30 Eylül 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

SAYIFA 2 İN (Başı 1. ci sayıfada) rilen ilgiye değer bir üstünlükte ve bugünkü Türkiyeyi hakkiyle ve bütün ekonomik ve soysal iler- lemeterile tanıtabilecek bir mü- kemnellikte görtmek isterdim. Bu bukıundan pavyonumuzun beni ta-s mamile tatmin ettiğini söylemek riyakârlık etmek olacak. Bu neden böyle olmuştur? Bence iki sebebten: önce, İyi or- ganize edilmiş ve zengin materi- yellere, krediye ve yetkiye sahib bir sergiler büromuz bulunmama- sından, sonra da bu panayıra gir- meğe pek geç karar verilmiş ol- masından. Ekonomi Bakanlığımız sergi- ler için ayrılmış dar büdcesinin hemen tamamını İzmir panayırı içir harcamış olduğundan bu yıl Selânik panayırına girmemeye karar vermiş ve panayır komitesi- ne nezaketle girmiyeceğini bildir- mişti. Fakat sonradan, İzmir pa- nayırımızda güzel ve zengin bir pavyon vücuda getrimiş olan Yu- Hnanistana karşı bu hareketin doğ- rTu olmıyacağı göz önünde tutula- rak iştirak edilmesi uygun görül- müştü. Ancak, pavyonumuzun lâyiki- dle hazırlanması için lâzım gelen zamandan büyük bir kısmınu kay- betmiş bulunuyorduk. Öyle ki, ge- eeli gündüzlü bir çalışmadan son- rTa son ustalar pavyonumuzdan er- tesi günü panayırın açılacağı gece çıkmışlar ve açılış resminde söy- dlenen karşılıklı nutuklar taze bo- ya kokulu bir hava içinde yapıl- mıştır. Bundan başka da pavyonumu- zu meydana getirmek için çalı- şanlar tecim ve endüstri muhitle- rimizde karşılaştıkları isteksizli- ğin tasarlarımı kötürümleştirdiği- ni esefle görmüşlerdir. Başardıkları eserler Türkiye için övünmeye değer bir kazanç o- lan birçok endüstri elenianları- miz, kendilerine doğrudan doğru- ya bir faydası olmayan bir iş için yapacakları masraflardan kaçına- rak, mallarını pavyonumuzda ser- meye razı olmamışlardır. Bunların bu işe katılmamış ol- maları ipekli ve yüniü dokuma endüstrimizin en iyi kaliteli ör- neklerile değil, fakat belki de en aşağı ve ilkel ürünlerile tamtıl- ması sonucunu vermiştir. Bu derde mutlaka bir çare bu- lunmak gerektir. Endüstriyi teş- vik kanunundan (aydalanan ku- rumlarımızın kendilerine verilen bu büyük ve değerli imtiyaz kar- şılığında her yıl sayısı önceden tesbit edilöcek sergilere iştirak zorunda tutulmaları akla gelen bir çare olduğu gibi Ekonomi ba- kanlığınmı — sergiler — bürosunda lanik panayırında pavyonumuz nek olabilirdi. Ruslar İzmirde ser- dikleri bütün grafikleri, totoğral- larr ve kabartmaları bilhassa bu panayır için hazırlamış değiller- di. Kendi propaganda bürolarında bulunan eserleri getirerek yalnız üzerlerine ne olduklarını anlata- cak türkçe birer etiket koymuş- lardı. Her sergi için her şeyi yeni- den yapmaya ve hazırlamaya kalkmak çok zaman ve para ister, Halbuki pavyonların iç dekoras- younu ve propaganda vasıtaları her biri için değişmez bir şekilde ön- ceden hazırlanıp iştirak edeceği- miz sergilere gönderilebilir. Bir Pav yonumuzu hazırlamak ödevini üzerine alanları kendi dar imkân- ları ve zamanları çerçevesi içinde her şeyi yeni baştan yapmak z0- runda bırakmamak yabancı mem- lek.cerde