16 Mayıs 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

DUYUKLARI Ekonomiciler birliğinin toplantısı SAYIFA 2 Dil işleri. Kılavuz için dersler —— “Aksetmek — Yansımak 1STANBUL TELEFONLARI Akis (aks) — Yansı T — Yansıt Aksettirmek — Yansıtmak Maküs, aksi — Ters Aksi sada — Yanku Aksi sada vermek, sada akseunek — Yankulanmak Aksülâmel — Tepki j a Bilâkis — Tamtersi Dün gece, engin denizde yıldız yansılarına daldım Havuza yansıyan salkımlar, yavaş yavaş, karardı.. Güneş, ulukta, ışın-kara yansılar bızakarak, söndü, Kıyıdaki ağaçları, en küçük yaprak kıvrımlarına kadan yansıtan duru ve temiz sular.. Dostum, dün ne sordumsa, hep Tali her vakit ters gitmez. Ters taliimden ben de bunu bekliyordum. Bir insan çığlığının acı yankularını (yankılarını) duyarak ürperdim. i Bu ses, bütün ormanda, yankulanarak Çyankıla: Darak), uzaklaştı ve kayboldu. İşte telâş ve evecenlik değil, tamtersi, öngörü ve sil- kün lâzımdır. f h 31 mart, bir türlü önlenemiyen otorite kargaşasının t e p» kisi idi— 31 mart, bir türlü menedilemeyen otorite anarşisi Bin aksülâmeli idi. Bu misallerde geçen yeni kelimeler Işın-kara — Clair-obscur Öngörü — Basiret Telaş ve sükün (T. Kö.) » ters cevaplar verdi. .* Aksayı şark -- Uzakdoğu Aksayı garp —« Uzakbatı Aksayı yesar -— En-sol Aksayı yemin — En-sağ Hâkim — 1 - Egemen, 2 - Hükümen, 3 - Hüküm süren, £ « Başat. Hâkim olmak — Başatmak Hâkimiyet — 1 - Egemenlik, 2 - Başatlık Hakim ve hâkimiyet”'in Bu anlamlarını nası? Ayıracağınızı fransızca biliyarsanız, hemen kâvrarsınız. Fakat aşağıdaki misaller de sizi bu kelimeleri yerinde “dıllammanıza yardım edecektir, “Türkler egömen bir ulustur.g; yahut, “Trakya türk egemenliği altındadır.,,dediğimiz vakit, İransızca sowyye -— - rain ve souvrainet& kelimelerini karşılamış oluyoruz. “Tük hükümenleri türe ve kanundan ayrılmaz.,« dediğimizde hâkim sözünü juge anlamına kullanıyoruz, “Kamutayda hüküm sürenm kanağata göre..,, sözüne de ise, r&gnant fransızcasını karşılıyoruz. “Başt tepe —-hâkim tepe, deyimindeki başat f fransızca “dominant,, karşılığıdır. ,, Uzakdoğu, harp sonrasından beri, adım a- dim, japon başatlığına geçiyor, Uzakbatıdaamerika tekniği ve külttürü büküm s#ürmektedir. Fransanın ekonomik sıyasasında, ne en-sa ğ nede Gn-sol prensipleri başat ' dır. Fası ancak 50 yılda başatabilen Fransa, şimdi, o- toritesinin zevkini sürmektedir. 84 Müstemleke — Sömürge Koloni — Koloni İstismar etmek —- 1 - Sömürmek, 2 - İşletmek Cava adası bir Holanda sömürgesi'dir. İstanbulda Fransa kolonisi gittikçe azalmaktadır. Yakın zamanda bütün madenlerimizi i şleteceğiz. Amerika, erkinlik savaşım kazanıncaya kadar, Avrupa he sabına sömürülmüştür. Son misallerde geçen kelimeler: h Adalet Tüze -« Otorite (T. Kö.) Erkinlik — İstiklâl Kendimizi tenkid Ulus ilk defa baştan başa türk. çe çıkan gazetedir. Onun için ba - zı yanlışlıkları olmak - Bîr!dırıf:hııkıhıdum: mlülıt baş sağlığı :ıı:!y_k:ıiı.li-ıy&:%ıııi- '=.