21 Ocak 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6
SAYIFA 6 Garbta fikir hareket eri AMERİKA'DA İŞCİ FIRKALARI VE İHTİLALCİ SENDİKACILİ - GĞIN KARŞILAŞTIĞI GÜÇLÜKLER.. “Revüe Politigue et Parlementaire,, ’ Amerika Birleşik devletlerinde işçi fır- kalarının tekâmül tarzlarını - tahlil e- derken bu memlekette ihtilalci sendi- kacılığın ne gibi manilere tesadüf et- tiğini araştırıyor: Amerika sendikacılığı, şimdiye kadar geçirmiş olduğu tecrübelere görc, şimdi mevcud olan marksist sosyalist fırkala- tına mı iltihak edecek, yoksa bir “orta işci ve köylü fırkası,, mı kuracaktır?. Sendikalizmin sosyalizme katılına - sından ibaret olan birinci şıkkın bugün için küçükleşmesi imkânsız görünmek. tedir. Sendika teşkilâtı, fikirleri itibariyle ne gerçek amerikalılara ne de işçiler bir- liği üyelerini doyuramıyan zayıflamış bir fırkaya bağlanmak arzusunda değil- dir, Gerçek, asrın başındanberi Avrupa- da çok ilerlemiş olan sosyalizm birleşik devletlerin hızını kaybetmiştir. Ameri - kan sosyalizmi bilhassa 19 uncu asırda kuvvetli idi. 1848 ihtilâllerinden sonra Amerika.ya hicret eden bir çok avrupa. İılar orada türlü türlü ihtilâl cemiyetleri kurdular. 1873 senesindeki kıtlık sıra - sında çıkan isyanlar, sosyalist fikirleri - nin balka yayılmasına da yardım - etti. Daha sonraları Wilson hükümetinin İş- ci âlemine bulunduğu vaidleri tutmama- 1 sol fırkalarının nüfuzunu artırdı. Fa. kat 1920 den itibaren, American Legion gibi yurdcu cemiyetlerin ve rcis Harding ile reis Coolidge zamanlarında görülen feyiz ve bereket yıllarının tesiri ile sos- yalizm gerilemeğe başladı. O kadar ki buhranın en şiddetli olduğu 1932 sene - ginde bile sosyalist reisler pek az rey kazandılar. Bu neticede cis Ruzvelt'in uyandır . mış olduğu umudların da tesiri mühim bir âmil teşkil etmiş bulunmakla beraber asıl sebeb, ihtilalci fırkaların halk naza- rında hiç bir nüfuz ve ehemmiyet sahibi olmamalarıdır. PFilhakika amerikan ulusu — sosyalist ve kömünist fikirlerine tamamiyle ya . bancıdır. Genellikle yeni fikirlere ve usullere karşı büyük bir alâka duyan genclik orada dünyadan ayrı yaşamak- tadır. Avrupa'nın tamamiyle aksine ola- rak amerikan mekteblerinde talehe. mev cud nizama riayet etmeğe alıştırılır. Mektebten çıkan ve hayata atılan orta KASA: Altın: saff kilogram 13.937.5b0 Banknot Ufaklık DAHİLDEKİ MUHABİRLER: Altın; Safi Kg. 1.788,024| Türk lirası HARİÇTEKİ MUHABİRLER Altın: Safi kilogram 3.807,042) Altına tahvili kabil serbest dövizler, HAZİNE TAHVİLLERİ; Deruhte edilen evrakı nakdiye karşılığı Kanunun 6 ve 8 inci maddele- rine tevfikan tediyat. SENEDAT CÜZDANI: Hazine bonoları $.354.921,02) 13.063.672.44 | 10.121.623,— amerikalı gazetelerden başka bir şey okumaz. Gazeteler ise sermayeciler elin- dedir. Bundan başka amerikalı intiba bat mücadelelerinden İğrenmek dercce- sinde nefret eder. Eski dünyada pek kuvvetli olan sıyasal faaliyet ihtiyacı Amerikada spor faaliyeti ile giderilir, yahud masonluk veya kulüpler faaliye - tinde eriyip gider. Bunun içindir ki fi « kir