9 Ocak 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2
SAYIFA 2 Yarı - Si ULUS 9 SONKANUN 1936 PERŞEN Milli kurtuluş davası yürümektedir Mülli kurtuluş davasını - bir cephe savaşı ile temize çıkarıp onu Lozan'- sedik ettirdikten son- ve sıyasal olan- başka milletlere nasıl örnek ol- muştur, bunu başka milletlerin ağzın- dan artık bizler. bile duymaktayız. Gerçekten Kemalist olan yani daha önceki devirleri ve rejimleri ne poli- tikacıları, ne âdetleri ne de sosyal kurumları bakımından tanıyan nesil der yetiştikçe, Türkiyenin “önderlik relü ve bu rolün kucaklamakta oldu- prensipleri / kitab- atlaşacaktır. # iç ve dış bor daşacak, h Türkiye, meticelerini elde ederken, bir yabancı diplomat demişti ki: “Kapitülasyon- darın burada kalkmasiyle mesela Çin- de settlemer yıkılmasından korkuyoruz.” Bugün, Mesr, kendi kapitülasyon- larını kaldırmak için pazarlığa giriş- miştir. Doğu memleketlerinden gelen “ münevverlerle konuşur yahut oralar- da yapılan neşriyatı takib ederseniz, örnek ve önder Türkiyeye nasıl ba- kılmakta olduğunu anlarsınız. Bundan başka, İtalya - Habeş an- laşamamazlığının, bugünkü — durumu eçen yüzyılın başında tabü bir iş O Fölen sömürgeciliğin bugün nanıl her- — kesin itirazını tahrik eder bir haksız- hh şekline göstermektedir. Çünkü Cenevredekilerin sankayon- dlar etrafında tek bir cephe tutmaları her ne kadar görünürde “Avrupa ba- “vaşi” ni ayakta tutmak için ise de, li kurtuluş zaferinin (Başı I. inti sayfada) bu kelime anlamını bir süjeye ve- rerek bir Tanrılık zatr ifade etmiş 've kelimeyi tamamlamış ve isim- lendirmiştir. Bu kelimenin (kat) biçimine “yalaız üç yerde rastlıyoruz. Kad-usa — Elaziz, Pertek köy Bunlardan (kadun Aıı'ıkq (Hadun) biçiminde kul- —— Bu isimlerin de (ad) kökünden — gapılmış olduklarında şüphe yok- “ktur. Hepsinde de ana kelime (da- —— ma) dır. Manalarını aramadan ön- «e Güneş - Dil teorisine göre ana- kizini yapalım. Kelimenin etimolo- dik şekli şudur: Dara — ağ $ ad * ar $ eğ ve (aü * ad) — ad olduğuna göre: e: >€1) - (2) (3) ad-har Hağ dır (1) ad — ateş anlamını da tem- #il eden unsurdur. (2) ar — onun herhangi bir sa- obje üzerinde belirip (3) ağ — ek olarak (. -£ yin tesbit edilmesi ve isimlendirilmesidir. Demek oluyor ki, (ad ateşin hararetini, nu- bir obje üzerinde takarrür. ettir- mektir. (Dara) da bu anlamın bulunup bulunmadığını araştıralım: (Dara) ve de rak) Sümercede (kq"kiılıîı:ı)(:: “mek olduğu gibi dini anlamda da keçi ayaklı Ve (ea) barış'ı leri şunun veya bunun sömürgeci intifa hesablarından ve saldırmasın- kendisi, milletleri ve memle- dan korumak içindir. Hattı İtalya, ilk günü olduğu ka- areketini, Avrı sömürgecilik tezine is- tinad ettirdiğini görmiyor. Ve Mil bir hesabı olmadığını söyliyerek ingi- saklamağa lüzum diz sömürgeciliğini ve bunun menfaat hesablar olsa, mürgeci olan ingiliz emperyalizminin yeni sömürge seferlerine müsaade et- memesi, sömürgecilik tezinin iflasın. ileri sürüyor. Bu böyle de daha eski ve daha olgun bir sö- dan başka neye delalet eder? kurtuluşundan Çin'deki menfaatleri namına korkan. lar, demek oluyor ki bugün, İtalyanın Habeşistana saldırşından keza başka yerlerdeki menfaatleri namına / kor- kuyorlar. Dün, bir kurtuluş'un mey- “dana gelmesini tehlikeli görenler, bu- gün, kurtuluş fikrine engel olmakta bu, em- kurtuluş Dün Türkiyenin Ve milli kurtuluş fikrini evrensel emperyalist- lerin biribirini haksızlık ve günahlarını teşhir etme leri kadar faydalı bir fırsat zuhur e- der mi? Demek oluyor ki Türkiyenin Ce- nevre'de sankayoncu cepheyi tutması bir tesadüf eseri dej ğ noktasıdır. “Ulus,,un Dil Yazıları n da - tesadüfi | (Autram s. ni (ank) T isimlerinden biridir. 