3 Mart 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 4

A2 “Yeni Türkiye- nin Kuruluşu,, Andthe East gazetesi son sayı- larının birinde memleketimizin! yükselişinden ve Atatürkten hayranlıkla bahsediyor.. Great Britain andthe East dergisinde okunduğuna göre | *Orta asya cemiyeti” geçen hafta Lord Loydun başkan- lığı altında toplanmış ve bu toplantıda Sir Denison Ross | *Yeni Türkiyenin kurtuluşu“ hakkında bir hitabede bulun muştur. Hatib, modern Tür kiye mucizesini anlıyabilmek için önce Osmanlı impara - torluğunun yükselmesine ve düşmesine dair malümat sa hibi olmak lâzım geldiğini söyliyerek sözlerine başlamış | ve kısaca şunları anlatmıştır: — Türkler onuncu asrın sonunda orta ve yakın şark | önceden gördüğünü anlatmış- | tarihinde büyük roller oyn- amışlardır. Osmanlı impara- torluğunun ilk temeli küçük Asyada kurulmuştur. Anadoluya ilk ayak ba- san müslimanlar, Selçuk Tü: | rkleridir ki bunlar birçok vilâyetleri zaptetmişler, me rkezi Konya olmak üzere bir devlet ve tir hanedan kurmuşlardır. Ön üçüncü as rın ortalarında Asya ile Avrupanın şarki kısımlarından bir çoğu mo ngollar tarafından — istilâya uğramış ve bunlar 1258 se nesinde Abbasiye hükümet- ine nihayet vermişlerdi Bu mongol — İstilâsının önünde Selçukiler kırılmışlar, böyle €e Osmanlılara yol açılımıştı. Osmânlılar, iki türlü mi- rasa kondular: Bir taraftan dünyanın en büyük — islâm devleti haline geldiler, bir taraftan da hırıstiyan Biza ns imparatorluğunun — varisi oldular. Mongollar tarafın dan hilâfetin, Franklarla Lâtinler tarafından da Biz ansın tahrip edilmesi Osma nlılara bu fırsatları vermiş u. Sir Devvison Ross, Osma nlı tarihini etraflıca incele dikten sonra imparatorluk içinde genç Türk partisinin nasıl vücuda geldiğini anlat mışlır. Hatibe göre 1859 senesi- nde birinci — Abdülmecidin zamanında tanzimat başla- miş ve bu ikinci Hamidin zamanında 1876 — senesine kadar sürmüştür. Sultanın müstebid hare ketleri üzerine meşrutiyetin ilânı maksadile çalışan gizli cemiyetler kurulmuştur. Ba 'dinü buştodanberi gönç Türkler, eski rejimi devir mek için hazırlıklar yap makta idiler. Bunların Pa: riste merkezleri vardı, fakat sultanla maiyetinden başka kimse bunları ciddiye almı yordu 1908 de bunların merkezi bir ihtilâl yapmak | maksadiyle Selâniğe nakle - dildi O sene, Mahmud Şev ket Paşanın bugünkü İrak bütün orta | | diği kolaylıkları Başvekili Hikmet Süleyma- nın kardeşi kuniandasında bulunan orduları sultanı de- virdi ve hapsetti. Bu sırada, modern Türki- yenin kurtuluşu ile adı dai ma anılan bir şehsiyet sah- neye çıkıyordu: — Mustafa | hemal Hatib, Mustafa Kemalin hayat ve mesleği hakkında üzün — boylü — sözler söy- | lemiş ve onun büyük harb- te merkezi Avrupa devlet- lerinin muzalfer - olacağına inanmadığına, zafer kazanı” | hırsa Türkiyenin Alman bo- yunduruğu altına gireceğini tır. Graet Ros, bundan sonra Türk inkilâbını anlat başlamış, Kamâlist rejimde başarılan