10 Kasım 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON ALTINCI YIL. No: 5134 Adımız, andımızdır Heryerde 5 kuruş Hükümetin kömür havzamız için mühim kerarları Kömür fiyatı şimdiden ton başına 130 kuruş indirilmiştir Havza her suretle rasyonelleştirilerek, bir elden idare oluna- caktır. O zaman fiat, 240 kuruş inecektir T ü T.T.C, nin büyül k muvaffakiyeti Alacahüyük kazısı İki buçuk aydır, türk tarih ku- rumunun Aalacahüyük'te yaptığı hafriyata, mevsim yüzünden son verilmiştir. Dr. Hamit Koşay ve arkeolog Remzi Oğuz Arık'ın ida- resinde mimar Mazhar, desina- tör Abdullah, anıtları koruma he Z Te Dokuz metre derinlikte yeniden dıvarlar çıkıyor. Fakat suda çıktı- ğı için çalışma güçleşiyor. yetinde çalışan fotografçı Şüler, muhasib İbrahim Bilgin'den mey- dana gelen hafriyat heyeti — iki gümdür Ankaca'ya Yöcesüş bulün> maktadır. Heyete ilk zamanlarda, topografya işlerinin bitmesi için müzeler dairesi teknik işyarların- dan Abdullah Sezai de katılmış - tır. Çorum ilbaylığına bağlı Alaca ilçesinin bir köyü olup Yozgad'ın şimalinde bulunan Hüyük; belki elli yıldır arkeoloji âlemince yok- lanmakta, incelenmiş bulunmakta idi. Daha çok yer üstünde gö eserlerle bir kapının plânına çev- Kİ rilen bu incelemeler, burasının Boğazköy imparatorluğu kadarı- na bağlı bir mukaddes köşe olma- sı kanaatine varmıştı. Yani Hü- yükdeki medeniyetin nihayet M. ©. bin ve binbeşyüz yılları arasın- da bir ömrü olduğuna harar veril- mişti. Boğazköy'de son yıllarda ya- pılan hafriyat, bu merkeze bağlı bir - nlü mabedin, ve bir çeşid im- parator - villâsının bulunduğunu kaydetmekteydi. Bu mabetle vil- lânım yerini bellemenin Eti din tarihi, sivil mimarisi ve diğer kül- tür meselelerini çözmekte ne ka - dar önemli yardımlarda buluna cağını gö: kurumu, Hüyükde bugüne kadar elde edilen sonuçlara dayanarak , burayı yeniden elden geçirmeye karar vermisti. Türk Tarih Kurumunun seçtiği hafriyat heyeti her şeyden önce Hüyüğün yaşını, Hüyükte kaç tür'ü medeniyet çağı geçtiğini tesbit etmek istemiş; Hüyüğün en alçak yerinde açtığı deneme hafriyat alanında sistemli bir sondaj yap- mıştır. En titiz bir metodla yapı- lan bu sondaj sekiz ve on metreye - yani Hüyüğün en yüksek yerin - den 18 - 20 metre aşağıya - kadar inmiştir. Üç metreye kadar Os- manlı, Bizans, Roma devrinin izerlerine rastlanırken üç metre- den sonra birden Fti çağı belgele. ri ve yapıları ele geçmiş; dört met- reden sonra eski Eti çağının vesi- kaları; altı metreden sonra Proto- Hatti ve Kalkolitik çağının izerle- ri bulunmuştur. Onuncu metreden aşağıda dahi kültür tabakaları de- vam etmekle beraber, topraktan sızarak gelen suların çokluğu, ça- lışma imkânını kaldırmıştır. Böylece Hüyükteki medeniyet ve hayatın - Trova, Alişar, Ahlat (Sonu 6. cı sayıfada ) & Tarih Kurumunun Kültür Bakanı B. Satfet Arıkan'ın başkanlı- gında, Türk Tarih Krumu İkinci Başkamı Bayan Afetle birlikte Alacahüyüğü ziyareti, ünde tutan Türk Tarih | Resmi Tebliğ Taş kömür fiatları 15 sonteş- rinden itibaren ton başına 130 ku. ruş tenzil ediliyor. Hükümet k7 "konomi Bakanı B. Celâl Baya mür havzasının bir elden idaresi ne'karar verdi. FEkonomi Bakanı B. Celal Ba yar'ın alâkadar valiliklere bugün- kü tarihle yolladığı tamimi önezai dolayısiyle aynen alıyoruz: * 1 — Maden kömürü maliyeti üzerine yapılan incelemeler Hu - günkü fiatlarda ton başıma 130 kuruş tenzilâta imkân verdiği ka naatine dayanmıştır. Kömür maliyetini alâkadar e- den bir kısım tedbirler için bir ka nun lâyihası hazırlanarak Kamu- taya sunulacak ve onaylandığı takdirde o nisbette yeniden tenzi lât yapılacaktır. 2 — 15 sonteşrin 935 tarihin. den itibaren Ereğli kömür havzası (Sonu 4. cü sayıfada) | ket “Ülus, un dil yazıları Defa - “Defa; ümiüt, imdat, medet,, sözlerinin eti- Umit moloji, morfoloji ve fonetik bakımından analizi ızemızda analir edilen “deli” ve “dâfi” sözlerile benzerliği olan “dela” kelimesi ile, “müdafaa” ve “müda: i” sözlerinin kökü ile alâkalı olan “ümid, imdat, medet” söz- lerinin analizini de bugün koyuyoruz.