23 Ocak 1937 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

İstiklâl Marşı Şâiri Mehmet Âkif.. Üstadın Şiir Cephesi.. XVİNİ (Süleymaniyye Kürsisin de) münasebeti'e; Rakik hi #i pürtemkin aklı, dakik zevki, derin ilmi bipa: yan aşkile içini, dışını hissi> mize, zevkimize tavaf ettirirken, nasıl — coş. tuğunu ve nasıl bitabü te- hassüs düştüğünü gözleri- | nizle görürsünüz.. Mihrap larını, sütunlarını, kemerle: rini yarım ve tam kubbe. lerini, hasılı her tarafını en ince ve derin meallerine ve remzlerine kadar —Mimar Sinanın ruhi hayranını nut- vecde getirecek bır vukuf ve talâkatle— izah ve teşrih ettikten sonta.... İşte zevkıselimin, yani has- ta olmıyan zevklerin şiirden aradığı ve istediği budur . — Üstadı güzin (Cenap Şahabettin) diyor ki: *Şiri- milli namile irkımızın rü- sum ve an'anatına Git neşi- deler kasdediyorsak, — pişin- de serfuru edeceğimiz bir de- hâyi şâlriyyet görüyorum: Mehmet Âkif. Hiç kimse o kadar saf ve şeffaf bir billâru beyan iç: inde menazırı milliyyeti te şhir etmemiştir. Türk ve İslâm ruhu (Sa fahat) in rüşeymi ilhamı ol: du. Tarihi edebiyyat, şim- dilik büyük Âkiften daha | büyük bir islâm ve Türk şölri tanımaz.. - Heyeti lçllmıiyımııln mukadderatı hiçbir şâirimizi Mehmet Âkif kadar meşgul ve muztarip etmemiştir. — (Safahat) 1 durüdiraz tedkik etmiyerek, onun ge lişi gözel birkaç, manzume sini okumuş olanlar, Meh met Âkifi yalnız İstanbulun menazır ve menâkibini gö rüp göstermeye kudretkâr bir musavvir,“Bir nevi mü- tehassıs zannederler. Halbu ki Fatih sokaklarından (Ber lin) caddelerine ve (Necit) ile | (Al'uksur) çöllerinden İstan- bul kahve ve meyhaneleri ne kâdar, nereyi ve neyi tasvir etmiş ise ayni muvaf fakiyeti ibdar göstermiştir. ve aklımıza ka ve İstihzalarında ve sitem ve şe timlerinde bile bir edayi gir- yan bir ihtizazı teellöm var. - Henüz elli yaşından uzakta bulunan Mehme Âkif, inhitat ve — hattâ tevek kuf devrinden de uzak mü tevaliyen tekâmül ediyor. (Süleyman Nazıf) Serveti- fönundaki * yazılarını — beş sene sonra bir kitap halin: de neıreunı!ı iııedıiı ıııın an (Âsım) da çıkmıştı. münasebetle kitabına bir (Mıı cizel şir! serlevhasile beş on sahife daha ilâve etmiş tir. Onları (Boğaz harbi) ve (255 Randıman 970 (İstiklâl marşı) şiirlerini an arken ıüy'ıı'yıcı.ıx. (Safahat) ın henüz birin- ct cildi çıkmıştı (Hamdullah Suphi) Servetifünunda yaz dığı çok takdirkâr bir ma kalesinde — daha ©o zaman Üstada en hülend pâyel şâ- iriyyeti verdi. Demek ki: Âkif son eser lerini yaratmazdan evvel de en yüksek Bir şülrimizdi .. H. Basri Çantay Yazmaya çalıştığım (Âkıf. name) de onun şiirleri üze- rinde uzun uzadiye dolaşa cağız ve o vakit ayrıca bu bahse geleceğiz Anlıyorüm ki: - Çizdiğim programın dışına çıkıyorum, Şimdi tekrar hâtıralarıma döneyim: Âkifin san'at te'âkkisi na sıldı? Bunu Âkifin bütün eserlerinden — anlıyabiliriz . Milli Mücadelenin kaynaştı: gı zamanlarda Balıkesire ge- len Mehmet Akif (Zağnocı