1 Ekim 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

p Ş Ş ' ı SRİN 1935 SALI Yarı - sıyasal Nüfus sayımı Kaç kişiyiz? Uluslar biribirlerile karşılaşır- ken, kültür seviyelerinin, teknik seviyelerinin, tuttukları toprakla- tıntatım yahud maden serveti bakımından oynadığı rol büyük- tür, $Ö« mürgecilik tarihi bu ydığımız noktalardan başka bir de nüfüs meselesini karsı karşıya koymuş- tur. Yeni nüfus sayımım akkın- da çıkan yazılarda, nüfus — işinin anlatılmamış tarafı pok - az kal- mıştır. Ki bu, n işini modern bir görüş d alan - istatistik genel direktörlüğünün temiz ve sistemli çalışması sayesinde ol- muüştur. Nülus işi, kültürlü ulusların bepsinin kalasında ve yüreğinde önemli bir yer tutmaktadır. Fakat hiç bir memlekette, nütus mese- lesi, Türkiyede olduğu kadar ö- nemli değildir. z İmparatorluğun uzak ve çetin topraklarına, imparatorluğun _kuş beyinli idaresi Anadolunun göbe- ğinden âdota pipeline'lar uzatınış ve ingilizlerin Iraktan Haylaya petrol akrtmaları gibi Anadolu- dan Yemen'lere, Havran'lara “ba- diye,, lere tertemiz türk kaânı a- kıtmıştı. Biz türkün arılu.ışı_m'ç yurdunu türkün son bir avuç yigi- di ile kurtardıktan sonra bir de gördük ki - ve bu, ilk sayım idi - imparatorluğu üç kıtaya — otürt- muş olan soydan ortada 14 - 15 milyon can kalmıştır. — Bunun hikâyesi gibi anlatıl- ması da uzundur. Biz zaten şunu söylemek için bu acıklı kapıyı çal- dık ki, hiç bir memlekette nüfus meselesi Kamâlist Türkiyede ol- duğu kadar ulusal olamaz. Fransız, alman, italyan nüfus edebiyatlarında nüfusçuluğun ha- yatın her alanına kol atmış akis- lerini, heyecanlarını, iddialarını gırpınışlarını bulutuz. “Azalıyo- tuz..,, derler. “Çaoğaldık..,, derler. “Taşıyoruz..,, derler. Ve işi sade- ce nüfus bakımından değil de bir memleketin rakama dayanan mo- dern idaresi bakımından da alın- ca, nüfus işinin bugün her ileri memlekette hez işin başı ve sonu anlamına geldiğini bir başka yazı- mızda işaret etmiştik, İşte bu kader önemli olan nü- fus davasını, genç düşünen ve genç başaran bir büromuz görü- yoruz ki, ulusal bir ölçüye çıkar- masını, yani orur, gereken önemli- Hikle crkekli dişili genç ibtiyar her türkün kafasına ve gönlüne kak- masını başarmıştır. Ayın yirmisinde, sayılıyoruz. Kaç kişi olduk anlaşılacak. Ve bu iş her gerektikçe tekrar- lanacak. Ve her tekrarlandıkça, türk, düşünüp gerisini ve ilerisini - gö- recektir. Çoğaldığını, güzel yurdunu doldurduğunu, çalışan — kolların arttığını görmek arzusu-ve sevin- ci ayle terbiyesine ve ayle terbi- yesinden ulus terbiyesine girdik- çe, bu eşsiz davanın inadcı kuru- cüsu İnönü'nü ve onunla beraber de istatistik genel direktörlüğü- nün metodlu, duygulu ve modern çalışmalarını benliğime benlik ka- tılmasının verdiği anlatılmaz se- vinele analım. Burhkan BELGE Sıyasal bilgiter okuluna bu yıl 100 talebe almacak Bu yıl İstanbulda bulunan sı- | yasal bilgiler okuluna yeniden yüz yatılı talebe ahtması kararlaştı rılmıştır. Sryasai bilgiler okulu i- çin Cebecide yapılmakta olan bi- no da yakında bitmiş