43. N. 3). Ank Tanrı suların feyz ve bereketin Tanrısı idi. (Darak) adı ile anıldığı zaman keçi olarak düşünülürdü. O zaman or manların da Tanrısı idi. Yakutlar- da: “An Darhan” ateş Alahıdır. An Darhan hatun nebatatı himaye e- “den kadın Tanrıdır. Bu ad bi Tanrıların isim ve sıfatı. karski 6. 78-679). Sümerceden ve Yakutçadan al- dığımız bu iki Tanrı adının alt alta analizini yaparsak Sümercede () (2) () ) G) Darak —ağ H ad b ar Hak 4 . Yakutçada Darhan —ağ * ad 4 ar-bah 4 an| olur ki anlamları da şudur: (1) ağ — köktür, burada ateş ve sıcaklık anlamlarındadır. (2) ad — ektir. Yâpıcılık, yap- tırıcılık ve yapılmış olmakl de eder ve anlamı bir süje veya objeye maleder (3) ar — ektir, (. r) yakın, muayyen, kat'i bir sahayı ve o sa: hadaki hareketi gösterir, fark ve İstenilen şeyin ol- le eder. ektir, manayı tamam- (4) ak lar tayin eder. Şu halde (ağadarak) yani (da- rak) sıcaklık veya ateş anlamının teki kendi içinde fark, temyiz edi kutçada her ansuru tamamiyle. biril ni olduğu nt anlamı vermesi tal nız yakutça “Darahar nin sonundaki (an) eki fi de etmekte, bu 'ego” da / kalmayıp muhitine de taşmış olduğunu Not: — Üzerinde muz Türk kelimesini tarihte ad bulunduğu- edinmiş bir Fars Hükümdarı da bahsetmeden geçemiyeceği: Sayın mize Ankaramızın misafiri olan Afga- nistan Hariciye Nazırı Serdar Feya dün öğleden. önce ini, etnoğrafya müze- sini, nümüne hastanesini ziyaret et- mişler ve Kâbil büyük elçimiz B. Memduh Şevket tarafından saat 13,30 da Marmara köşkünde şereflerine ve- de bulunduktan Ankara dil, tarih, coğrafya fakül- bugün saat on beş buçukta hal- kevinde yapılacak bir törenle caktır. Kültür bakanlığı, törende buluna- caklara çağrı kartı göndermiştir. Tö- Saffet Arıkan bir söylevle a- yükseklik, kuvvet, küdret ifade eder. (2) ad — yine köktür. Bu kuv vet ve kudrete, yüksekliğe büyük- lüğe tesahüp edendir. (3) ar — tesahüp edende bu sı (8) ağ — isim veren ektir. ge olduğu alana çıkmış oluyor. Farsçada “Direht” kelimesinin ifade ettiği gibi dar ve darağlı ke- limelerin hepsinde aynı zamanda bir ağaç, ağaçlık ve mukaddes bir ağaç veya orman aramak hem lo- dik hem tabii olur. Bunlarda ateş anlamını da bulmuş idik. Ferhen- gi şuuriye göre “Dara” mabud isimlerindendir. Yıldırım, şimşek, aynı zamanda bir melek adıdır. Büyük ışığı bekler. Güneş yılının dokuzuncu ayıdır. Fakat genel mana daha ziyade ağaç, ağaçlık, kutlu ağaç ve orman manalarına Darağ (Dara) . Dara adının etimolojik şekli şu- (D (2) () () Dara — ağ 4 ad H ar 4 ağ. (1) ağ — ana köktür. Büyüklük, gelenidir. Çünkü hepsinde yük- seklik, genişlik, ve çokluk anlamı mündemiçtir. Netekim dara ke- gok yaşadığı Diyarbekirde kutlu fatların tekarrürünü gösterir ektir. Bu suretle Dara adının da Türk- rdar Feyz Mohammed Ha dünkü ziyaretler BU gaü rih, Coğrafya Fakültesi törenle açılıyor İÇ HABERLER imizin dün halkevini ziyaretlerinden bir enstantene Dün akşam afgan büyük elçiliğin de saym misafirimiz şerefine ziyafet Serdar Feyz Mohammed Han bu- gün İş bankasnı, Cumuriyet merkez bankasını, Sümer, Ziraat, Emlâk ve Eytam bankalarını ve Vüz sesini gezecekler, öğle ve akşam ye- meklerini