Paşa) camiindeki © meşhur ve vatanperverene hitabesi- ni verdikten sonra (Darül- muallimin ) dede ayak üstü, beş on cümlelik bir konuşma yapmıştı. Çünkü: Ona talebeden bi- ri sanat hakkındaki telâkk. isini sormuştu: Davudi sesi ve kati ifadesile verdiği ce- vabın hulâsası İşte şudür: — (Sanat sanat içindir.) Düsturu ölmüştür. Cemiyy- ete, hayata yaramıyan san- at yerin dibine geçsin... Tezini müdafaa yolunda irad ettiği kendi tabirin- ce (avrupa ayetleri) ha- yli zengindi... Âkifin sanata urduğu bağ (Süleyman Nazif) in de na.- zarı dikkatini celbetmiştir O, tevil yollarına — sapıyor amma, hakikat benim dedi ğim gibidir. Hakimişehiri(Ferit) (Safa hat)ın üçüncü cildi sonun daki (takriz) inde de Âkife şöyle hitap eder: Ben senin eserlerinde bu —düstura — muhalefetini gösrterecek birşey — görmivo- rum. Çünkü: Sende sanatta (gayet) aramıyorsun; lâkin gayette — sanat arıyorsun. Mesleğin tamamile maksa dını temine kâfidir.... Akif şilri nasıl yazardı? — Hangi şâirlerin tesirine uy du? — Kimleri beğenirdi? — En çok sevdiği — şii İstiklâ! marşı nasıl yazıldı? Âkif ve musiki -- Türkiye- de eslâfi en iyi bilen adam? — Akif ve hece vezali — Âkifin ilk şiirleri? — Henüz intişar etmiyen yeni şlirleri? — Âkifin inşad — tarzı? Akifin mesri... Bunları ve Âkif hakkında yazılan büt- Ön yazıları ve muhitin ihti saslarını (Âkifname) de ok uyacağız. Şimdilik: Ey semavi hâk benden bin selâm olsun sana! (Z|) (Necil Çöllerinde) şüiri hakkında. Dünkü unve zahire fiatları UNLAR: Asgari K. Azami K. 980 " 920 70 ; 860 80 b 790 ZAHİRE: Azami 5 S9 6 7 75 Asgarl 5$ 28 5 75 6 75 Sert Yumuşak Hariç piya sadan gelen buğday Mısir Arpa iLİMiZDEN HABERLER Yoksul ——— Çocuklara sıcak yemek verilecek, Çocuk Esirgeme Kurumu İdare heyeti dün Başkan Doktor Kâmil Seslioğlunun başkanlığında toplanarak bugünden itibaren yüz yoksul ilk okul çocuğun öğle ye meğini temin etmeyi karar- laştırmıştır. Çocuklara verilerek ye- mek — hususi bir — yer- de pişecek ve okullara tev zi edilecektir. Kurumun bu çok yerinde olan yardımı okullar kapa nıncıya kadar devam ede- edecektir. verrri bemana Bürhaniyede Halkevi Hazırlıkları.. Bürhaniye, 21 (Hususi) — Burada Haikevinin açılaca. ğınin duyulması bütün ilçe- de derin bir sevinç ve ha zırlık doğurdu. Gençler de- rhal bir halkevi binası bul- mak faaliyetine giriştiler. Eski Türkocağı olan otel ve kıraathanenin şimdi ha- Ikevi haline konması karar altına alındı. Bundan başka küçük ol- makla beraber güzel bir şe- hir kulübü kuruldu. Genç- lerin çalışma ve alâkaları (ile kurulan bu kulüp genç- | ler ve memurların toplanıp eğlenebileceği faydalı bir yer olmuştur. Kaymakam ve belediye Müuhittinin — etrafında toplanan gençlik faideli ça lışmalarile örnek olacak bir dereceye yükselmektedirler. ragtiin Et flatlarını ucuzlatmak için Bütün yurdda et Hiatları- | n ucuzlaması için hayvan | ları bol vilâyetlerde kesilen hayvanların diğer vilâyetle re sevki temin edilecektir. Belediyelerin