1 Ekim 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

!üüfUS SayjmıVe Faydaları (Baştarafı birinci sayfada) ı meselesi oldu. 1853 şenesin- den başlıyarak Avrupanın muhtelif yerlerinde sayım kongreleri kuruldu — | ütün medeni uluslar - tarafından gönderilmiş mütehassıs mü messiller bu kongrede yım meselzlerini ilmen mü- zakere etli'er: Herkes ken. di tecrübe ve bilgisini taya atarak. uzun arayişler ve tetkikler yapı'dı ve ni hayet nöfus sayımını mua- yyen, ilmi esaslara bağlı yan ilmi bir nazariye ku- ru du, or- Bu nazariyenin nülus sa- yımı hakkında tavsiye etti ği esas'ar şunlardır 1 — Sayımın aynı günde memleketin her tarafında yapılması) 2 Muayyen f asılalarla yapılması, alelumum bu fa- sıla 10 yıldır. Fakat her üç yılda bir vardır. 3 — Nüfus sayımı yapı lirken kaydedilmesi lâzim:- gelen müddetler, A — Herkesin adı, soy- yapan ülkeler de adı. . B — Cinsi; c Yaşı; D — Evli olup olmadığı E — Ne iş gördüğü F — Dini G — Dili (ana dili) H - Okuyup yazmak bi lip bilmemesi İ — Ulusu J — 'Norade döğduğu K — Bulunduğu yere te için geldiği L — Vücutta noksanlık ları (dilsizligi, körlüğü ab- dallığı) M - Nerede oturduğu Şimdi bu sayım ne için yapılıyor? Bir devletin başlıca ödevi, idare ettiği u'lusa bizmet etmek, onun menfaallerini korumak, eksiklerini düşün- mek, dertlerine çare arama ktır. Açıktır ki dev'let bu vazi felerini yapabila ek için ber şeyden evel ulusun ne ka dar olduğunu, artıp artına - dığını, ilerleyip ilerlemediği ni bilmek mecburiyetinde- dir. "unu bilmiyen bir dev- let karanlıkta iş görmüş gi bi olur. Bir fabrika müdü rüne benzer ki fabrikanın ne olduğunu bilmez; böyle bir durumda olan bir dev letin bütün iyi netice'erine bakmıyarak hata'ar yapm- ası yanlış hareketlerde bu lunması pek normal olur. Bu suretle ulüs hakkında malümat veren sayım, dev leti bu gibi hatalardan, ya nlış hareketlerden korur ve ulusa karşı ödevlerini ya. pabilmek yollarını göste rir İşte bunun içindir ki de- vletler u'us için değil, ulus lar devlet içindir. Kaidesi hakim iken devletler sayıma önem vermezlerdi Kaziye tersine döndüğü zamandanberidir. ki devlet- ler, sayım gibi, ulusa — iyi hizmet — yollarını gösteren vasılalara baş vurmağa baş- ladılar. Şimdi bakalım devlet sa- yıim sayesinde ulusa karşı a ö ödevlerini nasıl iyi yapmak imkönını bu'uyor. Farzediniz ki bir halkın sayısının ondan — ev- elki sayımdaki miktardan daha az olduğunu meydana koyuyor. Runu gören devlet adamı derhal araştırnağa başlar, acaba azalma, ev'enmelerin azalırış olduğundan mıi, ya ölümün doğumdan çok ol masından mı, veya gidanin kifayet — etmediğinden mi veya muhaceret vaki o du sayım gundan mı? İeri geliyor. Araştırmaların bu sebeplerden her birisi - kendisini — göst devlet derhal o sebebin iza- lesi çarelerine baukmağa ba- sonunda hangi irse glar. Meselâ farzedinizki ölüm doğumdan çok olduğu anla- şılıyor. O halde devlet he men sıhhi kurumlarının ki fayetsizliğine veya — gıdanın azlığına hüküm verir derha! sıhhi kurumların iyi- leşmesi ve çoğalması ya gı danın bollaşması, ve ucuz'a ması için tedbirler alır. Çü nkü biliyor ki almazsa git gide bu sebep'er kuvvetle nir. Ha'kın azalma hâdisesi büyür, soy inkıraza doğru yo' alır ki dev'etin kendisi nin de inkırazı demektir. Keza, farzediniz ki iki sayım arasında okuüyup yu zanların sayısının azaldığı veya durgün'üğu anlaşı'ır; derhal dev'et tedbir'er a'arak mekteplerin çoğalınasına bakar. ve buna — karşı Bu suret'e ulusal hal ve dürüm hakkında sayım yo- lu il'e malümat a'an devlet adamları derhal en çok fa- alıyetlerini en çok ve en önemli eksiklik üzerinde to: plar ve ulusu tutu'müş 0'd uğü ârızadan ku:larmağa çalışır, Görüyorsunuz nüfus sayı minin Önem ve değeri bü yüktür ve bilhassa u'us için büyüktür Zaten