Türkiyeyi başarılı e- serlerle tanıtmak için en iyi çare- dir. * F Selânik panayırındaki pavyo- numuz dış görüsü yani mimarisi bakımından da pek başarılı bir ya- pr sayılamaz. Memleketimizde bundan birkaç kat güzel bir eser yapabilecek — mimarların sayısı pek kabarık olsa gerektir. Bütün bu saydığımız kusurla- rına ve eksikliklerine rağmen ve #ene yukarda saydığımız sebebler ve imkânsızlıklar dolayısile pav- yonu hazırlayan işyarlarımız el- lerinden geldiği kadar çalışmışlar ve birçok güç şartlar göz önünde tutulunca gene başarılı sayılmak lâzım gelen bir eser vücuda ge- tirmişlerdir. Kamâlist Türkiyeyi sıyasal, soysal ve ekonomik ilerlemeleri ile tanıtmak için yunan diliyle ve yirmi bin tane olarak bastırılmış çok güzel broşürü de lehimize ay- rı bir karanç saymalıyız. Bu bro- şürün ne kadar büyük bir ilgiyle kapışıldığım gördükten sonra bu tarzda propaganda vasıtalarına daha geniş krediler ayırmak ve ihtiyaca yetmekten uzak olan yir- mi bin rtakamını, başka yıllar için yüz bine bile çıkarmak faydalı o- lur. Geçen yılki pavyonumuzu gör- müş olanlar bu yılkinin çok daha güzel ve zengin olduğunu söylü- yorlar. Gelecek yıl, şimdiye kadar yapılmış olan deneçlerden alınan dersle, arsıulusal alanda Türkiye- nin şerefine daha lâyık bir kılıkla görüneceğimizi kuvvetle umuyo- rum. Herhalde yabancı memleket- lerdeki sergi ve panayırlar için “ya hep veya hiç,, kuralının pren- sip edinilmesi lâzımdır. kanaatın- dayım. Yaşar NABİ eee ea — A AA — yerli mallar örneklerinden Tmü- | ALMANYA'DA tekkep zengin bir koleksiyon vü- cuda getirerek her sergiye bu en seçme ve Türkiyeyi en iyi tanıta- cak mallarla iştirak etmek de ay- ;'g ve çok yerinde bir tedbir olabi- ir. Gratik ve fotoğratlara gelin- ce; henüz ne yazık ki bunlar - için de toplu bir organizasyonumuz yoktur. Selânikte pavyonumuzu hazırlamaya memut edilenler Türkiyenin turistik güzelliklerini reklâm edecek birkaç fotoğralı basın genel direktörlüğünden el- de etmişler, bit iki fabrikamızın reyimlerini, Türkiyenin endüstri #lanında ilerlemesini gösteren bir büyük gratiği de kendileri hazır- lamışlardır. Halbuki, meselâ İz- mir panayırındaki Sovyet pavyo- nu hizim için bu işte güzel bir ür- Döviz kaçakçılığı yapan papaslar Berlin, 29 (A.A) — Berlin hakyeri döviz kaçakçılığı ile suçlu olan iki ka tolik misyonete bir yıl haps& ve $4 bin ile 20 bin mark arasında para cazası vecmiştir. Hükümet orunları, misyonerlerin ü. zerinde bulunan 120 bin Hollanda flo rini değerindeki tahvilleri müsadere etmislerdir. Alman demiryolları yahudileri işten çıkarıyor Berlin, 29 (A.A.) — Alman demir- yolları yönetgesi ceki savaşçılardan ve. ya harbta çocuklarını kaybetmiş olan. lardan da olsa henliz hizmette bulunan bütün yahudilerin işten çıkarılmasın: sube şeflerine emretmistir. 20 İLKTEŞRİN PAZAR Genel nüfus sayımı p Yğlı', yabancı herkes o gün bulunduğu yerde kendisini yazdıracaktır, Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü ULUS 30 LILUL 19355 PAZARILsi DIŞ HABERLER Habeşistan sefer berlik ilan etti (Başı 1. ci sayıfada) Cenevre, 29 (A.A.) — Habeşistanda ilân edilen genel seferberlik imparato- Tun asker toplama yolunda şimdiye ka- dar almış olduğu müteferrik tedbirlere pek az bir şey eklemiş olacaktır. 