9 Mayıs 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

L AÇ UL 9 MAYIS 1937 PAZAR 19 Mayıs Spor ve Gençlik bayramıdı HER YERDE 5 KURUŞ (a ADIMIZ, ANDIMIZDIR ©N SEKİZİNCİ YIL. No: 5667 1, İnönü Londra yolunda Fransız gazeteleri Hatay işi dolayısiyle bu konuşmaları çok yerinde buluyorlar Paris, 8 (A.A.) — Ana, Başbakan İsmet İnönü bu Dış bakan Delbos, Yugosla yunan işgüderleriyle Türkiye € Pariste bulunan talebelerimiz ve ta mız, dayinler vekili, dış bakaalr gaa aa D A alebe. muhabiri bildiriyor: jansının hususi ğ d::ll::lil;:'iıe gelmiştir. İnönü istasyonda, vya ve İrak elçileri, Sovyetler Bir'liğıi ve ili k losluk ileri g i, lçıh:::l:: müfettişleri, binici ıubnyleîı- K şlu Numan Rifat tarafından karşılanmıştır. lerimiz tarafından buketler sü..-İmuştur. b içakan ğ ranisa budü. Paris büyük elçimiz Suad Davaz Başi Başbakanımız Pariste BB. Löbrön, Blum ve Delbos'la görüştü Başbakanımız son seyahatlerinden birinde dundan karşılamışlardır. İnönü'nün gelişi dolayısiyle Paris rolisi tarafından emniyet tertibatı â- ınmıştır. İnönü doğruca elçilik binasına git- niştir. Başbakan Blum İnönü şerefine dir Öğle ziyafeti vermiştir. İnönü ak- şam da dış bakanı Delbos tarafından şerefine verilen ziyafette hazır bulu- nacak ve yarın Londraya hareket ede- cektir. ç Başbakanımızın Paristeki konuşmaları M Paris, 8 (A.A.) — Cumhur reisi L'eb- run, Türkiye başbakanı İsmet İnönü nü yanında Türkiye büyük elçisi olduğu halde kabul etmiştir. Diğer taraftan başvekil B yanı başvekâlette İsmet İnönü şŞere bir öğle ziyafeti vermişlerdir. . 5 Havas tebliğ ediyor: Başvekil KM un Türkiye başvekili İsmet İnönü şer;- fine verdiği öğle ziyafeti, saât 15 de bitmiş ve iki başvekil fransız-türk d'05t' luğunu kutlayan samimi sözler teati et mişlerdir. Öğle yemeğinden sonra türk ve fransız başbakanları bir saat kadar hu- susi görüşmelerde bulunmuşlardır. Dış bakanı Delbos, bugün öğığfi_m sonra, Türkiye başvekili İsmet İnönü ile mülâkatta bulunmuştur. n Fransız gazetelerinin fikirleri Paris, 8 (A.A.) — Türkiye başbaka- nının Paris'de ikameti hakkında Pöti Pa: rizyen gazetesi diyor ki: “Dirijanlarımız yeni Türkiyenin bu kadar salâhiyetli bir devlet adamiyle ya- prlacak bu temastan ancak pek ziYğde memnun olabilirler. Fransa » Türkiye dostluğunun bu görüşmelerden kuvvet- lenmiş olarak çıkacağına hiç şüphe yok- tur.” Lö Jurnal'da Sen Bris yazıyor: — “Bu kadar vaktinde düşen hiç bir görüşme mevcud olamaz. Sonkânunda İskenderun meseelsi hakkında Cenevre- de yapılan anlaşma bir çok teferruat noktalarını tesbit edilmek üzere bırak- mıştır. Keza, Fransa ile Türkiyenin, Su- riye ve Sancak sınırlarının garanti altı- na alacakları ve Sancak türkleri ile Su- riye arabları arasında iyi anlaşmanın tğ' d ihtimam edecekleri muahedenin de tesbiti icabetmektedir. Bu anlaşma Ankaradaki büyük elçimiz tarafından hazırl ştır. Son bir tetkil tabi ola- caktır.” lum ve Ba- fine İlkbahar At yarışları Bugün başlıyor “Hindenburg,, faciası ralanmış ol geçen akşam n Gece radyo istasyonları facia hakkın- tafsilât yermişlerdir. Ş Yolları tıkamamaları ve hasta ve sıh- hi yardım arabalariyle itfaiye arabaları- na yol vermeleri için spikerler o:o_rmîı- bilcilerden Lekhörst'e gitmemelerini ri- ca etmişlerdir. ; Gün doğarken askerler halâ enkaz a- rasında