böyle masaydı bütün medeni u usar bunca zahmet'er paralar sarfederek — sayım yaptır r'ar n? Öyle ülke'er vardır ki her üç yı'da bir bu yolda büyük paraları sa rictmektedirler. — Fakat © paralar kayıp oluyor, yüzde bin faiz'e geri alınıyor İşte bu gibi yerlerde halk sayımın fayda'arını o kadar iyi anlamış ve taktir eyle- miştir ki devletin bu alan: daki faaliyetini kolaylaştır mak için elinden gelen ya rdimi esirgemez. Halk ken disi bizzat sayım listelerini doldurur, doğru ve haki ki malümat vermeğe dik- kat eder. Çünkü bw mattır ki devlete önderlik edecektir. Açıklır ki alınan malümata yalan veya yan lış şeyler kkarışırsa masraf- lar ve zahmetler badühava o'ur. Hiç şüphe yoktur ki Türk ulusu da bu önemli ve er- dem'i işle devletin yardımı na koşacak ve işin muvaf Çakiyetle her türlü himmet sarfından ol ve malü neticelenmesine geri durmiyacaktır. Ahmet Ağaoğlu #L0USUĞ H çu taraflodan — günedrilmiştir. mr dürlüğü | Salih Abdülmecid | mitesine verilecektir K h ceccococecACArRLECCESE L AR B secrCCCLCCCEDCCCACCCAE Şundan bnunda Haheşistana akın $ Habeş ordusunda çalış mak üzere 5000 - İrlandalı Habeşistan hükümetine baş vurmuşltur. 3000 — Fiansız yüzlerce İngiliz ve Rus da böyle bir müracatta bulun- muşlardır. Hükümetin neşre tüği bir bildiriğde, bunların arasından pek azının müra caatı kabu! edi diği bildiril. mektedir,. Tengin bir dilençi $ Geçenlerde Berutta ölen adında bir. dilencinin, ölümünden sonra açmasını vasiyet cde rek, oğluna bıraktığı üç as- | ma kilitli bir küçük sandık | açıldığı zaman içinde: 45 ta ne 168Ö ve 30 tane 1911 tarihli Mısır kredi fons ye obligasyonu 6000 Mısır 'ira- sı 7350 Lübnan lirası ve 25 altın Türk lirası bulunduğu görülmüştür. Arnavutlukta kadınlaraöz- gürlük veriliyor $ Dai! He'aldcan: Tirandan alıman haberler Kral Zogo Arnavut kadınlarına verdiği özgürlüğü şöyle ta rif etmektedir: I Peçe ve yaşmak ka- l Idırılmıştır. | 2 — Arnavut kadınları hususi mekteplere devam edecektir. 3 — Kadınlar hükümet dayrelerinde hizmete alına caktır 4 — Aranavut — kadım kendi istediği erkekle evle- nmek hakkına sahip olaca ktır. , Süriye - İran anlaşması $ Suriyedeki Fransız yük sek komiserliğiyle İran hü: kümeti arasında yapılmakta olan konuşmalar bitmiş ve iki memleket arasında bir tecim anlaşması imzalanmış tır. Bu anlaşmaya göre Fra nsiz mandası altında bulu- nan memleketlerin — İrana gönderecekleri mallar müte kabiliyet şarli llimda mal tar.feden istifade ceklerdir. İran, manda altı ndaki mem eketlerden gön derilmiş veya transit svreti le buralardan geçirilmiş mal- lara genel köntenjanın yüz. de 10 nunu verecektir . b Suriye de $ 1936 yılının ilkbaharı : nda Şamda Şam panayırı adı altında bir panayır açı Iacaktır. Endüstriye' — mahi yette olan bu panayırın bir de turizm kısmı olacak Suriye hükümeti buna nor ede ve Ta- rım kısmiyle iştirak edecek. tir. Panayırın masraflarını karşılamak için 100,000 Su- riye Mralık bir piyango ya pila aktır. Bu piyango bile tlerinden satılanların değe. rinin yüzde 45 & ikramiye olarak dağıtılacaktir. Ayrıca hükümet 20000 liralık bir para da ayırmış o'up pana. yırın kurulması hakkındaki kararname kabul edilir edi lmez bu para panayır ko Fran sız yüksek komiserliği de panayır için Suriye hükünı , etine 42000 lra — vermiştir. Bu, panayıra çağırılacak | devetler arasında Türkiye de bulunmaktadı 1 TÜRKDİLİ | lanmış'ardır. Kültür Direktörümüz — Ankaradan döndü. ektörünüz K Satmı Atâbık İlk okul öğretmen kad- Rakanlığa tastik ettirmek için bir hafta evel Ankaraya giden Kültür Di- rektörümüz B. Sa'im Ata- ık, pazar rolarının günü şehrimize dönmüştür Üç gün evel, ilimize, yir- mi yeni mezun — verilmesi üzerine ilk okul öğretmen kâdroları tekrar Bakanlıkça tetkik ve tastik edilecektir. Okullar Dün