11 Ekim 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 3

İlk Teşrin 11 ——— ———— ——— — — -.- Köylü k.ırda—l.ırııınıl.. bi i b konuşmalar, ) wU WwWWeTweLEwU Sayım işleri Arkadaşlar; Yine könuşmamiza /deva m ediyorum. Bu konuşma- larımız ilerledikce sayım iş inin ne kadar değerli ve ö nem £ olduğunu — anlıyorsu Nuz. Bu işi ne — kadar eyi Kkavrarsak o0 kadar dizgün ve fayda'ı sonuçlar elde ed. Etriz. Bazan cahil yurtdaşlara Fast'ıyoruz. Bunlar evlerinin kapularına — numara kon düğu balde güya bu numa ta işinin vergi işi olduğunu Nümarayi ka'dırırsa vergid €n kurtulacağını sanıyor. Bu düşünce okadar Okadar asılsız ki ne diyeyim. Bunu yapanlar adeta serse mlik ediyorlar VYergiye bağlantı olduğunu Sanmak budala'ık — değilde hedir. Kardaşlarım: Numara ko Ymanın nüfus sayımına çok Yardımı o'acaktır. Sayım iş- Yarı numara süreti'e yazm Ağa başlıyacak Numarasız boş Numaranın ©v olsun ne olursa olsun b “ Öyle çatı gördümü hüküme te haber verecek. Numara- Din daha başka büyük fay- daları da vardır. Bun'arın h- €psini burada söy'emek iç İn zaman yok. —Hükümet ze faydası olmıyan şeyi Yazmaz Kardeşlerim bu sö Züme dikkat edin bir ana, Baba yuvasındaki yavrular n eyliğini baht yarlığını he kadar düşünürse dev'et Aluları da ondan daha çok düşünür. Arada söz yapan Ar doğru işleri eğri göster *-Miye çalışanlar baba ile ev t srasına girmek isliyen fena adamlardır. Vize aklı Tmizin vetmediği yalancılık lan acınıyormuş gibi sözler Yöyliyerek bizi aldatmak i$- Üyenler vardır. Bunlara k W'ak vermeyin söyledik'eri Be'erse ve ne didiklerini a- Hlamak isterseniz her şeyi Yerinden sorunuz - anlayınır. | yüzlü insenlardan koru Ömak gerektir. Bunların y- Apdıkları fenalığı adam ya- 'An yapmaz Numara işind d böyle yanlış yo'a sap An'ar oldu İşte yine tekrar tdiyorum Numara Aydalı o'an bir İştir. Hele Nüfur sayımında bunun bü: Yük ko'aylıkları görü'ecek SSyım günü yapllacak işler — İ8 - birinci teşrin - işi bize | | teryüli 935 Cu" Türkiyede | (Baştarafı birinci sayfada| mevzu asıl malzemesi - ma an sayı ve insan” lar değil midir? bütün yaşayışini bu bakım Sosyetenin dan nüfus ile ve nüfus için formülü içine — sıkıştırmaz mıyız? Nüfus, bütün soysal meselelerin anahtarı ve ha reket noktasını teşkil eder Fakat bu hususta mikdarını yalnız nüfusun bilmek ma günü sayım işine baş lanacak 20 . birincı teşrin - 935 Pazar günü bütün Tü- rkiye de bir günde yani sa- Lahden akşama kadar sayım işi bitecektir, Şu halde 20 | birinci teşrin 935 Pazar gü nü her kes bu'unduğu çatı altında duracak her işini bu günden evel — hazırlıyacak sayım İşya rını bekliyecektir Evinin ı numarası sonradır sıra geli- | neye kadar bir. komşuya veya başka bir mahalleye gitmek yasaktır. sl"l l;yılıum SN[HİİH | — Herkes sayım günü bulunduğu vilâyetin ismini 2 Kazanın ismini, 3 Nahiyesini, 4 — Köyünü, 5 — Oturduğu binanın w- umarasını, 6 — Yazılan adamın adı ve soyadı, 7 Oturduğu binanın c: insini (Han, hamam, otel, ev, .gı*, kulübe ..| Hangi dev etin insa ni [Yünı tabası| olduğunu, 9 Hangi dinden oldu ğunu, 10 — Ama dili (Yani ev | in içinde konuşulan dil) n Ana dilinden başka diller bilir. mi? 12 Nerede doğmuştur? 13 — Sakatığı Varsa ne erdir? 4 Yazılan kadın mı, erkek mi, 15 Kaç veya |kaç günlüktür| 16 — Bekâr mı, evli mi, dul mu, boşanmış mı, 17 Yeni harflele ok umak bilir. mi? B — Yeni harfler'e yaz mak birlir. mi? 19 Sanatı, işi, nedir. 