13 Eylül 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

GozHastaIıkları TRAHOM Ş Yazan: Göz Uzmanı Dr. İhsan Ahmet | Ü Bu böcek on gün sonra yuvarlak bir. fıçi şeklinde esmer renkte bir vaziyet alır. On gün sonra bu fıçı cıktan da bildiğimiz karasi- nek hasıl olur, Bu pek kısa yetişme müddeti zarfında bir tek dişi sinek bir yaz mevsiminde milyonlarca sinek meydana getirir. Profesör Line demiştir ki: “Üç sinek bir öküz laşesini bir arsla- ndan daha çabuk yer , Çün. kü sinekler bir mevsimde müteaddit defalar yumurta yaptıkları için öldürülmedi- ğginden bir dişi sinek nisan ayından birinciteşrine ka- .dır yekünu 8 milyara yak- laşan bir familyanın anası alur. Şimdi sineklerin nevi lerinden biraz bahsedeyim, Şimdiye kadar sekiz türlü sinek tetkik edilmiştir. ı Bildiğimiz karasi- nek, 2 Et sineği, 3 Mavi si- nek, 4 Öküz sineği, 5 Yal dızlı sinek, 6 At sineği, 7 Sığır sineği, 8 Tüylü sinek. tir. Bir karasinek vücuduna bulaşan mikropların adedi sayılmış ve şu yekün |. 250,000| çıkmıştır. Karasineklerin, gübre yığınlarında, lağımlar. da, kokmuş et, balık veya- hut sebze meyva ve saire üÜzerinde pek ziyade ürer- ler. Şimdi bu haşaratla mü- cadele etmek mutlak lâzı mdır. Karasinek'erin hoş- landıkları maddeleri saydım, bir de hoşlanmadıklarını da bilmek lâzımdır. Karasinekler karanlıktan, mavi renkli camlardan. keskin, kokulu otlardan ve ot hulâ salarından kaçarlar. Meselâ kokulu yaprağı. ve yahut kaynamış ceviz yap- rağı ve yahut suyu, tütün yaprakları, sarısabır, lavan- taçiçeği, oğulotu çiçeği, soğan, sarmısak, — hintyağı, kabak yaprakları işte bu'gi- bi kokulu mevat karasinek lerin büyük düşmanlarıdır. Bundan başka — ilâçlarında karazil, adi asitfinik, kireç, balıkyağı, formalin, otu, kıratonya yağı — gibi maddeler de sinekler — için öldürücü maddelerdir. Bun lardan muhtelif sürette is tifade ediliyor Uçan sineklere karşı da Amerikada ikramiyeli müsa- bakalar açmışlardır. Ve bir çocuk. 1,220,000 * karasirek öldürdüğü için mükâfatı ka zanmıştır. 70,000 karasinck bir kilodur. Şu halde bu ço cuk 17 kilo karasinek öl dürmüştür. Amerikada evler ve mektepler ve mektepler deki en fena düşman olan karasineklere — karşı — çok kuvvetli mücadeleci olmak üzere çocukları yetiştiriyor- lar. Çönkü çocuklar arasın trahomdan başka sene Kızıl, Çiçek, Kolera, Karahumma ve hele çocuk- ların ö'ümüne sebep olan tehlikeli amellelerle karasi- neğin pek çok fenalığı do- kunuyor, Nakıl vasıtası kara sinek olduğu muhakkaktır Amerikada bu kârasinekle- ahummla sineği namı sarıyonca, ve defne ardıçtohumu sıçan da her “bunlar ne kadar olsa tehli- verilmiştir.. Trahom müca dele teşkilâtımızda karasi nek mü -adeleri de dahil ol duğu için halkımızın gerek | trahamdan ve gerekse di ger hastalıklardan korunn a sı içi biraz fazlaca malümat veriyorum. İngilizler, Mısir -| de kısa bir değneğin ucuna yürek şeklinde ve müteaddit delikli bir meşin bağlamış lar bunları şehirdeki esnaf lara. mektepdeki talebelere tevzi etmişler, bir yere ko nan sivneğin üzerini apansız vurularak öldürülü yor Bu hem çocuklar için bir oyundur ve hem de kara | sinek mücadelesi — için pek | büyük bir menfaattır. Delik- li