| DEFA Etimolojik şekli: (©) (2) (ed 4 ef 4 (1) ed: Köktür. Burada “hare- yapmak,, mefhumlarını (3) ağ) ve gösterir. (2) ef: Hareket ve yapma mef- humlartnı kendinde tecelli ettiren objedir. Ed — ef — edef — edev: pılmış olma (3) ağ: (. - 8), kelimenin ma- nasını tamamlayan, tayin eden ek- tir. O halde: Ed - ef fa: olmuş ya- edelağ — de- yapılmış olma ağ - olma, demektir *Bir defa, iki defa..” demek; herhangi bir obje veya pansenin bir olmuş oluşu, iki olmuş oluşu... demektir. ÜMİT Kelime, (umut) şeklinin incel- Etimolojik şekli: YAK ACAZ (um — ut) (1) um: Köktür; burada “arzu, talep, emel, intizar, bekleme, gö- zetme” anlamlarınadır. (2) ut: Sahip, haiz manasına köktür. Um | ut — umut: talebin, emelin, iatizarın, Arzunun, bekle- Va kalleyi_ alğıktan sonra İtalyan kuvvetleri ilerliyorlar - Habeşler bir müdafaa hattı kurdular Londra, 9 (A.A.) — Somali cephesinde bulunan Röyter ayta- rından: Gorahai'daki bütün müs tahkem noktalar, bir italyan zırh- h otomobil müfrezesi tarafından, hiç bir mukavemet görmeksizin iş- gal edilmiştir. Geçenlerde, Gorahai bölgesi - nin italyan uçakları tarafından şid- detle bombardıman edilmesi üze- rine, 3000 kadar tahmin edilen habeş kuvvetleri birçok ufak top- larla mitralyözler terkederek kaç- mışlardır. İtalyanlar, bunları şimali şarki istikametinde takib etmektedirler. Roma, 9 (A.A.) — Makalle - nin işgali büyük bir sevinçle kar- şılanmıştır. Dün gece, Napoli'de büyük bir halk gösterisi yapılmış- tır. Doğu Afrika'ya giden askerler, omuzlarda taşınmıştır. Makalle, 9 (A.A.) — Stefani ajansı bildiriyor: Makalle'nin iş- gali italyan ileri hareketinin son hedefi değildir. Filhakika, Gene- ral Vakalusso'nun kumandasında- ki ikinci yerli tümeni şehirden ay- rılarak Ambaal ve Aşagi gölü ön- lerindeki mevzilere doğru mevcut kervan yolunu takibederek - ileri hareketine devam etmekte ve düş- manın nihayet harbı kabule mec. bur olacağı ümit edilmektedir. Aksum cephesi sağ açık cena. hında bulunan General Maravinia kolordusiyle batı cephesindeki General Kutur'un faaliyetleri de Gondar istikametindeki genel iş gal çerçevesi içinde alınacak so nuçlar için ehemmiyeti haiz bulun- maktadır. Londra, 9 (A.A.) — Habeşis- tandaki italyan hareketi, kendile- (Somu 2. ci sayılada) menin, gözetmenin kendisidir. (Um) kökünün, işaret ettiğimiz anlamiyle şu sözlere de - tesadüf ediyoruz: L Umaç — emel . Umu — arzu, intizar HL Umdi — arzu IV. Umdu — talep, tamâ V. Ummak — beklemek, gö- zetmek İMDAT Etimolojik şel (D (2) (im - ed (1) im: Köktür, burada “çare, deva, ilâç, derman” anlamlarına- dır. (2) ed: Gene sahip ve haiz an- Tamına obje veya süje gösterir. Üa Ş — imadi Çöreği, ÜDü dermanı haiz, yani bu mefhumla- rın kendisidir. (3) at: (. 41), ektir; kelime- nin manatının yapılmış olduğu- nu yani kelime mefhumunun müs- pet olarak ifadesini temin eder. İm -4 ed | at — imedat — im- dat: Çare, deva, derman, yardım anlamınadır. (3) at) MEDET Kökün vokali düşürülerek ve son vokal yumuşatılarak hasıl o- lan: M & ed — et — medet, şekli de ayur manada kullanılır. Not: Arapçada imdat, (medet etme) anlamına olarak — kullanıl- dığı gibi, “divide mürekkep koy- mak” manasıma da kullanılır. I — Süheyl ve Nevbehar U1 — Lügati Nimetullah U, IV — Divanü Lügat-it- Türk; Radlof. 1 “Uygur lehçesi,, V — Kamusu Türki YARAAARANAZ Dil yazılarımız üzerine bir broşür Dil yazılarımızda tutulan analiz yolanun hangi ana dü- süncelerden doğduğunu okur- larımızdan birçokları ağızdan ve yazı ile bize soruyorlar. *“Ulus”, dil yazılarında ke- limelerin etimoloji, morfoloji ve fonetik bakımından anali- ziyle uğraşıyor. Bunun dayan- dığı etasları toplu bir halde okurlarımıza bildirmek üzere kısa, fakat bütün ana düşün - celeri içinde toplıyan bir bro- şür hazırlamaktadır. Birkaç güne kadar bu bro- şürü okurlarımıza sunaca*:z, RANAARAARANAAARARARAARARANARİ