20 — Sanat, işi yoksa ne i'e geçiniyor. İşte bize sorula cak sorgular bunlardır. Bu- ve Pazar günü var mı? yaşında dır n'ara nasıl sırasile cevap v- ereceğimizi gelecek konuşma - mızda size örnekler göster- | erek anlatacağım; hoşca ka: lın kardaşlarım: Selâhattin Basgan | kilde değişir | muhtelif TURKI)II.I statıstıkl kâfi değildir. Nüfusun yaş İara göre terkibi. sağlam ve sakal insanların nisbeli ka | dın ve erkek mikdarını nü fusun yoördün mühte if yer- lerine dağılma ko- nuşulan dil'eri, okur yazar- ların mikdarını Kaç yur tarzını | tdaşın tarım işleriyle uğra şarak köylerde oturduğunu mikdarın endüstri işlermde fabrikalarda çalışlığını, me murların sayısını, hiç bir iş yapmiyanların ne miktarda olduğunu i'ah. Bilmek gerek | tir. Bütün var'ığımızın ve soy sal faaliyetlerimizin temeli olan ulusal müdafaada, nü fus miktarını yalnız — tem, doğru bir şekilde bilmek drgıl, yaş itibarile tevziini, kadın ve erkek nisbetini, sa sağlam — yurtdaş nüfusu yurt için dağıl pni bil- mek mecburiyetindeyiz Yurdun ekonomsal kalk ınmasında, kapital ve tabij servetler kadar istihsalin en mühim yaratıcısı olan kol ve kafa güçleri yani nüfus büyük bir rol aynar Süel müdafaada olduğu gi bi tarımda, endüstride bü alanlarda nüfusun kemiyeti çok'uğu ve azlığı kadar kalitesinin kat veya mikdarını, eli coğtalt tün ekonomsal | yaşının, cinsiyetinin bi inm esi gerektir. U'rusal ekono- mi için önemli clan nüfus 10 65 yaş arasındadır. En düstri işlerinde 15 60 deni ebilir. Hu terkipler bir. ül- keye dikkate değer bir şe Halbuki — bu terkibin başkâ başka oluşu ayaı nüfus miktar veya ke- safetine sahip olan iki me- mleket için ne kadar baş ka başka neticeler verebi- | lir, Demografi po 'itikası adı | verilen ve bugün bütün mo dern ülkelerde kullanılan müuhtelit nüfus siyasası va atalarile bu metice'er üze rinde az çok âmil — olmak kabildir. Cinsiyet meselesi de mü himdir. Süel işlerde tarım ve endüstri branşlarında so ysal yardım sağlık kurüm meselelerinde kadın erkek | miktarını tesbit etmek çok | gereklir. Kadınların yaş tti barile ayrıca dıkkate değer bir noktadır. Kadın, bilhassa 18-45 yaşları arasında nüfus politikası bakımından öne | mli bir durumdadır. Yurdun sağlık öğretim yerlerinde ev'eri ilk ve orta İN BAŞAKLARIN TUZAĞI MN — KÖY VE FOLKLOR ROMANI Türkdilinin Tefrikası : 12 Bütün köylüler toplanmış YÖğütlerin yeşil gölgelerine Üme küme oturmuşlar. hem Onuşuyorlar, hem de gele Sekleri bekliyorlardı Kaya Duduyu kolundan Aularak öteki - köylerden “daha doğrusu çı[llerden— ::"ku bir söğüdün gö'ge he sürükledi. İk söz, sevgi An Önce olan ilk söz, ynun — Jokantadaki 2 muştn. şarkı'arın Du hali Aya, aşkın yaratlığı bir Çözük'üğüle Sorku ve heycanını anlatı di ©o sıradaki | yor, Dudu. bülbülün içli ez ı YAZAN: Osman Balkır şair Kaya- gilerini ileri hisli bir sessizliğile dinliyor, nın: Nası! oldu © öyle?. Sualine kandırıcı bir ce vap o'maktan artık geliş! güzel olan: PÜilmem ki, Nasıl ol. duğunu ben de bilmiyorum işte. diye cevap veriyordu. Yarım saste yakın bir zaman oturdu ar. Konuştu lar, geçinişten, ilk aşk aza- çlarından ve gelecekten söz açtılar En son katar düzeldi. | mam Kimi öküz arabasile, kin-i merkeplerle, kimi de yaya | birbirinin kolunu asılarak — yürüdüler. Yolda her kes