28 Mayıs 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2
Dihişleri SAYFA 2 Kılavuz için dersler Ö 15 Mahalli tahaffaz — Korunsk Melco —- Bar nak Movâ — Sığınak Ovada hiç bir korunak bulamıyan düşman, korşı sirti. nra doğru kaçtı. vsiz ve barınak sızları koruyunuz kimsesizlerin sığınağı devlettir Hudut — 1 Sınır (frontiere) 2 Buç (limite) Mahdüt — 1- Sınırli. çevrilmiş 2-buçlü, büçlarimiş 3 | sayılı, 4. dar Tahdit etmek — | Sınırlamak 2-buçlamak Kaçakcılık, &n fazla, güney sınırlarımızda oluyor, Sıkıntıya katlanmamanın da bir bucu vu'dır. Oanun kadar zengin olunlur, her yerde soyılıdır. Bağınazlık, bilgisizlikten ve darkulal ktan gelir. Bu misallerde geçen yeni kelimeler: | melisiniz. Ve Güney — Cenub Bağınazlık — Taassub Bağınaz — Mutaassıb Küzey— Şimal Batı— Garp Döğu — Şark Gücey Amerikasında kargosa bilmez - bide anarşi bitmez Dörviş Vühdeti kaytak ve buğıinaz softanın biriydi. Kaytak — Mürtoti Kaytaklık — İrtica Amerikayı ce- H3 Mahküm etmek — Küsümak Mahküm - 1- Kasamk, 2. Kölemen Mahkümiyet — 1- Kasınlık, 2- kölemenlik Geçen ay Büyükdere kıyasını işliyen üç suçlu, on beş yila kasanmıştır. Böyle adamlar hiç genlik yüzü zaman bir görmemeğe kasanıktırlar, Biz hiç bir zaman kölemen bir ulus olmadık, Saltanet bu halkı köl menliğe götüren bir yöretge idi. Sizin bu suçunuz, ağır bir kasanıklığı gerektirebilir. Misallerde geçen yani kelimeler: Kıya -— Cinayet Genlik — Refah Mahrum olmak — Yoksunmak Mahram etmek — Yoksundurmak Mahrum - Yoksun Mahrumiyet — Yoksunlak Kuç ay var ki sizi görmekten yoksunuz, Sizdeh yoksunluk, bize ağır gelir. Dalları ve öksüzleri biç bir zaman yardımınızdan yoks. podurmayınız. Zavallı adam, sekiz yıldanberi yoksunluk çekiyor. #i Mahrem — Özdaş, içli dışh, gizli Mahremi esrar — Gizdeş Mahremiyet — Özdeşlik, içli dişlılık, gizlilik Hayır, bu adam hiçbir zaman benim özdeşim olmamiş * değildir. Oaunla yedi yıl içildişii yaşadık: ne ahlâkta bir adam olduğunu harkestın eyi ben bilirim. Şifrelarin girliliğine 'dikkat «tmek, bülün işyarların ba- ! şhca ödevlerindendir Bir döst, eyi bir gizdeş olmalıdır. Böyle adamlarla gizdeşlik etmenin sonu budür. Bü misallördeki yeni kelimeler: 4i İşyar — Memur Ödev — Vazife Meşhur — ünlü, angın 2. (mahut anlamına) herkes- bilinen, hep bildiğimiz, hani gu; bildiğimiz 3-(marufan.) ta- finmiş .m—“ethul — tebilinmedik 2-bilinmez, bellisiz 3- tanınm- ' ŞÖ"""_:— D - Üz 22 tanıninışjiık3 . Soyadi Meçhü'iyet — 1-bellisizlik, karanlık 5 tanınmamazlık Mütenekkiren — tanınmış, tanımsız olarak, tan msizca İştihar etmek — tanınmak, ün almök, ünsalmak. Nedim divan devrinin ünlü şairlerindendir: Herkös ketdi köyünde anğındır. — Siz bu taraflarda iyi yol yapmakla tanınmışsınızdır. Bilinmedik ne buyun koldı? Onun 'ismi bu taraflarda bilinmez, Sönü bilinmez bir işe girdi Bski zaman adumları; ün afattır, delerdi. Sizin kendi