4 Temmuz 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 3

4 TEMMUZ 937 , TÜRKDİLİ Devletler Harp İçin Nasıl Hazırlanıyorlar ? Bir müddet evveline kıdııîlmıııyımn hirkaç yüz as- keri tayyarasi vardı. Halbuki şimdi?. Amerikanın hava ve de- Rizcilik ticaret odası her se Be olduğu gibi bu sene de İ lün devletlerin hava ku Vetleri hakkında bir İsta- Deşretmiştir. 'U İstatistikten aşağıdaki Velde görüleceği üzere iltere devleti büyük dev- ler arasında hava kuvvet- lı itibarlle birinci gelmek- ir. Âmerika hava ve deniz ticaret odasının neşret :'İ' bu istatistikte her dev- :' geçen 1936 senesinde Cüt tayyareleri de gös- Tetilmektedir: ? IL Kâ, Il. Kâ 1936 1937 3,600 4,000 B 3,400 3,600 ü Yetler Birliği 3,300 3,400 va 2,800 3,200 1,600 3,000 1,800 2,020 de görülen tayyare tet D:Vlellu v r'ın.k. İrnınyı ı.ıuy. J'İlıhy. “::37 :niı Ve pek işe yaramaz ’ı.,,."'""" yerlerine yeni ğ N ikame edilmesinden l Relmiş sayılabilir. Bun ka bilhassa Fransa, Almanya, Rusya ve Yada pilotluk öğretilir- Pek Çok tayyareler ha Ük '" İşe yaramaz bir ha “:;ııdıklerlndeıı bu mem $i © yenilerinin yap- Suna mecbüriyet hasıl İış:: b'lllıı'ıdı.ılu da pazarı .r“! alınmak lâzımdır. I.,’ ik devresinde Fransız g,ı Areciliği takip tayyare Pu Adedini artırmamıştır. Bia; ha fazla bombardı- 340 ç HY Yaresi imal etmiştir Üpaj İ hizmette 240 da ih Ğ.m. ? — hafif bombar- tılyyııılerlle müsellâh "'d. Ayyareleri ayni mik almıştır '& filş Yülta 6; Ya, Fransanın Üti hizmette 720 ve d 20 adet bu şekil- hi Yyaresi bulunduğu he. b 'l—'hedır Fransanın kadrosunun 50,000 Yen ve dört bin pilotu İndeki hafif fazlalık er | vardır, 1937 senesi nihayeti- ne kadar yeniden 1000 pi- lot ile 9000 teknisiyen ilâve edilecektir. Bu senenin ni. hayetine kadar ekserisi ta- kip tayyareleri olmak üzere daha birçok tayyare imal edeceği de tahmin edilmek- tedir Almanya ne vaziyette? Almanyanın şayanı hayret . derecede birdenbire tayya relerini artırması son zaman larda görülen harareltli si- lâhlanmak gayretine atfedi: lebilir. Bir müddet evveline kadar Almanyanın askeri tayyareleri birkaç yüzü te- cavüz etmemekteydi. Bu miktar son üç sene içinde baş döndürücü bir süratle ilerlemeğe başlamış- tır. İngiltere, Fransa ve Ru sya müvazeneyi tutmak için tayyarelerini arttırdılar Hele Fransanın tayyare kuvvetle rini arttırması Almanyayı endişelere sevk etti sebebi Almanyada ilk ma- ddelerin noksanıdır. Alman sanayi ve — sanatkârlarının bu noksanı doldurmak için sarfettikleri gayret ve mesal büyüktür. Fakat tablatın vermediği şeylerin fennen is: tihsalinin bir bududu vadır. Bugün Almanyanın 600 ağır bombardıman tayyaresi ayni tayyareden 1000 — den fazla ihtiyatı, 300 hafif bo- mbardıman ve keşif ayrıca 400 ihtiyatı, 300 filt hizmet te ve 400 (htiyatta olmak üzere takip tayyaresi bulu nmaktadır. Diğer taraftan Almanyada garip bir halde müşahede edilmektedir. Bu memleket diğer bütün Av ropa — devletlerinden Ffazla Bunu hem de ucuz fiatlara harice | pek çok tayyare satılmakta dır. Cenubi Amerika ile ja- ponya çok miktarda Alman yadan tayyare satın almış- lardır. Tür; I"ıı"“'lUNlN MİLLİ ROMANI No: 27 #tin 1, Tni h;lF""l!. riyaziye kıs- fene bitirecek dı* Arasıra adamın ço- soruş- ders kisi arasında İnsan — gibi bir * Ufacık bir c"dn.""'