ıinı.ı—ı:_,ı..,. denmeli Ölüm Yazıcı arkadaşlarımızdan, Çığır mec- muası müdürü B. Hıfzı Oğuz Bekata- Bın annesi Bayan Atiye Bekata dün öl- müş ve Cebecide aile mezarlığına Mmülmüştür. G . &» Hiıfzr Oğur'a ve ailesine başınız sağ- | olsun deriz. Başka bir telgraftat “kağır - kelimesi var, Halbuki kıla « Bu akşam Hlakeinde, dil, tarih ve e- debiyat komitesinin tertib ettiği konfe- ranslardan sekizincisi Babaoğlu Orhan tarafından verilecektir. Konferarsın mevrüu: Tlrk'hıl—ııı-'î düzdenlet Sikridir.; XA SALR Koi Konferansa henkes gelebilir. Bir vapur karaya oturdu İstanbul, 15 — Bartında Seçen adir bir vapur fırtınadan karaya o- turmuş, tayfalardan biri boğul- muştur. Vapurun kurtulup kurtul- madığı daha belli değildir. İstanbulda kaçırılmış çocuk yok İstanbul, 15 — İstanbul - poli- sinde çocuk kaçırma işi hakkında hiç bir kayıt ve bilgi yoaktur. Şim- diye kadar alıman ve bildirilen ha- berler büyütülmüş ve asılları de- giştirilmiş polis olgularıdır. İstanbul Halkevlerinin çalışma programı İstanbul, 15 — İstanbuldaki balkevleri hakkındaki yeni karar üzetine bütün haikevleri parti il- çe merkezlerime: 'bağlanacaktıt. Evletdeki bütün şubeler çalışma- Tarına devam edecekler, Eminönü balkevi “Yeni türk,, dergisini çı- kartacak, Beyoğlu halkevi spor ve tiyatro işlerine önem verecektir, İstanbul halkevlerinin 15000 ka- dar üyesi vardır. Yeni örgütte İs- tanbuldaki gençler birliği, spor kulüpleri gibi aytı kurumlar hal- kevlerinin kadrolarma alımacak- dardır. Haziran ayı başlangıcında parti yönetim kurulunda bütün iB çe ve kamun bâşkanlarile halkev- lTeri başkanları taplanacaklar ve yeni çalışma programını hazırlı yacaklardır. "Ayrışıklar ve yunan . seçimi İstanbul, 15 — Atinadan bildi “ziliyor! » Başbakan . Çaldaris, Ba -kanlar kuruluna-ayrışıkların seçi- me girmek için istedikleri şeyleri bildirmiş ve kurulbu isteklerden yalnız özgenliği buçlayan tedbir- derin kaldırılması ve seçimin bir hatta geri bırakılması hakkında alan ikisini kahul etmiştir. Öteki önergeleri reddedilen ayrışıkların seçime girip girmiyecekleri daha belli değildir. Yunanistanda basın için bir karar İstanbul, 15 — Atinadan bildi- riliyor: Bakanlar kurulu, memle- ketin baysallığını bozacak yazıla- ra karşı hükümete basın özgenli- ğini kaldırmak yetkisini veren bir karar kabul etmiştir. Basrlan randevu evleri İstanbul, 15 — İstanbul polisi son yaptığı araştırmalardan son- ra Şehzadebaşı, Fatih, Samatya, Bayazıt, Çarşamba, Sotular gibi birçok mahallelerde randevü evle- ri işletildiğini görmüş ve bunla- rzın hepsini basarak suçluları tüze- ye teslim etmiştir. ——— Karsta deprem devam ediyor Kars, 15 (A.A.) — Digor çevresinde yer depremi aralıkIt olarak hizlr veya hafif olmak üzere durmadan devam edi- yor. Digor bölgesi Deşik gibi geceli gündüzlü sallanmakta ve derinden kor- kumç sesler gelmektedir. otuzdan fazla köyde 'tek tük kalmış çatlak binalarla duvarlar sarsıntının fazlalığından yıkı!