ogünkü ha- ve yemek eğlentisini | anlatıyordu kes yerli yerine dağıldı. Kaya da Duduyu evlerine kadar götürüp bıraktı. O günkü olan işlerin düşün cesile dalgın, kimsesiz evi ne döndü. * Kaya çok bahtiyardı Ar- tık her gün sevgilisi'e baş akların bağladığı sile görüşüyor. du. Bu görüşme ve konuş- malar i'erledikçe Kayanın da aşkı artıyor da- yavuklu konuşuyor arttıkça, | Üç saat'ik bir yürüyişten sonra köye gelindi ve her l | kamlarının oynıyacağı | meğe lüzum | kımdan mada, | mallık gibi | olan büyük endüstri | mizde sağlam bir soysal po | düğen | kendisi, okulaları açmak için nüfu- * kadın erkek | sun kesafetini, dağı ışını u usun ve yaş - itibarile İııİmhcn yürt menfaatlerine üygün bir şe kilde hareket etmek kabil ve midir? Yurdumuzda, önemli | bir durum almıya baş'ıyan iskân siyasasına da yol gös termek hususunda nüfus ra ro lün ehemmiyeti söz — söyle- bırakmıyacak şekilde meydandadır. Ulusun şehirlerde ve kö- ylerde islânının soysal ba ayrıca do #um ve ölüm nisbetleri üze- rinde olan tes' ri bakımından da önemi vardır. Türk ekonomisi daha uz- un zaman bir köy ekono misi şeklini muhafaza ede bera bir bulu cek gibi görünmekle ber, endüstriyel devrime girmiş nacaktır. açılan fabrikaların sayısı gün geçlikçe artıyor, meseleyi yalnız bir yönden işçilik ba- kımından ele alalım, yur- bölümünde kadın nüfus dun her erkek çocuk olarak mikdarını, bunların yaş ter- | kıbini, köylerde toprağa ba gl olanlarla — kasabalarda oturan'arın mikdarını şehir | lerde odacılık, kakıcılık, ha | az müstahsil işlerde çalışanların — sayısı bilinmedikçe endüastriyel Türkiyenin soysal problem lerini tasım'amak, rasyonal karar'ar almak ve dirije işleri- litika gütmek - kabil midir? | Transport işlerinde, tarife'e inşaatı ve mesken gerek özel kurumlar gerek dev'et için nüfus bilgilerine sahip olmak rde ev meselelerinde Joğru yolda yürüyebilmenin şhıca şartlarından biridir. Her hangi bir â'anda gös- | teri ebi'ecek yüzlerce misal- den bir tane olmak üzere, sigorta kumpanyalarının nü hereketleri — istatistik lerine olan ihtiyaçlerini ha Fus tır atabiliriz. Bilgi alanında özel etüdlerde — istatistiğin aştırma'arı ne kadar güç leştirdiğini ilim adamlarımız çok acı müşahedelerle dene mişlerdir. Yurdumuzu başka bir yabancı ülke ile, vergi, mikdarı, cinayet veya iİnti har sayısı. bir maddenin is- tihlâk derecesi gibi her han gi bir bakımdan karşılaştı rirkeo mütlak — rakamlara nüfusun hakiki mikdarı ie, izafi bir mahiyet vermedik- ha çok alevleniyordu. 2 Şimdi her kes harmana konmuş, güneşin yakıcı ış- ıkları altında durmadan di- nlenmeden çalışıyor; örün |lesini elde etmeğe uğraşıy ordu. Kaya harmanda çift dü genle — çalışıyordu. Dudu nun harmanı ile kendi har manını yerleştirmemişti Emi-| ne teyze de böyle istiyor du İki harman yapmış. koşmuştu. ötekinde de çalışıyordu. Pu çift düğenle işi çabu- cak bitirdi. Ekinleri amba ra. samanları “saman dam, ima yerleştirdiler çift Birinde Dudu Şimdi Kayanın yalınız bir isleği bir dlc&î kalmıştı. Yurdumuzda | KEDTERE' A | ök "AYODGYĞ GVan seç TOPTAN İÇİN: ÖD SN Ç Ve Mi BÜD KOMiSYONU tur. misyonuna müracaatları. HER EV, DAİRE VE DÜKKÂN BİR TAKVİME MUHTAÇTIR. EN GÜZEL ve UCUZ TAKVİM MİLLİ TAKVİMDİR. İstanbul Hüsnütabiat Matbaasına Başvurulmalıdır. 5 MNT Bi KDeç VND BİND, BALIKESİR ASKE SAYFA 3 D BND B e LA NN DSN a SÜND, ge ÖĞ ü>?