yapmalarında maksat sine- ğin üzerine vururken arada ki mesafede bulunan hava: | nın bu deliklerden geçmesi ve sineği kaçırmaması için dir. Adanada cadelesinde çalıştığım zama- nlarda bu usüli takip etmiş ve eyi neticeler almıştım. Fakat bununla karasine | kler okadar imha edilemez. Uray vastasiyle bütün bir şehirdeki esnafın dükânları nda çok basit bir wsul yap: mıiştik. Bu da orta büyüklükte bir cam kavanoz alıp içersine bildiğimiz sabunlu suyu ko yımak ve kavanozun ağzına iki üç parmak kadar dol- durmak ve ağzına iç tara fına süörülmüş bal veya pet trahom mü | mezli bir mukavva parçası nın tam ortasında da kurşun kalemi girecek kadar küçük bir delikten ibarettir. her dükkânda bulunur. Si- nekler her yere konduğu gibi bunun üzerine de kona- rlar ve kokuyu aldıkları ye- re doğru giderler, evelâ te- reddüt ederler, sonra en ce saretlisi delikten içeriye gi rer ve balı yemeğe - başlar | diğerleri de onu takip edur karınlarını doyuran sinekler dişarıya çıkmak ister, şişe | dahilinde uçarlar. Fakat bir | defe sabunlu suya düştüler- | ni artık boğulurlar. Fu su retle her gün dükkânlarda yarım, bir kilo kadar kara- sinek laşesi — toplatdırıldığı na şahidim. Bu usül hem ucuz ve hem de çok nafidir. Pu Formalin mahlü'ile de sıçan otu ile de bu işler olursa da keli maddeler olduğundan tavsiye edilemez Sineklere karşı - tilit buna mümasil bir çok for müller çıkmıştır. Fakat bu maddelerin her yerde teda- riki güçtür Çünkü pahalıdır ve birde eski filitlerin kuv veti kalmamıştır. Asıl mes , ele ahırlardaki ve şurada bu radaki gübreleri temizlemek, karasinek yumurtalarını yok etmek lâzımdır. Çünkü henüz uçmağa başlıyamıyan bu kurtları — öldürmek en mühim bir meseledir. Yuka rda söylediğim gibi bu kur- Uar yalnız gübrelerde değil birikinti ve daba bazı leşler üzerin de de bulunurlar. — Karasi nek mücadelesi sarahatında talimatname de mevcutdur. ve lağımlar, sularda | pazarının da cuma İL VE İLÇELERİMİZDE İl sürel |Komisyonu dün teplardı, İl sürel — komisyonu dün Yarbay Yalçınkayanın baş- kanlığında toplanarak yeni den yapılacak olan hükü met konuğının, 94 182 lirn ile eksiltmeye konulmasına, Havran kamunu merkezin de cumarlesi günleri yapıl cu makta - olan maya. Ârmutova pazarın kamunu günün den salı gününe çevrilmesi ne ve Sındırgının Hisaralanı ilıcasının müzayideye konul- masına karar vermişlir Edremit uray doktorluğu Açık olan Edremit uray | doktorluğuna bir asil ata nıncıya kadar Edremit has tahanesi doktorluğunun bu vazifeyi vekâleten görmeler | onaylanmıştır Kasaplar deresi kanalizas- yonu bitiyor. Yapılmakta olan Kasap lar deresi kanalizasyonunun 258 metrelik son kısmı da | bugünlerde bitecektir. Defterdarımız Finans Bakanlığınca tak- dir edildi. Defterdarımız B. Behçet | 934 yılı içindeki mali amelâtı muvaffakıyetle ba- mu şarmasından ve yine aynı yıl tahsilâtı eski yıllara göre daha, yükseğe çıkarmasından ötü- rü Finans Bakanlığınca ta- kdir edilmiştir. Deherdırımııı kutlularız llrı Ve ıılıırı fiatları | —ITEyTnı'WsııTi L 72 likbir Çuval un Kuruı 625 610 510 443 235 55 Randımanlı 60 70 80 Kırma Parlak NOT: Bu fiyatlara yüzde on müuamele vergisi ile çuval- da 