4 Ekim 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 4

SAYIFA 4 Komşularımızda neler oluyor? BULGARİSTAN'DA: $ Bulgar hükümeti Köstendil de erikleri kurutmaya mahsus bir tesisat vücude getirmek için 150. bin levalık bir kredi ayırmıştır. Soafya'da da, cevizleri ağartacak hususi bir tesisat için 450.000 leva harcanacaktır. $ Almanya'da, Berlin ve Bres lav şehirlerinde “hafız Ali,, cinsin den bulgar yaş üzümlerinin fiatı 100 kilosu 46 marka kadar yük - selmiştir. Bu Fiat yükselişi bütün nya ve Avusturya'da müşa $ Slovo gazetesi bulgar - yunan münasebetlerinden bahsederek iki komşu devlet arasında bir anlaş - ma yapılması imkânlarını gözden geçirmektedir. Bu gazete diyor ki: “İki memleketi idare edenler, bu memleketlerin ulusları için çok za- rarlı olan maziye bir son vermm cesaretini kendilerinde bulamı yorlar. Bulgar ve — yunanlıların ekonomik elbirliği politika me selelerini ikinci plâna atabilir. Halk kütleleri arasında iyi müna- sebetler sıklaştıktan — sonra iki memleektin arasımı bozmaya kim cüret edebilecektir? Bulgarlarla yunanlılar arasında barış ve an - laşma zihniyeti hüküm sürmesi için Petriç'den Demir - hisar ve Selaniğe, Pire'den Varna ve Bur gaza kadar yunan ve bulgar köy - lülerinin ürtinleri için depolar ya- pılmalrdır. Bu depolar malla dol du man, süel depolar kendi Ba n boranacaktır. ARNAVUDLUK'TA $ “Resmi gazete,, min neşretti- ği bir kararnameye göre, İtalya' - nen, 24 haziran 1934 tarihli anlaş ma ger-i'nce, İtalya'nın Arnavud- lağa verdiği yıllık 10 milyon altın franklık ödünç gene eskisi gibi muntazam olarak verilecektir. Bu italyan ödüncü Arnavud - ltönn büdcesini denkleştirmeye yarıyacaktır. İtalya, Arnavudluk his - dıktan sonra, yıllık krediyi kesmişti. Aynı zamanda Arnavud lukla İtalya arasında bir anlaşması yapmak için yapılan görüşmeler de bu yüzden yarıda bırakılmıştı. Şimdi. Arnavudluğa yardımın yeniden baslamış olm> sı, İtalya'nın Adriya'ik'te kend durumunu kuvvetlerd'rmek ve A tina'da çok kuvvetli olup, Tiran' da da hissedilmeye ! n in giliz nüfuzuna karşı koymak yol larını aradığına delil sayılmrakta dır. Arnavudluk, Otrant boğazının kontrolüne imkân verdiği i ü yük stratejik öneme sahibtir. nomik bakımdan da, Devoli pet rol ocaklarmın işleti!meye*başlan masındanberi krymet kazanmıslır ticare! n av $ Romen gazeteleri, bütün ida re kusurlarını ve bozüukluklarını düzeltmeye yarıyacak bir kanu nun hazırlanmış olduğunu bildiri yorlar. Yakında parlamentoya ve rilecek ol çok. köy v idare sıyasal ça bu kanunla, en küçük kasabaların sistemlerini her tür lışmalardan uzaklaştırmak gaye sini güdmektedir. Proje, şarbay - lardan seçim İistelerini tertib et - mek hakkını geri almaktadır. Bu listeler barış hükümenleri - tara - Badkü bi ldincak Ve yazalırak bütün itirazlar tetkik ve seçim bekliei bonudl Güüni Vanlara di şecektir. Hükümet ve idare mekanizm: 81 için özel bir tüze sistemi kurul maktadır. Yeniden kurulacak o - lan