11 Ocak 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

SAYIFA 6& yiyemiyorlar veya yemiyorlar. Bu alan. da uluştan istiyeceğimiz hiç bir şey yok gibidir. Bize her türlü kolaylık gösteriliyor, dileklerimiz yerine geti- riliyor. Yalnız bazı ufak tefek işler vardır ki bunlar görünüşte fiata tesir yapmaz gibi gelir, Halbuki iş böyle de- ğildir. Size bir misal anlatayım. Ta ki başkalarına pek ehemmiyetsiz ü- men bu gibi işlerin fiatlar üzerinde nc kadar ağır bastığı anlaşılsın: Adana". dan veya Mersin'den yüklediğimiz seb- ze vagonu Kayseri ve Irmak gibi istas- yonlarda bazan kesiliyor. Vagonları tam doldurup yollamak işi bazan o ka- dar uzuyor ki vagonlar 24 hattâ 36 saat gecikme ile Ankraya Bu gecikme meyva ve sebzeyi yazın çürü- tüp kokutuyor, kışın soğuktan döndü. rüyor. Bu sebeble bazan bir vagon ma- han yarısı işe yaramaz hale geliyor. 'Toptancı da geride kalan malın fiatı- na çürüyen veya donmuş olanın değe- rini de ekliyerek satıyor. Bir de bakı- yorsunuz ki fiatlar yüzde yüz fırlamış. Bu hal devlet demiryollarının ucuz ta- rifesinin verimlerini de baltalıyor. Bu ufak bir misaldir ve ekseriya vakidir. Ankara gibi kazanc Tarkı ve yaşayış seviyesi göze çarpacak kadar fazla o- Jan bir yerde de bir işin (genel) olma- sı için de onun her keseye ve kafaya uygun olması şarttır. Bu alandaki şart da sebze ve meyvanın çok ucuz olması tedbirlerin geliyorlar. ve onu ucuza mal edecek tamamen alınmış bulunmasıdır. Sebze ve meyva kooperatifi ku- rulur ve muvaffak olabilir mi? Bir sebze ve meyva kooperatifi ku- rulur ve muvaffak olur mu? Ankara merkez olup ihtiyaç fazlalaşınca ve fi- atlar yükselince bu fikir ortaya atılmış- tı. Ki memurlar kooperatifi bu isteğin bir başka sahadaki doğuşundan başka bir şey değildir. İzmirde böyle bir kooperatif var- dır ve buraya sevkiyat yapmaktadır. Biz şu kanaatteyiz ki bu iş kolay kolay muvaffak olamıyacaktır. Çünkü bu her geyden önce bir ihtişas ve bilgi işi- dir. Görünüşte çok basit olan sebze ve meyva işi ancak uzun yıllar uğraşıla- rak kazanılan bilgi ile verimli bir yola sokulabilir. Romanyanım dışarıya yap- tığı ve milyonlar kazandığı sebze ve meyva satışı karşısında bizim nefis seb- ze ve mayvalarımız yurdumuzda çürü- meğe mahküm bulunmaktadır. Ankarada sebze ve meyva işi üzerin- de kurulacak bir birlik fiatları muhak- kâk ki en aşağı yüzde 25 ucuzlatır, 'Yalnız bu birlik sandığıma göre evve - Jâ bir dedikodu ve inhisar vardır diye bir telakki Uuyandıracaktır. Halbuki kabrımallar ve toptancıların bu anlaş- ması her şeyde nevel durluksüz. olan piyasada bir durluk yaratacaktır. Bazan bir mal fazla mikdarda gel- diği zaman fiatlar düşüyor ve ziyan e- diyor. Ziyan eden malları bittabi kim- Bir zaman geliyor ki malın uzaktan gelmesi dolayısile kim. senin getirtmediği bu mal derhal kıy- parti gelinceye kadar az olan mal fiatında ihtikâra va-. se getirmiyor. metleniyor ve ikinci ran bir £ tihlâk kooperatifine benziyen bir anlaş- ma her şeyden evel piyasaya durluk ve rit ve durluklu bir piyasada da meşru bir kazançla her zaman için her çeşid malt bulundurmak imkânı hasıl olur, Ankarada kurulacak bir memurlar kooperatifinin