29 MAYIS 1936 CUMA —.ğ(;îh aberler üçüncü | sayfamızdadır ADIMIZ, ANDIMIZDIR V vi w m j yeni büdceyi kabul etti Yeni büdcemizin varidat kısmı 212764.000 masrat kısmı 212,755.580 liradır ON YEDİNCİ YIL. NO: 5328 ——— Kamutay Başbakanımız dün Kamutayda çok ehemiyetli bir nutuk söyledi Başbetke YENİ BÜDCEMİZ Falih Rıfkı ATAY Kamutay yeni büdcemiz 'lınk- kındaki görüşmelerini bilirmiş ve devlet masrafını 212,755,580 — ve gelirini 212,764,000 lira olnr'nk lşa- bul etmiştir. Elimizde cumuriyetin açıksız büdcelerinden biri daha bulunmaktadır. j Fakat bu, azami imkân nisbetin- de, milli kalkımma ve inşa dava- mızı aksatmıyan bir açı k'ı Dz- Drk'tr. Yalmz maaş ödiyen, memleketi atalet içinde t*ırakıın bir buhran denkliği değildir. En başta milli müdafaamıza ge- lirimizin yüzde otuzuna y.ıkın kıı- mını veriyoruz. Çünkü nı.ılll hur: riyetin, şu halde her ;e)'ın'tcmcll. Türkiye'nin güvenliğindedir. Ta- rihinde uğradığı en tehlikeli taar- ruzlardan birini defeden Türkiye, taarruz olunamaz bir memlekel haline gelmek lâzımdır. Biz kol- lektif emniyet davacısıyız; barış- çıyız; milletdaşlarımızın bul.undu— ğu topraklar hakkında hiç bir İlxr.ı beslemedikten başka, bu ek-!_llı- yetleri ana vatana — yerleştire- rek, bu hırssızlığın muvıklıı'kıde- #il, fakat daimi bir türk politika- sı olduğunu ispat ediyoruz; ulıı.hv sızlanma kanferansına samimi iş- tirak edenler arasında bulunduk. Ancak bir tarafın iyi niyette ol- masının, dünyayı güllük gülistan kılmağa yeter olmadığını da görü- yoruz. Onun için, diğer memleket- ler gibi, milletin verdiğinin lıüy_ülf bir kısmını, milletin hürriyetini müdafaa şartlarını gerçeleştirme- ğe hasrediyoruz. Gerçi bizim mil- li müdafaa tabirimiz, lügat mana- sınadır: yani yalnız müdafaamız için hazırlanıyoruz. Ancak, eğer bir tecavüz olursa, bu tecavüze karşı, amansız, sonsuz, lıhnpıçı bir taarruz ve tenkil ihtirası, mil- N müdafaa fikrimizin esasıdır. —— Milli müdafaanm, hele şimdiki zamanda, bir memleketin medeni- Yetinin topyekün kudreti manasına geldiğini de unutmıyoruz. Kamâ- ıf“ medeniyeti kuracak olan faa- liyet şubelerimiz için elden gelen fedakârlığı esirgememekliğimiz ispat eder. Bayındırlık, Kül- tür, Sıhat ve Ziraat Bakanlıkları- mıza büdcemizin yüzde 19 una ya- kın kısmını ıyırıy:ruı. Hususi ida- relerle, diğer teşekküllerin gene bu şubeler için yapmakta olduğu Masraflarla endüstri sermayeleri- Miz gözönüne alınırsa, Türkiye'- yi bir iş devleti telakki etmek za- Türeti meydana çıkar. Evet, haznenin uzun seneler bü- tün gelirini faize ve borca hasre- derek, bir iki sene için daha dol- gun rakamlı bir iş büdcesi göster- mekliğimiz imkânsız değildi. Bu, yalnız bizim menfaatimize uygun olmazdı. Osmanlı mirasyediliği ile genişmezhepliliğinden kendimizi, bir cinayetten kaçınır kadar, uzak tutmağa mecburduk. Tuttuğumuz sistemle, yanlışlarımızı düzeltme- #e, tecrübelerimizden — faydalan- mağa, zararlarımızı çabuk ve ucuz önlemeğe, yeni