19 Aralık 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Adımız, andımızalır 19 İLKKÂNUN 19235 PERSEMEBE | | f j Zekâat vefitrenizi Hava Kurumuna veriniz Üeryerde 5 kuraş — : TAKKAZE NEHRİ VE AKSUM CİVARINDA KANLIHARBLAR OLUYOR- H.ABEŞ KUVVETLERİ İTALYANLARI ABLUKA İÇİN MANEVRA YAPIYOR zzi R H iR ĞALA a Ş Maitişmette italyanlar yenildiler Geri çekilen italyan kuvvetleri Ras Seyum y ' * . * ve Ras Kasa tarafından kovalanıyor İtalyan askerleri iki h 18 (AA.) — Dün ak- Takazze su uğradıkla- gelmiştir. Habeşler, suyun şimal kısmında ©- klarını iddia bir zafer kazandık çekilmekte yanların lar. İtalyanlar, çe de birçok yaralı bırakmışlardır. Hükümet bu haberleri ne teyid ne de tekzib etmektedir. ——— "“*"”ili'ı 'TÜRK PARASI Kemal ÜNAL j mallar hafta- ve yerli mallar hat? illi n değeri üzerin- :;' n"ılîı r:;d.::ııılkonuşmılırı fır- ı:ı îvıınli» Başbakan; hıltnyâl::ı: ü inde türk parasının sağl lı:’ğ’;ıneı'.";ılmı bir güven ve inan dı. Paramı- larak !:::"'.ı'. eden te- Artırma mevzuu olarak &) m kıymetini m! MA :İnulyunıurlırını. ahenkli bir MOBEK ğ selsül içinde, en açık I)(ııı—"ıîıllfo:ıını lattı. Hafta içinde onC Gdi konuşanlar artık d_egerıı( Li bir paranın veriışıınde i y liklerden bahsettiler. B b pıı';“- : ;nı*ı"îııifl'i iktı- rde olduğ! p Ş ’sı;lrlıy: ve büdceden .ı!n;klıd":ır- İnönü; iyi tedbirler ı:!;“ıııklîğınin, yen ticaret ve ödeme ; eZ paramıza her yıl artan bir ı.g(m., lk verdiğini çok vazıh an lardır. c gü Büyük bir lıuuglıış” h_a.ın i çinde ;nşıynn yeni Tu'rkı)r,ıı:l:ın atin birçok 'ıy'ıl'ıdkluı:;"ı:p;ı_ e yurdu. içinde, dış P' : înıuhmç olmanın yollarını b'“h:î::; tur. Ancak bu yol, kf"d'“' e bir hayattan mıhmmı(y_îlz biglikiı ren bir istikamette değil, uZ ona daha çabuk kıvnçtuuc;d“ i yönde olmuştur. Ti'!rlş yür! K |:e;. inandığı ve güvendığı ;e,ıııl:." e zaman, yüreğinden 8€ en(). a verilikle bağlı yışımıılır._ ',> g K lük zevklerden uul._ve çe in n kendini, ileri ve ketin yurddaşı yıpncıl. ğına inanmıştır. Bu inancın ylakr;r tığı güzel yurdu, İnönü, I? i ;ı nunda vecd ile anarken, bul(ılı.ı;dyuı rekler, yıllardanberi b:_ıle ı»kşr' rüyaların hakikatleşmesi ıeıdın tattı. Bütün bu M'iıl:ıle_ıkl.ın ı:.i lanmdaki ileriliğin milli bir cel (Sonu 5. inci sayfada) gen çalışmanıı bir memlel arb arasında dinleniyorlar. Roma, 18 (A, MS A.) Mareşal Ba- Ü dogğlio - telgrafla bildiriyor : *30 bin kişi kadar habeş kuv- Ş veti, Takazze nehri — üzerinde Maitimşet —mev- kiünden italyan ; leri — kıtalarına hücum etmişler- * dir. İtalyan ileri kıtaları geri çe- Z4 kilmişlerdir. Çar- pışmalar devam etmektedir. Roma, 18 (A.A.) — Mareşal Ba- doglio'nun bir telgrafına göre, habeş ler, bir taraftan Takazze üzerinde Maitimşet mevkiinden bücum ederek (Sonu 2. inci sayfada) ÇEKOSLOVAKYA'DA B. Beneş Cumur başkanı