13 ler komitesinin yarın toplanması ihtimali vardır . .”.. Roma, 29 (A.A.y — Habeşistan'da gencel seferberlik ilân edildiği hakkında- ki resmiğ haberler sülel hareketlerin baş- lanğıcını daha çok yaklaştırmış olmak - tadır. Bu haber, o kadar heyecanla kargi- lanmamıştır. Çünkü bu bir kaç gündür bekleniyordu. Cenevre, 29 (A.A) — Habeş impa. ratorunun genel seferberlik hakkında- ki bildiriğinde, bunun artık geciktiri - lemiyecek bir zorağ ve bir ödev halini aldığını bildirmektedir. Harbın yakında başlıyacağına bir alâmet Adisababa, 29 (A.A.) — İtalya el. çisi Harardaki italyan konsolosuna he- men konsolosluğu kapatarak Cibutiye hareket etmesini emretmiştir. Sıyasal çevenlerde bu emir barb başlangıcınm yakınlaşmış olmasına bir alâmet olarak görülmektedir. Şimdi Ha. beşistanda bulunan biricik italyan kon- solosu Adovadadır ki, bu da çabucak geri almabilir. Konseyin toplanması ihtimali var Cenevre, 29 (A.A.) — Royter ajan. sının öğrendiğine göre habeş impara- toru tarafından — uluslar — sosyetesine gönderilen telgrafın birer sureti kon. sey Azalarına hemen dağıtılmıştır. Konseyin yarın bir toplantı yapma- &t ihtimali vardır. Harb gelecek hafta ortasında başlıyacakmış Paris, 29 (ALA) — Romadan Maten gazetesine bildirildiğine göre harbın gelecek hafta ortasında başlaması ih - timalli görünmektedir. Asker yollamaları son günlerde art mıştir 10.000 asker cumartesi günü Napoli. den hareket etmiştir. Bugün de önem. li sevkiyat yapılması beklenmektedir. On gündenberi beklenen faşist kuv vetleri genel toplanması taarruz emri verilmeden bir gün önce yapılacaktır. Habeşistanda yağmurlar devam ediyor. Londra, 29 (A.A) — Havas ajansı. nn Adisababa aytarının - bildirdiğine göre, Habeşistanda yağmurlar devam etmektedir. İstisnaf olan bu halden ötü rü yolların çoğu geçilemiyecek bir du- rumdadır. Habeş hükümeti silâh alıyor Brüksel, 29 (A-A) — Lö Suar gaze. tesine göre, habeş hüklümeti, 17 bin tüfek, 2200 karabina ve yedi milyon fişek ısmarlamıştır. Bu gazete, habeş hükümetinin bu siparişinin, peşin öden miş 3.700000 frank tuttuğunu ilave ct. mektedir. B. Musolini ile bir konuşmu Paris, 29 (A.A) — Pöti Jurnal gu- zetesinin özel aytarı B. Musolini ile bir konuşma yapmıştır. Romada B. Laval ile yaptığı görüş. meler sırasında Habeşistanın paylaşıl. ması meselesinin konuşulup konuşul - madığı sorusuna B. Musolini şu ceva. br vermiştir: « — Hiç bir zaman; bu mesele vak. tiyle İngiltere ile kotarılmış olduğun- dan B. Lavalin vededeceği hiç bir şey yoktu. » Paris, 29 (A.A) — Pöti Jurnal ga . zetesi, özel aytarının B. Musolini ile yaptığı bir konuşmayı yaymaktadır, Stresa ülküsünün canlandırılacağı bir üçler konferansında yeni bahsedil. diğini söyliyen gazeteciye Bay Muso- lini demiştir ki: « — Böyle bit konferansa girmeyi Teddet'—iyeceğim.» B. Aloisi Ramaya gitti — - Cenevre, 29 (ALA) — Uluslar sos - yetcsi konseyi, La Hey adalet diva - LA LÜĞ Di nında hâkim B. Kellogun çekilmesini kabul ederek toplantısını sonraya berak R. Aloisi Romaya hareket etmiştir Habeşistanda “Maskal,, bayra- mı kutlandı Adisababa, 29 (A.A) — Maskal bay ramı dün büyük gösterilerle ve güzcl ve güneşli bir hava altında kutlanmış - tır. Avrupalılar eski merkez olan Gor - bide kabul edilmişlerdir. 