12 Ocak 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

12 SONKÂNUN 1935 CUMARTESİ Mi .) . . Türk turizmi bul 4 ikincikânun 1935 Beyoğlu mağazalarının birinin vitri. ninde suluboya bir vesim varı Kalin direklerle tutturulmuş — tahta bir sıra evler. Bozuk kaldırımlı bir so . kak. Yık.k bir çeşme. Sıvaları dökülmüş bir minare, Ceniş çatılı bir türbe, Fera. edli kadınlar.Sarıklı, fesli adamlar, Şal- varları karınlarını patlatacak kadar sıkıl mış sarıklı, fesli, sümüklü çocuklar. Al. tında yabancı, pis, okunmaz bir imza ve kalın bir yazı, İstanbul, Başka ve daha zengin bir vitrinde ta nesi yirmi beş kuruşa satılan süslü kart. lar; Yangın yerlerinde medreselere dol « müş, çarşaflı, sarıklı, yeldirmeli, pis ve kasketli bir kalabalık, Sabah mangal üs tünde et pişiren köfteciler, kırbalı sucu lar ve satıcıların etrafında köpek yav - rularına karışmış çocuklar. Yedikule surlarına benziyen bir du . varın dibinde yirmi kadar çingene çocu ğu, Ellerinde türk bayrağı bayram eğ - lencesi yapıyor. Çıplak ayaklı, yırtık cübbeli, kirli rıklı bir hoca, Camün mihrabına arkı Hu çevirmiş namaz kılıyor. Yanında bir dilenci gözleri kapalı dua Eyüp'taki mezarlardan birinin üstü. me bir keçi oturmuş, Mezar taşının ar . kasından bir eşeğin kulakları ve minare. nin, Halic'in silueti görünüyor. Üü . ük. . ü.... Dükkâncılarla çekişe, çekişe pazar « lik ettim. Bir tek kartı yirmi beş kuruş- tan on pâra aşağı vermediler, — Size yaramaz. Biz bunları seyyah lar, yabancılar için hazırlıyoruz. Dediler. Mağazacılar bu — resimler içim fazls âderlerin: >imlerdeki bü - K Riğreço ; erkekler upkı filimtcede görülen figüranlar gibi para Tle tutulurmuş, bir rejisör onlara günler ce, haftalarca çalışarak rollerini belletir. miş. Çok defa da fotomontaj yapılırmış. — Satılıyor mu, kazancınız emeğini. zi ödüyormu bari? Diye sordum, — Yılbaşları, seyyahlar, yabancılar olmasa işi çoktan bırakırdık dediler. Yılbaşları, seyyahlar, yabancılar kir- K, acılı, iğrene İstanbul. Vatandaş bile d_-nıı Beyoğlu mağazacısı türk tu - Yizmi için çalışıyor. Köşenin başında, yarıdan kesilmiş bacağını ve hiç büyüyemiyen kolunu yağmurun altında ıslatan bir dilenci vardı. tün T; — Bana acıyınız da para veriniz. Diyordu. Ve Beyoğlu sakağının kal. dırımına yerleşen bu dilenci Beyoğlu mağazasının vitrinine sokulan — zavallı Istanbul'a ne kadar benziyordu. Birkaç gündür İstanbul'da (Hind esrarı) denen bir filim gösteriliyor. Sö. ııı'i. sazı olmıyan bu filim, H iç acısıdır. Hindistan'da ne kadar fena #ey varsa hepsi daha fenalaştırılarak bu filme alımmıştr., / Dilini, göğsünü, sırtını, delen hindli. Dilenen hindli, Ganj'ın bulanık suyun. d.' tanrılaşan hindli, aç, kör, iskelet hind li. Semiz, süslü, bakımlı inekler, filler, aslanlar, kaplanlar. imi gördükten sonra Gandi'nin vatanından değil davasından bil tik « siniyorum. Ve gitükçe daha gözümde u mağazasının parlak len resimleri ve Bey- oğlu mağazacısının yüz kızartacak - bir iş haline koyduğu türk turizmini düşü. nüyarum. NEŞET HALİL ATAY mu—w:uımwml Cok değerli bir kitab Avrupada otomobil ile 9000 kilometre Yazan: A. Şükrü ESMER Satış yeri: Ahmed Halid Kitabı okurken insan bu memle- ketleri geziyormuş gibi his duyu . yor. (Akşam) ... Kitabı — okuduğunuz dakikalarda kendiniz seyahat etmişsiniz zehabı na kapılacaksınız. Aynı zamanda is- & tifade edeceksiniz. (Haber) Tüuyyare piyangosu İstanbul, 11 (Telefon) — Tay- yare piyangosunun bugünkü ke- şidesinde beş bin lirayı 4161 nu- mara kazanmıştır. 