yüksek yetkili bir tüze otori* si hükümet dayrelerinin yaptığı bütün işleri ve akıdleri kontrol edecektir. Beyazlar için büyük bir pa DA —N | l_Yabaîıcı _gîzçtğlerde okuqğklğrı_ıpı_z. ’ ar itatya, doğu Afrikasındaki Habeşistanı ele geçirmek arzasundadır. Almanya Afrikadaki sö- mürgelerinin kend. ne geri verilmesi: istiyor. Fransa ve İngiltere gibi devletler, Afrikadaki sömürgelerini ellerinden kaçırmamak niyetindedirler. Neden? Çünkü, çoğumuzun pek ax tanıdığı kocaman Afrika kıtası, zenginliklerle dolu bir yer olduktan başka, orada oturan 180 milyon insan, sanayici memleketler için büyük bir alıcı yığınıdır. gibi, şimdiye kadar birçok çarpışmalara ve entrikalara sebeb ©- Aşağıdaki yazıda söylendiği lan Afrika, bundan sonra da Afrika bir harb ve kıtal toprağıdır, la, de etmesini bilen cet fakat aynı zam ndisinden ve pişm lar için de, birçök şeyler vadeden bir topraktır. Kurşuni renkte kuru ve uc. bir 4 kadar bile su bulunmaz saz, bucaksız topraklar, ki orada kuşun içe ve, bununla beraber . hem de ü gisi üzerinde! - karlarla örtülü d geniş nehirler ve muhteşcin çağlayan. lar bi Atrika, 6 Avrupa il devletin paylaştığı ko- dar. Orası, toprak el lunur ulusu ile iki müsta caman b çirmek için boyuna harbların yapıld ve entrikaların çevrildi en ko ve bugün de k sebebi ola bilecek bir memlekettir Otomobiller, elbiseler, elmaslar, olduğu ehemmiye âtmemiş olduğunuz h: geniz için, nasıl anlatıı ağın köşesinde durduğumuzu f din, İşte bir otomobil. Bunun | içuk Afri merler kauçuktandır; k Ya radyotörün, tok maklarının krome teferruatının — iyma Tin ilan krom? O da Afrikadan gelir, çünkü h kıta,, bu değerli madenin yarısından fazlasını vermekte. dir. Lastikler yapılı: lanılır ve bunlar da hiç şü n pamuk da kul hesiz kene. Uganda, ozambrik, pamuk bakrmın rdır. Mısır, Sudan, baller. loketlerdir. çok parlak olan mem- buralarda yetiştirilen pamuk, Amerikanın dışarı ya sattığı pamuklar üzerinde tesir yap. maktadır. Daha şimdiden Amerikada çok bakır çıkar ve mey va, et, yün, deri, şeker, vanadyum, am urşun ve çinko gibi şeyler bu- Fakat, Avrupada hal böyle de. yant, sunur. ğildir ve bunların birçoğunun dışardan getirtilmesi Afrikadaki İşte Musolini gerekir. Bunla sörnürgelerinden büyük dev letlerin rilir bunun için ma göz dikmiştir. ve günün irinde orayı alırsa, bu memleketten elde etmek istediği şeyler bunlardır. Bir şeyler içmek için Avrupada bi y salonuna girersek, bize, gene bir Airika ürünü olan kakaudan yapılmış a getirirler. İçtiğimiz çay, ya. he bile, Kenya, Tanganyika ve Natal'la Aftikası, bize şeker gönderebilir. Gü. Afrik ve ya Niyasa'dan gelebilir doğu ney na şarab ısmarlıyabilir ve güne kuzay Afrikasında yetişen rı zevkle yiyebilir , güney Afrikas anabilir Sandalya. adı Alrika, mdan £ ilmiş si arak, e çünkü eceğinizin tersine 0! tiştirir her Ecopor'dan bah cins kürkler, elmaslar n da hep Afrikadan — gelir kla beraber daha “haya. tilen da altın bir iki Platin 1934 de vermiş , olan ve Avrupanın — çok iş ölgelerine Tüzumlu bulunan fosfa Afrikada bulunur. Sonta, orada vardır, ama, şurada burada, maden değil, çok altın vardır Güney — Afrikası etiminin yüzde 38 ini dir. kanın öteki sömürgelerinde ur Balta girmemiş ormanlardan pa laslara... Bir düşününüz! 