-' Bilar “yökte —* ::l""—- Bu kız, bam b kizdi Süat. da hususi Si Yen renk dolu, ha Rüzellik dolu, sev- '._l_lhlueı nasılsa lerinin ( Heyetşinas ) — bile adını koyamadıkları, meç- hul! bir yıldıza benziyordu.. O benim gecelerimin güne- şiydi. Onu gördükten sonra günlerimin rengi soldu., Artık gündüzün güneşini, sevmiyordum.. Zehra benim gönül yıl dızımdı.. Yıldızları severken gecelere bağlanıyordum Geceler, bana Zehranın adı: nt heceliyordu. Sabahın ilk ışıklariyle, — birer birer sö- nen her yıldız, ıü!ılvrlııı lll orc Sağlık Eczahanesi . sien yetiştirmek için büyük gayretler sarfetmektedir. 1936 Senesi ikinci kânunda 2000 pilot ve 20,000 teknisiyen vardı. Bugün pilotlar 3,600, teknisiyenler de 40,0001 bu lmuştur. İtalyanın hava pro- ğramına göre en aşağı 6 000 pilot yetiştirilecektir. Yuka rıda bahsettiğimiz Amerikan | istatistiğinde Sovyet Rusya tayyareleri için şöyle denil- mektedir: “Bütün tayyare proğramları içinde Rus prog- ramı en engiz olanıdır. Çünkü Rusya gibi geniş ve pek bol ilk maddeleri ve işçileri bu lunan bir memlekette pek büyük tayyare proğramı ta- savvur edilmesi imkânsız sa yılamaz , Bugün Rusya, Almanya ve Japonyada mevcut tay yareler adedine müsavi tay yare imalile meşguldür. Sov- yet ordularında bugün mev- cut olan 3,400 tayyareden ancak bin 400 ü istimale salihtir. Rusyada deniz harp tayyaresi de vardır. Amerl ka ve Japonyada olduğu gi bi Rusyada da iki türlü harp tayyaresi bulunuyor. Birisi ordu, diğeri donanma için Rusya ordusunda 940 ve do- panmasında 480 tayyare var dır. Bunlardan başka 500 de muhtelif pratik tayyareler bulunuyor. - Pilotların mik- darı 2,300, teknisiyenler de 21,000 dir. Önümüzdeki 18 ay zarfında ordudaki 32 tay yare filosu da 52 ye iblâğ edilecektir. TÜRKDİLİ Pazartesinden başka her gün çıkar. Siyasal gazele.. Yıllığı: 800 Kuruş Altı Aylığı:400 vi Sayısı: 3 Günü geçmiş sayılar 25 kuruştur. ADRES: BALIKESİR TÜRKDİLİ YAZAN: Halil Bedi Fırat Doğular, ömrümün solgun ve renksiz. çağları.. Batan günlerin ardından — doğan uykusuz — yıldızlı. — geceler, gönlümün renk renk, ışık dolu güzellik ve hayat dolu | demleriydi... Geceler güneş siz, yıldızlar gecesiz, ben de uykusuz kalmasam yaşıya- mıyordum.. Yüzümün bu dekor içinde solgun durdu- ğuna bakma.. Henüöz bah çeye çıkmadım, yıldızları görmedim. Zehranın — akıl üzüme yayılmadı. Dudak: n Zehranı ornaLinyit Kömürü “Iı İ|Depoziterleri.. İ Avni Sağlıkçı — Ahmet Seymen — Bandırma Bakkaliyesi 'e Halen yüzen buzlar üze- rinde kurulu şimal kutubu kışlama istasyonundaki tel- siz istasyonu — Leningradın , en mükemmel radiolabora- Mazurukun | Tayyaresi.. Kutubun Sovyet tayyare | filosu — tarafından fethi esa: unda, buzlar ilim heyetine lüzumlu eşya- yı nakleden ağır tayyare lerden Mozuruk - tarafından idare olunanının kutup mın- takasında, hava fenalığından | başka bir buz par- | dolayı, çası Öözerine İnmek mecbu- riyetinde bulunduğu ve ha vaların uçuş için iyileşmesi . ne intizaren orada malümdur Bu esnada, Mazurukun tayyaresi