18 Ağustos 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

* !—olk'uı Tarihimizle İlgili Notlar Serisi: (*) Cumuriyet devrinde müzik folkloru ça- | lışma ve yayınlarına. toplu bir bakış.. | Bizde, genel folklor ala- nındaki çalışmaların eyliğini *müzik folk'oru, ne âit araştırmalar teşkil eder. İlk önce yalınız halk türküleri- ni toplamak surelile başlı- yan bu yoldaki çalışmalar ve, yaymıların bilhassa “İstan- bul konservatuvarı, mn ku ruluşundan sonra daha kap sal bir şekil aldığı görü- lür. Burada tuttuğumuz usule uyarak önce konserygtu va- rın kuruluşundan, çalışma ve yaynılarından arkasından da vine bu devre — içinde yapılan özel yayın ve çalış malardan sırasile bahsetmiş olacağız. Konservatuvarın kuruluşu hakkındaki malümat kısaca şundan ibarettir: Bu günkü koönservatuvarın esasını 1916)| yılında “Maarif Nezareti, ta rafından kurulmuş — olan *“Darülelhan, teşkil eder Şukadar ki, 1916 dan 1921 yılına kadar geçen zaman içinde Darülelhan hemen hemen bir meşkhane halin- den Ööteye geçememiş ve bütün çalışmaları salt ala- turka müzik okutup Ööğret mekten ibaret bulurmuştu Bununla beraber bu öğre- tişte de fenni bir usul gö- zetilmiyordu Nihayet 1923 de kuürüm İstanbul — iline bağlanarak Şark müziği öğ- retimi yanında bir alafıran- ga müzik şubesi açılmış ve okutuluşta da — oldukça ciddi bir usul terkimine baş lanarak Darülelhan yarı bir konservatuvar haline sokmuş tu, Bu hal, ağır bir ilerileme yolundan yürüyerek 1927 yılına kadar sürdü. Bu yıl içinde Kültür Bakanlığınca “Şark musiki şubesi. kaldı rıldığı gibi Darülelhan adı da “İstanbul konservatuva- rı, adına çevrildi ve şu &u- retle bugünkü konservatu- var meydana gelmiş oldu. Konservatuvar kurüuluşunu takip eden yıldan itibaren müzik folklorunun içine g ren maddeler üzerinde daha geniş bir şekilde çalışmış, ulusal kültürümüzün önemli bir kısmı üzerinde değerli hizmetler yapmış, sözün kı sası müzik folkloru işlerini konservatuvarın kapsal ve başarıcı teşebbüsleri vücude getirmiştir, diyebiliriz. Cumuriyetin eseri, cidden verimli bir kurumu 0'an kon servatuvar. şimdiye kadar Anadolu müzik folklorunu yerlerinde - toplamak işine ait dört ulusal araşlırma ge Zisi tertip etmiş, bu yolda topladığı gereçleri de “Ana- dolu halk şarkıları,, adı al- tında ve onu dört — defter halinde bastırıp ortaya koy muştur. Bu araştırma gezi leri yurdumuzun seçme mü. zik uzmanlarının iştirakile yapılmış, hele dördüncü ge- ziden çok değerli sonuçlar alınmıştır.. Könservatuvarın yaplığı bu dört Aaraştırma gezişi sırasında Anadolunun yerli, eski havalarından se- kiz yüz elli kadar Halk tü- rküsü toplanmıştır. Notaya alınmak ve bir kısmı da plâ ğa çekılmel( suretile elde YAZMANI: Şakir Ülkütaşır küler hem zamanla kaybo | Imaktan kurtarılmış, bem de | yurdun türlü köşelerine ya | yılmıştır. Konservatuvarin 926 yılı ndanberi — direktörlüğünü yapmakta olan bay Yusuf Ziya Demircioğlu ciddi ve uygun şartlar içinde olmak ve İstanbul İlbayı Bay Mu- hittinin değerli yardımlarına dayanmak üzere kurumun her gezisi yapabilmesinde ilk müsbet imkânları hazırlam ıştır. Bay Ziya, konservatu- var içinde müzik - folkloru- nun daha ciddi bir şekilde toplanması işinde önemli bir etke olmuş; araştırma gezi