19 Eylül 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 3

aSt UU RERA A AM “R RRUUR LÜ CC 19 EYLÜL 937 TÜRKDİLI Harbi Hazırlıyan Sebep- ler Nelerdir?.. Ekonomik Zaruretler İçinde Bunalan Milletler Girişecekleri Savaşlardan Büyük Şeyler Harp tehdidi. aşağı yuka- N, her zaman ekonomik ba- kimın dün vaziyette kalarak halinden memnun Milletlerden gelir. Faket ay hi sebe le Avrupanin bü Rüakü saldırgan — mületleri Aikeri üstünlüklerinin mese olmıyan '&si emin olmadıkça bir har © girlşemez'er Bunların gi- Tişecekleri her bangi bir #rp, derhal ve kali bir su Fette kazanılmalıdır. — Faşist diktatörlüklerin başlıca kuv- Vetleri disiplin ve propağen- dadir. — Bunların ikisi, de ADi ve kati bir askeri hüc- Umda Unların başlıca zaif nokta *Ni ise disip'inin kuvvet ve Propağandanın — histeri ile Tütunabilmesindedir. — Böyle tesirini — gösterebilir. MVvet ve histeri ile hareke | İ& geçen bir millet ise kaza TaCağı zaferler Atilalı olan uzun bir harbe tirişemezler Uzun bir mu- “rebede demokrasilerin ser tünlüğü seyrek ve Vet kaynağı ve Sadis'ni gösterecektir. Bun *0 dolayı İtalya ile Alman * kısa bir zamanda kali Zafer kazanacaklarına & Bin olmazlarsa harp et *2'er, Âni bir baskın sayesinde :.h"ıl bir zafer kazanmanın 4 büyük avukatı müteveffa Ü “lyan generali Douhet ol Mu, h Htur. Ba adamın fikrince p hiç ilân edilmeksizin '.:' Rece başlayıvermeli ve _'kıneı. kuvvetler bılhassa _"ııeıı. düşmanın büyük itlerine ve endüstri mer ';luın- saldırmalıdırlar #kat acaba, son zaman * makineli barp vasıta böyle müthiş bir muv Akiyeti başaracak kadar *mmül etmiş midir ?;:Yudı yapılan tecrü n I*.l" :u:ııılıı'n—kı::ıımıımî ne Biğ * makineleşmiş silâhlar ara © Yaziyetinde bulunan- Üği p Üyük harpte temin et faya “Ydadan daha büyük 'L temin edememiştir. *l"dı'.ıh'ç şüpbesiz, kâfi d ı7'-nlm, Sevilden Madride .“l'“ Yaptığı yürüyüşte iyi be | *dilmiş küçük ordusu taç törlü nakil vasıtalarile kaş AE neticeler almıştı. Pa: fa, ç dride vardıktan son” , Tüda iyi talim görme- ı_'_"'üdımu, kendi mevzi “". Muhafaza kudretini n,'_"'ıcı bu yürüyüş aka Uğramıştır tan, TÜala beraber Franko, İh Ş 'Oühetin teorisini tak- 50_"”!"7 Sayıları 20 ile 'lyy:"'hdı hulunsn bomba aç leri grupları, balkın Siş P iradesi eni kırmak Açık — Madrid şehrine | darı karşısında lamıştır. Hükümetçilerin dafi topları zaif olduğu için bu tayyareler pek aşağıdan da uçabilmek fırsatını geç rmişlerdir. Bunlar, şehri, tayyare ele 50 gün içinde tam 32 defa bombalamışlardır. Bununla beraber şehirde hayat devam etmektedir. Dört tane sine müa bir gün bile kapanma mıştır. Kaldı ki hava - hüc da ve Frankonun ümidi halkın * miştir umları e remR hilâfına, barp icedesi , art Frankonun İtalyan — dost makineli hücuma petice ları bir kalkıştıkları zaman, büsbütün falso 30000 kişilik tanklar ve zırhli çıkmıştır. bir. kuvvet otomabi!. lerle birlikte Faşist teorisine bir. hü cumla kati bir netice alma ğa kalkıştıkları zaman hü kümet kuvvetlerinin topçu bu makineler uygün olarak ani taarruz duraklamış ve durmuştur. Bu makineli si- lâhlar çamurlar içinde sap lamıp kalmış, makineli- bir “ordu olmaktan çıkarak düş- | mana hedef haline | dir. | içinde insan olmadan işliyen | ışığından, gelmiş- tir. Bunun üzerine taarruz ricat haline gelmiş, bozgun başlamışlır. Havada — uçan Rus tayyareleri, ozaman düş mapı dilekdikleri gibi bom balamışlardır Her halde motörlü silâh- lara taraftar onlanlar, İs panyol harbının mükemmel tecrübe bir saha silâhları kâfı söyliyecek