10 Eylül 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

SAYIFA 2 Bir dosta Ankara'dan mektub - Telefona karşı ve telefon için - Sana yazmak için kalemi elime — &ldığım sırada içeri odada bir ar- — kadaş telefonla — konüşüyordu. — Bundan aklıma geldi de soruyo- rüm: “Neden teletonun yok? An- | karayı sana telefonda anlatsam — daha kolay olmaz mıydı?,, . Fakat düşündüm; sakın böyle , bir şey yapayım deme. Telefon “ yangın haberi vermek, hekim is- temek, modern bakkala öteberi asmarlamak, borçluya borcunu hatırlatmak (mikrotonun suratı- — na kapanacağını bile bile), kim- sesiz, sıkıntılı gecelerde yemeğe — veya oyuna arkadaş çağırmak gibi — işlerde kullanılan mekanik bir u- gaktır. Onu ortaya koyarak senin- le nasıl konuşabiliriz? Sonra, on- da seslerin nasıl bozulduğunu, se- — simin akordsuz bir baso kemanı — gibi, sesinin (izin ver de bir şeye benzeteyim) değişmiş, ağırlaşmış, madeniğ tonlar almış olarak ku- laklarımızda öttüğünü düşünelim! Önce gramolonun müziğe, sonra sinemanın tiyatroya, daha önce | gazetenin kitaba yaptıklarını da amarak, hisleri ve fikirleri anlat- mak için, telefonun mektubluk et- mesine imkân vermemeliyiz. Tekrarlıyorum: Sakın, telefon - almağa kalkışma. Korkarım ki o zaman biribirimize yazmaz olu- — ruz. Vakit vakit sen bana, ben sa- — na telefonu açar, bir iki cümle ile, — söyliyeceklerimizi söyler ve susa- — rız. Fakat telelfon susmar... Sabah- lıyın. kahveni içerken yınıbışııı- — da, habersiz, bağırır; yüreğin ağ- — zına gelir, üstüne başına fincanı — boşaltırsın. Böyle erkenden, tem- |— posunu bulduğuna şaşacağın düz- bir ses: “Allo! Allo!, orası istasyon ambarı değil mi?,, diye söze baş- lar ve bırakırsan devam da eder. Kızmamalı, çünkü daha kötüsü — de vardır; sık sik başıma - gelen — gibi... Saat ikide, üçte, günün tür- -— Tü yorgunluğundan gözlerimi ka- |— payarak, kendimi ılık bir suya br- — rakır gibi, uykuya verirken - çalar |— saatinkine, kapınınkine, sokaktan ıeçen bisikletinkine hiç benzemi- p - uzun ve kesik bir çıngırık b f sesi, bütün vücudumun içine üşüş- — Mmüş binlerce ağustos böceği hay- — kırışı ile, öter, öter, öter... İlık — banyodan şubatta bozkır soğuğu- na atılırcasına yataktan - fırlayıp — telelonun emrini — dinlemekten |— Başka çare yoktur: “Cenievrede — beşler komitesi kararını vermiş, / Filanca memleket başdelegesi bir - gk şeyler söylemiş.. Gazetenin irinci sayılasını değiştirmek |â- Zırn...,, Düşünürüm- “Beşler komite- — sinin kararı dünyanın gidişini de- — giştirecek nıı)ııyetmdır. Hele fi- — Tanca memleket delegesinin sözle- B Flenn — Geceleri çalrşan arkadaşa an- — latirim: “Falan haberi sağa alıp / yerine, şöyle bir başlıkla beşlerin /| kararını, falan haberi da sola kip üstüne, böyle bir başlıkla, panyol delegesinin diyevini koyu- — nuz. Artan şu ve bu yazıları da, - gıkaracağınız bu ve şu yazıların -— yerine alınız...,, — Sabahın üçünden ve bu zihin — gayretinden sonra yapılacak şey gr kitab alıp uykuyu beklemek- | tir; gelir mi, gelmez mi? Bu pi- ngo gibi bir şeydir; geldiği o- 'ur, gelmezse ağlayan sabahın ke- 20 İLKTEŞRİN- PAZAR Genel nüfus sayımı “Bütün