1500 İirayı 22054 numara kazanmıştır. 14 bi- let 600, 27 bilet 200, 46 bilet yüz, 143 bilet 50, 262 bilet 40 lira ka- zanmışlardır. Yunanistanda hükümetle muhalefet partileri ara -, sında anlaşma mümkün, görülüyor İstanbul, 11 (Telefon) — Ati- na'dan 11 tarihiyle bildiriliyor: Başbakan Çaldaris'le Papanastas. yu konuştuktan sonra muhalif fır- ka reisleri âyan reisinin yanında toplanmışlar ve Papanastasyu bu toplantıda Başbakanla konuştu- ğu şeyleri anlatmıştır. Papanasta. syu'nun bildirisine göre kendisi Bay Çaldaris'le, hükümetin Veni- zelos suikasti suçlularının ceza- landırılmasını ve kırallığın iadesi propagandasına müsaade'edilme- mesini tavsiye etmiştir. Bay Çal- daris de kendisine adliyenin ta- mamen serbest olduğunu ve kıral- lığın iadesi propagandalarının e- hemmiyetli bir teşebbüs mahiye- tinde telakki edilemiyeceğini söy- lemiştir. Hükümet — ile muhalefet pal arasında — anlaşmanın mümkün olacağı kanaati vardır. Tokat'ta Atatürk heykeli Tokat, 11 (AA.) — Atatürk heyke, Tünin kaidesi üzerine konma ma halkın coşkun sevinçleri arasında ya - pılmıştir. Heykelin açılma restmi yakın- da olacaktır. Sarsıntının arkası kesilmedi (Başı | inci sayıfada) Marmara nahiyesi adalarında hâlâ sür. mekte olan sarsıntının. bugüne kadar olan yıkım ve zararı bu mıntakada bu - lunan heyetçe tesbit edilmiştir. Alınan resmi malümata göre Erdek merkezin . de sarsıntıdan 786 ev çatlamış ve baraka yıkılmıştır. Marli köyünde 180 ev tamamen ve 70 ev de kısmen, Ocaklar köyünde dört ev ve Turan köyünde bir ev tamamen, Marmara adasında 100 ev tamamen ve 37 ev de kısmen, Çınarlı köyünde 20 ev tamamen ve 3 ev de kismen, Gün. doğdu köyünde 45 ev tamamen ve 15 ev kısmen yıkılmıştır. Gündoğdu köyünde 2 kişi de ölmüştür. Paşalimanında 12 ev tamamen 45 ev de kısmen yıkılmıştır. Burada dört ta . ne de yaralı vardır, Balıklı köyünde 5 ev tamamen ve 2 ev de kısmen, Harmanlar köyünde 55 ev kâmilen ve 4 ev de kısmen - yıkılmış ve 6 hayvan ölmüştür. Paoyrazlar köyünde 9 ev tamamen ve 66 ev kısmen yıkılmıştır. Ve 36 hay- van yaralanmıştır. Hohla köyünde 13 ev tamamen ve 28 ev kısmen, Asmalı köyünde 3 ev ta- mamen ve köyünde 91 ev kıs . men yıkılmıştır. Türkeli köyünde bir ölü ve dört yaralı vardır. Yiğitli köyü: de bir ölü ve bir yaralı vardır. Ekimlik köyünde 30 ev tamamen ve General Kâzım Özalp ve, | bakanlarımız bugün geliyorlar Istanbul, 11 (Telefon) — Bü. yük Kurultay Başkanı General Kâzım Özalp'la Ökonomi Bakanı Bay Celal Bayar ve bugünkü pos- ta ile İzmir'den İstanbul'a gelen Maliye Bakanı Bay Fuad Ağralı bu akşamki trenle Ankara'ya git- tiler, Rize'de saylav seçimi hazırlıkları Rize, 11 (ALA.) — Bugün vilayetin her tarafında ikinci müntehib seçimine başlanmış, şehrin muhtelif yerlerinde sandıklar kurulmuştur, Halk reylerini kullanmak hususunda büyük bir alâka göstermektedir. İkinci müntehibler seçimi bitti Zonguldak, 11 (ALA.) — Kontimi « zin her köşesinde ikinci seçici işi bit . miştir. Şimdiye kadar yapılan tasnifler. den fırka namzetlerinin müttefikan ka. zandıkları anlaşılmıştır. Muğla'da ikinci müntehibler seçimi i Muğla, 