140 kuruş buğdayı ko- ruma vergisi hariçtir. Zahire fintar beher kilosu Cinsi - Kuruş Kızılca Yum 4 uşak buğday Sert Arpa Misir Nohut Bakla Kepek ; h « Fakat bize lâzım olan, an cak bu gibi yerlerdeki güb releri mümkün mertebe şe hirden uzak yerlere nakle kireç tozile karıştlırıması ve diğer pis bulunan yerleri de - ya kireç ve yahat formül mah lülleriletemizlemek ve kara sineklerin Santim dilmesi ve yanmamış fenalıklarından korunması icabalı medeni yedendir. | SON — | ça bildiriyorum: — Önemli “Bir yolun yaptırılmasına başlandı. Gönen Balya yolunun ba- kaya amele yapılmasına karar ve yolda faaliyete ştir. Gönen süratle verilmiş geçilmi ile ve Balya yolunun ekonomi bakımından büyük bir değeri vardır. tamamlandıktan sonra Gö- Bu yol neni en kısa yoldan şehri mize bağlıyacağı gibi Ege bölgesini de ilçelerimize ya kınlaştıracaktır. Yolun biran evel bitmesinde Göncn Balya ilçebayları büyük va- rlıklar göstermektedir. Bostan :ıı_ıîs_i&ieki biçak on altı ve Fvelki gün saat sıralarında ekin Dursunbeyin Durak kamünu na bağlı İsaalanı köyünden Hasan oğlu 321 doğumlu Sabri, —Mehmedin bostan sergisinden bir bıçak çaldı ğı an'laşılarak tahkikata baş- lanmıştır. Edremide iki buçuk saatte gidilebi- lecek.. Balıkesir. Edremit yolu nun Katilköprü yanındaki 3 kilometrelik bozuk kısmı ile Bursalı hanından Pala muda kadar olan — kısmın bu yıl esaslı bir şekilde on haber pazarında arılacağını sevinçle aldık. Bu, bozuk kısımlar - dü- zeldikten sonra Balıkesirden Edremide otomobille iki bu- çuk saatte gitmek mümkün olabilecektir. yolları — üzerinde devamlı ve programlı bir şekilde çalışmakta olduğunu gördüğümüz Bayındırlık baş mühendisliğine — bu önemli işte de muvn"nkıyel dılevıı Tayare Piyangosunun il keşide- sinde kazanan mumaralar. İstanbul, !2 (Özel) — Ta yare piyangosunun ilk keşi desinde kazanan numarala İlimiz 35,000 Lira 298446 Numaraya | 10,000 Lira 9999 Numaraya İsabet etmiştir 1000 L. Kazanan numaralar 374 540 19649 — 29966 500 Lira kazananlar 1426 7283 7742 1153 10053 10614 15031 24327 25388 25626 27352 27842 28182 150 Lira kazanalar — | 2058 3216 53345 11242 11816 17820 18281 — 19446 | 19810 20268 21382 22133 | 22243 22876 23838 25762 | 284142 29571 29631 Z 27i 29642 29612 100 Lira Kazanan'ar. 53072 3884 2927 — 2360 1872 9183 7073 Genel Nüfus sayımı için dün bir konferans verildi. Başvekâlet İstatistik Ge- Direktör — yadımcısı B, Sabit dün Bursa şehrimize gelmişlir B, Sabit 20 ilkteşrinde yapılacak olan gene' nüfus sayımı hakkında dün on yedide şehir sinemasın - bir . konferans vermiştir. Konferansta bü tün dayre direktörleri, ve işyarlar,orta,ilk okul direk tör ve öğretmenleri haziır bulunmuşlardır nel yolu ile saat da önemli B Sabit konferansta sa- | yımda işyarların bu ulusal vazifeyi yaparken bilhassa hangi nokta'arı gözönünde bulundurmaları lâzım geldi- ğini ve sayım defterlerin- deki on altı. maddelik - 80- ruların nelerden ibaret ol duğunu birer birer izah et miştir. B. Sabit bugün Ça- nakkaleye giderek, ransını yacaktır. konfe. orada da - tekrarlı- Parti ilyönkurul başkanımız * Kütahya — saylavları — düt gittiler, ilyönkurul — başkâ” Kütahya saylav! Lütfi Kırdar ve dünkü ** | yımızda şehrimize ı.ldlkw rini bildirdiğimiz yine H? tabya saylavlarından B. N# | şit Uluğ, Doktor B. ŞA Ahmet Ediz, B. Meb"ı F | Somer, Ankara ile Parti nımız treni seçmenlerile görüşmek, İf celemelerde bulunmak Ü7* | ve dün Kütahyaya IM lerdir. Parti Başkanımız ve S? ylavlar istasyonda Sayla”” mız B. Hayrettin Karafı Yarbay B. Ekrem Y.