her şeyden evcl muay- yea bir müstehlik sınıf temin etmesi şarttır. Çünkü sebze kışın beklerse do nar, yazin beklerse kokar ve çürür, Ha- yatı günlük olan ve her gün sarfolun « mak, harcanmak mecburiyetinde bulu- nan bu ürünün hazır alicisi olmazsa hu iş üzerinde uğraşan kooperatif de tabii ziyan eder. Kabaımalların setmayosini 500 ile 5000 lira arasinda demiştik. Her kabzı- mal aşağı, yukarı ve orta bir hesabla yılda otuz kırk bin liralık bir ciro yür par. Gelen malin ve cironun yüzde elli kadarı komisyon alınarak müstahsilin gönderdiği maldir. Geri kalan yarısi da sermaye ile işlenir. Komisyon yüz- de beşten başlar ve ona kadar çıkar, Kâzanç ise yüzde on ilc on beş arasın. da inip çıkmaktadır. Bu hesaba göre or- ta bir hesabla bir kabzımal yılda 3 —4 bin lira arası — para kazanır. Dükkân icarları, dolayısile kazanç vergileri ve diğer vergiler — çok yüksek - değildir. Kabzımallar belki daha çok da kazana- bilirler, Fakat nakliyeden başka sepet parast, hammaliye, araba ücretleri gibi mühim yekünlar — tutan masrafları da göz önünde bulundrumak gedektir. Bu hesab işlerin iyi gitmesi şekline göredir. Bazan da ziyan baş gösterir.. Alış verişin her alanında olduğu gibi bu işin de zian yönü vardır.m Toptancı yurddaşa iyi alış verişler dileyip yanından ayrıldık. Sıfırın altında on beş derece soğukta handa canlılık ve alış veriş tamamen — durmüş gibi idi. soğuktan donmasın diyerek bütün küfe leri sandıklar içeriye alınmış, dışarda olanların üstü çuvallarla — örtülmüştü. Yer yer yanan eski sepetlerin alevi al- tında ısınmaya çalışanlar küme küme toplanmışlar, soğuktan acı acı dert yak nıyorlardı. Koca kemerile tarihi bir kervansarayı andıran hanın kapısındaki üç beş arabaya yükletilen küfeler An- karanın dört bucağına yiyecek götür. meğe hazırlanıyordu... Not; Bundan sonra hâlde ve diğer sebze ve meyva dükkânlarında araştırma larımıza devam edeceğiz. Daha sonra a- yak satrcrlarile olan temaslarımızın son- uçlarını ve en sonra da bu iş üzerinde kendi düşüncelerimizi yazacağız. lalık baş gösteriyor. Bir i&« Kumhara bütün bir istikbaldir. " Orta mğkteb d ve liselerde yoklama Kültür Bakanlığının çıkardığı yeni talimatnameyi neşrediyoruz: Madde 62 — Orta mekteblerin son sınıflarında tam yoklamalı derslerin iki yazılı ve bir sözlü yoklamalarının, Hiselerin son smnıflarında ise bu derale « rin bir yazılı ve bir sözlü yoklamaları. nın ortalaması talebenin bu derslerden sınıf geçme notu olur. Mâadde 63 — Orta mekteblerin son sınıflarında smıf geçme notlarının tesbitinde 48 inci maddenin c, e, £, h, i, j fıkraları göz önünde tutulur. Madde 64 — Liselerin son sınıfla- rında tam yoklamalı bir dersin sözlü engel yoklamasına kalan bir talebenin sınıf geçme notu, ders yılı içinde bir yazılı yoklama ile aözlü engel yoklama- sında aldığı notların ortalaması olan nottur. Madde 65 — Lise son sınıflarında tam yoklamalı bir dersten yazılı yokla- mada Üçten aşağı not alan, şu kadar kl sözlü yoklamada bu dersten beş not al- mağa hak kazanan, tâlebenin amıf geç. me notu üç sayılır. Madde 66 — Liselerin son — aınıfla- rında sınıf geçme notlarının tesbitin- de 48 inci maddenin d, g. , k