180 milyon zenci ile meskün ucsuz bucaksız bir kıta ki, içinde herhangi başka bir kıtadakinden fazla madenler ve su küvveti — vardır. ginlikte ma. düşünebilere. nları. O- nun için, Avrupa devlet adamlarının Afrika “pastası, üzerine el koym: rında ve buranın bölüşüldüğü — 5 memleketi pek karışık olan Musolin sert bir harbın nin de bundan bir p: ha zırlanmasında şaşılacak hiç bir şey y tur. Bütün piyasaları kendi mallariy- ke doldurmuş olan ) Afrika oradaki mağazalar ponyanın da göz ş olmasında ve stokakları kendi kaplamış bul da acak bir Afrika artık Orada yabani kleri “siyah kuta, - değildir. sıtma ve tse vardır K ve tiyatrola modern otel. ptan Kah da bi mecmualar çıkar ve am ler, demiryolu, ireye hava yollar ar, gaze. et ora- ştırma merkez. ırbaçla eriyet, anos tahtası tica. almamıştı n yerine, yerli: ilarda okuma ve yazma öğren. diklerini ve beyarların tarım derslerin. der erlil de, memlcketi zaptedenlere ye tutunmak ve yoksul bir hayat sür vermiyecek kadar muvaffak Afrika den bir memlekettir. imkânı görüyoruz bugün 180 milyon alıcı Mesela kuzay Rodezyasındaki demir yolu üzerinde ufacık — bir durak olan Pemba'ya bakınız. On üç yıl önce bura. sı ancak bir mağaza idi. Demiryolunun yanıbaşına yapılmış galvanizli — saçtan bir dam, garı temsil ediyordu. Demir. yolunda çalışan yerliler, çamur ve ot tan yapılmış kulübelerde oturuyorlar. d içinde Etrafındaki — kilometrelerce — saha birkaç hayvan sürü. M tarafından işletiliyordu. Bu adam, yer. hububet, balmumu, hayvan derileri ve canlı hay- ü yetiştiriyorlardı. aza, sahibi olan yunanlı bir tüccar Werden kümes hayvanları, vanlar alryor, bunlara karşı da yerlik. re kumaş, tuz, para ve başka türlü mal. ordu çektiği bir araba dükkânım önünde du- ruyor ve uzaklardaki çiftliklerden ge. len bir beyaz alıyordu. O zamanlar Pemba'da büyük şeyler"o. tüp bitmiyordu. Bununla beraber, bir kaç yıl sonra mağazanın sahibi burayı satarak, kendisini hayatmın sonuna ka. dar rahat rahat geçindirecek bir para sahibi olduğu halde Yunanistana dön. dü. Bu nasıl mümkün olabiliyordu? di Adam bu parayı, yerliler. “durgun,, ticaretle, azar azar lar ver Zaman zaman bir öküzün öteberi « yeceksiniz. le yaptı kazanmıştı. n alarak u. ı mağ rum xa r müessese kurdular. Bundan bir iblerinden tin, tipik o. yahsediyor. önce oranın bugün yerli bat dürü ç yıl v ' yaptığı zamanlar Halbuki geçen » her biri iki valdan fazla hubu Bundan 15 yıl önce bir yerlinin bir dam bir yıl içinde sapan satın alması 5rülen £ di Bugün, yıl iyi giderse, bu yunanl nız Pemba civarındaki yerlilere 750 ye kadan va satmakta dır. Yerlileri: şafı - ki sapâan satışı delilidir. yalnız