9 Mayıs 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 3

* İlkbahar, süt mevsimidir. Normal hayatımız için elzem olan sütü istimal etmeyi ihmal etmiyelim. — Vet Skot, Kalendar — dan: Sütten istifade! Bu mev M. TÜRKAY mhhatı için pek tehlikeli ola Zu. herkesin üzerinde durması| bilir. "lnlııııeıı Tâzım gelen mü- him bir meseledir. Maalesef bu meselenin büyük ehem- Miyeti henüz anlaşılama. Miştır. İnsanlar ve hayvanlar ya- örularını süt ile beslerler. Ha tımızın muayyen bir kısmında beslenme ihtiyaç İarımızı süt ile - temin ede.- Tiz. Hastalık hallerimizde, ihtiyarlık yaşlarında vücu murzda sızlık duyma Mmak için hazım Yormıyacak gıda için *ütü kullanırız. Tecrübe tle sabit Olmuştur: Taze ve pişlri!miş YÜt insan için her yaşta kul- halması lâzım en iyi bir gıdadır. Her yerde bulun Ması, bütün gıdai maddeleri kendisinde toplamış olması Süde bir nimeti mukaddese kiymetini vermiştir. Muhtelif Yiyeceklerde kulanılıması ve Sütten çeşitli yemekler ha Zirlanması bugün icat edil Miş değil, uzun bir. mazi denberi bilinemektedir. Me telâ sötten yapılrn yoğurt, Peynir ve daba başka bir tok yiyeceklerin hangi ta Tihtenberi bilinmekte oldu Bu bilinememektedir Sütün bu büyük rolü di — ğer gıdalar arasında âbide Ribi yükselmektedir. Bu hu Susta yapılan son — tahliller çocuk ve yaşlıların nor. Mal hayatlarınin devamına hiç bir gıda süt kadar hai Zi ehemmiyet olamamıştır. Yeni doğmuşlar için anne #ötünün değeri düşünü'sün.. Bir gıdanın besleme der €cesi tayin için kiymetini şu hoktalarda gösterelim: | — Besleme kudreti, 2 — Teşekkülâtı bedeni Yemize yarar hazım kabili- Yeti bulunması, 3 — Bedenin ihtiyacı olan bütün gıda maddelerini ha Vi bulunması, 4 — Kullanış esnasında tehlike verecek gibi bozul. Muş veya kokmuş olmama Bi elhazını 5 — Mahelli revayice gö- Te ucuz olarak temin edile ülmesi, Gibi hassaların *Öt mahsulünün terkibinde bulunmaları kıymetinin art Masını gösterir. Bir misal: 1 litre südün RBida kiymeti etlerle muka Yese edilince (622'8 gr &1 Üir eti, 391 gr. semiz dana SİLCAŞİ- 8 zayıf dana eti ve 476.7 gr. beyaz fasılye) ile Muadil olduğu bittetkik an #lmnıştır. Bu keyfiyet anlaşılınca, 4 derece besleyici ve ucuz temin edilen süde rakip ba- tka hiç bir gıda yoktur Su halde sesimizin çıktı Bi kadar h kırmalıyız: “Söt Milli Gıdadır , Fakat, sütün iyi tarafla- Tından başka fena tarafları da vardır. Sağmal hayvan Arın memelerinde veya sa' #ıldıktan sonra bazı tesirler Altında bozulmuş olması yi- Yenlerin, bilhasın küçüklerin Almanyanın Manhayım şe- hri belediye doktoru Profe- *sör Dr. Lehritin süt hakkın: da yaptığı bir — istatistiği gözden geçirelim: Seneler: — Ölüm nisbeti 1919 15.59 1920 14.22 1921 12 55 1922 11,43 1923 11.36 1924 9.42 Altı senelik bir tecrübe ile görülen farklar — çocuk ölümünün azaldığını göster- mektedir. Dr. B. Lehritin bu izahatından; İstatistiken ev- velki ölümlerin Fazlalığını, istatistik tutulmasına başlan dıktan soora sütlerin whhi şeralt dairesinde kullanılma sile çocuk ölümünün önüne geçilir iş olduğunu açık olarak, görüyoruz Sütün iyiliği ve fenalığı çok basit bir. düsünme ile aplaşılır. İasan hayalı süt- süz olamaz Çocukluğumuz. da ve ihtiyarlık yaşlarında süt ve sütlü şeyler yemenilz hayatımızı korur Medeni memleketlerde süt meselesi etrafında dikkate şayan ilgiler gösterildiğini mevcut bir çok teşekküller göstermektedir Büyük şehirler halkının ihtiyacını