23 Mart 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

“SAYFA: 2 Ya Hayat, Ya Ölüm.. cöstikbü' harplerindeki zaferin hazimet kadar da büyük Silâhlanma yarışının fasid daireşi Britanyanın yüksek tevetltürlü silâblanma progra mile tamamlanmış oldu. Av: dünya harbinden ev vel bulunduğu yere tekrar gelmiş olmakla bahtiyardır Gene ayni sahneyi seyredi yoruz. Kültürü ileri milletler bü- tân bütün enerjilerini ölüm âletlerini yığmağa hasredi yorlar. Bu milletler, hava silâbının inkişafı — dolayısile kendilçrini tehdid eden kor kunç tehlikeye karşı korun mak maksadile hummalı bir süretle çalışıyorlar. Bugün gene “kuvvet denkleşmesi, karşısındayız. Güya komşu su olan devlet kendisini teh- did ediyormuş diye, bir mil let müdafaa kuvvetini ço- galtıyor; bu defa öbür mil let komşusunun — müdafaa maksadile — silâhlanmasında kendisi için bir. tehdid ma nası çıkararak alabildiğine silâhlanıyor. 1914 ten 1918 e kadar sü ren hayal inkisarından son ra, “bir daha mı? Asla!, düsturlarını gerçekleştirmek için, harp sonrasında yapı” lan tecrübelerin devri bugün artık kati sürette kapanmış- tır. Yeni bir nesil, yığın ha- linde katledilmek üzere ol- gun bir çağdadır, Maksadım, sulh konferans larının yaptıkları çılgınlıkları ve işledikleri günahları bu rada tekrarlamak - değildir Her hangi bir devlet ada- mina yahut bir. millete ku sur bulmak da aklımdan ge- çniyor. Berlin ile Moskova arasındaki ideoloji yarışını da bahsin içine sokmak is. temiyorum. Yalnız, bugünkü hakiki vaziyet hakkında bir fikir vermek bu vaziyetin devlet ve milletler için olan ehemmiyetini meydana çı- karabilmek maksadile. yan- larından — geçerken bunlara işaret etmek istiyorum. Ben şu kanaatteyim ki, bugünkü silâhlanma yarışına devam edilir de, milletler bunun önüne geçmezlerse, harp muhakkaktır. Kuvvetli bir surette silâhlanmış olan devlet grupları, silâhlı sulhu meydana getiren devamlı bir korkunun tazyiki altında bulundukça her devlet, as- kerl büyük kuvvetler bulun durdukça, ilgili askeri pro paganda ile hareket ettikce, bu devlet gruplarının ilele- bed sükünlarını muhafaza edeceklerini sanmıyorum Kuvvetli bir surette silâh lanmış ve harbe müheyya bir vaziyete girmiş olan bir milletin mukadderatını idare edenler, o millete har ruhu başka biçbir şey yapamazlar. Si lâhların değeri, Hinterlândın ruhi teşekkülüne - bağlıdır. Hem çok kuvvetli bir ordu ve hem de bu ordunün ar nu telkin etmekten kasında sulhçu düşünce ile hareket — etmek Devlet!ler, ideolojik olarak olamaz. veya istedik İngiliz parlâmentosunda muhbalif işçi lideri leri gibi gruplaşsınlar, mu- hakkak olan birşey varsa, o da bir harp — başlıyacak olursa bu harbin çok kanlı ve korkunç bir. — mücadele halini alacağı keyfiyetidir Tahrip sanatı, 1918 den- beri işitilmemiş bir ölçüde ilerlemiştir. Son harpte do ğu Avrupasında büyük bir saha harabeye çevrildi; batı Avrupasında Belçikadan İs- viçreye kadar geniş bir pa- rça çöl halini aldı. Fakat, Avrupa kıtasının en kültür - lür ve