11 (A.A.) — Vilâyette ikin. ci müntehib seçimine aid her türlü kanu ni merasim bitmiş ve fırkaca yoklama. lar yapılarak namzetler tespit edilmiş « tir. Seçime bu ayın 15 inden itibaren başlanacaktır. İzmir'de ne kadar hayvan kesildi İzmir, 10 (A.A.) — Birinci kânun ayı içinde Bornava kasaphanesinde 298 koyun ve keçi ile 216 sığır ve 2 domuz olmak üzere 616 hayvan kesilmiştir. Dünkü Atlıspor Atlıspor kulübü üyeleri dün sabeh saat dokuz buçukta Yenişehirde Emni- yet meydanında toplanmışlar ve doktor Çiki'nin idaresinde binişlerine buradan başlamışlardır. Hava oldukça soğuktu. Acı bir rüzgâr güneşin tesirini hisset- tirmiyordu. Arazi karlı fakat don de- gildi. Bir kısım üye soğuktan ve araziden korktukları için binişe iştirak etmemiş Buna rağmen gelen üye elli- Bunların dokuzunu da lerdir. den fazla idi. bayanlarımız teşkil etmekte idi.. Müdafasnın arkasından Balkad kö- yünden, Beştepelerden çiftliğe gelin- miş; buradan da Ankara çayından geçi" lerek ağaçlıklar arasından dere boyu ile Akköprüye ve bahceliklerden de ku- lübe dönülmüştür. İki buçuk saat süren dünkü biniş çok zevkli olmuştur. Adetâ, süratli ve dörtnallar ezici ve bıktırrcı değildi. A- razinin vaziyetine göre dörtnallar ve süratliler kısa, fakat muntazam olmuş « tur. Güzel idare edilen bu biniş üye- letde çok eyi intıbalar bırakmıştır. Yal, nız iki üye intizama riayet etmedikle- rinden yoldan geri çevrilerek binişe de- vam ettirilmemişlerdir. Her binişin dünkü gibi muntazam olması ve üyelerin de büunu temin için bir parça dikkat etmeleri çok eyi biniş- ler yaptırtacaktır. Resimlerimiz dünkü binişten tesbit edilmiş güzel enstanta- nelerdir. İÇ: PÜUYENM DA Sıfır altı 40 Dün yurdumuzda en fazla soğuk bu derecede idi Dün Ziraat Bakanlığı Mete- orolojisi Enstitüsünden verilen du- yumlara göre son 24 saat içinde hava, yurdun Trakya ve Ege alan- larında yağışlı, diğer yerlerde a- çık geçmiştir. Hava suhuneti do- ğu Anadolusu ve Karadeniz kıyı- larından maada diğer yerlerde beş derece etrafında yükselmiştir. Karlar altında bir yurd köşesi Evelki gece en düşük suhunet- ler sıfırın altında Sıvasta 25, Er- zurum'da 27, Kars'ta 35 derecedir. Orta Anadolu ve doğu Anado- lusunun diğer yerlerinde suhunet sıfırın altında beş ila 16 derece a- rasındadır. : Evelki gün en düşük suhunet Karsta sıfırın altında 35 olması- na karşılık Antalya'da suhunet sı- fırım üstünde 15 derecedir. Karaköse'de 40 derece soğuk Karaköse, 11 (A.A.) — Soğuklar bü- tün şiddetile devam etmektedir. Dere- te nakıs 40 dır, Kaza fırka kongresi toplandı Şarki Karahisar, 11 (ALA) — Kaza- mız fırka kurultayı bugün toplanarak ilk karatı gereğince —Atatürk'e, sayım başbakanımıza, fırka Benel Kâtibliğine telle candan saygr ve düygülarını sun- du. , SAMSUNDA SOĞUKLAR Samsun, 11 (A.A.) — Bu taraf- ta şimdiye kadar görülmiyen s0- ğuk ve kar fırtınaları devam et- mektedir. Bazı yerlere düşen ka- rın kalınlığı 70-80 santimetreye varmış ve bazı köyler arasındaki gidip gelme kesilmiştir. Bolu'da soğuklar Bolu, 10 (A.A.) — İki gündür de . vam eden şiddetli soğuklardan — dolayı moektebler tatil edilmiştir. Derece sıfır. dan aşağı 28 dir. Niğde Fırka koöngresi Niğde, 10 (A.A.) — Bugün halkevi salonunda fırkamızın vilayet kongrosi ilk toplantısını kadın erkek 34 mümes. | silin iştirakiyle