muvaffa- kiyetlerden pek azının Osm- anlı imparatorluğunda başa- rılabileceğine işaret etmiş, hudutların tahdit edilmesi Arap vilâyetlerinin sınır dı- şında kalmasının Cumhuri- yetin birçok muvaffakiyet. lerine kolayca imkân verdi- ğini bildirmiştir.. Hatip, Atatürkün muasır başka büyük nasıl farklı olduğunu izah ede rek hitabesini tamamlamıştır. Evvelâ, hatırlamamız lâ zam gelir ki o, cesur ve müs tesna bir asker olarak vata- nını kurtarmış, sonra uzak ları gören kudretli bir ida reci olarak da devleti kur: tarmıştır. Bu suretle Türkiye cumhuriyetininin ilk reisi ol- duğu zaman milletinin ken disine verdiği “Kurtarıcı, sıfatına iki defa hakkazan- mıştır. Kendisi pek alâ rahat yaşıyabilirken bütün tehli keleri göze alarak ortaya atılmış, memleketinde arzu ettiği Adetleri ve ananeleri ortadan kaldırmıştır. Cesaretine misal olmak üzere Türk hükümet merkezini İstanbuldan An- karaya kaldırılmasını ala biliriz. İhtimal ki bu, Atatü rkün en büyük tour de for- cel olmuştur. Hatib burada İstanbulun bugünkü halinden de bah sederek edebiyat yapınak- tan kendini kurtaramamış sonra Türk ve İngiliz hükü- metleri arasındaki dostluğun adamlardan | bütün —müesseseleri, | artmasından duyduğu mem- | nuniyeti anlatmış arkeolojik kazılarda ve tarihi araşlır- malarda Türkiyenin göster- anlatarak bu arada profesör Baketer ile profesör Vittemorun İs tanbuldaki çalışmalarına sö. zü getirmiş, böylece hitabe- si bitirmiştir. # Vilâyet Umumi Meclisi: Bütçe Görüşmelerine Bugün Başlıyacak.. Lisede loylilik ücretinin Ürtamektep Öcteti gibi 150 Jira olarak kabul edilmesinin doğru olsceğı ileri sürüldü. Meclisi Umumi dün saat , | 14 teB. Ethem Aykutun | başkanlığında — bu senenin dokuzuncu toplanlısını ya- parak görüşmelerine davam etmiştir. Başkan ekseriyetin oldu- | ğunu söyliyerek celseyi açtı. Sekizinci toplantı zapti sa- bık hulâsası okundu. Başkan Zaptı sabık hakkında söz istiyen var mı? Feyzi Sözener ( Edre mit) — Geçenlerde gazeteler- de okuduğumuza ve Dahili - ye Vekâletinin de bu husus | taki tamimine göre üyeler tarafından yapılan takrirle rin ve sözlerin zabta alınır: ken isimlerinin başına “Bay, ve “Bayan, kelimelerinin konması lâzimgelir, dedi. Başkan — Bu hususta vi- lâyete henüz bir tamim gel mediğini, fakat bununla be- raber bu kelimelerin kul- lanılmasının gerekli — oldu- gundan zabıtların bu şekil- de tutulmasının. — muvafık olacağını ilâve etti. — Zaptı sabık hulâsası aynen kabul edildi Evrakı varidenin müzake resine geçildi. Ayvalık Altın ova yolu müteahhidi Kan gal oğullarının bu yolda ala. cakları pa it evrak me elise verilmiş olduğundan yaptıkları ikinci müracaatla- rının da ilk evrakile tevhi- den müzakeresi ve encüme- ne havalesi kararlaştırıldı Lise ve Hususi muhasebe müdürleri — verdikleri — bir müzekkerede Huvusi idare adına lisede okutulan tale- benin ücretlerinden — başka hamam, traş vesair zaruri ihtiyaçları için de kâfi mik- tarda tahsisat