soysal yücelikler nüfusla başarılır... İstatistik Umum Müdürlüğü b d aR A e p SAA ASA AA AAA ge ” A a em eee a aR AAA ae ) derli yüzüne baka baka — yorgun gözlerimi kapar, her yandan yük- selen çeşid çeşid sesler arasında uyumağa çabalarım. İş adamı için potin kadar, men- dil kadar, zaman zaman dil, ku- lak ve göz kadar faydalı olan te- lefon, herkes için biraz anlattığım gibidir. * Telefonda söz söylenip söz din- Tendiğini bilirim ama teletonun düşündüklerimizi ve yazdıkları- mızi duyup hissederek kendine Borçlu — olduğumuz hayranlı- ğı, unuttuğumuzu başımıza ka- kacak kadar — ne diyeyim? — açık göz, kulağı delik, duy- gulu olduğunu bilmezdim. Sana telefon sahibi olmanın zararlarını anlatırken bildiğimiz çıngırak se- $i kulaklarırnda çinladı, Mikrofonu kulağıma - göl düm; “Burası telefon direktörlü- ğü, Zonguldak - Ankara telefonu- nu bugün açıyoruz. Götüşmek is- terseniz verelim.,, Teşekkür ederken Ankara'dan Zonguldak'a söyliyeceklerimi işit- tirmek için ne kadar bağıracağı- mı düşünüyordum. Biraz sonra gene çalan - tele- fonda tanıdığım bir eski arkadaş sesi, odanın içinde ve karşımda konuşuyormuş — gibi — pürüssüz: “Burası Zonguldak ve ben telgraf enspektörü...,, dedi. Uzun uzadıya konuştuk. Mikrofonu Zonguldak şarbayına verdi. Zonguldakta ha- vanın tırtınalı olduğunu, ilbayın teftişe çıktığını öğrendim. Sesler titriyor, Zonguldak kulağı ve di- Hi ile Ankaraya bu kadar yakından bağlı olduğunu anlamakla sevini- yordu. Onların sevinci bana da geçti, sevinç şaşkınlık, şaşkınlık düşünce halini aldı. İki yüz elli kilometreden uzakta bir şehirle konuşabilme kolaylığının küçüm- senecek bir şey olmadığını, yan- Tiş numarayı çalmanın ve gece yarısı iş hakkında direktif iste- mek için uyuyanı uyandırmanın telefomun kusuru olmadığına ken- dimi haklı olarak, inandırdim. Gotey'den Froman'dan, Graham BeP'den kusur dileyerek insanlığa telefon gibi bir konuşma vasıtası veren bu büyük adamlar karşısın- da, yaptığım fanteziden, — para- doks'tan utandım. Sakın telefon almamazlık et- me. Omunla konuşur ve gene mek- tuplaşırız. N. BAYDAR İSVİÇRE'DE: Arsıulusal üniversite federasyonunda Cenevre, 9 (A.A.) — “Uluslar sos- yetesi arsıulusal üniversite federasyo- nu,, kongresindeki fransız delegasyomu, dün Cenevrede toplanan kongreden çe- kilmiştir. Bu çekilişin sebebi, eski adı olan “uluslar sosyetesi arşıtılu. Yulus. federasyonun sal imiversite federasyonunun. lar sosyetesi prensipleri argrulusal üni- versite federayonu, ile değiştirilmei hakkındaki önerge üzerine ortaya çıkan anlaşmazlıktır. —. Fransız delegreyonu, yanlışlığa mey- »dan verilmemesi için eski Ünvanın kon- masından yana karar vermiştir. 20 se ae an n a ae ee gn am Başvekâlet ş.r.»