yapmıştır. SAYIFA 3 Öz türkçede Kutub ve Hattristiva kar hğı Birçokları bilgi sözlerini ulus içinde yaşryan sözlerden almayı pek doğru bulmazlar, böylece herkesin alıştığı an. lamlardan başka bir şey öğretmenin güç olduğunu ileri sürerler. Bundan dolayı kültür uluslarında bilgi dili ölü diller . den alınmış eski sözlerle doludur. Bilgi dilinin bir karakteri de uluslar arasında birliğe doğru gitmesidir. Yal nız düşünüş ve görüşlerde değil sözler. de de bir benzerlik göze çarpmaktadır. Fökat coğrafyada iş değişiyor, bu ulusal bilgide öz dile yaklaşmak herkes arasın. da yaşıyan ve yaşatılabilen sözleri al - mak zoru kendini gösteriyor. Okullarımızda güneşi — “şems, ayı — “kamer,, diye öğretmeyi bilgiçlik say - — dığımız çağlarda yere de “arz,, diyor - duk. Bugüne kadar çok güclükle ya - şattığımız bu karıştırıcı sözler arlık büsbütün kalkacak, “kürrelarz,, yerine yer yuvarlağı, “kışmarz,, yerine yer kabuğu, “sathıarz,, için de yeryüzü diye ceğiz. Böylece anlatılmak istenen nes - meler daha açık ve daba kolay anlaşıla . caktır. İş bununla bitmiyar. Yeryüzünü şöy- lece ayırırken kullandığımız birçok söz- ler var ki onların da öztürkçe karşılığı - ma bulmamız gerektir, Yoksa okul bitik. korindeki anlaşılmamazlık sürüp gide - cektir. Yeryüzünün ilk bölümleri demek olan (kutub, hattı rı, cedi medarı) oldukça yabancıdır. *Kutublar,, yeryüzü bölümleri — için başlangıç yerleridir. Kutub sözü önce. leri bizim gökümüzde yerini değiştirmez zibi görünce demirkazık yıldızımın adı alarak kullanılmıştır. Yerin yuvarlaklığı bilindikton sonra üzerinde döndüğü sa- mılan yer mihverinin veya yer okunun l geçtiği yerlere bu ad verilmiştir. Arab - — lar değirmen laşının üzerinde döndüğü çubuğa kutub dedikleri gibi dolayısiyle ulusua ileri gelenine de bu adı verirler. Bu bakımdan kutbun öztürkce karşılığı *iğ, dir. Gene bu kökten ulu — ve sahib demek olan iğe veya iye sözü de ikindi anlamı bildirir. Avrupa dillerinde kutub için “pol, kökü kullandır. Pölor yunanca doğru - dan doğruya dönme demek olup dolayı. — siyle şimdiki anlamda kullanılmıştır. Bir — bakımdan iğ sözü daha ziyade mihver ( — axe) karşılığı olabilirse de dolayı . — siyle iğ yerini anlatmakta da kullanıla. — bilir. Bunun için iğe veya ike sözünde ise daha bir uygunluk var. Aks için ara- daki benzerlikten dolayı mıdır, ne dir? Ok sözünü karşılık gibi kullanıp gidi « yoruz. Kutub yıldızına demirkazık, bozbuğa, — çolpan dendiği gibi arabların Benati naş — eeki yunanlıların Arktas bizim şimdiye kadar Dubbu asgar dediğimiz yıldız kü. mesine de öztürkcede yediger üküğü (— burcu) denildiğini birçok kaynak « lardan öğreniyoruz. Avrupalılar bu yıl- —— dız kümesinin yunanca adını alarak ku. — zey kutbuna Arktis, Güney kutbuna da — Antarktis ( karşı kutub) adımı verir. — ler. Bunlar özad olarak kultanıldığından karşılığı aranmıyabilir. *Hal â Avrupa dillerinde bir gibidir. ğ Ekuator.. hep hattristiva demektir. Lâ. — tince aeğuâre (— denkleme) den alın - dığı ileri sürülen bu sözlerdeki “ek,, kö. — künün türkcemizdeki iki sözüyle birçok bakımdan ikişikli olduğunu Samih Rifat di! kurultaylarında pek güzel anlatmış. — tı. Almanlar Ekvatör yerine Gicicher de — mek istemişlerse de bir türlü yapama - mışlardır. Bizde türkcede denk çizgisi, I ü diyebilirsek de öz köke nn İi