lerinin - tertibile gareçlerin yayın iş'erini bil toplanan teşebbüslerini folklor himizin bu kısmında gerçe göstermekte pekle ofurlmuş olmayız. Şu kısa izahlardan sonra konservatuvarın araş trma gezilerini birer birer anlatmağa geçelim. İlk araştırma gezisi: Ku rumun henüz Darülelhan adını taşıdığı devre — rastlır yan bu gezi 1926 yılı tem- muz ayı sonunda ve elli bir gün sürmüştür. Pu gezi Bay Yusuf Ziya, Rouf Yekta, Dürrü ve Ek remm Besimin iştirakile Gü- ney ve diğer taraftan Orta Anadolunun başlıca merke Gazlantep, Urfa, Niğde, Ka- yseri ve Sivas illeri dolaşılarak iki yüz elli parça halk türküsü top'anmıştır. Konservatuvar tarafından bu araştırma gezisi sırasında toplanan balk türkülerinden Kazanoğlu, — Gelin havsı, Bebek, Gönül yiriniyor, Kı- zılırmak — gibi belli ve diğer önemli bazı parçaların nota ve küftelerini kavrıyan An- adolu halk şarkıları: Defter 1, 2, 5, adı altında bir kü Hiyat çıkarıldığı gibi genç müzik — araştırıcılarımızdan bay Mahmut Ragıp Kösemi hal oğlu da “Anadolu tür: küleri ve musiki istikbalimiz Istanbul, Marifet matbaası 1928 , adile yazıp bastırdı- ği değerli kitabında |176 157 S.| bu ilk Anadolumü zik Folklorunu toplama ge- zisi hakkında, kurul baş Bay Yuşuf Ziyanm izahlarına dayanarak, etraf h malümat vermişlir kanı İkinci araştırma gezisi: Bu gezi 1927 yılı temmuzunda başlamış ve otuz. beş gün kadar sürmüştür. Bu seferki gezi kurulunu — Ymsuf Ziya, Ekrem Besim, Muhit tin Sadık ve Ferruh Baylar tqkll e!mlulr (" Folklor tarihimizle İlgili notlar serisi, yurdumuzun genel, edebi ve müzik folklaruna ait geçen zamanlarda ve bilhassa Cumuriyet devrindeki ulusal ve özel çalışma ve yayınlar üzerine mümkün olduğu kadar etraflı malümatı ihtiva etmiş — olacaklır. Bu notlar, ileride folklor taribi- mizle uğraşmak ve - bizde genel folklara ait neler yazılmış oldu- günü anlamak - istiyenlere küçük bir kılavaz - hizmetini görebile- cektir, Bu — serinin arkasından Avrupa bilginleri tarafından Tü- rkiye etnografya ve folkloruna ait yııılııış eserlerin de bıbl_yn- fiil yönetmiştir ki, onun bu | |e sokmaktır. yıl belli zamanlarda araştırma çocukları sık sık yıkamak- tari- . kten değerli birer iz olarak | başlamış | zlerinde yapılmış; Adana, | içinde | | Çocuk Sağıığ_ı Dayalmalı, zaman ve nevi- leri belli olmalıdır. Yoksa sokakta oynamak — eyi- V 'cudu Sertlİştirme Vücudu sertleştirme de- mek, çocuk yapısını daya- nıklı bulundurmak ğuk ve harici birçok tesir- lere yavaş yavaş . alıştırar- ak vücudu mukavim bir ha- için $0 Bunun esası, az geydir- mek, odalarımızı dırmak, çocuk odalarımı te- nha bulundurmak, hava, esin tiden fazla korkmamak ve bavalan- tır. Bu işlere fena tarzda alı- şılmış ise yarın yavaş yavaş | bunları bırakmalı, — sağlık koruyucu tarafını — tutarak vücudu sertleştirmeğe, fena sohuç (netice) leri gözükme den fenni yolları benimse- miye başlama! dır Kü'tür yükseklikleri elve- rişli birçok aileler bile ço- cuklarını üşüterek, — hasta edeceklerinden korkarak yıkamak, havalandırmak gibi en hayati haklardan mahrum.ederler de, sonradan sokakta gezen, — üzerinde meşğul o'unmıyan çocukla ra hiç birşey olmuyor diye cevabını yaptık'arı sualin kendileri veremezler. Sokakta gezen çocuk'ar hayatın dış - tesirlerile dai ma karşılaşırlar ve bu kar şılaşmaya — alışırlar. Vü cutları dıyınıldı olur Yalnız sokak oyun'arına fenni bir şekil verilmeli, yaş üzerine dir, diye aç karın ile gece yarılarına kadar sokakta ka larak hayatın en önemlisi olan uyku ve gıdayı ihmal etmek hiçte doğru değil- dir. Daima çok elbise taşıyan bir çocuk terler ve üşür. So: | ymağa gelmez. Az elbiseye alşık olanlar terlemez ve üşümezler. Yıkanmak on beş gönde bir defa ise bu vü cut için büyük bir sarsıntı olur Çocuk üşüyebilir. Her gün yıkanma çocuğu bu işe alıştırır. Hem üşümez, hem de vücudu sağlamlaşır. Hava vücudun giıdası ol- duğuna göre ondan kâfi de rece istifade için çocuk te- miz hava'ı yerlede kalma hdır. Güneşe de aynı surette vücudun isteği — vardır. Bu iki gıda eksikliği çocukla rı renksiz ve dayanıksız ya- par. Şu halde çocukların hava ve güneşe olan ihti yaçlarını İâyık olduğu ka dar önemlemeli, onların hiç bir zaman havasız ve ka- ranlık odalarda ve - bilhasa hasta olacakları zaman kal malarına razı olmamalıdır. Bu da yavaş yavaş çocuğu havanın tesirlerine biraka rak alıştırmakla kabil olur. Bu sıcak — günlerde - bile | çocuğunun üşümemesi — için çok geydiren. — pençereleri kapıyan anne'ere her za man tesadüf ediyoruz. Sı- cak günlerde çocukları en aşağı bir defa yıkamalı, az geydirmeli, kış gelirken de | bu hali devam ettirmeğe çalışmalıdır. Vücudu sertleş tirme; çocuk sağlığı için yi- yecek işinden sonra en ön- emlisidir. n başka bakımında | darmmiz siralanacaktır. |mz şunü bilelim ki, bunlar Yurtlular Salı — günü akşamı şehir sinemasında müsamere yerecekler. İdmunyurdu kulüp'erinin on dönümü münasebeti'e müsamere hazır'amakta ol- duklarını bildirmiştik. Hazırlıklar bitmiş ğundan müsamere gençlerinin altıncı yıl- bir oldu- kulüp menfaatine salı günü ak #imı şehir sinemasında ve rilecektir. p, Hacim - Muhittin Edremi, Bürhaniye / yvalıkta inceleme gezisi yapan sayleviımız B. Hacim Muhittin dün şehrimize dö- nmüşlerdir. Gidenler Deflterdarımız ve — uray yazı işleri — direktörümüz, dün Sındıgıya gitmişlerdir Bugün döneceklerdir.. ve Gönen - Bandırma- yolu ya ptırıliyor. Gönen, 17 (Özel mızdan) Bugün Gönen - Pandırma arasındaki şosaların bozuk kısımlarının tamirine başla ndı. Bu cıvar mükellefleri bu kısımda çalışmaktadır'ar. ayları- Uraylıkça — cezalandırılar Tırıncılar. Uraylıkça tesbit ve kabul edilen ikinci nevi un evsa- fında o'mıyan daha aşağı unlarla ekmek çıkardıkları görülen on bir fırıncı para cezasına çarplırılmışlardır. 3 Numaralı - fırıncı Mus tafa 1 numaralı Haşım, 2 numaralı Osman, İzmirler mahallesinden Yahya, Okçu- kara mahallesinden16 numa- ralı İbrahim. 4 numaralı Osman, 2 numarahı Musta fa, Aziziye mahallesinden 7 numaralı Hüseyin, urayın kabul ettiği ikinci nevi un- dan daba aşağı evsafta un la ekmek yaptıklarından her- birinden on beşer lira pa- ra cezası alınmıştır. Diğer üç Çırıncı da tesbit edilen ikinci nevi undan ol makla beraber bakliye mik tarı fazla olan undan ek. mek - yaptıklarından — ikişer lira cezaya çarptırılmışlar dır. O fırıncılar da şunlardır: ZI mumaralı Zekeriya, 3 numaralı Hüseyin, 1 nu- maralı Hıışım yupıİln ya narak her hafta konuşma.: Yal genel kurallar (umumi kai deler) dir. Tek bir çocuğu