makineli etmek için olmadığını ve daha büyük bir harp olursa | bunların tesiri o zaman gö rüleceğini tddia — edecekler Hele Sunday Magazine gibileri uçan denizaltılardan, bomba tayyarelerinden, ölüm dur- dumanlar motörleri duran görülmez dan, saçan — hastalık basillerinden ve zehirli gaz lardan bahsedeceklerdir. Bunlar, ilmi bir bir kaç defa tatbik Meselâ basiller, düşman ordusu için olduğu kadar için de teblikeli olmaktadır ölüm surette olun rdan mnuştur. bunl, kullananlar Markoni de ölümden biraz önce kendisiyle görüşen bi risine şunları söylemiştir İcad ettiğimiz ölüm ışığı ile ancak üç kadem ötede bulunan bir tarla fa resini öldürebildik. İşin hakikati şuradadır Yani silâblardan bi, birisi 1918 genesindenberi, gereği gibi, tekemmül etmemiştir. En ziyade terakkiye maz- defi on — beş 12,000 kademden alçakta uçan bir tayyareyi düşürmektedir Bunun en terakki har olan silâh, tayare toplarıdır. Bunlar, atışta açık havada fazla | karşı | şüphesiz | linde hücum eden tarafı, gelen bir bom Beklerler. Fakat.. ba tayyaresine karşı oto matik surelle ateş 30 sani ye içinde tenzim etmesidir. Bundan başka ses ve hara ret detektörleri keşfedilmiş tir ki bunlar gelen bir. tay- yareyi top ateş menzili içi- ne girinciye kadar katiyet ve isabetle takip edebilmek- tedir Büyük harpte tayyareler tarafından beş düşman tay yaresi düşürülmes'ne muka- bil ancak bir tanesi tayyare tefi - toplariyle indirilmişti Şimdi ise İspanyada tayyare tarafından — düşürülen — bir taneye mukabil, beş tavya- renin defi toplarla — indiril diği —iddia — edilmektedir Böylece tayyare hücümları müşkülleşmekte ve bunlara karşı devamlı suürette behe mehal müdafaa hava - filo latı bulundurmak — lüzumu da ortadan kalkmaktadır Tayyareden sonra, motör- lü vasıtaların avukatlığını yapanlar, en ziyade tank lara bel bağlamaktadırlar Bu ümidler de İspanyol har bında tahakkuk etmemiştir Tankların aldıkları neticelerden ne İtalyablar. ne Almanplar, ne Fransızlar, ne de Ruslar memnun kal mamışlardır. İki hafıf tankları sarp çukurla ra, el bombalarına ve yan orada tarafta da tesirli olamamıştır kendini — koruyacak kalın zırhlı derecede olan | tanklar isa matlup olan' sü- rati gösterememişlerdir. Hiç tanklar grup ha eden piyade kullanılabilir müdafaa va tarafından Fakat bunlar ziyetinde bulunanların ha rekâtına mani olamamak tadır. Sonra motörlü vasıtalara gerek havada, gerek kara da benzin temini de ayrı bir zorluk çıkarmaktadır Zehirli gaz da General Dou | hetin tasavvur etiiği netice leri veremiyecektir. Havadan atılan gazlı bombalarla bü- yük bir şehri tahrip elmek de nihayet bir hayalden başka bir şey değildir. Bü yük harpte kullamılan ların en tesirlisi olan İperit gazı ile Nevyork şehrini boşalmağa mecbuür - edebil- mek için 2000 kiloluk bom: gaz- | balar taşıyan bomba tayya releriyle 37.375 defa hücum | etmek Çâzımdır. Kaldı ki bu İperit gazı, kireç kloridi ile tesirsiz bir hale — getirilebil diği gibi, bunun tesirli ola bilmesi için kesif bir halde da icap eder. Bundan başka bu gaz, iler bulunması liyen askerleri durdurmak için kullanılan bir müdafaa vasıtasıdır. Meçhul gazlara — gelince kimyagerler böyle yeni ke- giflere pek de ihtimal ver memektedirler İmdi, ani bir baskın ile karşı tarafı derhal imha et menin pek de öyle kabil ve | faa | ettiği için saldırganlar, ni- e Kutup istasyonu üç ayda 530 ki- İomatre katetti Şimal Kutubunda bir buz parçası üzerinde “Şimal Kutubu Sovyet İs- tasyonu, nun tesisindenberi sabıh üç ay geçmiştir. O zamandanberi Sovyet Kutpcuları, istasyon şefi Sovyetler Birliği kahra manı İ.D.Papanin, rad:ote- legrafist E- Krenkel, hidro İog P. P. Şirşov ve magne tolog-astronom E K. Fedo Kutup mu cesur rrov, bu istasyonda miıntakası tetkiklerine vaffakiyetle mektedirler. 