temin için emni yet tedbirleri elzemdir. Ve her yerde vardır. Fakat, şehirlerden uzak köyler halkı bu gibi tedabir hususunda bihaberdirler. On- lara süt içinde gözle görül mez mikroblar (bakteriler) bulunduğu öğretilmelidir. On | lar bu ciheti bilmediklerin- den sütlerinden emin oldu klarını temiz yaptıklarını çekinmeden anlatırlar. Fa- kat nasıl inanalım? Biz süt yiyiciler, süt satı cılardan şu — gartlar alunda süt elde etmelerini tavsiye ederiz: 1 Sağmal hayvanlar baytarın vereceği | dairesinde bakılmalıdır, 2 Sütlerini yediğimiz hayvanlar sağlam olmalıdır- 3 — Süt sağılırken ve işlenirken temizliğe ehem miyet verilmiş olmalıdır. Burada gösterilen 1 ve 2 inci maddeyi pek çok süt sa hipleri halen gayri sıhhi şekil- de eski göreneklere göre yapmaktadırlar. Halbuki sa- ğgmal hayvanların hiç olma- zsa yılda bir defa tüberkü löz muayenesi görmelidir. Südün sıhhatından emin ol mak süt satıcı ve süt alıcı | için de İâzımdır. Artık eski *“Babandan gördüğünden şa- şma!, sözünü atınalıyız. Han-, gi sütlerin tehlikeli oldu ğunu bilmiyen annelerin ço cuklarını kaybettikleri za man saçını, başını yolmaları faydasızdır. 3 üncü madde de süt sa- ganlara alitlir St sağıcılar da şunları bilmelidir: Sağmal hayvanların dai ma temiz tutulması, pis me- Sekizinci Edvafd : Hiçin Vintsor Dükü oldu? lagiliz kralı sekizinci Ed vard tahtını bırakıp krallık tan çekildikten sonra Vind- sor Dükası adını aldı Bunun sebebi pek izah edilmemiş: tir. Eski kral, olmadan evvel Wales Prensi Idi Krallık- tan sonra niçin Vindsor Dü kası ünvanını alıyor. Wales Preneliği, kral ta rafından kendisine - veliaht olan oğluna verilen ünvan- dır. Sekizinci Edvart da ve- Haht iken bu ünvanı taşı yordu. Eskiden kralın, — tahttan çekildikten sonra aldığı isim ise aile ismidir: Vindsor, bir şatodur ve Edvard bu şatoda doğmuş- Bugünkü kral ailesinin olarak tur de bu İsmi soyadı taşımaktadır. Kral Edvard da, tahttan çekildikten sonra bütün ün vanları gibi, bu — ismi de bırakmış ve ailesinin saya- dini gösteren ve kendisinin doğduğu yer olan — Vidsor şatosunun ismini, Düka ün- vanını ile beraber, almıştır Kulüpler reisleri kulüpleri Malüm olduğu üzere İn: gilterede şöyle, böyle 20,000 fakat kulüp Avusturyadır. Viyana şeh- rinde resmen tanınmış büt- ün İngilterede olduğu kadar kulüp vardır! Viyana kulüpleri arasında amatör detektifler, münec: cimler, kâhinler, posta pulu meraklıları tramvay ve oto büs biletleri kolleksiyoncu - ları kuülüpleri vardır Fakat en son bir. kulüp teşekkül etmiştir ki cidden | enlestir Her mes'ek erba: binin külübü olduğunu na- | zam itibara alan Viyana ku lüpleri reteleri bir de “Ku> lüpler relsleri kulübü, tesis etmişlerdir melerden sakınılmalıdır. Art aşakları ve küyruk altının temizliğine dikkat edilmeli dir. Sağmazdan evvel, meme” ler güzelce yıkanmalı ve ku- ru temiz bir mendil ile iyi: ce silinmelidir. Süt sağan lar da yıkanmış beyaz ön- Itk takınmalı ve ellerini ko kusuz sabunla iyice yıka malıdır. Süt sağıldıktan sonra der- hal sık süzgeçten süzülmeli, bususi serin dolabına konul malıdır. Daimi oturduğum- uz ve yatlığımız oda ile muh telif eşyalar arasına süt ka- bi konulmamalıdır. Süt kapları da daima kay- pamış su ile yıkanmış bu- lunmalı ve her süt sahibinin lamarinden veya yüzde | kuruşunu havi kalayla mun- tazaman kalaylanan bakır kapları bulunmalıdır. Taze süt. sağılınca hazır* lanan süttür. Gösterilen iza: hata göre hareket edilerek istihsal edileni sütlerden süt sabibi ve süt alıcısı emin olabilir. Evet, süt hem faydalı ve hem de tehlikeli bir gıda dır. Sütün sthhi şartlarla muhafaza — edilmesini — bil meliyiz. Ve bu şartlara göre sütçülerden * Milli süt — temini isteriz. çünki sütü Gıda, olarak saymalıyız. | daki Ekonomik Faaliyetimiz Memleketin endüstriyel ve ekonomik - faaliyeti — içinde alabileceği yere göre veri- lecek yani yaşama kabili- yeti olan iyi, ucuz mal çı- karan memleketin diğer endüöstrisinin ekonomik faaliyetlerine engel olmıyan onları bilakis kuvvetlendi- ren müesşseseler kurulabile cektir. Kurma — müsaadesi alabilmek için şart olan unsurlar memleketin eko- nomik müvazenesininin da- ima canlı ve hâkim bir hal de bulunmar asına yardım edecektir. Bu esaslar saye: sinde memleket ihtiyacının normal ve suni vastaalarl ve ferdi zenginleşme gaye- leriyle tahdit — edilmesinin önüne geçilecek müessesele re devlet mürakabesi altın- da meşrü bir rekabet sahası açılacaktır. Projenin ihtiva ettiği esaslara — göre daimi veya muayyen zamanlar içinde makine veya âletler veya tezgâhlar yardımiyle herhangi bir madde — veya kudretin evsaf veya eşkâlini kısmen veya tamamen kuv- vetlendirmek suretiyle top lu imalât vücude veya bu maksada tahsis edi- len yerler ile her nevi ma den ocakları, tamirhaneler bu kanuna köre — endüstri müessesesi addolunacaktır. Teşviki sanayi kanununun neşrinden itibaren geçen on senelik bir. müddet içinde memleket endüstrisinde ge- nel olarak müşahede edilen terakki ve inkişaf hareket leri göz önünde bulundurul maktadır. Sinoma artistleri nasıl gü- zel olur ? . Fransız film artisti Nirey büyük bir şöhret kazanmış tır. Dünya gazeteleri müte madiyen kendisinden bah- setmektedir. Bunun sebebi bu genç kadının sanatkârlık kudretinden ziyade güzelli ğidir. Kendisine ikinci Greta Garbon deniliyor ve dünya- altı en güzel kadın dan birl sayılıyor — Ben mm? * diyor: Ben mi gözelim?. Benim burnum uzundur, göz kapaklarımın üzerine kül rengi ve kurşu ni boya sülmekliğim göz lerimi büyük — gösteriyor. Halbuki aslında küçüktürler; kirpiklerim benimdir, fakat kaşlarım değil.. Onları ka- lemle yapıyorum. Pehriz yapmam, idman yapmam; çünkü tembelim ... Daha faz- la para kazanmak için bü tön paramı harcarım. - Yok sa, başka türlü çalışmama imkân yoktur , lıııihılîıîl;k binalar! Birleşik Amerika gazete- lerinden birisi, Amerikada yüksek binaların azlığından şikâyet etmektedir 20 25 kattan yüksek ol: mak şartile Amerikada sa dece 387 bina 'var imi? Ne yazık! Ne yazık! Ya, daha ilk 20 'katlı bi na yaptıran İtalyanlar ne desinler? getiren | alin söiP e sanlird ipak ' serbest toplantılara yer ver BarselondaBîrÇarpıŞ- madl 200 Kişi öldü Amele sandikaları ararında çıkan bu - kargaşalıklarda 400 kişi de yaralanmıştır. » Parls, S (ALA) — Son günlerde Barselonda çıkan kargaşalıklar amele sendika larile Katalonya hükümeti nin —mümessilleri arasında yapılan müzakereler netice- sinde halledilmiştir. Bu kargaşalıklar esnasın da iki yözkişi ölmüş, 400 kişi de yaralanmıştır. Perpinyan, 9 (Radyo) — Katalonyada hükümetçilerin kan dökülmesine mani ol mak üzere — başvurdukları tedbirler akim kalmıştır. Hükümete mensup muhafız- lar ve jandarmalar anarşist lerden almış oldukları güm rükleri yeniden ellerinden çıkarmışlardır Anarşist kuvvetler şehirde muntazam askerin mevkilni <ecrome e - Müstakil | Ressamların