-oo--m—î . * JLUS &4 EYLUL 1 (DİŞ HABERLER Asamble toplandı (Başı 1. inci sayıfada) Cenevre, 9 (AA.) — Asamble cel - sesi kapanırken, İrlanda başbakanı B. Dövalera Asamble başkanlığı namzetli- ğini geri almıştır. B, Benes, başkanlık mevkine geçer- ken alkışlanmıştır. Bencs teşekkür etmiş ve asambleyi “uluslar sosyetesinin tehli- k>leri yenebileceği ve felâketlerin önüne geçilebileceği hakkında dünyaya emni- yet ve kanaat vermeye,, davet etmiştir. Asamble kuruldu Cenevre, 9 (A.A.) — Uluslar sosye- tesi Aasamblesi divanımı — kurmuştur: Fransa 46, İngiltere 41, İtalya 41, İs- panya 38, Belçika 30, Meksika 30, Sov. yet Rusya 29 oy almıştır. Asamble öte taraftan altı büyük ko. misyonun da başkanlarını seçmiştir. Cenevre, 9 (A.A.) — Uluslar sosye- tesi asamblesinin yıllık toplantılarının 16 mcısı yarın açılacaktır. Arjantin de- legesi B. Ruiz Puinazu, açılış söylevini verecektir. Başkanın seçilmesi —ki B. Benesin gösterilmesi ihtimali vardır —, 12 ikin- ci başkan ile komite üyelerinin seçil- mesi ve sösyetenin türlü çalışmaları hakkında bir genel görüşme yapılması gündeme geçirilen mescleler dır. Delegelerin ,italyan . habeş anlaş- mazlığı hakkında hükümetlerinin fikir. lerini bildirmeleri ihtimallidir. Sör Sa- müel Hor da ingiliz görüşleri; decektir. Bundan başka Polonya, Çekoslovak- ya ve Meksika'nın yerine üç yeni kon. sey Üyeliği seçilecek ve B. Adatci'nin ve yerine de arsulusal tüze — divanına bir hükümen atanacaktır. B. N.goka'nın bu yeri alacağı tasın. lanemnaktadır. Beşler komitesinin incelemeleri, Cenevre, 9 (ALA.) — Royter ajansı bildisiyor: Beşler komitesi öğleden sonra ital. yan - babeş anlaşmazlığının bütün veç. helerini gözden geçirmiş ve Habeşisim m2 memlekette düzeni kurmak imkânını verebilecek tedbirler bakkında türel bir rapor edinmeyi kararlaştırmıştır. azasında. izah e. Cenevreye gelen fransız delegeleri Cenevre, 9 (A.A.) Uluslar sosyetesi sürel delegelerinden B. Eryo ve Pol Bonkur, dün İtalya'dan buraya gelmiş - lerdir. Bu iki etiri fransız başbakanı, B. La- val ile beraber sosyetenin 16 mer devre- sinin çalışmalarına gireceklerdir. Sena parlamento dış işleri kornisyo- mu başkanları ve E. Berger ile saylav Bastid de Cenevre'ye geleceklerdir. B. Laval Cenevreye gidiyor. Paris, 9 (A.A.) — İyi haber alan çe venlerin bildirdiğine göre, B. Laval salı yerine pazartesi akşamı Cenevre'ye ha reket etmek niyetindedir. B, Musolini Hubeşistunda manda verilirse almamazlık etmiyecek. Paris, 9 (A.A.) — Pari.Suar gazete- ginin yazdığına göre, B. Laval, Habeş.s- tanın ârsıulusal bir manda altına konu!. ması ve burada hııyıyı ekonomik ve Eüci rüçhan verilmesine karşı durmi. yacağı hakkmda B. Musoloniden inanca almıştır. Beşler komitesi Habeşistanın vesa. yet atına konulmasını ve bunun şekli- nin 1906 andlaşmasını imza eden üç dev. let tarafından kararlaştırılmasını tavsi ye eden bir raporla işlerini bitirecektir. Traka benzer bir anlaşmanın imkânsızlığı Londra, © (A.A.) — Deyli Telgraf beşler komisyonu üyelerinden birkaçı- nn ,bir anlaşma yapabilmek üzere Ha- beşistanda, İngiltere ile Irak aratında yapılan 1930 tarihli anlaşmaya benzer bir koruma formülü düşündüklerini ve fakat habeş imparatorunun böyle bir anlaşmayı kabul hususunda ne bir niye te sahib ne de imkâna malik olmamasın- dan karkulduğunua sanmaktadır. Bu gazete, Tügiltere'nin, bugünkü bukranı, Habeşistanın İtalya tarafın. Keğf SDH ü BZ 48 eee L D AM v ei SD dDi Va e dd el DAĞINIK HABERLER : İngiliz deniz manevraları Londra, 9 (A.A.) — Ayın 17 sinde başlıyacak olan deniz