üretimi ve ar bunun biz artırmakla kalmamış, on! steği hayvanlar da, beyazların malları için olat de artırmıştır. Bagün Af de. e2 yakın demiryolu istasyonundan yüz bi aklardaki köyler. senci kkâ ikanın için ömetre jerseyle pamuktan yar dmış mavi re. &2 bir külcı satın a'. t gel yoktur. Bunlar, yüz tane pamuklu başma ve gerdanlıklar, boncuklar, en parçes.ndan ' . İni — seçeti'irler pek çorab lar, lastik ayakkabılar, şemsiyeler, ör. bulsbi. esvabinr ve Waser elhiseler başlıca sebebi olacaktır. lirler. Oralarda saatler, kurşun kalem- bisikletler, lamba, kâğıd, fötr şapkalar, deri kunduralar, sabun, mutlaklarda kullanılan her tü eşya ve abinlikler Fiatları 10 ile 200 frank ara. ler petrol, mum, lü kablar, emaye de vardır sında olna yığınlarla battaniye, sigara, tütün, jambon, un, şeker, çay bonbonlar da bulabilirsiniz. Hattâ bonbonlar, 100 ile 200 librelik çuvallarla satılmakta dır. Rakibler Afrikanın yerli bulkr, dünyanın et büyük ticaret mahreçlerinden biridir.Bu halk yavaş yavaş sapanı ve marangoz aletlerini kullanmağı, —daha iyi evler yapmağı ve dâha iyi giyinmeği öğre. niyo:; ün, çok az beyaz insanın geç. tiği vctuz y e, — zencile rin k gidip geliyor. llandığı posta yü myonlar Bu yerliler, usta ve görg şoförlerdir. Günün birinde, hüküme. anyı kullan, yil sahibi olmak lokomotifkri, m şoförler de istiyeceklerdir. Ze traktörleri motörlü sapanları da kullanıyorlar. Ma- ve denlerdeki bütün makinal. buh 1 kullanma. ve di Gi kküânlarında da gemileri y ini biliyorlar. Garajlarda ve &i yorlar ; ra taşı çalıı onları, tütünleri geniş hangarlı mak için kullananlar da var Zencilerden çoğu, hükümetin büro. iarında daktilodur. ufak tefok postacı, grafçı memurlukları bile yapmaktadır lar. Bu yerlilerin bilgileri arttıkça ve kendileri beyazlar gibi konfor — içinde Bunlardan bazıları telefoncu, ve tel. yaşamağa alıştıkça, bu konforu kendi. leri elde etmeğe çalışıyorlar. 180.000.009 kişinin durmadan artan isteklerinden meydana gelen bir piyasa, pek de ih - mal edilemez. Şurası da doğrudur ki yerlilere ya ptlan satışların çoğu bugün de — takas esası Üzi H, aldı şeyleri vermektedir. Fakat ine yapılmaktadır. Yani yer. mala karşı kendi yetiştirdiği perakende satış yapan satıcı, toptancı tüccara pe. şin para vermekte, o da sanayiciye pa rasını peşin olarak ödemektedir. Japonya çok akıllı davranarak Afri. ka piyasasının değerini anlamıştır. Bu. gün, Afrikanm benim bildiğim her ta rafında japon mallatı görülmektedir. Birçok pamuklu eşya ve bemen hemen bütün ipekli kumaşlarla lastik ayakka. bılar, hurdavat eşyası, ve emay kabla. rın büyük bir kısmı Japonyadan gel mektedir. Başka uluslar, yerlilerle ş h bir şeki Belçika battaniye, verişte Japonya ile başı de yarışmaktadırlar slovakya emayye mallarla cam , İngiltere ise ukarı her kategoridep mal gön- Amerikanın Afrika ile or? Biraz da ticaret | idat ihtiyaç yon k ra kapalı kalmış olan bu Ya çarşafları, pek büy Şi v. Fakat a. t bug