mürettebatı, ayrı bir buz parçası üzerinde kü çük bir kamp — kurarak o suretle intizar etmişlerdir. Bu cesur — tayyareciler, yanlarında her ihtimale kar gı mevcut bulunan ipok ça dırı kurmuşlar bunun içinde barınmışlardır. Bu çadır, rüzgâra ve kar fabri- kalarına çok mukavimdir. Çadırın bir pençeresi vardır ve küçük,fakat kuvvetlidir Bir petrol sobası ile ısınmı ştır. ve Tayyare — mürettebatının herbiri kendisine — mahıus gelecek “sicak yatak çuval- larını uyku için istimal et miş ve altlarına da kauçuk- tan hava ile şişen şiltlerini ser- miştir Kendilerine mahsus ibti yattan başka, tayyarede ku- tup istasyonu için hazırlan- mış 1.200 kilogram muhte hf yiyecek mevcut bulun makta idi. Sefer heyetinin her azas.nın gündelik tayı |- 950 geam — sikletindedir || ve 500 kaloriyi haizdir | Bunlar arasında, galeta, çu: Bülün; H pakar, yi || murta, süt, vesaire vardır ve mühim bir kısmı toz ha Büz anmadı Süat . Hayal.. Hep hayal.. Yalnız benim ufkuma, yalnız benim gön lüme doğmasını — istediğim bir doğuyu gecelerce bekle- dim Fakat © yıldız. benim, yalnız benim gönlüme doğ- muyordu.. Çünkü yaşadığım hayata, akşam gibi bir hayat ve akşam sinmiyordu... | Bu köşklerde akşam ol mıyordu, Akşam, — hayat dolu, şiir dolu, güzellik do Tu akşam buü, bol işikli, sa- lonlardan kaçıyordu . Hayatıma akşam sinmi yor, geceler ömrümden si- lindikçe © yıldız. — benden kaçıyor.. Bu kaçış başka il- lerde bir doğu yaratıyordu Zehra oradü, o yoksul ve hayatı gecenin rengini çalan gencin evine kayıyordu. Servet, aşık, renk.. Sefa- letime, denkti.. Sefalete dü. şen, ne yapar. Sefilce düşünür. FEERRRLLLLLLLLLR üzerindeki | birkaç | zaman yanlız başına kaldığı | İıtı son | tuvarlarından birinde yapıl- | mıştır. Anten direkleri, ben zin motörü, hava * motörü ve yedek aksam da dahil olmak üzere, bütün maki- nenin ağırlığı 500 kilogram- dır. Esas emetörden başka kutup kışlayıcılarının elinde iki tane de yardımcı amatör vardır. Şimal kutubu telsiz istas yonu, akümülâtörle işlemek tedir. Akümülâtörler, — ise, hava motörü ile işliyen 200 vatlık küçük bir — elektrik | makinesi ile doldurulmakta Udir. Elektrik — istasyonuna lâzım gelen hareketi veren haya değirmeni, — portatif | direği ve kanatlariyle, cak 50 kilogram gelmekte- dir. Makinelerin bu kadar hafif olmasına rağmen, da yanıklık bakımından dere celeri çok büyüktür. | Şimal kutubunun her ye- re benzemiyen şeralti için- Ge, her türlü ihtimal mev cuttur ve bunlar arasında hava ile işliyen motörü me- selâ “grev, yapması mümkündür. Fakat nazarı dikkate Bu takdirde, akümülâtörler, ufak bir benzin motörü ile veyahut el ile hareket etti- rilen bir dinamo ile doldu rulacaklır Şimal kutubu lindedir. " Tayarede, her türlü mu tbah levazımı da mevcuttu. Bu müddet zarfında, Mazu rük ve arkadaşları, — hususl! sürette gayet bafif metal- den imal edilmiş çanak ve çömleklerini kullanmışlardır. Bütün sefer heyetinde ol- duğu gibi, Mazuruk tayaresi mürettebatında da — hususi kutub kibritleri bulunmakta idi, Bu kibritler, buza tülmek suretiyle ateş alma istasyonu sür- yen fenalaşmamakta ve on kuvvetli rüzgârda bile sön memektedir. kendimi