konmasını is- tiyorlardı. Bu — masrafların konması için tetkikat yapıl- mak üzere müzekkere maarif ve muhtelit masraflar encü- menine havale edildi | dım olarak hususi bütçeye Fu sırada Feyzi Söze. ner ( Edremit ) — Lite ve Orta mektebin leyli Ceretlerine temas etli ve ve kâletce Litede okuyan tale be için 170, Orta mektepte okuyan talebe için de 150 lira ücret alınmasının tesbit edildiğini, Lise ücretinin/ge çen sene Oğııımın okulu | binasında bulunmasından do layı kalorifer, elektirik, ha- deme vesair müstahdemin ücretinden dolayı 170 lira olarak kabul olunduğunu anlattı. Bu yıl lise eski Orta okul binasına geçtiği için bu gi- bi masrafların azaldığını, bi naenaleyh Lise ücretinin de Orta mektep ücreti gibi 150 lira olmasının doğru olacağını söyledi. Hulüsi Küçükler (Dursun. bey) de bu mütaleaya | iştirâk etti. v Neticede bu hususda tet kikat yapılması ve vekâlet. ten temenni edilmesi muva- fik görüldü. Biğadıç belediyesi kasaba ya gelirilecek su için yar- (2000) lirâ kadar bir tahsi- sat konmasını istiyordu. Bu işe ait evrakın evveliyatı tet kik edilmek üzere Biğadıç tan istenmesi kararlaştı. Evrakı varide arasında bu lunan Edremit kaymakamlı- ğının kaymakamlık konağının tamirine veya yeniden yapıl masına dair yazısı okundu Bunun da tetkik edilmek üze re masarif ve muhtelit ma- liye encümenine kabul edildi. Ruzaamede görüşecek baş- ka madde — olmadığından meclis bugün saat 14 de toplanmak üzere dağıldı. Umumi meclis bugün büt- çe müzakerelerine - başlıya- caktır. | verilmesi 12 Ve 14 Yaşında İki Kız Kaçırıldı.. Biri Küp erin bir köyünde, diğeri de Küçük Bostancıda olan iki vaka hakkında tahkikat yapılıyor.. İki nahiyede birer kız ka çırma vakası olmuştur. Kaçırılan kızlardan - biri henüz 12, diğeri de 14 yaşın- dadır. Birinci vaka: Küpeler nahiyesinin Kara- — İbrahimin manlar köyünden Ali kızı | y , Şefika, 12 yaşlarındaki Zühre köy civarındaki İlicakpınar mev kiinde ot toplamakta iken ayni köyden — İsmail oğ la Muüsa ile — arkadaşı Tahir oğlu Ali tarafından zorla kaçırılmıstır İkinci vakat Merkeze bağlı Küçükbos tancı köyünden Faik ağlu 14 yaşlarındaki aynı köyden Tahir oğlu Halil tarafından | kaçırılm ştır. Her ikt vaka hakkında tahkikat yapılmaktadır. LiİMiZDEN HABERLER İvrindide Bir düklânda yapılan bır- sızlık, İvrindi nahiyesinden Yu suf oğlu Salihin Pazar yeri mevklündeki dükkânının ki lidi kırılmak — süretile içeri girilmiş ve bazı eşyası çalı ndığından Jandarmaca bu hususta tahkikata başlan. mıştır. —aamanam — Korucud lııııdısı—.