hayatının pek dar olduğu bu memle kette muhalefet fırkalarının programla- rı hiç bir vasrta ile yayılamaz. Bundan başka bu programların yayılması dahi ihtilâlci fırkalara üye teminine hizmet edemerz. Avrupa'dan getirilen ve henüz ya - bancı ıstılahlarla le edilen nazariye - ler, fikri, soysal ve ökonomik sahalarda yabancı düşmatır olan bu —memlekette kimsenin hoşuna gitmez. — Amerikalı, Avrupa'dan gelen muhaciri nasıl sev - mezse, kendi yurdunda vücud bulmamış fikirleri de 6 kadar Amerika etiketini taşımıyan fırkalara karşı da ay- nı derecede nefret duyar. Onların hepsi- ni, resimli mecmualarda kanlı safhaları- ne okuduğu — bolşeviklikle karıştırır. Karl Marks'in bedbinliği onun, nikbin - likle yuğrulmuş ruhunu yaralar, Hulâ- sa müsavatcı enternasyonalizmin gerek kendi ulusculuğu, gerekse amerikalıla- rın diğer ırklara üstünlüğü hakkmdaki kanaatiyle telif edilemiyeceğine inanır. Bu fikitlerin hiç birini kendi duygusuyna, hayat hakkındaki müsbet te- lâkkisine uygun bülmaz. Bundan başka yeni nizam taraftarlarır sınıf zihniyetini uyanı sevmez. zevkinc, mamak yüzün- den memlekette nüfuz sahibi olamamış- fardır. Sosyalizmin Avrupa'daki yayıl - ması, Mark elerinin kuvvetin den ziyade isçi kütleli mine karşı isyan ettiren istismar edil - mek kanaati sayesinde temin edilmedi mi? Malümdur ki bu kanaat. ihtiyacla - rın süratle artmasından ve tatınin edile- memesinden doğar. Halbuki asrın başın- danberi Amerika'da, iş verimini arttır - mak ve satış fiatlarını düşürmek ve bu suretle hem müstahsillerin, hem müs - tehliklerin vaziyetini islah etmek rasyo nalizasyon sayesinde mümkün olmuş - tür. Otuz yıldanberi bayat seviyesi ihti- şaçlardan daha çabuk yükseldi; ecir. t nazari ni sermayve âle « Lira . 19.601.390,76 8.639.327, — SERMAYE 825.034,21 29069 651,97| İHTİYAT A TEDAVÜLDEKİ 268426490| — FAR: Deruhte edilen evrakt nakdiye Kanunun 6 ve 8 inci maddele-| rine tevfikan vaki tediyat 18418.593,16 Bi bakiyesi | Karşılığı tamamen altın olarak tedavüle vazedilen 158.748.563 — TÜRVF LİRASI MEVDUATI; 148.626.040,— SENE İ Vadeli İ Derubte edilen evrakı nakdiye DÖVİZ MEVDUATI: ULUS er, ihtiyaçları tatmin eden nizamın değiştirilmesi meselesine karşı alaka göstermediler. Fakat işçilerin istihsal kabiliyeti hakiki ücretinden daha ça- buk arttığı için soysal müsavatsızlık o nisbette arttı. Bununla beraber birkaç yüz bin ferd istisna edilirse hemen bü- tün Amerika nüfusunun yaşayış şart ve tarzı standardlaştırılmıştır. Her ailenin bir radyosu, bir Ford otomobili vardır; sinemaya gider, aynı sınıfta seyahat c. der ve aynı lokantaya gider, Amerikan medeniyetinin kemiyetçi olduğuna ve onda keyfiyetin bir tol oynamadığına göre (konfor) un muhtelif dereceleri- ni ayırd etmek güçtür. Şüphesizdir ki buhrandanberi fakir sınıfların bütün ihtiyaçları tatmin e- dilmekten uzaktır. Ancak — Avrupada kin, hased ve intikam hisleri uyandıran bu hal, Amerika'da soysal kademelerde yükselmek arzusunu doğurur. Ameri. kan işçileri içinden çıkamıyacakları bir sefalet haline mahküm oldukları- na