinde bulunan - 1 Jaime : zırhlisi, Alceziras'ı tesirli bir surette b?mbardıman etmiştir. 6 kişi ölmüş, ZB kişi yaralanmıştır. İki ingiliz tebaası da öldürüklü Bayon, J0 ÇALA.) — İngiliz konso- losu, Bliu Şedoy yatırim sahibi olup İs- ?an_yada bir seyahat yapmakta bulunan ingiliz tebaasından -Sevil'in öldürülmüş ve karısının ağir surette yaralanmış öl- düğüunu bildirmiştir. Şir ingiliz torpido muhribi, Madam Savil ile kocasının cesedini âlmıştır.w İngiliz elçisinin protestosu .L'.ondra. 10 (A.A.) — İspanyadaki in- giliz büyük elçisi, Bliu Şedov isminde- (Sanu 3. üncü sayfada) Berlin _(!İqllplyadları Yaşar nasıl Berlin, 9 (A.A.) — “Gecikmiştir” ::ıı:l:_ Ajansı hususi muhabirinden: Doçland Halle'de olan güreşlerde Yaşarın 61 kilo,;%iı;rdıni:g let kategorisinde kazanmış olduğu mu « vaffakiyetle türk bayrağının ihraz etmiş bulunduğu bir zafere şahid olduk. İlk çarpışmalardan sonra üç güreşçi birindi oilü? f.inale kalmış idi ve Yaşar, rakiplerine fa- ik bulunuyordu. Çünkü Yaşar, bütün bu çı.rpıımılırdı yalnız bir tek puan kaybet n_ugti. _Hılbulıi' isveçli Karlsgön, üç ve finlandiyalı Reinci, dört punan kaybetir iş- lerdir. e Ringe evvelâ Yaşar ile Reinci çıktı - (Sonu 5. inci sayfada)