nüfusu es sık — olan kısımları hücumlardan kur- tuldular. Harp hattının ge- risinde kalan bu yerler nis- beten emniyet altında idi- ler. Fakat, gelecek harpte her köyün, her şehrin gü- nün birinde bir harbe olm ası mukadderdir. Son harpte erkeklerin on- da biri telef oldu; şimdi sı- ra kadınlarla, çocuklara ge- liyor Daha şümullü ve daha uzun süren bir harp olacak | olursa, Avrupa bu harpte, acısını asırlarca çekeceği bir yara olacaktır. Bilhassa Avrupadaki mil: letler arasında fark — gözet- mekten başka birşeyi gözleri görmiyenler, buna hiç aldı rış etmiyorlar Şimal ırkın- dan durmadan bahsedenler herşeye üstün bir “Avrupa, ünitesinin mevcut olduğunu tamamile unutuyorlar. Avrupa milletleri harplar- la kendilerini harap edecek olurlarsa, günün birinde ye. rlerini başkalarına — terket- mek mecburiyetinde kala- caklardır. Amerika, Avustu- ralya ve cenubi Afrikada eski dünyanın kavgalarından uzak duran ve belki de gü pün birinde kendilerini bu didişmelere artık kaptırma- mak kararımı verecek olan beyaz ırka mensup büyük yığınlar vardır. Bir de buna, uzak şarktaki sarı ırk, cenubi Asyadaki esmer ırk, Afrikadaki kara 1rk katıl maktadır. Yeni bir Avrupa harbinin akibeti Avrupada ki bu veya şu ırkın dünya hâkimişetini eline alması değil, Avrupanın dünyadaki | hâkimiyetinden kati surette feragat etmesi olacaktır. Bunun için Avrupa — mil* letleri tuttukları tahrip yolu na devam etmeden, bunun neye mal olacağını artık düşünmemelidirler. Fakat bu milletlerden ziyade, o millet- leri idare edenlerin vazifesi dir. Bunu söylerken, yalnız iş başında olan bankaları murad etmiyorum. Bunların arkalarında duran ve gerek finansı, gerekse ekonominin hakiki kuyyetini ellerinde tutanların iyfee düşündükleri lüzenmgeldiğine işaret etmek istiyorum Ben şu kanaatteyim ki, bütün dünyanın milletleri, yeni bir * harbi nefretle düşünüyorlar. İnsan harpten önceki de- korku ve | mahiyeti haiz - olan Cenubi Hind_ı'atanda |Baş senede bir dela kul- lanılan saray Cenubi Hindistanın — en güzel sarayı beş senede bir defa olmak üzere beş gün kullanılmaktadır. Bu saray paha biçilemiyecek kadar değerli eşya ile doludur. Nizamın gümüşü Jübilesin- de bulunmak için Haydara bada gitmiş olan ziyaretçi- ler meşhur Falaknuma şato sunu gezerken — burasının ancak beş senede bir kul- lanıldığını işitmekle şaşa kalmışlardır. Bu şato dün yanın en zengin adamı olan Nizamın 36 sarayı arasında en büyüğü ve muhteşemi- dir. Falaknuma şatosu Hindis tan valisinin memuriyeti devresinde Haydarabadı zi yaretinde ikametine tahsis edilir ve burada yalnız beş gün olturur. Bu şatonun billür avani, kiymetli taşlar kakılı resim çerçeveleri ile antikalarına bir buçuk milyon İngiliz li- rası paha biçilmektedir. gözönüne getirerek bu ga yeleri, memleketlerine yap- tıkları zararlarla karşılaştı- rınca, meydana gelen nisb- etsizlik çok gü ünç oluyor. Hattâ bugün bile alabilece- ğine silâhlanmakta olan de vletlerden herhangi birinin; harpte kazanıp Mmuhafaza edebileceği