Yapacağı İstikraz Dahiliye vekâleti Beledi- yeler bankasıdaki paraların iyi kullanılması ve lüzumlu yerlere sarfedilmek — üzere alınmasını vilâyetlere tamim etmiştir. —arveramn Zonguldakta Atatürk Heykeli.. Zonguldak, 21 — (Hususi) Burada çok muazam bir Atatürk heykelinin dikilme Si işi hayli ilerlemiştir. Va linin riyaset edeceği bir he ykel dikme komisyonu em rine 78000 lira tahsis edil miştir. Atatüörkün yüksek şahsi yetine has bir heykel di kilmesi için uğraşılmaktadır. Kütahya Treni Her! Şehrimiz Gün İşlemiyecek.. Kütahya-Balıkesir tron tarifesi değişti. Veni tarile dünden itibaren tatbike başlandı. Şehrimizden her gün kal. kan ve her gün gelen Kü tahya Eskişer trenleri tari feterinde değişmeler olmuş- tur. Yeni tarifeye göre bun dan sonra her gün tren ge İlp gitmiyecektir. Trenin buradan hareket ettiği gün Kütahyadan gel miyecektir. Yeni lııl!ıde Balıkesirden — hareket ' h, Perşembe ve Cumııleıl dir. Kmılıyıdıı hlkın tren ise buraya ancak Pazartesi Çarşamba ve Cuma günleri gelecektir. Pazar günü ne gidiş ve nede geliş treni yokdur. Trenlerin hareket ve bu raya varış saatlerinde bir değişme yapılmamıştır. Pazar günü ne şehrimiz den, nede Kütahyadan tren işlemiyecektir. Bu yeni tari fenin dünden itibaren tatbi katına başlanmıştır. Ticaret Olalarınınbütçele hütçeleri hakiki takamlara istinat edecek. Diğer taraftan ticaret 0d- aları bütçelerinin eski sene- ler bütçelerine ve — hakiki rakamlara — istinaden yapıl- ması, hesap katilerle birlik- te Vekâ'ete vaktinde gön- derilmesi İktisat — Vekâleti tarafından ticaret ve sanayi odalarına tapim yapılmış tır. O ——mecam- Havranda Yangın.. Havran, 21 ( Hususi ) — Çığıt zade mahallesinde Ça- nlı oğlu Ahmet de ki msenin bulunmadığı bir za manda mangaldaki ateşten bir yangın çıkmıştır. Etraftan yangın görünün ce belediyenin yangın sön- dürme otomobili yetişmiş: tir. Yangın bakkal Sadıkın evine sirayet etmişken hal kın da gayretile söndürülm. üştür. Ahmedin evindeki büötün eşyalar yanmıştır Yalınız Sadıkın evindeki eşyalar kurtulmuştur. Yan gin esnasında İtfaiye müsta: hdemininden Ömer ve Ah medin Üzerlerine divar yıkıl- mış ve ikisini de yaralamıştır. Yaralılar Edremit hastaha” nesine kaldırılmışlardır ü Ml!!lkııqu!gr t_qddgl_ığ(:_ki Binaların Yıktınlmasına b başlandı, Halkevinin Millikuvvetler caddesi bulunan harap evlerin istimlak mua melesini tarafında tamamlamış oldu ğunu yazmışlık Bu binala rın belediyece dünden itiba- ren yıktırılmasına başlamı!- mıştı! Ticaret odasına - Türkefi- sin yaptığı tebliğler İtalya yeni bir kararname neşretmiştir. Bu kararname de buğday ve buğday müşte- katına ait malların gümrük resimlerini azalttığı yazılı- hdır. Ayni zamanda tarifeleri notaları edilmiştir. Vaziyeti Türkofis miz ticaret ve sına bildirmiştir. Yugoslavyada açılacak Panayırlar Yugoslavyanın — Lubyana şehrinde ilk ve sonbahar pa- nayırları açılmasına karar verilmiştir. Bunlardan biri 5 Haziran- dan 14 Hazirana kadar, ğeri | Eylülden 12 Eylüle gümrük da tatil şehri- sanayi oda- kadar devam edecektir Birinci ilkbahar panayırın : da Sloven gazeteciliği,ikinci ı sonbahar panayırında ise Yugoslav avcılık ve balıkçı- — | lığına temas eden büyük şu” beler bulunacaktır. Vaziyet Belgrad elçiliğin" den haber alınmış ve Türko- fis tarafından şehrimiz tica- ret ve sanayi odasına bildi ıllıııer Kızılayda | Çalışmalar.. İdare heyeti yeni kararlar v yardi. Fakirlere - yapılacak yardım genişletilecek. Şehrimiz Kızılay idare he- yeti Doktor Ali Riza Tezelin başkanlığında bir top'antı yaparak çalışmalarına — alt yeni kararlar vermiştir a yoksu lara yar- dımin iması ön plâna alınmıştır. Ancak bu mese: lesinin vilâyet merkez heyet inia - Pazartesi günü yapa cağı toplantıya bırakılması tekarrür etmiştir. İlk ve Orta okullarla Li- se ve Muallim mekteplerin de mümkün mertebe geniş bir çalışma gösteren talebe derneklerinin üyelerine ve rilmek üzere genel merkez bir rozet hazırlatmaktadır "u mıeıleı de buraya ge Edincikte Bü yük Bir MücevheratHırsızlığı.. Mücevherleri çalan Saim “İsmindeki terzi mücevherle birlikte izmirda yakelandı. Edincik nahiyesinde mü him bir hırsızlık vakası ol muştur Bu nahiyede Ahmet adın daki bir zenginin mücehver leri terzi Saim tarafından çalınmıştır. Salm mücehve- ratı çalar çalmaz derhal or tadan kaybolmuştu. Bunun üzerine civar vilâyetler ka zalar derhal vakadan haber | dar edilmişlerdir | Saim nihayet çal- | dığı mücehverlerle birlikte | | İzmirde yakayı ele vermiş 1 Saimin çaldığı mücehver lerin kiymeti bin liradan faz- ladır. Gayet iri daneli ve 42 dizi üzerine olan bir kül te inci vardırki 609 lira ka dar değer taşımakladır. Cerzi Salm bu mücehver leri, bir gece komşusu Abh- medin evine gizlice girmiş ve konso'un gözünde bulu nan mücehverleri alarak sa vuşmuştur. Saim İzmir polisi tarafın dan Bandırmaya gönderile- cek ve mahkemesine başla nacaklır tirilerek talebelerimize veri- | lecektir Genel — Merkezin — Av- ruüpada husuüsi sürette yaptır- dığı rozetlerin âzalara dağı tulması devam etmektedir Bu rözetleri — kullanan ların Kızılaya üye olduğu anlapılabilecektir Kızılay o'mıyan — gahileri- mizde yeniden Kızılay şube- leri açılması fikri etrafında görüşmeler yapan heyet ay- rıca bu meselenin tetkikini lözümlü görmüştür. Kızılay olan nahiyelerde şubat ayın dan itibaren kongrelere baş lanması için tebliğat yapıl- 'Iş— Kanununa ait malümat to- lanıyor, İş kanununun — tatbikine ait hazırlıklar ilerlemekte dir. Bu münasebet 'e vilâyetimi" zin bağlı bulunduğu dördün- cü bölge İzmir iş dairesinin şehrimiz tcaret odasından istediği malümatın toplanıl masına devam edilmektedir. Bu malümat arasında fabri- kalarda ve — işçi kullanan ticari — müesseseler ile işçi kalfa kullanan — sanat erba- bından işçi mahdudu, gün- lük ve aylık çalışma saatle ri, aldıkları günlük ve aylık ücret gibi malümat peyder- pey toplanılmaktadır. Na- hiyelerden istenen malümat gelmiş bulunmaktadır.