manevralarına girmeleri ihtimali olan 60 dan fazla harb gemisi şimdi Portland'da ve Vey- nut körfezinde toplanmış bulunmakta- dırlar. Deyli Telgraf gazetesinin sarihlen. di>diğine göre, bu gemiler, iki aydan fazla açık denizde bulunabilecek bir şe- kilde kömür ve su yükliyeceklerdir. Polonyada seçim başladı Varşova, 9 (A.A.) — Seçimin ilk so. muçları, müstenkiflerin çok olduğunu berkitmektedir. Varşova'nın bazı seçim bölgelerinde, oylar, kaydedilen seçicilerin yüzde 30 unu bulmaktadır. Hele Skirniewice ve Poznan'da bir takım hadiseler olmuş fakat Okranya azınlık bölgelerinde ciddiğ hiçbir ha. dise çıkmamıştır. İki ölü, birkaç yaralr olduğu ve bir- çok kimselerin hapis edildiği haber ve- rilmektedir. İTALAYA'N Halyan bankasının iskonto fintı. Roma, 9 (A.A.) — İtalyan bankası itkonto fiyatını yüzde 4.5 dan yüzde 5.5 » çıkarmıştır. dan sücl bir işgal altına alınması surc. tiyile kotarmağa matuf bir önergeyi ka- bul etmiyeceğini sölemektedir. İngiliz kabinesi B. Edenin hareketini onadı Cenevre, 9 (ALA.) — Sör Samucl Hor, buraya gelmiştir. Sör Hor'un, in - giliz kabinesi tarafından yazılmış — ve konseyin son konuşmalarında takmdığı durümü onaylayan bir mektubu B. Eden'e getirdiği haber alınmıştır. İngiliz delegasyonunun dün akşam söylediğine göre, beşler komiteni Cibuti demiryolunun korunması — hakkındaki fransız önergesini hiç bir zaman incele- memiştir. İngiliz delegasyonu, Stresa' - da toplanacak üç taraflı bir konferans projesi hakkında hiç bir bilgesi olma - diğmi ilâve etmiştir. Asker yığılması devam ediyor. Napoti, 9 (ALA.) — Birkaç gemi Massoua'ya hareket etmek üzere hazır bulunmaktadır. 4.000 “siyah gömlekli,. taşıyan “Saturnla,, 1.500 nefer — taşıyan “Leonardo de vinci,, 1.350 nefer yüklü olan “Cesire Battirti., gemileri bunların arasındadır. Cephane ve gereç taşıyan — Eütellin ve Topeph gemileri dün skşam Massoua- ya hareket etmişlerdir . 1.000 ton et taşıyan Asmara vapuru da İlmandan ayrılmıştır. Adisababa, 9 (A.A.) — Bu sabah çı. karılan reşmiğ bir bildiriğde Eritrede italyan kıtalarının bazı hareketleri bil. dirilmektedir. Bu bareketlerin Habeşit- tana karşı yakın bir salımı gösterdiği bildiriliyor. Türlü habeş illerinden ge- len telgraflarda itatyan krtalarının sını. rın türlü noktalarında tabaşşüt etmek- te olduğu bildirilmekedir. Habeşistandan ayrılacak italyanlar Adisababa, 9 (A.A.) — İtalyan elçi- Hği, Habeşistan içlerinde oturan italyan Uyrusunun, durumun kötülüğü sebebile. süresiz Adisababa'ya gelmelerini tavsiye etmek hususunda konsoloslara izin ver- miştir. Kaffa ili mis#yonerleri, bu bölgede sü- künet olduğundan, oldukları yerde ka - lacaklardır Habeşistanda kapanan gazeteler. Adisababa, 9 (ALA.) — İç bakanı, $ gazetenin, yani habeş basınının yarısı - mm kapatılması emrini vermiştir. Kapa- tılan gazeteler, La Volx Ethloplenne, Chemise de la Paix ve Pionnier gazete- leridir. Bu gazetelerin baş yazıcılsrı, İtalya'ya katşı yazılar yazarak, kamoyu teşvik etmekle suçludurlar. ,Bakanlığın Bü tedbiri, halk arasında büyük bir memnuniyettizlik uyandır - mıştır BİRLEŞİK DEVLETLER'DE: Luizyana diktatö - rünü vurdular