araştırmalar yapmakla meşgul idüer. Duman yükıelmekte devam et- mektedir. Tahkik komisyonu işe başladı Tahkik komisyonu hemen işe başla- muıştır. Kaza yerini kordon altına alan askerler, mütecessislerin balonun enka- zına yaklaşmalarmı engel olmaktadır- lar. Balonun enkazı yamyassı olmuştur. Yalnız kırılmış olan pervane yanmış ve demir ve alüminyom yıgınlarının arasın- ükselmektedir. e dml(yumanda yerinin son bakiyesi olan madeni masa ve iskemleler de göze çarp- maktadır. * Yolcuların üç gün içinde sayahat et- tikleri teknenin yerinde şimdi sıcaktan bükülmüş pencere çerçeveleri görülmek- dir. Ş İ “ Dr. Ekener ile Hindenburg'un - su- bayları şimdiye kadar bir kaç kerre Lek- hörst sahasını beğcumediklerini söyle- mişlerdi. Gelecek seneden itibaren ba.- Jonun başka bir meydânda yere inmesi rılmıştı. ğ kfa;îî:ör“ şı:ivanndaki ı_ahil. şiddetli cereyanlara maruz bulunflu.g.ıîve çolf za- man bir sis tabakasiyle örtülü olduğu i- çin bu havalide sık sık kazalar vukubuül- aktadır. y y b ğ 4 nisan 1933 te Akron ismindeki ba- (Yazısı 6. ıncı sayfada) Ça lon da bu civarda denize düşmüş ve bu ( Sonu 6. 1ncı sayfada ) Tahkik komisyonu işe başladı Dr. Ekner, “Hindenburg,, balonunun eski seyahatlerinden birinde Lekhörst'de halkı selâmlarken Lekhörst, 8 (A.A.) — Lekhörst tayyare meydanının garajında sı- an Hindenburg balonu kurbanlarının cesedleri önünden, bu yolcuların bütün dostları geçmişlerdir. İmtihan günleri tesbit edildi Kültür ba- 4 kanlığı —mek « te b l er i “ mizde ders- lerin kesim günleri ile im- tihan günlerini tesbit etmiş ve alâkalılara bil- dirmiştir. İmti- han listesini ve günlerini ikin- ci sayfamızda neşrediyo- ruz. Resmimiz, imtihanı güler yüzle bekleyen üç mektebli yavruyu gösteriyor. B. Blum parlamentodan itimad reyi aldı Paris, 8 (A.A.) — Dün öğleden sonra parlamentoda Başbakan Leon Blum, hükümetin sosyal ve ekonomik politikası hakkında izahlar verdikten sonra halk cephesine mensub bütün mebuslar, ayağa kalka- rak kendisini hararetle alkışlamışlardır. Atatürkle BB. Hitler ve Miklas arasında Almanya milli bayramı dolayısiyle Reisicumhurumuz tarafından alman Re- isicumhuruna çekilen tebrik telgrafı ile gelen cevabın suretleri aşağıdadır: Ekselâns B. Adolf Hitler Berlin Almanya millt bayramı münasebe« | tiyle ekselânslarına hararetli tebrikle- rimi ve şahsi saadetleriyle Almanyanın refahı için olan samimi temennilerimi arz ile kesbi şeref ederim, K. Atatürk Ekselâns Kemal Atatürk Türkiye Reisicumhuru Ankara Millt bayram münasebetiyle alman milletiyle şahsıma karşı ekselânsınız tarafından izhar buyurulan tebrik ve te- ( Sonu 6. mncr sayfada ) Türkçe ana dildir 12101010 Güneş - Dil analiziyle yeni etütler Aydınlıktan budaklanıp gelişen anlamlar anlamlı Aydınlık ağar — (Osm.), uyar- (Çuvaş.) “aydın olmak”, ağor - avor (grek) “fecir”, eher (Germen.) “erken”... sözlerini görmüştük. Bunla - rım prensipal köklerindeki ğ-h-y kon « sonu yerine Altay lehçelerinin bağzıla- rında genizleşmiş bir ng bulunuyor: enger - inger (Rad. 1, Teleut, Küer.) “fecir; akşam fecri,, Başka lehçelerde ise bu konson büsbütün erimiş, söz iki heceli iken bir heceye inmiş olarak gö- rülüyor: a) uzun vokalle: &r (Rad. I. Lebedi) ir (Şor. Sagay, Koybal) “ak- şam fecri”; b) kısa vokalle: er (Anado- lu) “sabah, erken”; (lehçelerin