açıldı Dün bütün İlk, Orta okul- ;larla Lise ve Öğretmen okul ları açı'mış ve 935 936 ders | yılına başlanmıştır. Gönende Bir hırsızlık ve k: çakçılık Gönende tülün - tecimeri | Ali Kâhyanın deposundan 78 denk tütün çalındığı an | laşılmış ve derbal tahkikala girişilmiştir. Hırsızların Gö nenin Tırnova köyünden Osman oğlu Ferhat, İbra him oğlu Mehmet, — Sadık oğlu Mehmet, — Bilâl oğ u Mehmet, Ali ve Zekeriya oldukları meydana çıkanıl miştir Tahkikat devam etmek tedir. Bir kaçakçılık daha Gönenin Suçıktı köyün den İsmail oğlu Osman, ka- çak tütün getirirken yaka lanmış ve altı ay hapise ma hküm olmuştur. Kaçak Kayın ağaçı Susığırlığın Kocapınar kö yünden Hasan oğlu Musta fa, Balıkesirin Ayvatlar kö yünden Koca Mehmet oğlu Mehmet ve Koca Mehmet biraderi İbrahim oğlu İsma il, Çataldak ormanından ke stikleri üç araba dingillik Kayın ağacını şehrimiz pa zarına satmak üzere getiri rlerken sabaha karşı orman merkez muhafaza memuru Aydemir tarafından yaka Kereste'er orman — idaresi deposuna konmuştur. Kaça kçılar hakkinda — tahkikat yapılmaktadır. | mizde iİLİMiZDEN HABERLER AA SEREELEEERNEAN General Yeni sağlık Ai Hikmet Ayerdem Bir müddetdenberi şehri. bulunan Gaziantep Saylavı hemşerimiz General Ali Hikmel Kütahya treni ile Ankaraya Ayerdem dün gitmiştir. B. Ilımî Karan Bir aydanberi iimiz köy, I kamun ve i çelerinde incele | melerde 'bulunan. Saylarım ız B Hayrettin Karan, ine e'eme erini bitirmiş ve dün Ankaraya dönmüştür Orman direktörümüz Şehrimiz orman direktâ rü B. Cemal Değer bir ha: fta mezuniyet'e dün İstan bu'a gitmiştir Direktörün İstanbulda bu lunduğu günlerde kendisine birinci sınıf orman mühen dislerinden Selim Erim ve- kâlet edecektir. Dairelerde Çalışma saatleri değişti, | Gün'erin kısalması mü | nasebetile işyar'arın çalışma santleri değişmiştir. Bu günden itibaren, işe saat Y da başlanacaktır. 12 de öğle paydosu... 13 de te krar iş ve 17 de de günlük çalışma bitmiş olacaktır. Güç - Yu Mac 2.1İdmanyurdu üstünlüğü ilesonucla -— İzmire; İzmirden Ban ' gerli yazı'arı - Direktörümüz dün geldi.. Şehrimiz Sağlık ve 50"'. yardım direktörlüğüne ala ndığını. bildirdiğimiz din sağlık direktörü T B. Faik Yargıcı, dün 8€ miş ve vazifesine başlam!t tır. Yeni sağlık ve soysal 7"_ rdım direktörümüze ÖdEVİ nde başarıklar dileriz. * $ Tp t lelü z Eski sağlık direkı—-v““'ı':' doktor B. Yunus Vasıf, ; kaç güne kadar Mardin! gidecektir. Ekspras günleri ayrıca goS ta trenleri de işliyecek.. İlkteşrinin birinden itibt ren İzmir - Pandırma d Bandırma - İzmir Gı“.P b günlerinin muayyen sâ y rinde ayrıca posta u'eıll":ı de işliyecektir. Bu """ pazar ve çarşamba £ eli şehrimizden, Bandırma" dırma ya çift tren geçecektir- İYeşriyat: Yeni Adam 9 inci sayısı güzel :l:_ şekilde çıklı. Bu sayının arasında mail Hakkının Yeni net€ Yeni dil — yazısını, ü"n: tetkik ve tenkitlerini OKU yunuz. Yeni Adami bilh':." sa gençlere, muallimlere ö kültürle — ilgisi — olanlar tavsiye ederiz. rdMaçi vapunul nğll. —ei ”) ebİmİANİZ. Pazar günü yapı'an Yurt Güç maçı, heyecanlı olmuş- tür. Siyirciler arasında, Gazi antep saylavı General Ali Hikmet Ayerdem de göze çarpıyordu. Yurddan, Birlikli Şevket, blranaylerdu k penaltıdan bir gol ve Küçü K Celâl de diğer golü atm? tır. ü Güçten de yegâne gol atan Sabridir. x Oyun çok samimi bir havi içersinde cereyan elrğ_““" HALKEVİNDE SİNEMA-- Dün akşam Halkevi salo- nunda — gösterit kolu tara: fından halka (Hintesrarı' ad ında Türkçe izahatlı bir fj | 20 İlkteşrin - Pazar GENEL NÜFUS SAYIMI Yerii, yabancı herkes o gün bulanduğu yerde kendisini yazdıracaktır. lim gösterilmiştir. Bu çok' güzel filim, geç | miyen halka daha tekrar edilecektir. ——— gece r rrarara BAŞVEKÂLET İstalistik Umum Müdürlüğü » oı—ooıoıuııuıinuuuuu“.d..f ğ ı !