mesul zannetmiyo rum, Kendimi, haklı bulu yorum Süat., .. Kendimi de di.. Kelimeler sanki boğa- zinde düğümlenmeğe baş- lamıştı . Artık devam ede- miyeceğini anlıyan Hikmet sustu . Elleri buzlaşmış, yü zü kireçleşmişti. Gece bü- tün sessizliğile Marmara kı yılarını kucaklamış — köşk, içli bir durgunluğa bürün. müştü. Arasıra, sık ağaçlıklı bahçelerden kıvrak kahka - halar yükseliyor, uzakta bir köpek acı acı havlıyor, ge- ce sanki engine göz yaşlı bir sel gibi akıyordu. . Süat, yaslandığı koltuktan — ağır ağır doğruldu.. Hareketsiz ve düşünceli duran arkada - şına baktı.. Sonra çok ya vaş söylendi: — Düşüncelerine — ortak, istirabına da yabancı kalmak istemiyorum.. Seni bu son- suz yasa — sürükliyen kız için de şimdilik birşey söyli- yemiyeceğim - Yaloız kta, suda verutubette kati- | SAYFA: 3 Kutnp Kışlama İstas- yonunda Teisiz.. 20, 40, 60 ve 600 —metre tülleri kullanacaklır ve ha len kullanılmaktadır. Bu istasyonun kendisi ile irtibat tesis edebileceği en yakın telsiz istasyonu, 900 kilometrede Rudolf — adası istasyonudur. Kutuptan ya- pılan neşriyat ve mükâle meler, Moskova, Rudolf adasını istasyonu vasıtasiyle nakledilecektir Eğer her hangi bir sebepten dolayı Rudolf adası — istasyonunun mevceleri Moskovaya vasıl olmaz ise, kutup Moskova ile Dickson adası telsiz is tasyonu vasıtasiyle irtibatı temin eyliyecektir. Şimal kutubu telsiz iİstas- yonu radyo operatörü, Er- nest Kronkeldir. - Krenkol Sovyetler birliğinin şimdiye kadar tertip ettiği — kutup seferlerine iştirak etmiş de gerli bir ilim adamıdır, ve gerek bu seferler esnasında ve gerek Çeliusskin buzkı ranından kurtulanların kur dukları kâmpta gösterdiği fedakârlık ve muvaffakıyet ile meşhurdur “İzvestla, gazetesinde neşredilen bir makalesinde Kronkol, diyor ki: Kutuptan muhakkak suüret. bile | te, Sovyet ve yabancı kısa bu da | alınmıştır. | ©in etmek ve muhavere tesis dalga amatörleri ile irtibat te- eylemek istiyeceğim ve mu- vaffak olmağa bütün gay- retimle çalışacağım. “Şimal kutubu, — istasyonunun neş rettiği mevcelerin hangi me. safelere kadar gidebilmekte olduğunu tesbit etmek çok enteresan olacaktır. Fransa Mebusan ve âyamı yaz tatili yapıyor Paris, 3 (Radyo) — Fran- sa mebusan Şa- ton kabinesinin hazırlamış olduğu İâyihaları müzakere ve âyanı, ve kabulden sonra, yaz ta- tili yapacaklardır. Tatilin, önümüzdeki Salı gününe rastlaması muhte: meldir. Gel bu sevdadan - vazgeç.. Çünkü aranızda — o kadar açık bir benzememezlik var tpkı geceyle — gündüz arasındaki fark gibi . Biraz evvel bu köşklerde akşam olmıyor. demiştin. Olamaz Hikmet. . Olsa — bile - şiir- siz geçer... Çünkü renk dolu, güzellik dolu, ışık dolu ha- Ve sen, tipki ışık pervaneleri gibi bu ha- yatın mütemadiyen içinde ve dışında kanet çırpmak yatın,- tasın... Karanlıkları, karan- hğın rengine vurgunları se vemezsin. İşıktan ayrıldığın gün yıllarını karartırsın.... Akşamı seviyorum diyor- sun.. Akşam sevilir.. Çün- kü yirmi dört saatte bir, bü- tün isteklerin, her istidada göre şilrleştiği zamandır ak- şam. .. Fakat Hikmet, ekseriya geceler sevilmez.. Çünkü bal aylarının ömrü o kadar sana | azdır ki.....