- maktadır. Digor'un üzerindeki bir tepe 15 metre genişliğikde —ayrılmıştır. Kı- raç yerlerde sular çıkmakta ve bazı su- lar kaybolmaktadır. Yorulmak bilmiyen il 'yardım kurulları bütün yardımı ye- rinde yâpmaktadırlar. Karsa otuz kilometre uzaklıkta bu- lanan Selim kamanunun Beşnek köyüne | - de kuvetli bir deprem olmuştur. Bu depremde BEğ'ev büsbütün yakilkiş ve ” .dört.cv de yetinden kaymıştır. Ölen ve, yaralanan yoktur. Ekonomiciler birliği öteyak- şam “Halkevi,, salonunda ilmiğ konferanslı bir toplantı yapmış - tar. İkiyüze yakın bir (entelektücl) dinleyici kalabalığı önünde ürba- nizm konusu üstünde konuşulmuş- tur. Toplantıyı birlik başkanı Bay Said Aydoslu bir giriş diyevi ile açmıştır. Asıl konferansı Nusret Uzgören vermiştir. Nusret Uzgören bir yıllık bir çalışmanın verimini birçok rakam- lar ve dökumanlarla konferansma toplamış olduğu için konuşma pek ilmiğ (ilmi) ve pek faydalı olmuş- tur. Pek uzun olan bu değerli kon- ferans ayrıca basılıp dağıtılacak- tır. Dinleyicilerin de özenini çek - miş olan Bay Said Aydoslu'nun giriş diyevinden şu parçaları bu - raya geçiriyoruz. Bay Said Aydaslu, yığın ha - linde büyük şehirlerin doğması on dokuzuncu asrın İliberal ekonomi düzeninden ileri geldiğini anlat - tıktan sonra demiştir ki: “—— * .» Birkaç yıldır hükmünü yapmakta olan ve artık bir. derd değil bir tabiat gibi görünen bü - yük ekonomik buhran; büyük ve derin eoknomik anlayışlar getir - miştir. Ekonomik buhranların ne yalnız üretim artması, ne yalmız yoğaltım azalması, ne salt kon- İöktürel sebebler, ne de salt st - rüktürel sebeblerle aydmlatılması bir yanlı bir görüş olurdu. Bugün anlİryoruz, ki büyük kırizde bunla- rın hepsi de vardır. Bununla bera- ber diyebiliriz, ki strüktürel buh - ran anlatımrı, en geniş anlamlı bir anlatımdır. Ancak strüktürel buh- yan söziyle cuda, marksistlerin inandıkları gibi insanlığı başka bir âleme götürecek olan bir kez- Hk bir “kıyamet,, de anlamıyoruz. Biz düşünüyoruz, ki bir insan, ta - biğ (tabit) yaşayışı j nasıl devir devir sevdiği yiyecekle: (i bırakarak başka şeyler severse; alıştığı kılıkları ve yerleri değiş - tirmek dileği duyarsa — ki bun - Tar, kendisindeki bünye değişikli. ğinin birer deyiş şeklidir. — bu nun gibi canlı bir varlık olan sos - yetenin de bünye değiştirmesi, si - nirlenmesi, sıkılması, iştah (işti - ha) değişimi olur. Bunların du - yulması birer buhrandan başka bir şey değildir. **« geniş ölçüde bir bünye değişimi olan bugünkü büyük buh- ran, şehirlerin şimdiye kadarki o - huşuna bir değişiklik verecektir. Daha doğrusu demek istiyoruz, ki ulusal ekonomilerin arsıulusal eko- momi karşısında tutacakları da- ha