seçildi B ; Çekostovakyanın yeni cumur başkanı B. Beneş Prag, 18 (A.A.) — Milli asamble, Dr. Beneşi Çekoslovakya cumur baş- kanı seçmiştir. n 440 rey puslası verilmiş, bunlar- dan 340 inı Dr. Beneş, 24 ünü de dün (Sonu 2. inci sayfada) ARTIRMA VE YERLİ MAL LAR HAFTASININ YEDİNCİ GÜNNÜNDE Ekonomi Bakanımız Radyoda ekonomimizin bilânçosunu yaptı Sevgili yurddaşlarım, Artırma ve yerli mallar haftasının son akşamı sizlerle birlikte, - ulusal ekonomimiz bilânçosunun kısa ve a- çık bir tahlilini yapacağım. Yenilmiş zorlukların, başarılmış e- serlerin incelenmesi ilerisi - için ümid verici, teşvik edici bir kuvvet ve ha- reket kaynağı olur. Evvelemirde, şurasını belirtmek is- terim ki: i Türkiye henüz istihsal düzenleri- ni tamamlamamıştır. İç pazarlarının mübadele ve istihlâk kabiliyetini kar- şılamaktan uzakter. Ekonomik inkişaf ve imar faaliyeti dolayısile dışardan (Sonu 6. 1ncı sayfada) . SirS.Hor ; İstifa etti Yazısı 6. ıncı sayfada ARARARDARRARARE 'akkaze üzerinde- ki harb çok çetin ; oldu Musolini diyor ki: Harba sonuna kadar devam edeceğiz. İngilterenin Mısır- daki hazırlıkları Yazısı 2, inci m_ı;(ııı!ıı Yurdun bir çok yer- . Ai lerine kar yağıyor Meteoroloji enstitüsünden verilen malümata göre dün Bolu, Exskişehir, Küthaya, Etimesut, Ankara, Uşak, İs- pParta, Byşehir, Konya, Sıvas, Erzu: rum ve Karsta kar yağmıştır. En çok kar yağışı 19 santim olmak üzere Karstadır. 3 gündenberi devam eden yağmur yağışı Trakya mıntakasında kesilmiştir. Bugün Islahiye, Malatya, İzmir ve Narzilliye yağmur yağmıştır. ÜRARDARAL RARRALDAARARARARAARARAARARADA SUlus,,un dil ya'ıııları -GÜNEŞ-DİL Teorisi üzerine İlk Tenkit Güneş - Dil Kanununua Göre İlk Türk Ekleri . Güneş Dil Kanununun Fonestemleri Lisaniyat sahasında bugün çok tuhaf bir manzara vardır: bir ta- raftan klâsik dilciler dilin menşe- ini bulmak hususunda aczi sabit olan metodlarını yalnız tarihi de- yirlere tatbik edip durmakla meş- gul olurken, bir taraftan da dil fi- lozofi ve psikolojisiyle uğraşanlar cesur adımlarla menşee — doğru çıkmak için bir takım hamleler göstermektedirler, Bu ikinci züm- renin metodu, klâsik metoddan çok başkadır: bunlar, hesabların- da klâsiklerin etimoloji ve fonetik kanunlarına ehemmiyet vermek ,şöyle dursun, bazan büsbütün ak- sine bir yol takip etmekte bile te reddüt etmemekte ve mesailerin- de her şeyden evvel psikoloji, sosyoloji, fiziyoloji v. s. — gibi ilimlere dayanmaktadırlar. Mese- lâ (Fonestem - Phonesthömes) nazariyesi itibariyle bu iki zümre birbirinden tamamiyle ayrılır. MOSKOVA OPERASI Bize dün Karmeni Dünkü sayımızda da haber ver « diğmiz gibi, dün akşâm Moskova - nın Komintern radyosu, — Türkiye için Karmen operasını — vermiştir. 