fıkraları göz önünde tutulur. Son sınıfta engel yoklamalarına kalma vaziyeti Madde 67 — Orta mekteblerle Jise Jerin son sınıfında bir engel yüzünden yoklamalara giremiyen talebe hakkında 21, 22, 23, 39, 40, 41, 42, 43, 44 ve 45 in- ci maddelere göre muamele yapılır. Son sınıfta bütünleme yoklamasına bırakılma vaziyeti Madde 68 — Orta mekteblerle lise- lerin son sınıflarında bir ,iki veya Üç dersten aldığı sınıf geçme notu üçten aşağı düşen talebe o derslerden bütün. leme yoklamasına bırakılır. Talebenla Üçten aşağı not aldığı üç dersten birl bir yoklamalı ders gurubu ise talebe bu ders gurubundan da bütünleme yokla- masına bırakılır. Son sınıfta bütünleme yoklamasın- da tam yoklamalı bir dersten veya bir yoklamalı bir dersten veya bir yolla- malı bir ders grubundan üçten aşağı not alan talebe sınıfta bırakılır. Orta mektebi ve liseyi bitirme diploması Madde 69 — Orta mektebi bitiren- lete “orta mektebi bitirme diploması,, liseyi bitirenlere “liseyi bitirme diplo- ması,, verilir. Orta mektebi veya liseyi bitirme diplomalarma, bitiren talebenin üç yıl içinde mektebte gördüğü derslerin ad. ları ve bunlardan aldığı notların genel ortalamasına göre diplomanın derecesi yazılır. Son sınıfta kalma vaziyeti Madde 70 — Orta mekteblerle lise- lerin son sınıfında dört veya daha zi- yade dersten aldığı &mıf geçme notü üçten aşağı düşen talebe sınıfta bırakı. ler. Bu dört dersten birl orta mektebte bir yoklamalı ders grubu ve lisede ge « ne bir yoklamalı ders ise talebe gene sınıfta bırakılır. Son sınıfta kalanlar Madde 7I — Orta mekteb voya lise- nin son sınıfında kalan bir talebe bir yıl daha asli talebe gibi mektebe de. vam ederek bütün yoklamalara girer, Son sınıfta iki yıl muvaffak olamıyanlar Madde 72 — Orta mektebin veya li- senin son sınıflarında iki yıl muvaffak olamıyan talebeye mektebte bulundu- ğgüna dair bir belge verilerek kendileri mektebten çıkarılır. Son sınıfta iki yü muvaffak olamı- yanların tekrar yoklamai girmeleri Madde 73 — Orta mekteb veya lise- nin son sınıf da iki yıl muvaffak olamadıklarından — dolayı kendilerine belge verilerek çıkarılanlar aldıkları belge tarihinden başlamak üzere Üç yıl içinde bir kerş daha haziran yoklama devresinde son sımıfın bütün dersle. rinden sözlü yoklamaya girerler. Bu yoklamada muvaffak olmuş sayılmak için orta mekteblerde tam yoklamalı dersletin her birindei ve bir voklama. İr ders grubundan alman notların Üç- ten aşağı düşmemesi ve liselerde bher dersten alınan notun Üüçtem az olmama- 61 şarttır. Haziran yoklamasına giren- ler Üçten aşağı not aldıkları veya git medikleri veya bir engel yüzünden gi- remedikleri derslerin eylül devresi yoklamalarına alınırlar. Bu devrede bir dersten bile olsa üçten aşağı not alan veya herhangi bir engel yüzünden bir dersin bile yoklamasına giremiyen ta. lebe artık orta mektebi veya liseyi bi- tirme imtihanlarına alınmazlar. Bu gi- bi talebenin ellerine vaziyetlerini gö terir bir belge verilir. v Olgunlak yoklaması Madde 74 — Liseden “bitirme dip- Toması,, alanlardan Üniversiteye — veya başka yüksek mekteblere gireceklerin "olgunluk diploması,, almaları şarttır. Bu diploma, olgunluk