inanmadıkları için isyan duygusu beslemezler, Gerçelkten Amerika, sı- nırsız topraklatı ve sınrfsız imtiyazsız cemiyeti sayesinde yüz yıldanberi işçi. lere ve çalışanlara bir nesilde yüksel- mek imkânmı vermiştir. Talihin pek dar bir rol oynamağa başladığı bugün kü devirde ferdin kendi gücile yükse- lebileceği kanaati umumi gibidir. Bu sayededir ki bütün Amerika hal. kında, Avrupanın henüz tatmadığı bir nevi (demokratçılık) vardır. Birbirine zıd soysal sınıflara mensub geneler a- rasında evlenmelerin sıklığı, patronla ecir arasındaki münasebetlerde görü « len samimiyet, zahiri — bir müsavat ve bir nevi (soysal samimiyet) vücuda ge. tirmiştir. Halk sınıfları yavaş yavaş farkına varmaksızın burjuvalaşmakta « dır. Böyle şartlar içinde ihtilal ülkü- leri olsa olsa bir ıslahat taraftarlığı şeklini alıyor ve sınıf mücadelesi mef. humu bile ortadan kalkıyor. Hakiki a« merikalıların iyice anladıkları mücade- leler, beyazlarla siyahlar, hristiyanlar. la yahudiler katoliklerle püritenler, yerlilerle muhacirler arasındaki müca- dele'erdir!. sosyalist fırkası muzaffer kılacak Hu'asa, marksist bugün, programını vaziyette değildir. İşçi teşkilatı ona yardım etmeğe ta- raftar olmadıktan başka efkârı umu. miyenin, kendi ulusculuk ve ferdiyet- cilik nazariyelerine uygun en cezri KÇESİ BANKNOT. 158.748,563,— 10.121.623,— 148.625.940,— 15.688.000,— 20.283,910,33 9.732.852,99 164314040 —. nkara Radyosu Aakara radyosunun bu akşamki pro gö gudür: Türk Dili Araştırma kurumu saati. Musiki: Tehaikowsky — Chanson Tzigane Rimsky Korsakov (Sadko) operasında Arya Rachmaninoff — Şark şarkısı < Grieg — Eski şarkı Massenet — Elögie (türkçe) K. Çekatowsaky (teganni) Ulvi Cemal (piyano) Bay Avni Başman konuşuyor Dans musikisi Musiki: 10 dakika fransız Kafe-Konseri 10 dakika Viyana şarkıları Haberler. İstanbul radyosu İEstanbul radyosunda bu aksamki program şudur: 18 Fransızca dersi 18,30 Dans musikisi, plak 19,30 Haberler 19,40 Mehmed Münür (Şan) piyano ile beraber 20 Yurdumuzu bilelim (Selim Sır. rı Tarcan) u 20,30 Demirsaz (Şan) 21,15 Son haberler, borsalar 21,30 Bayan Bedriye Tüzün (Şan) radyo tango ve caz orkestrası ile bir- Tikte, ——— ıslahata taraftar bulunan kısmına ilti- haka bazırdır. Filhakika efkârı umu. miyenin bu kısmı, sermayeciliğin bu- günkü şokli iflas ettiğine kanaat getir miştir. Bu kanaati veren, Teknokrasi oldu. Teknokrasi bugün, itibarını kaybet- miş olmakla beraber yıkmak İstediği şeyleri yıkmıştır. Birleşik Devletler halkının bir kısmı Amerikanın hem maddiyetciliğine, hem de soysal muha. fazakârlığına — dokunmıyacak yeni bir nizamın kurulmasını — beklemektedir. Hattâ bu yeni nizamın esasları şimdi. den ortaya atılmış bulunuyor. Bunun birinci safhası, şimdiki nizamın çerçe- vesinden çıkmamak üzere herkesin ge. lirini tedricen denkleştirmekten ibaret. tir. İkinci safhada serbest rokabet kıs- men kaldırılacak, büyük sanayi ve bü. yük bankalar devletleştirilecektir. İş- te, en şiddetli bir propaganda mevzuu olan fikirler bugün, bu fiikirlerdir. UYANI | Hırsız (hikâye) PALKEVLERİ MECMUAS; 22 İkinci kânun saş csı çıktı. Bunda | “Türk kadınlarının sıyasa ala- Başlıklı İsmet İnönü öi bağ yacısı yacılır. | R. Pekcr'in Kubilay übidesinde- ki söylevi ile âbidenin resmi, F. R. Atay'ın bir yazısı da bu sayıda ayrı yer almıştır. Ülküde daha şu yazılar vardır: Eti impar..torluğu Somer ölçüsü Göte'nin romanı Ne zaman (şiir) — (Behcet Kemal) | Gönüllü -anat (Behcet Kemal) Felsefe ve ulusal tefekkür (H. Ziya) Yeni şebirler doğarken — (Semih) Ökonörrik devridaim (S. Aydoslu) | Musikirin tarihi ve edebiyatı | (Aziz Çorlu) | Ayın politikası (Zeki Mesud Alsan) Atatürk Ankarada (E. B. Şapolyo) | Dördüncü sıyasal kurultay (Kemal Turan Ünal) | Asya adının kaynağı (Avni Candar) Köy çocuğu (Hıfzırrahman Raşid) (Zahir Ferid) Fransa'da bir köy tetkiki | İ (Redvan. A. İhsan) | 80 büyük sayıfalık Ülkü her va. kitki gibi 25 kuruşa bütümn kitaberı » larda vardır. (M. Saffet) | (H. F. Tııgol); (Kadri) | Satılık otomobil , 30 modeli Ford 1600 Kım, yapmış çok eyi hal- de yeni au ballon lastik- leriyle. İsteklilerin Zira- at Bankasında şoför Ra- şide müracaatları. 1—233 Serveti fünun yerine çıkar 44 senedir durmadan çıkmakta olan bu haftalık resimli gazetenin Ankara'da satış yeri AK B A Ki- tapevidir. Senelik abone 10 lira. Sayısı 20 kuruş. Antalya vilayet Daimi Encüme- ninden : 12.1-935 gününe kadar kapalı zarf usuliyle eksiltmeğe konulan Antalya memleket hastanesi dış hastalıkları ko- ğuşunun 15367 lira 45 kuruş keşifli ikinci bölüm yapısı için muayyen saata kadar teklif mektubu veren olmadığın- dan muamelenin 27-1-935 pazar günü saat 15 de pazarlıkla neticelendirilmesi kararlaştırılmıştır. İsteklilerin 96 de 15 teminatla vilayet encümenine müracaatları bildirilir. (113) 1—205 Anafartalar caddesinde Kınacızade hanı altında 3.727,022,60| 8.168.364,08 Merhum Şevket Ahmet Beyin eski belediye eczahanesi yerine (rtakı nakdiye kar | Suin | Yeni eczane açıldı | 'yA ç ş 4 : ğ ü N a (metle) Şi ; a Fenni g&lukler._ tebbi k'ıırşı_lgı, sıhhi levazımat, Esham ve Tahvitât j 2::: ::;:;:: f İ E =ıtün tuvalet ve ıtriyat çeşitleri ile aradığınız her ilaç SAVANSLAR: — İ unur, Gözlük ve korsa tamirleri yanılır. zı.oo.ıı]_ $62.871,10 Vadesiz 685.697,24 Vad 'li MUHTELİF Ticart senedat 11.895385,69 10:418.550,23 | 524174463.04 | ESHAM VE TAHVİLAT CÜZ. DANI: ' (Deruhte edilen ev- Ksham ve tahvilât 34.333, 15843 O R—S33R — Altın ve döviz üzerine Tahvilât üzerine HİSSEDAR' AR MUH'1ELİF ... .. Harita Umum Nliîdüflugnnden: 1 — Beher metresi (30) kuruş kestirilen (6500) metre beyaz bez açık eksilimeye konmuştur, 2 — Şartname ve nümuüneyi görmek istiyenlerin her gün ve eksiltmeğe gireceklerin de 27/2. kânun/935 pazar ! N eti y . : 4i ğ ğ 4 ; İ günü saat (10) da (146) lira (25) kuruş muvakkat temi- 2 Mart 1933 tarihinden itibaren: İskonto haddi 96 $ '/. — Altın üzerine avans 95 4 Va Matlarllş 0 İ Harita Umüm Müdürlüğü artırma ve ck Te S siltme komisyonuna uğramaları. (6) 1—82 SBT.TTL AŞ 4.500.000,— 12.981.810.61 263.008.177,90, — YEKÖN 253.098.777.92 YEKÖN