ıçııW'" Parti İlyön Kurulu V€ sürel komisyon üyeleri, lkevi, daire direktörü *” diğer tanıdıkları tarafındı | uğurlanmışlardır. a İl ve şarbayımız anlatıyor: (Baştaralı birinci sayfada) ve sağlık İşleri kovalıyor. Şehirde cadde'erin genişle tilmesi, meydan'ar açılması gibi işlerden başka — genel sağlık — bakımından halkın çok muhtaç olduğu bir park yaptık. Yakında her eksiği | bitecektir. Bu park gezme vehava #lma ihtiyacında olan halk tarafından istekle kar şılanmıştır. İstasyon -önün- den şehre — girilecek yerde bir Cumuriyet alanı açıldı. Bu alanın yo'ları asfalt ola- caktır. Bunlardan başka bir pazar yeri bir de hâl yapıl- ması için verilen karar'arı ilgi'i orunlar onay'amıştır. İçme suyu da bizi çok ilgi- lendiren ve daima gözönün- de — bulundurduğumuz bir şehir davasıdır. Bunun ens talasyon projeleri hazırlan- di Bugünlerde İçbakanlığı- na sunacağız. — Diğer uray işleri namal bir gidiş içinde dir. İlimizin çok eyidir. genel durumu Ekonomik iş- ler - gittikçe gelişmektedir. İlimizin zengin zeytin böl- gesi olan Ayvalık, Edremit dolayında Tarım bankasının zeytinyağı fabrikaları açın- ası için yapıl maktadır. Banka bu iş için B. İhsan Abidinin başkanlı- ğında bir iki uzmanı Avru paya göndermişti incelemeler Pu kurul memleketimize dönmüştür. Tarım durumu da sevine cek bir değerdedir. — Bazı yerlerde kuraklık -olmasına geçen seneden daha çoktur. Hay rağımen ürünlerimiz vanların — sayısı da yıldan yıla artmaktadır. Sağlık işlerimiz nomaldır. 6035 5799 13805 12189 11654 10215 19307 18463 116545 15329 23293 21983 ZÜ106 | 20516 28812 Bulaşık ve kötü hıdıl'klı' | hemen hemen görülmem? tedir Köylerde köy kanif” unun yeritilmesi yüzü! sağlık işlerine bir kat dal önem verilmektedir. İlin 800 kilometreye yak” laşan şoseleri üzerinde rine göre esaslı onarmalar yaptırılmaktadır. g.,ınü'ı'k Bakan'ığı dört tahta k"'. yü betonarmeye çevirim tedir. Bunlar, Altınovâ kili arasında ve Bürhaniyt” nin Kargaderesi, Sıll”* ğın Karadere ve Simav çer ları üzerindedir. A'tın0””” Dikili şosasının - son bu yıl üstenciye MİI-M. Bitmek üzeredir. İl merkt” zinde pek yıkık ve büıl’ıı: alamıyan hükümet bina' yeniden yapılacaktır. Bunu? için projeler hazırlanmıtt!” İle dönünce bu hlnın'“’ pısını eksiltmeye koyluı' bi Kültür işlerinde köy o'('; larına önem verıyunll Ve çen vıl açtığımız 2 yat! ** bine bu yıl!2 daha katacağir Bu mekfeplerde köy VAS? ları ana ve babalarının c'/olı ndeki hayattan mümkü? duğu kadar uzaklatt "":',.. makta ve Cumuriyet "© yi | nin esaslarına dayanan - birer köylü olarak v'"' İ rıımıııı:dıı'u L CI ELE Şıırle" 1 Yakında çıkıy0' Yazan: Küâzem Fe "-"-' Y»nıdın iki Iıbnkı ıçılıyıl Istanbul, (Özel) Sümerbank nmden kalar açmağa karar “.ll" tir Bu karara göre yada pamuklu ve Sıvastada bir fabrikası !Clilll“k.“'-