şeyler, göreceği zararların yanında bir hiç olacaktır. Gelecek harpteki zafer, hezimet kadar büyük bir felâket halini alacaktır. Avrupa, bugün — dünün noktasında buluıııııklıdır Hayat veya ölüm; Iklılndeu birini seçecektir. Fakat bu acıklı vaziyet içinde bize ümid veren bir nokta var- dir. Bu da, medeniyetin is- tediği şeylere fazlasile malik oluşumuz ve vaktile memle- ketler kasıp kavuran tabiat Felâketlerine karşı bugün modern bilgi ile mücadele edebilecek bir kudrette bu- lunuşumuzdur. Bugün bizi tehdid eden felâketin mahi- yeti bambaşkadır. Bu felâket tabiattan de- gil, bizim budalalığımızdan Vileri geliyor. İstediğimiz an- da bunun önüne geçebiliriz; yeter ki istiyelim. Bunu başarabilmek ilk çare bir harp sebeplerini ortadan kaldıra cak bir konferansın toplan ması, ikincisi de bugünkü silâblanma yarışına girişmiş olan her milletin silâhsızla nmıya değil de, silâhlarını tahdide muvafakat etmesi dir. Bu ikisi — gerçekleştiği için ekonomik | takdirde Avrupa harbi kati sürette orladan kaldırı'acak olan bir yola girmiş olacak tır. Bu bir hayat değil, ak- ha, muhakemenin emrettiği ptratik bir düşüncedir, Bunu gerçekleştirmek işi İse benüz | | geç geğildir. vlet adamlarının gayelerini İ Noye Fraye Presleni — — | eden toplantı 23 MART sör HıLıMıZDFN HABERLER || Valimiz Bugün Geliyor Mezunen İstanbulda bu lunmakta olan Valimiz ve C. H. Partisi Başkanı B Et- hem Aykut bugün şehrimi- ze ııleceklerdlr Geceki Yangın Gece saat 24 sıralarında Sakarya mahallesinde Ab dullah oğlu Osmanın evin. de yangın çıkmıştır. Yangından haberdar edi. len itfaiye yetişmiş ve sön dürmüştür. Yangının ne suretle çık. tığı hakkında tahkikat ya pılmaktadır. Bir Kadının Sebep OI duğu Kanlı Vaka. Bir köy korucusu uygunsuz uz bir kadını delikanlıların eli den almak isterken tecavüze uğradı ve bir kişiyi yaralah Bürhaniyenin — Karaağaç köyünde geçenlerde bir ka- dıin yüzünden — kanlı bir vaka olmuştur: Karaağac köyündes İbra him ve Mustafa oğlu Tevfik yanlarına Seviyye isminde bir kadını alarak köye yir mi dakika kadar mesafede bulunan bir zeytinliğe gö türmüşlerdir. Bu kadının şe- hirimiz umumi evlerinin birin- den alındığı anlaşılmıştır İbrahim — oğlu Hüseyin, Ömer oğlu Mehmet, kasap Mehmet oğlu Ahmet, Şıiir Sındırgıda Bir Sahte- kârlık Meydana Çıktı.. Inhisarlar Dairesinden Para Çekmek Istiyen Bir Adam Yakalandı. Sındırgıda İplılıırlır ida- — Çaltılı köyünden Şerif oğlu resini dolandırmak iki kişi yakalanmıştır. Vaka şöyle olmuştur: Yolcupınar, köy ihtiyar heyetinin inhisarlar idaresin: de ehlivukuf sıfatile bir mi ktar alacakları bulunmakta. dir. Bu köy muhtarı idareden ihtiyar heyetine ait olan para nın hepsini almak istemiştir. Bu ınılııılı da yanına Halk Tniknlııüâ:fniı Üçün- tüsü ypılıı. Halkevi cumartesi günü akşamı üçüncü defa olarak Halk türküleri gecesi yap mıştır. Bundan önce iki defa ya- pilan buna ait gecede — ol- duğu gibi bu defaki de çok rağbet görmüş. birçok kim- seler hazır bunmuştur. istiyen Program zengindi Yirmi