açılmıştır ş halk b leri aları, kundur. attaniy siyeleri, şapkaları ve beyaz tüccarların getirttikleri binlerce türlü faydalı v güzel b alrı görmeğe ve satın almağa savvur ede biliyor musunu fakat yarın, bizim kullandığım malik olmak i milyon adan asayı ele geçir için harb etmek değmez mi? Biribirle. rini Ka n Avrupa n Af şaşmı ürgel ım, içlerinden h: büyümesini istememesine Tudey « Nevyork 4 İLKTEŞRİN 1878 CUMA ı Biliyormusunuz MÜY N Afrike'daki beyazlar: $ 256 milyon kilometre murab- bar tutan Afrika sömürgeleri üze- rinde ancak - 3.500.000 avrupalı vardır, Bu toprakların en büyük kısmı, elli yıldanberi avrupalıla - rın idaresi altındadır, bazı bölge- ler ise, daha uzun zamandanberi avrupalıların elinde bulunuyor. De- mek ki Afrika sömürgeleri, bugü- ne gelinceye kadar, Avrupanım nüfus fazlasını çekmiş de Sömürgecilik tarihinin başlansı - cından beri, buralara yerleşmiş olan avrupalmın miktarı, İtalya nüfusunun on yıldan beri artan kısmından daha azdır. Fakat hepsi bu kadar değildir. Bu 3.500.000 avrupalmın ortala - ma olarak 2 milyonu güney Afri- ka birliğinde 1.200.000 i de, Habeşistan'ın en iyi kısımlarından daha müsait olan Akdeniz kıyı - larında, Tunus'da, Fas'ta bulunurlar. Geri 300.000 kişiye gelince, bunlarda 22 milyon kilometre murabbalık bir alan içinde şu suretle da mışlardır: İngiliz batı Afrikası » — doğu » Kuzay ve güney Rodezya ve Cezayir'de, kalan 8,000 32,000 64,000 Fransız batı Afrikası ve hattıüstüva Madagaskar adası Belçika Kongosu Mozambik (Portekiz) Angola Ki a 65,000 Libya 50,000 Eritre ve italyan somali: Genel yekün Kömürün yer altında gaz haline getirilmesi: $ Maden kömürünün yer al . tında gaz haline getirilmesi tec - rübeleri Sovyetler birliğinde beş yıldanberi devam etmektedir. Son altı ay içinde bu tecrübeler müs - bet sonuçlar vermiş ve yüz bin - lerce ton kömürün ver altında ve maden damarlarında havagazına çevrilmesi imkânlar — elde edil- miştir. 1913 de ingiliz niühendislerin- den Ramsey yer altmda kömürü havagazına çevirme hususunda ba tecrübeleri yap - mıştı. Ramsey tarafından düşünü- len bu zı laboratuvar kir şimdi Sovyet uzman- ları tarafından inkişaf ettirilmiş - tir. Bu yeni usul, işçileri yor altın- daki çetin çalışmadan kurtaraca gibi, bagüne kadar nisbeten işle- tilemiyen damarların da işlenme- sine imkân verecektir. Meselâ Ok- ranyadaki Dambas kömür havza- sının bazı bölgelerinde kömür ih- tiyatının ancak 9ç 60 « çıkarılabil: mekte idi. Yer altında gazlaştır ma usulü ile ise bu ihtiyatın ©Ç 80 90 mdan istifade edilecektir. Yer altında edinilen gazlar kuyulardan şehirlere boru vasıta- siyle verilecek olduğundan tasıt âşi kolaylaşacak ve şehirler — de külve dumandan kurtulacaktır. Böyle bir kuyu evvela Dambas'da Garlofka'da açılmıştır. Bu kuyu pünde şimdiden 33000 metre mi- kâbı vermekte ve bumun 11000 metresinden idrojen ve sun'? ben- n hususunda - faydalanılmakta - dır. Aoskova - havzasr da bu n tatbikatma gi