güclü ve daha erkin durum, şe- hirlerin büyümesine belki bir durgun'»k verecektir. «»* *» böyle de olsa — şimdiye, kadarki medeniyetlerde gördüğü- müz gibi şehir ve köy sosyal var - İık içindeki fonksiyonlarını gene yanyana yapacaklardır. ,, Bay Said Aydoslu, şehir bü - yüklüğünü yalnız sayı ile ölçmek doğru olmadığını, asıl kültürel Tıbbiğ müsamere Birinci bölge hekimler - odasının her onbeş günde bir yapmakta olduğu tıb- biğ konferans 16.5.935 perşembe günü saat 18.30 da cekisi gibi Amnkara Nümu- ne hastanesi konferans salonunda yapı- lacaktır. Konular şunlardır: 1 — Törü ve ceza alanında — tıbbiğ sorgu (3 üncü konferans) Dr. Fahri 2 — Saçma danesile mütedahil göz ya- Tası ve müdahale tarsı (Dr. Vefik) 3 — Meri kanseri diyanoetiki konan bir epher anevisması (Dr. Süreyya A: Ssım) 4 — Dölyatağı delinmeleri (Dr. Mu- “zaffer) eti “ 3 — Bülaşık hastaliklarda böbrek kar- -maşları, diyanostiki ye sağıtması (Dr. Naci). önemin bir şehre büyüklük verecta ğgini anlatmış ve “Jenev,, ile | riz,, in, Haydelberg ile bir Asya ve Afrika büyük şehri nin yalnız sayı bakımından bakı larak bir tutulamıyacağını söyle miştir. Son olarak modern bir rin, pahalı ve masraflı bir şehir ol madığını, belki iyi anlayış ve de rin bir kültürel zevkin her Bugünkü sayımızda gex çen kılavuz kelimeleri Andaç — Hatıra Arılama — Tasfiye Atamak — Tayin etmek Ayrım © Fark Ayrışık — Muhaki£ “Azı © İşyan Basın — Matbuat Başkan * Reis Başsağı « Taziye Baysallık — Asayiş Belgelemek — Tevsik etmek Birge — Müşterek Bildiriğ — Tebliğ Bölge — Mıntaka Buçlamak — Tahdid etmek Çevenler — Mehağl Danışma — Müşavere Değişmen — Mübadil Deneç — Tecrübe Denklik - Muvazene Dergi — Mecmua Ditektör — Müdür Diyev — Beyanat Doğu — Şark Doğutal — Şarki Erge — Maksad Ktki — Tesir Finans bakanlığı — Maliye Vekileti Finansak — Mali ğ Girgi & Teyebbak ” Göçmen — Muhacir Güvenlik — Emniyet Hakikiğ «« Hakiki Hötlemek — Tehdid etmek Hükümen * Hakim (Juge) İçten — Samimf İktimal — İhtimal İ! « Vilâyet İlçe — Kaza İlgi — Münasebet İncelemek — Tetkik etmek İrdelemek — Tetebbu etmek İşçen — Fe'al Kamun — Nahiye Kanağat — Kanaat Kesin — Kat'i Konuk — ' Misafir " Kurul — Heyet (Conselly Kotazmak — Halletmek Nomal — Tabit Olgu — Vak'a Onaylamak « Tasdik etmek Oruntak — Mümessil Oylaşmak «« Teatii efkâr etmeli Ödev — Vazile Önem —- Ehemmiyet * Önemli — Ehemmiyetli Önerge «- Teklif Örgüt — Teşkilât Övmek — Methetmek Özgeçil — Feragati nefs sahibi Özel — Hususi Özen — İtina Özgenlik — Serbestlik Sağlamak — Temin etmek Saknı — İhtiyat Sonuç — Netice Sömürge — Müstemkeke Sücl —- Askeri Süre — Müddet Şölen * Ziyafet Taptamak — Tathik etmek 'Tüze — Adliye (Justice) Uçak — Tayyare Üye — Aza Yargıç * Hakem (Arbitre) Yavaşıma — İtidâl Yetke — Salâhiyet " Yönetim — İdare *Yönetger — Müstöşar — — < * Yurdlandırmak — İskân etmeli Yürütüm — İcra