olacaktır. Gelecek yıl şehrimize gelecek o- lan bü yüksek okul için Kl= bakanlığınca ayrıca hazırı yapılıyor. Sıyasal bilgiler okula- sından bu yıl diploma almış olan- lardan birçoğunun atanmaları ya- pulmıştır. İÇ HABERLER . G YU ” ea e T IŞTANBUL TELEFONLARI : Harb Akademisinde İstanbul, 30 — Harb akademi- sinde yarm törenle diplama dağı- tılacaktır. Sılıhat Bakanı geliyor istanbul, 30 — Traxyada kı- sa bir etüd yolculuğu yapan Sıh- hat Bakanı B. Refik Saydam bu- gün İstanbula geldi ve akşam An- karaya hareket etti, Yaralanan öğretmen İstanbut, 30 — Bugünkü gaze- telerde Kabataş lisesinden Bur- han adında bir çocuğun, smuılta kaldığı için Kabataş ve Haydar- paşa liseleri almanca - öğretmeni B. Linte'yi yaraladığı yazılmıstı. Polisin öğrendiğine göre Burhan okuldan üç ay önce kovulmuştur. Sabıkalıdır ve bu hareketinin o- kul derslerile ve numaralarla alâ- kası yoktur. Öğretmen Beyoğlu erkek hasta yurdundadır. Yarası ağır değildir. Bir haftaya kadar iyileşerek çıkacaktır. İş kanunu projesi İstanbul, 30 — Ulusal endüstri birliği iş kanunu projesini gözden geçirmeğe basladı. Ehli hayvanlar sergisi İstanbul, 30 — Yarm açılacak olan ehli hayvanlar sergisine 25 kısrak, 48 tay, 16 boğa, 15 inek ya- zıldı. Sergiyi ilbay açacaktır. Ser- ginin mükâfatı 2000 liradır. İnhisarlar idaresinin gelirleri İstanbul, 30 — İnhisarlar ida- resinin hazırladığı bilânçoya gö- re tütünün brraktığt gayri safi ge- lir 22, içkilerin, 4,5 milyon liradır. Kadıköy - Gazhane tramvayı İstanbul, 30 — Kadıköy - Gaz- bane hattında bugün yapılan tec- rübe iyi netide verdi. Yarın hat işletmeye açılacaktır. Yeni orta okulumuz Çocuk esirgeme kurumu arka- sına düsen eski orta okul binası Kültür bakanlığı tarafından yeni kurulmasına karar verilen orta ©- kula bina olarak verilmiştir. Bu- rada bu yıl yalnız orta kısım bi- rinci sınıflar ders okuyacaktır. Mekteb kız ve erkek talebeler i- çindir. Buraya alınan talebelerin çoğunu, şehrimizdeki orta okul- lara bu yıl başvuran - talebelerin yersiz kalanları teşkil etmekte- dir. İstanbul gazetele vinin başyazıları teki yazısında B. Yümüs NWadi di. ye taraitarlık olmadığı ya düşmanlık güstermek fik. mü'hem değildir. Bu sar dece pakta nizbetle bizim ödevlerimize tezllük eden bir vaziyettir. İtalya ile aramızda dostluk muahederi var, İngil. tere ile de hiç bir düşe yoktur. İagilterenin İtatyaya karşı çok ileri gördüğü ihtilafa gelince, bizi bir taraf. ta buakan, Fransa dahi şimdilik bunu bir ingiliz . İtalyan ihtilafı saymakta- dır, Dikkat ediniz: İtalya - milletler ce. miyeti ihtilafı değil İtalya - İngiltere ihtilafı İtalya bu mahiyetinden tecrit edil - medikçe küçük ve orta devletlerin ora- da biz taraf h veya öbür taraf aley. hine yer almaları tabil manasız olur. Milletler cemiyeti misakma gelince esas ve usul itibariyle ve herkesle bir- Jikte onun hükümlerine riayetkât ol « mağa çalışmakta kusursuz — olmamağa çalışacağımızı — söylemeğe hacet bile yoktur. ZAMAN yor kiş “Bizimle iyi geçinen bir memleke. tin bugün bulunduğu müşkül vaziyet- ten ödeye kalkışmak türkün