halk türküsü ile beş milli ve mahalli oyunlar bulunu yordu. Gençlerden — Kadir, Alıi, Abdullah, Mehmet türküle- rinde çok muvaffak oldular ve alkışlandılar Bilhassa Alinin Deredeki balıklar türküsü çok beğe nilmiş ve tekrar ettirilmiştir. Halkevi gençleri de oyna dıkları milli ;yunlırdı tak- dirlerle karpılanmışlardır Gerek Dursunbey zeybe | ği, gerek Bengi ve Harman dalı, Sepetçiağlu çok alkış- Tanmıştır , Geç vakte kadar devam neşe — içinde geçmiştir. l İbrabimi almış ve Sındırgı yoluna düşmüşlerdir İnhisar idaresine — gelince İbrahim kendisinin Yolcupınar köyü heyeti azasından olduğunu muhtarla birlikte söylemiş- lerdir. Fakat mesele çabuk mey dana çıkmış parayı almağa muvaffak olmadan Halil İb- | rahim yakalanmış ve hak- luodı takibata bıı nmııtır Çocuk E:ıııınıîı;ıamı vilâ- yet kongresi Çocuk Esirgeme Kurumu | vilâyet kongresi cumırluil günü toplanarak yıllık kon gresini yapmıştır. Kongrede bütün kaza mümessilleri ha zır bulunmuşlar ve faydalı görüşmeler yapılmış, karar- lar verilmiştir. Yapılan seçimde Doktor B. Kâmil Seslioğlu Başkan hğa, B. Hilmi Yırcalı, vilâ yet kaleminden B. Kâmi Akbaştan, Başöğretmenler- den B. İzzet Tan, B. Niya zi Sökmen, B Faik, H. Ce vdet Demiray idare heyeti ne seçilmişlerdir — —— — Balıkesir Kızılay Merkezinden: Cen iyetimizin yıl'ık kon greti 24 Mart - 937 Çar şamba günü akşamı saat (20) de Cumhuriyet Halk Partisi salonunda — yapılacağından mukayyet azanın teşrifleri rica olunur. | Yalçınkaya, Balıkesir Kızılay Merkezi 5 y a oğlu Mustafa ve Ömer İsmatil de böyle bir kadın! İbrahim ile Tevfikin gittik lerini görünce — arkaları! takılmakta gecikmemişler Köy muhtarı hâdiseyi ber alınca bir vaka çıkal” caklarını anlıyarak köy İf rucusu Bahtiyarı miştir. , Korucu — gidince kat teslim etmelerini söylemişt€ onlar: — Biz karı veri yiz, diye korucuyu koğ! lardır. j Muhtar bunun üzerli diğer korucuyu da gönde miş, kendilerini dağıltmal! nı, kadını da yakalamal g nı söylemiştir. İki korucu hâdise yı geldikleri zaman Kadir ©f lu İbrahim bıçağını ;ık (e koruculara saldırmıştır. Bu sırada epeyce gü de olmuştur. Korucul biri silâha sarılarak etmiş, çıkan kurşunlar & dir oğlu İbrahimi sol ğındad ağır sürette yi mıştır. Vakadan haberdar jandarma kadınla beral ğerlerini de yakalamıştır: Yaralının Bürhaniye met doktorunca ilk teda”” yapılarak Memleket | Iııneıluı ıândnllnl'l!r- Halkevi— Müze ve sırıılıı şubt! nin seçimi Halkevi müze ve şubesi köngresini yapmıt? Yapılan seçimde başkt” | lığa ve mümessilliğe E Avni, üyeliklere B. Ekr B. Salâhati” Yücel, B. Raci Keşkek * B. İsmail ayrılmışlardır: eĞ DA 'Halkevinin Hortlak Temsili Pazar akşamı Hılkı'l 4 msil kolu tarafından H0? lak adında bir piyes t edilmiştir. Temsilde ik kül hazır. bulünmuştür. Düf ; | tekrar edilen (Hortlak) ğ yesi aynı alâka ile karl | amış ve rol alan gençler | alkışlanmışlardır c ——— Vilâyet Daimi Encüme toplantısı — » YVilâöyet Dalmi — encüt” , dün toplanarak muhteli! ” ler üzerinde görüşmüt: orarlar vermiştir. .