©) K,, A” Rİ SATINALMA iLÂNLARI.. Kor ihtiyacı için 35UUU kilo kuru fasu ye kapalı zarf usuli e J1 İlkteşrin 935 perşembe günü saat 15,30 da Ba hkesir kor komisyonunda'eksi tmiye konmuştur. Tahmin be- deli 4725 liradır Muvakkat teminatı 354 lira 38 kuruş- Eksiltmiye iştirak edeceklerin üzere hergün ve ihale gününde de vakti bir saat evel yani 14.30 da teklif mektuplarile Kor ko: * İ şertnamesini görmek muayyeninden 4-— V— 17T Kor Kıtatının ihtiyacı için 45 Ton un havası hikemiye noktal ve bunun 15 tonu | nakliye ma: 935 pazartesi günü saat Tahmin bedeli 4500 Jiradır. rı Ali adlı mühürümü kay | bettim. Yenisini alacağım | dan hükmü olmadığı ilân olunur. | Göbel nahiyesi Mu radiye köyünden ko operatif 30 numaralı ortağı Yunüs Ali $ Enbiya adlı mühürümü | kaybettim. Yenisini gımdan hükmü olmadığı ilân © unur. Göbel nahiyesi koo oğlu | alaca çe, ilmi değeri olan bir ne ticeye erişmek imkânsızdır. 1935 sayımının, böyle bir düşünce ve inançla, yalnız bir hükümet işi değil. ulusal bir ödev şeklinde başarıla- | cağına, ve 1935 Türkiye halkının bu ünlü ve önemli işte comurluk devrine yakı şan bir olgunluk * gösterece ğine şüphe yoktur Ahmet Ali Özeken İstatistik Umum müdürlü- gü tarahıudangda derilmişir. Düğün yapmak .. Bunun için harman sonu | ilk iş hemen — şehire inip ekinleri satmak ve dü ğün hazır'ığını yapmağa ba şlamaktı. Çöünkü kısa - bir | zamanda sevgili Dudusuna ulaşmak, ona büsbütün sa - | hip o'mak istiyordu. | Bu erin ile iki arbaya ot l | | | | uz kile buğday sardı ve şe hrin yolunu tuttu Ekinleri satmış seksen (li raya yakın bir para almıştı, Bununla Dudunun gelinliği için bir pu'lu, Fistan'ık ve şalvarlık için basma aldı, bir de beşibirlik yarısı bozdu. Kaynanasına çiçek'i bir ya zma almağı da unutmamıştı, Elinde on lira bir parası ka'mıştı. Onun da bir lirası ni çereze verdi. — Öyleya Dudu, şehirden nce on- nazarından muayene edi'mek ve defaten verilmek usığırlığa ve 30 Tonu Balıkesire ve f mütsahhide ait olmak üzere 14 | Teşrin 15 de pazarlık a alınacaktır. Taliplerin pazarlık günü vakti muayyeninde Kor satınalma komisyonuna müracaatla 3-1-179 Kayıp mühürler peratifi 60 numaralı ortak Halit oğlu Enbiya $ Recep adlı “tkühürümü kaybettim. Yenisini alaca- gımdan hükmü olmadığı ilân olunur. Göbel nahiyesi koo- peratifi 42 numaralı ortaklarından Selim oğlu Recep $ Küpeler nahiyesinin Sa: rıslan köyüne all resmi mü- hürle muhtarın Mehmet Er- korkmaz ve üâzalardan All Çimen, Ali Gündüz ve İz mail Akman adlı mühürleri kaybolmuştur. Yenisi alına- cağından eskilerinin hükmü olmadığı ilân olunur. Kayıp şahadetnama — Eski ilk kurtuluş mekte- binden aldığım şahadetna- memi kaybettim. Yenisini alacağımdan hükmü olmadı- gı ilân o unur. Kuyumcu Tayıp oğlu oğullarından 81 ralı Münip numa - un eline bakacak ve şehir eyecekli. Dudu hiç bir şey istemi- yordu Ona yalınız Kayası yeterdi. Fakat Kaya da bil- m z bir kimsesiz deği diya. | O göreneği biliyordu ve gö- | renekten ayrılıp da Duduü suna: Bak!. Hiç bir şeysiz gelin oldu Ne pullusu var, ne fistanı ne de şalvarı ., Deditemezdi. Bunun için Kaya elinde paranın tüken- dığini görünce üzü'ür gibi olmuştu. Fakat sonra: Ben kimin için yaşı- yor, kimin için çalışıyorum sanki?. Dudum için değil mi' Para bitiyormuş; varsın bitsin. Dudunun yoluna se- ksen değil yüz seksen har”