'Tam saat 18.30 da başlıyan opera - da Karmen rolünü, Ankarada gör - mek ve takdir etmek fırsatını bul - muş olduğumuz Bayan Maksakova yapıyordu. Perde aralarında operaya ve temsil edenlere dair — dilimizle izahlar verilmiş ve bu suretle türk dinleyicilerinin eseri anlayışla ta » kib etmelerine imkân hazırlanmış « dinletti Moskova operasının şöhretli or- kestrası ve gene milletlerarası sanat âleminde ünlü yüksek artistleri ta - rafından verilmiş olda bu temsilin çok mükemmel yapılmış olduğunu (Sonu 2. inci sayfada) Moskovada dün Karmen operasının oynandığı büyük tiyatro, - Bayan A Maksakova Karmen völünde. Yazan: İsmail Hâmi Danişmenid Fonestem, sesle mananın dai- mi surette birleşmesinden hasıl — olmuş bir şekil ve daha doğrusmu “manalı ses” demektir. Şimdi biraz da “Güneş - Dil” kanununun insanlarda dil teşek- külü hakkında koyduğu esaslarla fonestem nazariyesinin istinat et tiği prensipleri karşılaştırmak su- retiyle, yeni dil kanununun Türk eklerine ait (Fonestem) * sistemini izaha teşebbüs edeceğiz. “Etimoloji, Morfoloji ve Fone- tik Bakımından Türk Dili” hak- kındaki notların 11 - 12 nci sahife lerinde “ilk insanların, arı a türlü jestler yaparak anlı p devrinden, gayet basit ve mahdut bir kaç manalı söze jestlerini ka- tarak anlaşma devrine” geçinciye kadar binlerce sene çalışmış ol- duklarından — bahsedilmekte ve “dillerin bugünkü tekâmülünde bi- le insanların tam Fikir ve maksat- larını anlatabilmek için sözlerine jestler katmakta” oldukları tesbit edilmektedir. Bu izaha göre, dilin ilk şekli sessiz bir ifade şeklidir. İlk fikirler hep, jestlerle anlatıl- mış olduğuna göre, ilk ifade tar. zı “ses” esasına değil, “hareket” etmiştir. (Foönes- i de son zamanlar- da işte bu “hareket” esasiyle izah edilmiştir. İngiliz âlimlerinden (Richard A, S. Paget) bu mesele. yi şöyle anlatır: Ses, herkeste nisbetle iptidadi değil, tâli bir hâdisedir daha doğ- rusa “hareket” sebeb, “ses” neti- cedir. “Hareket”in “ses” haline inkılâbı, ciğerlerden gelen hava. nın ses cihazındaki boşluklara da- gılması ve yahut © boşluklardan geçmesiyle olur. Bu hâdiseyi vücu- de getiren “hareket”, konuşan bir insanın dudakları üzerinde gözle görülen harekettir. Bunun başlan- gıcı ağzın içindedir: boğaz, dil ve dudak gibi âzü ancak hareket. Teriyle manayı ilade etmiş olurlar. Onun için (mana) bu hareketin kendisindedir, bunun Ffiziyolajik bir neticesi olan “ses"'te değil- dir. (1). Bu vaziyele göre ilk insan fikir- lerini nasıl vücut hareketleri, ya- ni jestleriyle ifade etmişse, tıpkı onun gibi ağız hareketleriyle de ifade etmiye çalısmış ve bu ağız hareketleri akustik neticeler ver. diğinden, ilk devirlerde yalnız gö. ze hitap eden “hareket”, « andan itibaren ayrı zamanda kulağa da başlamış ve işte bu dilden, yani - Saylayı çeviriniz - hitap etmiy suretle sesli dil se U) Psyehotogie d 1933, Paris bas £ du langage” faslı, s.