21 Mayıstan ZÜ Ağustosa kadar, Arktik CO <yanunsun - da yürüyüşü esnasında, is- tasyonun üzerinde bulundu ğu bankiz, hattı münkesir olarak, 530 kilometre katct Bu yer değiştirmenin devam — eyle- miştir ri vasati sürati, günde 6 kilo metredir. Hottti olarak, buz parçam, cenubi şarki istikametinde 395 ki lometre ilerlemiştir Kutup İstasyonunun sabih bir buz parçası üzerinde ku- rulduğu zaman, ilim adam- ları arasında buünün seyir istikameti hakkında birbiri d nazariyeler ileri sür üldüğü malümdur Filiyat, bugün, yürüyüşün Graeland denizine doğ u ol söyliyen nazariyeyi bulunmakta istas ne Zi umumi acağını teyid eylemiş dır. Filhakika yonunun üzerinde bulunduğu buz parçası o tarafa doğru yol almış ve bugün, Groen: land denizinden hattı müs kutup | takim olarak 600 kilometre | Tnişti gin çkaran gazoline karşı | mesafeye gelmiştir Bunlara | Yürüyüş, bittabii. hergün feri inhiraflarla devam et mekte ve buz bulunduğu mahal, istasyon da kışlıyanlar tarafından tam bir keyfiyetle tesbit olun maktadır. parçasının —— — | kolay b ş olmadığı görül mektedir. Saldırganlık vası taları ilerlediği gibi müda silâhları da tekâmmü hayet uzun bir harbe giriş mek zorunda kalacaklardır Faşistlerin Madrid ünde muvaflakiyetsizliğe uğrama- ları bu noktayı tekid et miştir Makineli tüfek hâlâ mu harebe sahalarının hâkimi dir. ve makineli tüfek bir müdafaa silâhıdır Bütün bunlardan çıkara: bileceğimiz — netice şudur: Umumi manzara, daha zi yade sulhun lehindedir. Çün: kü bugün saldırganlık arzu sunu gösteren memleketler, diktatörlükle idare edilen memleketlerdir. Hiç bir dik- tatör de, eğer icinap imkâ ni varsa, uzun sürecek bir harbe girişmek istemez Şu halde modern bir har | bin neticesi bir milletin sos yal teşekküllerinin, ekono mik — pratiklerinin. anlayış kudreti ila poletik teşekkti lünün, askerlerin nefislerine itimat'arının mükemmeliye tine bağlıdır Zamanımızdaki saldırgan diktatörlüklerde de demok rasiler derecesinde bu mezi- yetlerin geliştiğini tasavvur edemeyiz Amerikada çıkan «Fortune> dergisinden müstakim | Levanevskiyi ——— Arıyacak heyet en doğru Yolü futmuştur Şimal Deniz yolları mer kez idaresinin Kutup istas yonları direktörlüğü, aşağı daki tebliği neşretmiştir: Levanevski Kotuba kadar sürati ve tayyaresinin gidişindeki tayyarenin son radyo emisyonunden bir az sonta yere inmeğe kaldığı faraziyesi dikkate ahnır ise müreltebatı, 88 şimal <arz derecesi ile 148 garp tul derecesinin iltisak noktala rına yakın bir yerde ve muhakkak olarak Buz deni zinin merkez mıntakasında Fairbanks bu lunmaktadır. Bu mevsimde o mıntaka larda buz mevcuttur. ve bu buzların vaziyeti, halen ku mecbur nozarı tayyare hizalarında tüp mantakasında gurübü — t Papanin afından tetkik edilenlerin vaziyetlerine pek | müşabihtir. Buz denizinin — merkez kısmı, çatlaklarla — birbirle: rinden ayrılmış geniş ve düz buz parçaları ile koaplıdır. Büyük şimal kutbu seferi nin de isbat eylediği gibi bu buzlar üzerine ağır tay yareler kolaylıkla konabil- mektedir. Levanevskinin tayyaresin: | den en son telsiz haberinin alındığı zamandanberi, ağustos ayı sonuna kadar 15 gün geçmiştir. Bu müd | det zarfında, Levanevskinin | üzerine konduğu bankiz, | hattı müstakim — olarak, 