ihtiyaçlarımızı dü- şünmek fırsatından istifade etme- ğe vaktimiz vardır. Gücümüz yettiği kadar, fakat ı'_“lhlı ve bilhassa devamlı, or:kıı nize ve rasyonel hareket etmek: İşte bugünkü Türkiye için en man- tıki ve tabif hareket plânı! İsmet İnönü büdcelerinin itaat ettiği milli menfaat düsturu budur. DARE LKL SLE SÜÜT e &. Her tedbirden evel, türk v: tanmın ve türk milletinin müdafaasımı kendi silâhın- dan ve kendi iradesinder ü .ğj!”'_ * Ufukta türk milletini sureti husu. siyede tehdid ede- cek bir tehlikeyi görmüyoruz; — bir insanım görebildiği kadar. Eğer ufuk arkasında görmedi. #imiz bir tehlike varsa öyle bir teh- likeden de korkmu. yoruz... mi d ve erkek bir tek adam gibi nasıl şah- landığını — görmek beşeriyet - için mu- azzam bir hâdise o- * lacaktır.,, İNÖNÜ — & *& B Başvekil İsmet İnönü (Malatya) — Arkadaşlar, Devlet hiz- metlerinin tatbik olunacakları sahayı gösteren büdce müzakeresi sona ermiştir. aü Vekil arkadaşlarım günlerdenberi bu lıı'ımcf!şr üzerinde ne- "ler yapıldığını ve neler yapılması düşünüldüğünü izah etmeğe ça- lıştılar. R S isrk ulda Büdçe tertibi, esasında zor bir iştir. Bir milletin sayısız ihti. yaçlarını o sene için doğru bir sıraya koymak, esasında çok dik- hat ve hattâ maharet istiyen bir marifettir. Hızırlann!alıl_n olan büdcenin en iyi bir büdce oıduğum'. ;izliyc“kdlıdü;nl':dmh îıl.. şilim. Fakat sizin yüksek ve verimli çalışmanızla, rdımınızla asanlana gzlı'rile:'u:u büdee iyi bir büdce addolunabilir. Devlet hizmetlerini takib ederken istinad ettiğimiz ııııı_l!mt'l!eıı hııacfı arzetmek istiyorum. Bunlardan birincisi büdcenin herhalde mü- in olmasıdır. Senelerdenberi takib ettiğimiz ve bu sene de Meclisin tahakkuk ettirmekte hassas bulunduğu bu esas bizim için çok faydalı oldu ve ilerde de çok faydalı olacaktır. Meydana getirdiğimiz eser hakiki manasile tam Ve mütevazin bir büdcedir. E BURU Arkadaşlar ; bilhassa son senelerde bütün dünyanın scçırdıgî iktisadi şartlar yüzünden meydana cıkan ve b'd"_ muvazenesi kadar mühim olan diğer bir âmil, döviz muvazenes! vardır. R.ız: gerek büdcede ve gerek mali siyasetimizde döviz muvazenesini ciddi bir surette temin etmek için çok kayıtlı bulunuyoruz. Bu hususta büdce encümeni bu sene hususi bir alâha gösterdi, husur- (Sonu 2. inci sayfada) teva; ÇDPIP PST RORPRADU Bugün İç sayfalarımızda okuyunuz Üçüncü sayfada : B. Musolininin beyanatı. — Vehip Paşa habeş bozgununun sebeble- rini anlatıyor. — İtalyanın Millet. ler cemiyetinden ayrılması muh- temel, — Filistinde vaziyet. — Son haberler Dördüncü sayfada: Düşünüşler. — Yabancı gazete- lerde okuduklarımız. — Paris iş- Bertili görei t Beşinci sayfada: Cucen Mary Amerikaya gitti. dan karşılanmıştır. bekliyoruz..) 2 a İ D_ı' ,'j,,.