nun sağlığı konuşulduğu za- man her halde — doktorun mütaleası alınmalıdır. Çocuk sağlığını, vücudu sert'eşlirme, yiyeceği seçme de öğüt verecekleri — ayırt etme, vesalre suretlerle fen ni yolları tutarak korumak, memleketimizin ileri varlığı için çok önemli bir başlan giç olacaktır. Çocuk Uzmar -Dr. Memduh Özçam laştırılmıştır. Dursunbey Dursunbey, 17 (Özel ay- Ön ağustos aa nnn bp tarımızdan"* gün kapandı Panayırda bil hassa hayvan alış verişi çok İzmir, Manisa, Konyu, Afyon, Kütahya, Es- kişehir ve daha bir çok ill erden ve ilçelerden hayvan hızli oldu alıcıları geldi. Panayırın son gününde yağlı pehlivan gü reşleri yapvlırılı birinciliği Çocuk Esirgeme - Kürumu | 30 ağustosta sünnet dü- ğünü yapacak, Şehrimiz Çocuk Esirgeme TT Dursunbey Panayırl Evelisi Gün Kapandıi Panayırda hayvan alışverişi çok hizli oldu. Bir- Gük jl ve ilçelerden alcılar geldi panayır vakasız ge den bir Kurumu tarafından otuz ağu | stos Zafer bayramında bir sünnet düğünü yapılacaktır. Çocuklarını sünnet ettirecek olan ana ve babaların ayın | Çocuk | yirmi beşine kadar Esirgeme Kurumu başkanlı- ğına baş vurmaları lâzım gel- mektedir, | İşbu Ayvalık ve Edremit özel hesaplar idaresindeki in- çelemelerin sonu. Edremit ile Ayvalık özel hesaplar idaresinde incele- melerde bulunulduğunu dü- nkü sayımızda Bu incelemeler sonunda görülen lüzum üzerine Ed- remit özel hesaplar işyarı Tayıp ile tahsildar Rifat Necati, Mustafaya, ve Ayva- lık özel hesaplar işyarı Ra- sime işten el çektirilmiştir Parti ocaklarının yeni bi- naları, Merkez Kayabey, Karaisa, Yıldırım Parti kamun ocak- ları bir binaya yerleşmişler dir. Şimdi bu binaların tef. rişi ile uğraşmaktadırlar. Ya kında her üçünün de açılma töreni yapılacaklır. Hacıilbey kamunu da ken- disine münasip bir bina ara- maktadır. eememe- Yeni alınacak vapurlardan gümtük resmi alınmıyacak Ecnebi memleketlerdenDDe- niz yolları işletmesile vapur cular şirketinin dış ülkeler- den satın alacağı vapur'arın gümrük resminden mual tu- tulmaları hükümetçe karar- | | yazmıştık. | Beyköylü Süleyman, ikinci” liği de Çandırlı Kâmil vanlar almışlardır. Panayırın devamı Illl"dd tince — jandarma kami” tanı Cebber T*w almış o'duğu tedbirler "’:_ sinde en ufak bir vakâ mamıştır İ Panayırdan gerek lı"'*î ve gerekse salıcılar nuniyetle Un ve zahire - fiatlari T7 Auğstos Gümartesi ——— -— Unlar çahi Çuvat — Kur 55 Randımanlı 895 | — 60 Z 585 | 70 490 80 T 405 Kırma l'ı—ıl;k 250/ NOT ğ fiatlara — ” amele — vergisi ile, z valda 140 kuruş h“id",u' h < ğye ed! Santi!? koruma ver - Cinsi K kızı'ca Yum- 5 uşak buğday , * İ İ Sert 4 Arpa 3 Nohut 5 Bak'a 4 h züart l Bir vız düsııı Dursunbey, 17 ( tarımızdan) Özel 47 bağl! Kireç kamununa Âşi Akçagüney khyündcll'.c" şe adındaki bir kadın Ça leyin kırda koyun ,lı aynı köyden Nasü Kâmilin tecavüzüne miştir. Âyşe üzerine ket: ran bu azgin adam mdap dini korumak için © Kâ le çirdiği bir bıçakla İşe kolundan !l"ılm"ı anl” Cumurluk genel ravA? ği el koyll'l“l“" Bir köylü ıılısım Iİ" Ankatk, 717 (Öleİ) ı,ıııılı killer Heyeti topr> an geçinme gnrlul'ı"’ bir bir köylü allesini bt kara” tarafa verlei“""d—; çabrs? vermiştir. Bu aile ol un bir köyünde Kesk hık"'. ; ullarından Mehmetle —— & 6 nüfustur. —