çoğun - da -te -ten veya -ken ekiyle; erte- irte- erde-erten (ğ) -erken “sabah erken” gibi. Bunlar, evelkilere nispetle, küçül- müş ureduit” ve kasılmış “contracte” temlerdir. Hindöröpeen dillerde de aynı sözle- rin küçülmüş ve kasılmış tiplerine ras- gelizmektedir: a) g-h fonemi düşmüş Ahmet Cevat EMRE tipler- air (Got.) “erken”, oer (anglo- sakson.) “erken”, ear, elar (grek.) “sa- bah”, aur-a (lâtin) “nesim: sabah Tüz- gârı” ; b) kasılmış tipler: âr (eski nor.) “erken”, &r (eski al.) “erken”, &r/rr-ir (i) (grek.) “sabah, erken,, gibi; vokalin kısaldığı da vardır: ömerik epopelerde gördüğümüz mürekkep ar-is-ton “sabah yemeği” sözündeki ar- “sabah,, gibi, “Ağar-ahar-,, dan başlıyarak “er-ir”e kadar geçit resmini yaptığımız bu “ay- dınlık-fecir” anlamlı sözler Güneş - Dil analizinden geçirilirken düşmüş olan fonemleri iade edilir, etimolojik identi tebarüz ettirilir; bu misali dikkatle ta- kip eden okuyucuların, analizlerimizde müracaat olunan “restorasyon” işlevini kolaylıkla anlamış olacaklarını umarız. İki gruptan aldığımız tüm “plein” ve kasılmış tiplerin aşağıdaki etimolo- jik şemalarına bu kavrayışla nazar bu - yurulsun: (Sonu 5. inci sayfada) Başbakan nutkunda gerek işçilere, gerek patronlara vazifelerini hatırlat. mış, hükümetin şimdiye kadar başardı- ği işleri anlatmışı ekonomik kalkınma- nın bariz bir şekilde görüldüğünü işa- ret ettikten sonra “tevakkuf devresi,, nin yapılan ıslahata alışılmak ve yeni ıslahat yapmak için lâzım olduğunu bu- nunla beraber hükümetin halk cephesi programında düşünülenlerden başka 18- lahat yapmayı tasavvur etmediğini söy- lemiştir. Ziraatçilere yardım, ihtiyarlara ay- lik bağlamak, ziraatçilerin uğrıyacak- ları felâketlere karşı tedbirler almak d .l_. y YA y Ç| SS Üa hb seden başbakan, halk cephesinin bazı zümrelerinin istedikleri gibi bayındırlık işlerine on milyar harcanamıyacağını, fakat 1937 senesinde bayındırlık işleri için 8 milyar ayrıldığını anlatmıştır. Vergi tahsili işinde yapılacak yeni- liklerden bahseden B. Blum, enternas- yonal serginin muvaffakiyet kazanma- sı için patron ve işçilerin kavgadan vaz geçmelerini rica etmiş, işçilerin kazan- dıkları yeni hakların kendilerine yeni vazifeler yüklendiğine, buna mukabil patröhların hâkimiyetinin de bir haddi olduğuna işaret etmiştir, Nutuktan sonra parlamento hüküme- te 190 muhalife karşı 380 reyle itimadı- nı bildirmiştir. Parlamento 20 mayısa kadar toplantılarını tatil etmiştir. Yeni Sovyet Büyük elçisi Moskova, 8 (A.A.) — Sovyetler bir- liğinin Ankara büyük elçiliğine tayin edilen B. Karski, 1897 de Voronegede doğmuştur, Kendisi yüksek hukuk mek tebini bitirdikten sonra 1922 de harici- ye komiserliğine girmiş ve 1926 dan 1930 a kadar birinci garb seksiyonunda önce direktör muavinliği ve sonra di- rektörlük yapmıştır. 1930 dan 1936 ya kadar sovyetler birliğinin Litvanyadaki orta elçisi olmuş ve nihayet geçen son kânundan beri de diş işler komiserliği birinci garb seksiyonu direktörlüğünü yapmakta bulunmuşaur. Milli küme maçları Millt küme maçlarına dün de An- karada ve İstanbulda devam olunmuş- tur, Ankarada Ankara gücü İzmir Üçok takımı ile 2-2, İstanbulda Beşiktaş İz- mir Doğansporla gene 2-2 berabere kal- miştir. Maçlara aid tafsilât 6. ıncı say- famızdadır. ı 'Lıı- $e Hi L İ vi SA 0 k