ıı—n taşla yaralananlar Korucunun Şekerci kö- yünden Mustafa oğlu Tev fik ve karısı Hanife ile ay nı köyden Hasan kızı Gül söüm ve —Fatma arasında kavga çıkmıştır. Hanife ve kocası başından taş ve sopa ile yaralanmıştır. Yaralılar muayeneye sevk — edilmiş, suçlular hakkında da taki bata başlanmıştır. —-00000n00- Gazete Mecmua Ve Maktap Kitapları için kullanılacak kâğıtlar ne şekilde olacak? Gazete ve mecmualarla mektep kitaplarının basılma sında kullanılan kâğıdların gümrük resmi hakkında İk- tisad Gümrük — ve Maliye Vekâletlerince — beraberce hazırlanan kararname Veki ller Heyetince kabul edil miştir. Kararname şudur: 1 Yalnız gazete, mec- mua ve mektep kitabı tabı- nda kullanılmak üzere ve bundan başka bir maksad için kullanılmamak şartiyle birbirinden beşer santim fa- sılalarla muvazi filigram çiz- gilerini havi olan ve bu ka rarın neşri tarihinde gazete lerin basılmasında kullanılan gümrük — tarifesinin 328 A numarasına dahil âdi mat baa kâğıdları üzerine mev- zu gümrük resmi 100 kilo sunda (V0 kuruş olmak öze re tesbit edilmiştir. 2 — Gümrük tarifesinin 328 A pozisyonuna — girer diğer nevi kâğıtlar üzerine kanulmuş olan gümrük res mi tarifede yazılı tam hat olan 100 kilosunda 900 ku ruşa çıkarılmıştır. 3 — Bu kararın neşri ta- rihinden itibaren İ0 — gün içinde hariçteki fabrikanın sipariş kabul edildiğe dair vesikaları İktisat Vekâletine ibraz eden gazete ve mec- mua idarelerinin bizzat ge tirdikleri birinci maddede ya zılı cinslerden rolo halindeki filigramsız kâğıtlar dahi bu | karar hükmünden istifade | eder. * 4 — Bu karar neşri tari | hinden 40 gün sonra meri- yet mevkiine girer. Ancak birinci ve üçüncü maddele rde yazılı gazete ve mecm va kâğıtları hakkında bu karar hükmü neşri tarihin den muüteber - olur. Hayrettin aran « . YA ğ Dün Edremide gitti Bir gün önce İstanbul lile —Ankaradan şehrimi? gelen mebuslarımızdan Hay rettin Karan dün tetkikler! bulunmak üzere Edre gitmiştir. ©terler Gönüllülerin türküsü | R. Gökalp Arkının yarz dıiği 6 tabloluk — ulusal piyestir. Vilâyet Mat! da basılan bu kitap 25 ruştur. Genç muharrir kitab mukaddimesinde: “ Bir Zaferin Yası, nif “İnkılâp Yolu,ndan, ol, ve dolgun olduğunu ileri ©Ü rüyordum — YanılmadığıP anladım. “Gönüllülerin Türki nön Bir Zaferin Ya olgun olduğunu umuyoru Demektedir. Oynanan sahne hevesi V buna mukabil piyes noksaff || lığı arasında — “Gönülli Türküsü, — bir boşluğu durmaktadır. Okuyucularımıza ta ederiz. ü“ı Her hafta Ankarada cuk Esirgeme kurumu nel merkezi tarafından arılan bu mecmuanın 24 sayıst renkli ve güzel pak içerisinde çıkmıştır. İçinde: Bodur Şubat, * neklerin kuruntusu; — ki ve cesaret; küçük yurt gezisi, Çalgıcı ile * nus balığı; boz - yeleli küf incili kız, bir. buçuk İ topal karga, yazıları ile # nin düğmesi romanı Ayrıca renkli ki bilmeceler bulunan ve * cuklar için çok faydalı lanan bu mecmuanın beş kuruştur. Tavsiye ederiz. Halkeri Mı aN Halkevimiz şubeleri netim kurulları aşağıda * zılı günlerde — seçileci Şubelere kayıtlı arkad tımızın bu tarihlerde ve at 20 de Halkevimizde lunmaları rica olunur. 10 Mart çarşanıba: Dil rih. edebiyat şubi DT Mart perşembe: besi 13 Mart cumertesi! Tit şubesi 14 Mart pazar: Spor 15 Mart pazartesi: yardım şubesi 16 Mart Salı;Halk d neleri 17 Mart çarşamba: saray ve yayın çU Kö: 19 Mart cuma; şübesi 20 Mart ( umartesi: ve sergiler şubesi