yoklamasında karzananlara verilir. Madde 75 — Olgunluk yoklaması her yıl, biri 28 haziran Ile $ temmuz ve öbürü eylülun on biri ile yirmisi ara- sında olmak Üzere ikl devrede yapılır. Başlama günleri tatile düşerse, yok. lamaya tatilden sonra başlanır. Madde 76 — Olgunluk yoklamaları resmi liselerde veya Maarif Vekâleti- nin göstereceği bir mektebte yapılır. Olgunluk yoklamalarının yapılaca- ğı her mekteb bir “yoklama dairesi,, sayılır, Her yoklama dairesinde yokla. ma işlerini yoluna koymak üzere Maz« rit Vekâletince seçilecek Üç kişilik bir yoklama komisyonu bulunur. Her yoklama dalresinde her ders veya ders grubunun yoklamaları en ar Üçer kişilik birer yoklama heyeti tara« fından yapılır. Bu yoklama heyetleri de Maarif Vekâleti tarafından seçilir. Madde 77 — Olgunluk yoklamaları ikl kısımdır! 1 — Fen bölüğü (liseden fen diplo. ması almış olanlar için) 2 — Edebiyat bölüğü (liseden ede- biyat diploması almış olanlar için) Fon bölüğü olgunluk yoklaması şu dets grublarından yapılır: 1 — Türkçe bir komporzisyon, ? — Riyaziye, Raşit Rıza 11 SONKÂNUN 1935 CUM/ Yurd Postası Receb Safa Samsun'da öldü Samsun — Sahnemiz bir uzvunu Safa'yı da kara toprakjarın sonsuz sessizliği içine göm dük. Meşhur komik Kel Hasanın kar-« deşi olan Receb Safa, 45 yıllık sanat yaşayışile kendini kardeşi kadar ta« nıtmış ve sevdirmişti. Onu, sahneye mensub küçük, büyülk bütün artistler tanır ve sayarlardı. Receb Safa bir müddettenberi Sam» sun'da oturuyor, fakat gizlenemiyen bir sıkıntı içinde yaşadığı için kendi- sini tanıyanların yardımlarile geçinle yordu. Evelki gün İzmir otelinin bir odas sında birdenbire hayata gözlerini kaa pıyan bu ihtiyar artistin merasimle kaldırılan cenazesine bir askeri müfre« ze iştirak etmiş, gazetecilerden, artiste lerden başka cenazeyi oldukça bir kae labalık takib etmiştir. Receb Safa artistlerin gör yaşlart içinde mezarmma bırakıldıktan sonra, burada bulunan muharrir ve sinema res jisörü Bay Vedad Ürfl ve İstanbul o« pereti müdürü Bay İhsan, ölünün hayas tt ve sanat bakımından değerini bildle rensöylevler vermişlerdir. daha yitirdi. Receb F. K N Z o arıp K Baş ağrılarına Diş ağrılarına A Romatizmarya K tiyatrosu yakında ŞEHRİMİZDE .. w.. Harita Umum Müdürlüğünden: 1 — Beher metresi (30) kuruş kestirilen (6500) metra beyaz bez açık eksiltmeye konmuştur. 2 — Şartname ve nümuneyi görmek istiyenlerin her gün ve eksiltmeğe gireceklerin de 27/2. kânun/935 pazar günü saat (10) da (146) lira (25) kuruş muvakkat temi- natlarile Cebeci Harita Umum Müdürl siltme komisyonuna uğramaları, (6) Fitre ve zekât Gelecek, havacılığındır Yeni bir hava ekspresi Göktanrımın bir dileği Hava hukuku CERERIT. T5 Gökle yer arasında II Karada denizde uçan bir kus. artırma ve ek: 1 — 82 Kâzım N. Duru Amiral Decteur B. Sait Çonay Rifat Şerit Uçakla bir dakikada 12 kilometre hız Gök Alanında hız alanlar Dağa çıkmak ve kayak sporlarr Profesöt Riedel Abidin Davar Gencler Birliği kurultayında Ankara güreşçileri Türkiye birinciliklerinde Bir çift kara göz (Hikâye) Server Ziya Gürevin Sinema; Carile Lombard, Marlene Dietrich, Evelyn Venable, Clara Lou Sheridan, Gertrüde Michael v. s.