Baton Ruj . Luizana, 9 (AA.) — Luizana diktatörü B. Huveylong, Sena koridorlarında dolaştığı sırada bilinme. yen bir kimse tarafından üzerine iki el rüvelver atılmıştır. B. Long, diktatörlüğünü kuvvetlen- direcek mahiyette bir projenin sena ta- ralından kabulünü istemiş olduğu için senanın bu sebeble yapacağı toplan'ıya gitmekte idi. Karnma iki kurşun isabet eden Hu - vey Long, hastayurduna kaldırılmıştır. Durumu pek ağırdır. Yağınçcı Huvey- loyg'un yanında bulunan iki kişi tara. fından kurşunla delik deşik edilmiştir. Baton Ruj, 9 (A.A.) — Huveylon. gun bakılmakta olduğu bastayurdunun gefi, kurşunların esaslı uzuvlardan hiç. — birisine dokunmadığı ve Huveylongun bütün zekâsına sahib bulunduğunu göy: Yendişrir. Doktor Bird; saldırganı, Baton Ruj. da profesörlük eden burun ve boğaz hat talıkları uzmanı Dr. Velya olarak teş. his ettiğini söylemiştir. Ölütçü kimdir? Baton Ruj, 9 (AA.) — Kan — vere me işinden bir saat sonra, B. Huveylonga operasyon yapılmıştır. Katil, 30 yaşındadır. Pavy adlı. bit hükümenin damadıdır. Yapılan inceleme, bu saldırımın B. Hueylongun az bir zaman önce bahset: tiği yağınç hazırlığının sonucu olup olu madığını daha meydana çıkarınamıştır, Bu yağınç Nevorleanda bir otelde ha. zırlanmış, fakat yağınççıların konuştuk. ları şeyler, o odaya bir senatörün kâti« bi tarafından gizlenen gramofon plâkt üzerine kaydedilerek mesele meydana çıkmıştı. Nevorlean şarbayı B. Vahne» bey'in Je b konuşmaya katılmış oldu. gu söylenmektedir YUNANİSTAN'DA: Selânik panayırı törenle açıldı. Atina, 9 CAA.) — Onuncu Selânik arsıulusal panayırı büyük bir kalabalık önünde açılmıştır. Türkiye 28, Yugoslavya 58, İtalya 63 Masır 32, Arnavutluk 105, Finlandiya 23 tergici ile panayıra katılmaktadır. Büt'in yabancı sergicilerin sayısı 600 ve yunan- Irlarınki de 4.000 dir. Panayırdaki putvyonumuz Selânik, 9 (ALA,) — Arnavutluk ajansınıa özel aytarından : Selünik arkulusal sergisi açılmış ve türk pavyonunun da açılma töreni ya « pulmıştır. Bu törende Türkiye'nin Atina elçisi ile tecim konuşmaları için Yuna - nistanda bulunan Ekonomi yönetgeri ve türk salgıtr Üyeleri de hazır bulunmuş. tur. Türkiyenin Selânik konsolosu, bu törende verdiği bir diyevde, iki komşu racmleket arasındaki dostluk ve içtemli. Be işaret etmiş ve bu dosthuk ve içteme Kiğin başka bir nişanesi olan bu pavyoa « nva önümüzdeki yıllar içinde gittikçe daha zengin bir şekilde hazırlanacağı - mt bildirmiştir. Elen ekonomi bakanı, bu diyeve, gürel bir surette cevab vere miştir. Türk pavyonu sergi içinde dikkati çekmekte ve çok beğenilmektedir. B. Çaldaris Atinaya döndü. Atina, 9 (A.A.) — Başbakan B. Çal. daris buraya dönmlüş ve hemen arkadaşı lariyle değete geçmiştir, Bu akşam veva yarın bir diyevde bulunması — ihtimali vardır. ALMANYA'DA: Memeldeki atmanlar Tilsit, 9 (ALA.) — Tilsit yakımında Memonitu'de vermiş olduğu bir söylev- de B. Göring Memel bölgesindeki al. mahnlara karşı yapılan çekilmez durumu protesto etmiştir. B. Göring, statliyü imza eden devletlerin, bugünkü duru- muh statünlü' âyakaltma — alınması de- mek olduğuna kanağat getirecekleri u- — mudünü göstermiştir.