ereli mertlik hasletine tamamile münafidir. ftalyanlar, durup dururken bize karşı berkangi bir harekete geçmedikçe ken. dileriyle döst olacağı katiyen emin olabilirler. Hele simdi içinde — bulun- dukları gaileli günlerinde kendilerini değil filen izaç atmek, hattâ bizim yü. zlmüzden, manasıi sözlerle ve rivayet. lerle bile rahatsız olmalarına razı deği- Romen uçaklar Başı 1. ci sayıfada) bir uçuş yapmışlardır. Misafirler To - men ve türk bayraklariyle süslenmiş o lan alanda Sü bakanlığı hava yönetkeri Bay Celal, Genel Kurmay hava danış - manr B. Mecid, Türk hava kurumu baş- kan yardımcısı Bay Feridun, Romen el- çisi ve romen elçilik ileri gelenleri ile hava subaylarımız tarafından karşılan. mışlardır. Konuklarmız misalir bulundukları Ankara ve Belvü palasta — öğleye ka- dar dinlendikten sonra birçok ziyaretler yapmışlardır. Bu arada kendilerine S Bakanlığını siyaretleri sırasında Sü Ba- karır General Kâzım Özalp tarafından Atatürk'ün anısı olarak birer altın saat armağat edilmiştir, Misafir uçmanlar dtin en Bon olarak Trük Hava Kurumu- nu gezmişlerdir. Dün saat 20 de hava yönetgeri, ko- nüklara Anadolu kulübünde bir şölen vermiştir. mlik sebebimiz da, Zamön imzalı yözrda da denili. Hava tehlikesini bi - lenlerin verdikleri para Hava tehlikesine karşı türk u- lusunun giristiği savaşın 1 ilkteş- indeki verimini Türk Hava Ku- rumu bütün yurddaşlara teşekkür ve övünçle ilân eder: Hava tehlikesini bilen üye sa- yısı: 29.413 Yüken tutarr 1,298.258 lira Yardımcı üye sayısı 198.058 Yüken tutarı 616.185 lira Genel tutarı 1.014.443 lira İşyarların her ay verdikleri yüzde iki bu hesaba katılmamış- tır. Vakıflar genel direk- törü diyor ki.. Yanında enspektörler kurulu başkanı B. Sadettin olduğu halde dört gün önce Konyaya giden va- kıflar genel direktörü B. Fahri Kiper dün şehrimize dönmüştür. B. Kiper bu gezisi ve türlü vakıf işleri hakkında bir yazatımı- za şunları söylemiştir: — — Azad gününden faydalana- rak vakıf işlerini yakından incele- mek ve işvar arkadaşlara lâzım o- lan direktifleri yerinde vermek ü- zere Konyaya gittim. Konyadan eyi duygularla döndüm, Kamuta- yın açılması dolayısile bugünler- de başka yerlere gitmeği düşün- müyorum, İşlerimizin esası “Kuyudu vak- fiye,, dir. Çok önemli ve değerli olan bu kayıdlar ve defterler şim- diye kadar İstanbulda idi. Bunla- rın hepsini Ankaraya getirmek is- tiyoruz. Onun için dayremizde arşiv olabilecek yerler hazırlat- maktayız. Büdce imkân verdikçe onları bugünkü anladığımız dile göre değiştirmek düşüncesinde- yiz, Bu suretle atalarımızın bırak- tıkları ulusal eserleri türk genç- liği okuyacak ve anlıyacaktır, Bu iş çok büyüktür. Birkaç ayda biti- rilemez; yıllar Tâzımdır. Bunlar- dan, memleket içinde ve dışında, bütün kültür alanı faydalanacak ve o zaman vakıfların değeri daha çok anlaşılacak ve bilinecektir. Bir de çok önce başlanıp yarım bırakıları “umum emirler,, i bir a- raya toplıyarak bastıracağız ve direktörlüklere göndereceğiz. Fırsat bulabilirsek - işyarları- mız için bir kurs açacağız. Burada işyarlara