8.000 kişiye yiyecek dağıtılmıştır. Papaslar açık ha vada kutsal danalar yapmışlar ve ha - beşli atlılar çok başarılr. ve hünerli gösteriler yapmışlardır. Gazeteciler de Habeşistana gidiyorlar Roma, 29 (A.A) — Dün Napoliden hareket eden ve Doğu Afrikasına 10 bin kişilik bir italyan kuvveti götüren gemilerle bir çok yabaneı ajana ve ha. sın oruntakları da itulyan sömürgeleri- ne hareket etmişlerdir. Memel seçimi başladı Almanyanın Memel işlerine ka- rışacağı söyleniyor Kaunas, 29 (A.A.) — Klaypeda diye- ti seçimi bu sabah saat sekizde başla. mıştır. Seçim işi normal gitmektedir. Alman partileri şiddetli propagandada bulunmaktadır. Varşova, 29 (A.A.) — Almanyanızi Memel işlerine karışacağı hakkında kay- Bu verici haberler dolaşmaktadır. Mühtemel bir sitâhir. mü '<balenin Polonyada yankı uyandırıp uyandırmı- yacağını anlamak üzere Varşova çeven. lerinin iskandi! edildikleri söylenmek. tedir. Kaunas, 29 (A.A. — Kleypeda orun- larının seçim Üzerinde etki yaptıkları ve seçmek hakkı olmayan litvanyalılara da seçim kâğıtları verilmiş olduğu hak. kındakj haberler Litvanya ajansı tara. fından yalanlanmaktadır Polisin yakaladığı kimseler Kidypeda, 29 (ALA.) — Polis dayak ve hakaretten suçlu olan bir kaç kişiyi yakalamıştır. Yapılan gerçin sonucun. da bunların, Litvanya hükümeti tara- fından yapıştırılan afişleri yırtınak ve seçim toplantılarını — katıştırmak için günde yirmi litas aldıkları anlaşılmış- tır. S Bir kahvede kavga Klaypeda, 29 (A.A.) — Bir kahve. de dün gece bir alman polisiyle müşte. riler arasında bir kavga çıkmış ve bir ©1 tabanca atılmıştır. Birkaç kişi yakâa- lanmıştır. Bir hadise daha Klaypeda, 29 (A.A.) — Seçim hadi. sesiz geçmektedir. Yalnız tek bir köyde bir hadise olmuş ve propaganda ilâünla- rı asan bir grup başka bir grupun sal. dırımıma uğramıştır. Tabanca ateşleri teati olunmuş ve dört kişi yaralanmış- tır, Seçimde almanların yaptıkları Klaypeda, 29 (A. A) — Alman - lar seçim usulünün — karışık ol - masından — faydanalarak — koridorda yarım saattan fazla durmakta ve tonra çıkarak Öteki seçmenler arasana tekrar karışmaktadırlar. Bu suretle bazı seçim bürolarının önünde beş yüz kişi birik. miş bulunmaktadır. Litvanyalı köylüle. rin bir çoğu böylece dört saat bekle. dikten sonra oylarını kullanmadan köy- lerine dönmek sorunda kalmışlardır. Onun için seçim işlerinin kararlaştırı!. mış zaman içinde bitmesine imkân ol- madığından hükümet bu mühleti yarın akşam 18 » kadar uratmıştır. İngiltere, harb halin- le zeeri tedbir alacak Londra, 29 (A.A.) — Dış Bakanlığı 26 eylülde Fransa Büyük Elçisine veril- miş olan mektubun metnini neşretmek- tedir. Fransa'nın, uluslar sosyetesi paktı - nın bozulması ve Avrupada kuvvete baş- vurma halinde zecri tedbirlerin İngilte- re tarafından tatbik edileceğinc ne de - receye kadar emin