25 ilâ 100 kilometre seyretmiş olsa — gerektir. Bu malümattan da | şılacağı vechile, Şevelev ara- ma seferi, en doğru yolu tutmuştur. Dört tayyare ile 100 kilometrelik bir geniş lk Üzerinde — araştırmalar yapacak olan Şevelev heye H, eğer hava şeraiti müsa- muhakkak indiği üzerin ade ederse, su rette Levanevskinin ve dolaştığı yerler den geçecek ve ürerine in dıği bankıizi görerek tayya- re mürettebatını kurtaracak tır. Bismarkın | Sevdası Maruf Bismark, 47 yaşın: da olduğu sırada, 1862 se nesi Ağustosunda Biyariçte, Rusyanın Brüksel - sefirinin zevcesi ve henöz 22 yaşın- da bu'unan prenses Nikolay Orlofu görmüştü Bu gçne kadın çok güzeldi; ve Bis mark, cihanı siyasetile tit retmiş olan sert, haşin dip lomat bu kadına birdenbire çıldırasıya — âşık — olmuştur! geçmemiştir Genç kadının da müsald | ve mülâyim davransına rağ men Bismark bu kadının gadece “amcası, kalmıştır Bismark bu kadına o ka dar tutolmuştu ki, ne Avus Prosya ne de Fran Alman 1870 barbin. de kendisile mektuplaşmak tan geri durmamıştır Güzel Rus prensesi 1875 de ölmüştür. ve ölümüne kadar da Bismarkın resmini turya | sız - Bu aşk, plâtonik mabiyeti | havi bir madalyonu göğsü Özerinde taşımıştır. Tam 75 | sene sonra bu aşktan tekrar | bahsedişimiz Bismarkın yeni bir tercümsi halinin (0tışan | hasebiledir. SAYFA: 3 Amerikada Nazi faaliyeti Nevyorktan Fransızca Pa- ris Solir gazetesine — haber verilmektedir. Sahte isimlerle, — Şikago ve Nevyoktaki nasyonal teş kilâtına girmeğe muvalffak olan üç Amerikalı gazeteci “Şikago Taymis, gazetesin de şayanı hayret ifşaatlarda bulunmuşlardır. Bu gazetecilerin söyledik- lerine bakılırsa, Amerikada- ki nazi grupları Almanya- dan para almaktadır'ar ve Hitlere sadakat yemini etmişlerdir. Fu grup lar Amerikada nssyonal son yalizmi için hücum kıtaları teşkil etmek tedirler Üç gazeteci, bu grüp — şeflerinin — isimlerini zikretmekte ve Amerikada ki sözde “Alman Amerikan karargâhları,nın Amerikada antidemokratik hir komplo nun bazırlığiyle meşgul ol duklarını iddia - etmektedir ler azaları da yerleştirmek istilinde bü- yük bir merasimin icra edil- dıği Nev Jersey — karargâhı direktörü Klappof gazeteci- lerin iddialarını şiddetle tek- zip etmektedir Mamafi mesele ile ehem- miyetle meşgul olunmakta- dır. Çünkü, senator Borah, böyle ithamların muhakkak nazarı itibara alınmaları ve Amerikadaki nazi faaliyeti- nin epeyce aydınlanması lâ- zim geldiğini beyan etmiş bir Senator Burke Benranska koöngreye bir. karar — süreti verecek bu husüsta — esaslı bir tahkikat yapılmasını is- tiyecektir Tuhaf bir iane! İngilterede Bradford har- tahanesine hersene muayyen günde ufak tefek, yaşlıca bir adam gelir ve nöbetçi doktora bir İngiliz lirası iane verir ve: Her senem için bir lira! Diyerek gider. Busene bu adam görün Nüremberg | memiştir. Yapılan tahkikat ta bu adamcağızın zengin olduğu ve hayatının bir se- daha idrak - ettikçe birçok hayır müesseselerine birer lira verdiği anlaşılmış lır. Kiralık Ev İstaayon civarında, Ata törk parkı karşısında dö- rt oda, bir. hela, banyo ile bir mutfak ve geniş bodrumu havi önünde iki dönüm yetişmiş bağı bu lunan her tarafa nazar ve manzarası güzel olan Otel el Bedriye ait ev kiraya verilecektir Talıplerin Yeşilli civa rında Terzi Ziyaya mü racaatları ilân olunur. Dünkü unve zahire fiatları UNLAR: Asgari Azami Ki ll 55 Randıman 860 — 870 60 840 850 70 Ğ 790 800 Bo Şi 690 700 BUĞDAY PİYASASI | Sert buğday 4.75 5 — 5,125 3,28 3.5 Yumuşak . 5 Arpa 3,125 Misir 45 -