yeni metodlarla çalışma yollarını öğretmek düşüncesinde- a OW A PCa * p T CN SA DĞ CN ÇN ' SAA SAYIFA £ İllerde genel nüfus sayımına hazırlık İstaitstik genel direktörü ve uzman gezilerinin so- nuçlarını anlatıyor Numcrotaj ve sayım hazırlık- larını teitiş için İstanbul, Kon- ya, Seyhan il- lerine giden Başhakanlık is- tatistik genel direktörü Bay Celâl — Aybar dün Ankaraya döndü. Genel direktörün —bu inceleme ge- zisinde uzman Dr. C, Bürsehwei- ler ve kültür bürosu direktörü B. Cemil de bulunmuştur. B. Aybar bu üç ildeki durumu - gazetemize şöyle anlatmıştır: “— İstanbulda sayım danış- manı ile buluştuk ve İstanbulum türlü yerlerinde numerotaj - kon- trolları yaptık. İstanbul sayım bü- rosu ile konuşarak bazı zorlukları gözden geçirdik. İlçelerin sayım hazırlıklarına baktık. Bundan baş- ka İstanbuldaki 10 ilçenin ilçebay- ları ile 40 kamun bayına sayımda dikkat etmeleri lâzım gelen nok- talar hakkında bir konferans ver- dik. Konyada aynı şekilde hazır- “dıkları inceledikten sonra sayım işyarları ile halktan 1000 kişiye sayımın faydaları ve masıl yapı- lacağımı anlattım. Ertesi gün ya- kmm kamun ve köylerin numara ve sayım hazırlıklarını gözden geçir- dik. Ayrıca iki ilçebayla bu işler için konuştuk, Konyanın sayım hazırlıkları takdir edilecek kadar iyidir, Ada- nada da aynı incelemeler yapılmış ve binlerce kişinin toplandığı bir yerde sayım işleri uzun uzadıya anlatılmıştır. Adananın hazırlık- ları da iyidir. Elâziz hattının ona- tılması uzun süreceğinden şimdi- lik merkeze döndük Sayım günü- ne kadar fırsat bulursak diğer il- ler de dolaşacaktır. Genel düyüş- larrmız, sayımın bu defa geçen sa- yımdan daha iyi hazırlandığı mer- kezindedir.., Uzman Dr. C. Brüsekweiler Hükümetimiz taralından ge- çen yıl gene memleketimize çağı- rdan Dr. C. Brüschwciler — sayı- mm sonucu alınıncaya — kadar memleketimizde kalacaktır. İsviç- re federal hükümeti istatistik bü- rosu direktörü bulunan bu değerli uzman sayım işleri hakkındaki gö- rüşlerini bir aytarımıza şu satır- larla anlatmıştır : — Gezdiğimiz yerlerdeki in- celemelerime göre sayım hazırlık- ları dikkatle yapılımıştır. Hele Konya ve Adanada, kenar mahal- lelerde ve küçük köylerde sayım hazırlıkları çok yolundadır. Yalnız İstanbulda bazı mahallelerde he- nüz nümerotaj tamamlanmamış- tı. Geçen yıl benim de bulundu- ğum sayım deneçleri çok iyi so- nuçlar vermişti. Diğer iller de Konya ve Adana gibi çalışırlarsa sayımın bütün memlekette tam bir başarı ile hiteceğinden süphe edilemez.., Dil, tarih fakültesi için Bu yıl derslere şehrimizde baş- lıyacak olan dil tarih fakültesinin 40 yatı talebesi için her türlü ge- reç satım alımnmış ve dündenberi yatakhanclerin birleştirilmesi işi- ne başlanmıştır. Bu yıl faküilteye nehari olarak cevam etmek için iş şenracak talrbelerin hepsi kay- d dilecektir, Yatı okullarımna alınacak talebe Parasız vatı okullarına girmek için yapılan smaclarin sonucu bitmek üzeredir. 29 birinci teşri- ne kadar parasız yatı okullarına a- tarımış ölen talebelerin listeleri neşredilmis olacaktır. x