olabileceği yolundaki sorusuna bu mektubla cevab veren Sir Samücl Hor, Cenevrede 11 eylülde söy- lediği sözleri hatırlatarak — mektubuna şöyle deva metmektedir: * Bu fırsattan istifade ederek tam bir mesuliyetle tekrar ediyorum ki, Bri- tanya ulusu, Uluslar Sasyetesi prensih- lTerinden herhangi birinin hususi teza - hürüne değil, a prensin'erin birzzat ken- disine bağlılığını göstermektedir. Bun - dan başka herhangi bir fikir ve müta - laada bulunmak, Britanyanın büsnü ni - yetini ve samimiyetini tanımamak olur. 'Tekrar önemle kaydediyorum — ki, Utuslar Sosyetesi, ve onunla beraber Büyük Britanya, Uluslar sosyetesi pak- tırın olduğu gibi tam olarak elbirliğiy - le muhafaza edilmesinden ve bele sebe biyet verilmeksizin uğramılacak bütün tecavüz hareketlerine karyı müşterek ve devamlı bir mukavemet gösterilmesin - den yanadır. Öyle sanıyorum ki, uluzlar sosyetesi üyelerinden hiç birinin, tetkiki icab ede- cek herhangi bir melhua hbususi vaka hakkındaki, #ryasasını bu lelimelerle ifa- de edildiğinden daha açık ve daha arim kâr bir şekilde önceden izah edemiye - ceği umumiyetle teslim edilir. Sebebiyet verilmeksizin yapılacak bütün — tecavüz hareketlerinden bahsediyorum. Bu cüm- lenin her bir kelimesi bütün mana ve koymetiyle almmalıdır. Önce şurası açıktır ki, paktın 16 m- cı maddesi gereğince sebebiyet veril « medik müsbet bir tecavüz hareketine tatbik edilebilecek usul, bir andlaşma hükümlerinin yerine getirilmenesi gibi, menfi bir harekete kabili tetbik değildin Keza kuvvete başvurma halinde de #uçün ve tecavüzün deseceleri olduğu ve binaenaleyh 16 mer madde tatbik edilebildiği takdirde bu madde gereğin- ce yapılacak hareketin nevi ve mahiyeti her örel vakanın gartlarımna göre değişe- bileceği de gayet açıktır. Biliyorum ki sizin hükümetiniz bu farkları tanıyor. Aynı türetle andlaşma lardan doğan taahhildler hususunda şu - nu hatırlatmak gerektir ki, elestikiyet güvenliğin bir cüzüdür ve uluslar t0s- yetesi üyelerinden her biri bizzat 604 yete paktının da tanıdığı gibi dünya - (Sonu 5 inci sayfada) B. Gömböş B. Hitler ilagörüşü Berlin, 29 (A.Ay — Sü bakanı ton Blomberg, dış bakanı fon Nöyrat ve en son B. Hitler macar başbakanı general Gömböşle sıra ile görüşmüşlerdir. B. Gömböş sonra hava bakanı gene- ral Göringin şorefine verdiği öğle ye - “meğinde B. Şaht ve fon Ribbentrop ile buluşmuştur. B. Gömböşün gezisi ve macar gazeteleri Budapeşte, 29 ÇA.A) — Macar bası- mı başbakan B. Gömböşün Berlin gezi. si etrafında yarı resmi Dazı yazılar yaz maktadır. Bu yazılar gezinin tamamen özel bir mahiyeti olduğunu gösterme. ye çalışmaktadır. Hükümetten yana olan gazeteler B. Gömböşün sahiden bazı Siyasal görüş- melerde bulunacağını söylemekle bera. ber büyük ölçüde bazı bembinezonla - rın bu konuşmalara bağlanması doğru olmıyacağını söylemektedirler. Her - hangi bir memlekete karşı — bir şülel anlaşma veya herhangi bür anlaşma bu yoldaki konuşmalara giremer. Budapeşti Hizlap gazetesi, Alman. yâ — Polonya — Macaristan arasında bir hava paktının yapılacağı hakkında olan iddiaların uydutma olduğunu : yaz maktadır.