- Bakanı De. Tevfik Rüştü Aras dün sabah Anhara: durakta bazı bakanlar, elçiler ve dış işleri bakanlığı ileri Dr. Tıvü* Rüştü Aras, Milletler cemiyeti konseyinin toplantısında bulunmak üzere, 10 hazirana doğru Ankaradan Cenevreye hareket elecek, Resmimiz Dış işler bakanını, Kamutay dün B. Abdülhalik Renda- nin — reisliğinde toplandı ve 936 mali yılı umumi muvazene kanunu projesi- nin görüşülmesine başlandı. Üçüncü madde görüşülürken, Refik İnce (Ma- nisa) büdce encümeninden hükümetin teklif ettiği maddenin niçin çıkarıldı. Rını sordu. Büdce encümeni raportörü Sırrı Day (Trabzon) o maddenin çıka- rılmasının bina ve arazi vergilerinin hususi idarelere devredilmiş bulunma- sı ve bu kanunlarla alınacak vergi nis- betlerinin tesbit edilmiş bulunmasın. dan olduğunu söyledi. Refik İnce (Manisa) — Bu madde- nin, Türkiyede meşrutiyettenberi çıkan bütün büdee kanunlarına düstur halin- de konulduğunu hükümetin - teklifin- deki “Muhasebei hususiyeler vergiler üzerine kesri munzam tarh ve ayrıca tahsil edemezler.” kaydının vergilere nisbi bir şey ilâve edilir demek olma- dığını ve tam tersi, hususi idarelerin vetgi üzerine ayrı vergi koymak salâ- hiyeti bulunmadığını anlattığını, bu madde de kalkarsa muhasebei hususi- yelerin vergi koymak ihtimali bulun- duğunu ve bu itibarla bırakılmasında fayda gördüğü hükümetin maddesinin kalması için bir takrir vereceğini söy. ledi. Sırrı Day (Trabzon) — Büdce ka- nunlarının mümkün olduğu kadar ea lüzumlu hükümleri ihtiva etmesi ve ni hayet daimi hükümlerin de kendi ka- nunları içinde bulunması Kamutayca daima arru edildiğini, hiç bir huşwe! (Sonu 5, inci sayfada) GÖÇMEN İŞLERİMİZ Sıhat Bakanımız Dr. Refik Saydam bir yıllık çalışma programını anlattı Sıhat bakanımız Dr. Refik Saydam, kendisinden göçmen işleri hakkında alümat rita eden bir arkadaşımıza şunları söylemiştir : Sıhat Baâkanı De. Refik Saydam “— Bu tene getirteceğimiz ve kabul edeceğimiz muhacirden birinci devreye müretteb olan beş bin Bulgaristan ve altı bin Romanya göçmenleri Varna, Burgaz ve Köstence limanlarına — yolla- iya dönmüş ve gelenleri tarafın- hazır durakta karşılıyanlarla gösteriyor. nan ve iskân idaresince kiralanan vapur larla getirtilmektedir. Muhacir i ye pasaport vü zeleri bitirilen ve hicrete hazır bulunan kafileler, Roamnya ve Bulgaristana gör derdiğimzi iskân memurları ve mahalli konsolosları marifetiyle sevk muamele- sine tâbi tutularak vapurlara bindiril. mekte ve bu vapurlar doğruca Tuzlaya xlmektedir. (Sonu 2. inci sayfada) LEH DIŞ BAKANININ BELGRAD YOLCULUĞU: B. Bek Prens Pol tarafından kabul vedildi Yugoslavya naibi Prens Pol Belgrad, 28 (A.A.) — Polonya dıg işleri bakan: B. Bek bu sabah naib Prena Pol tarafını kabul olunmuştur. Prena Pol, B. Bek'e beyaz kartal nişanının birinci rütbesini vermiştir. B. Bek Prons Pol tarafından verlien öğle ziyafetinde hazı bulunmuş ve öğleden sonra Bayan Bek ile birlikte valide kıraliçenin huzue runa kahul edilmiştir. Bundan sonra B, Bek, B. Stoyadnoviç ile konuşmalarına devam eylemiştir. ğ B. Stoyadineviç'in siyafeti Belgrad, 28 (A.A.) — Havas ajan. sından : (Sona ? insi earHada) ğ