de Anl sürette yiyecekler Necmi Dilmen, İstanbul mebusu B. Fuad Köprülü ile, Mardin mebusu Hasan Reşid Tankutu ve Abdülke bir ağacın adı rağan çitlenbik de dediğimiz ulu, gür ve büyük bir ağaçtır. — İzaten bu ağacın çok çür ve büyük olduğunu ve u- huluğu, gürlüğü, büyüldüğü başka Aağaç cinslerine bakarak muhitine fazlaca taşırmış olduğu sonunda- ki (an) ekinden anlaşılmaktadır|. Nebatların yeşillenmeğe başla- dığı Hızırilyas gününde Diyarbe- ir halkı konu komşuya (Darda- ğan kavutu) denilen bir yiyecek & n kavutu, © ağa- kavurup ununu al Şimdi pek o kadar revaçta olmıyan bu âdetin kutluğ bir mahiyeti vardı. Çocuğu olmu- yan kadınlar gelecek Hizirilyas gününe kavut adarlardı. İlkbahar ve çocuk gibi unsurlar ile bu mitolojinin kökünü ağaç, or- manlar ve feyz Tanrısı (darağ) a ve daha ilerilere çıkarabilmekte- Şu halde yukarda saydığımız köy adlarınım Türkçe alduğundan 'zerre kadar şüphe etmek dağru bir hareket olmaz, ÇArkası var) | Lor kaşal da le bit türk neyre h yeli tur. Pek rekt da akşı vakıf teşki rekte üün Son ük titüsü ingilizce ö diyenin geçen ayın dra radyosunun da vetiyle bir müna - vermek için İngil yazmıştık. Bayan / Hadiye 21 birinci kânun - Bay ndra radyosunda Türk van Hadiye inkilâbı hakkında bir konferans vererek döndü Gazi Trbiye en- şeni Bayan Ha. içünde, . Lon - lt — konferans ve git konferans ç ve öteygün Bayan Hadiye şehrimize dönmüştür. Okaford üniversitesini mavaffakiyet. itirmiş olan Bayan Hadiye'nin rad yodaki konuşması - bütün - İngiltere'd büyük ilgi uyandırmıştır. Konfera » jimi, Türkiye'de kadınlık ve Tur- kiyenin ekonomik kalkınması mevrula. ı üzerinde olmuştur. Bayan Hadiyer Hanaurable Pakenham'ın sorduğu ünllere verdiği cevabları ileride aynen redecetiz. İngiliz kamoyu yeni Türkiye rejimi, nun kurucusu olan Büyük Şefi hak- kanda duyduğu takdiri Bayan Hadiyeye gönderilen — bir tebrikleriyle göstermiştir. Bayan Hadi- çok telefon ve mektub İngilterede büyük devrimimiz — halc- kında hayranlık ve derin bir sempatinin everlerine ve tezahürlerine şahid olmuş. İngilterede dokuz gün kalan değerii tmenimiz bulunduğu muhtelif top- xrda yeni Türkiyenin ileri çehr yvanlar ve kanunu Hayvanlar vergisi kanunu projesi ile Ziraat, Maliye ve büdçe encü- menlerinde görüşülerek Kamutay u- mumi heyetine nameye alınmıştır. sevkolunmuş ve rüz- Finans ve Gümrük tatbi- kat okulları Finans ve Gümrük bakanlıkları me- ları için açılan mselk okulları birin- ci yazılı yoklamaları yapılmaktadır. Her iki Bakanlık, memurların i yetiştiril - dersleri ve imtihanları dik - Türkiye - İsveç ticaret anlaşması Geçenlerde müddeti bir ay - uzatılan İsveç ticaret ve kliring anlaşması müza- kereleri Ankarada devam etmekte yakında, anlaşmanın iki memleketi yüksek menfaatlerinin uygun bir netice ile imzalanacağı umulmaktadır. İstanbul limanı tetkikleri İstanbul / limanının - bugünkü teşkilâtını tetkik etmek üzere Eko- nomi Bakanlığı Fonderporten İstanbula gitmi İstanbul liman idaresi genel di- 'den müşavirle rü Raufi müşavirin tetkikatın. hazır bulunmak üzere bugün şam, İstanbula gidecektir. Vakiflar umum direk törlüğünde Vakıflar umum direktörlüğünün ye ni teşkilât kananu — mucibince Ankara ıflar direktörlüğünün işlerine yeni l edilen «tahsilât ve varidat> di törlüğü bakacaktır. Yeni direktörtü kadrosu ikmal edilmek üzeredir. teşkilât dolayısiyle umum direk 5 kalemleri tanzim ve yerleri değişti Tilmektedir.