esim Sergisi (Baştarafı birinci sayfada) gerekse ulusal noktadan is tifade edileceğini, bu eserle rin rekabet âleminin, ikti sat âleminin de bir aynası olduğunu anlatmışlardır. Valimiz bundan sonra söz lerine şöylece devam etmiş- lerdir: “- Sergiler de her iyi şey - gibi. Cumhuriyet devrine girmiş, nasip olmuştur. Ser gi insanların bakmak için toplanacağı yer - olduğuna | göre, eski devirlerde bu mezlerdi. Umumi sergiler meyanın- da bir de resim sergileri var- dır. O da serbest bir mevzu dur. Serbest sanattır. Ser best sanat, güzel sanat, ne fis sanattır. Eski devirler ondan da çe- kinmiş ondan da korkmuştur.,. Valimiz. bundan sonra hertürlü sanatlar ve insan zekâsı üzerinde oynadığı ro lâ Cumhuriyet — idaresinin resme ve sanatkârlara ver diği değeri — anlatarak her yi şeyi açarken, bu rejimi yaratan Atatürkü bu toplu luk önünde — hatırlamanın ulusal — bir borç olduğunu | söyliyerek ve Büyük Şefin l adını saygı ile anarak kor- delâyi sürekli alkışlar ara- sında kesmişlerdir. Valimiz ve General Tev- fik Kuddaş ve diğer hazır bulunanlar salona - çıkarak | sanatkârlarımızın eserlerini görmüşlerdir. Bilâhare Ordu Müfettişi OÖrgeneral — Foh rettin Altay da sergiye teş- rif etmişler ve tablolar hak- kında Ressam Sırrı Özbay tarafından — verilen — izahatı dinlemişlerdir. Sergiye on sekiz ressam yüz yirmi tablo ile iştirak etmiştir. Değerli eserler bulunan ve birçok; ziyaretçiler tarafından gezilen sergi on gün açık bulundurulacaktır. “selondan gelen | lâlciler almışlardır.. Ve Katalonya idaresine 24 saatlik bir ül. timatom vererek resmi kuv vetlerin dağıtılmasını İste- mişlerdir. Aksi takdirde muh- nik gaz ile hükümet kuv- vetlerini dağıtacaklarını bil- dirmişlerdir. Paris, 8 (Radyo) — Loren ve Britanya — krovazörleri Barselona gitmek emrini al- mışlardır. Barselonda zuktur. Bilhassa Fransız konsolosu- nun mevkii çok teklikelidi Anarşistler bhükümet men- suplarının konsolos taralın- dan himaye — gördüklerini ileri sürmüşlerdir. Müsellah anarşist grupla konsoloshanesi- vaziyet bo- rı Fransız ni ihata etmişlerdir. Londra, 8 (Radyo) — Bar- haberlere göre anarşistlerle hükümet hiçbir. — uzlaşma elde edilememiştir. İhtilal Kompani riyaset etmekte- dir. Anarşistler bu|komiteyi tanımamaktadır. Barselon, 8 ( Radyo ) — Anarşis devam ediyor. Birçok siyasi adamlar. ihti- tarafından — takip sokaklarda arasında komitesine, — B. edilmekte ve öldürülmektedir. Paris, 8 (A.A.) — İspan yada asi tayyareler dün Bil | baoyu bombardıman” etmiş lerdir. Hükümet kuvvetleri bu cephede bir asi taarruzunu tart etmişler ve Santander cephesinde de Eskinasi ka sabasını almışlardır. 40040 — Hindenburg Balonu (Baştarafı birinci sayfada) merikanın yarı remi meha- fili zeplinin uğramış olduğu felâketin — sebebi balonun müvellidilma ile şişmiş oldu- ğunu beyan — etmektedirler. Bu mehafil kumandanı Eck. nern balonun ilk seyahat- lerinde derpiş eylemiş olduğunu ha helium — istimalini | tırlatmaktadır. Kâfi miktarda bu gazdan verilmesi için her şey hazır idi Fakat Alman- ya helium almak zaruri olan dö vizlerin satın çıkarılmasını — menetmiştir Malümdür ki heliumum ta- bil menbaları yalnız Ame rika ve Kanadada, bulunm - akta ve suni olarak imali ise pek pahalıya mal olma ktadır. Kumandan Eckner yangın tehlikesine rağmeh müvellidilma kullanmak mec. buriyetinde kalmıştır. Ticaret nezareti hava şu- besi kaza hakkında bir anket yapacaktır.