şehrinizde bile tan.nmışlığınız yok Bellisizlik içinde yürümekten hoşlanmam, Çok çalıştı, bir çok başarırlar elde etli, fakot törlü ta- nınmazlıktan kurtulamadı. Avrupada tanıms.z doluşmağı severim. Eski Amerika Finang Bakanı tanımsız olarak İstanbula | geldi” İzmir inciri bütün dünyada ün almıştır. Bütün tarihe ün salan Türk yiğitliği.. . ve SKİ N ü 4 ' y ö b Wan K y Türk Ç Havalarında Tehlike var (Üst tarafı birinci sayfada) tohükedir. Orun için — bunu | gerek fenni taraflarını ge- rek siyasul tarafıarını . Lü- | yak bir ae e takip ce. | kEl Üzerinde çalışıyor. memleketin Halkevimizin edebiyat dil her tarafına bunu. öğtetme- | Ye; tarih- » 'kolu » Türkdili lisiniz, Sizin içinizde öyle | Araştırma Kürumu tarafından yüksek, şahsiyetler vardır ki | açılan — - aSintaks - vanketi» bu devletin ekonomik veya | üzerinde çalışmaktadır. Öz süal başlıca mesalslerini hi- | günü bu makdatla Hal- çolmazsa henim kadar bilirler.| kevinde bir toplantı yapıl Eğer bünü dâ bir'” mesele dığı gibi dün de dıl ve halk olarak elinizs alırsanız az | bilgisi işlerile uğraşunlara birer mektup yozılurak yür dımları istenmiştir Halkevimiz D1 durumu yolunda övünmeğe değer bir çal şma yolunda:lır, Defterdarımız Bandırma- dan döndü Birkaç gündür Bandırma- da bulunaı Deftardar Beh- çet dün Bulıkesire dönmüş tür. Defterdarımız Bandır- mada bulunduğu günlerde ilçebaylık finans işlerini tef- zamanda başlıca mülahuss z larından olursunuz. Bu seleyi hilletmek için Tâzım olan tetbirleri ve — ödevleri benden daha iyi vatandaşlara telkin edecek mevkide bulu- nuyorsunuz. Hava tehlikesini bilanleri — çoğultmak, hava tehlik sınin ne olduğunu va tandaşlara anlatmak ve m mleketin hava — tahlıkesine karşı korunması — için lâzım- gelen totbirleri önceden va- tandaşlar arasında. yaymıya çalışmak çünkü sizin b şllca me- sanatinizdir. Aynı “zama: | tiş etmiştir. ! $ N sana b eee reeaaninaN nda içinde — bulunduğumuz hertürlü — şartların yar. dimi ile devlet va “milletin elbirliğile bü tehlikeyi ber taraf içim çalışmarına yar- dim etmek mevkiinde vö ölevinde bulanuyorsunuz. Toplantınızı memleket için (Üst tarafı birinci sayfada) 50 Sami ve ailesi THK. te fuş şubesi işyozlarından 50 Ferit ve uıleıi',hT H.K. :(ah;; a ayırlı bir 'fırkat | gubesi işyurından 50 Kutsı îıy.d:.l: v;ı;,'.'.v,'_'ı Memlekete | ve ailesi 'T.H. K. Teftiş yapacağınız hizmetler elbir. | işyarlarından 30 Hoi Ocak Lği öderek birbirinizi daha | T.HK teftiş işyarlarındun iyı tanıyarak daha - yüksek | 20 Cemal ve ailesi Ankara bır derecaye çıkacaktır. Ka- | piyango 100 Sever Ziya Gü- biim ki bütün çalışmalarınız | revin T0 K. tahrir şübe di- arasında - Türkiyenin. hava * reklörü 20 İlüsnü — Karant tehljkesine maruz olduğunu | HK muhasihi şube direkt birinci mesole olarak - ele | örü 20, Hasbi Sargün 20, | alavaksıniz. (Sürekli alkışlar) Faik Öngör T H.K. Muhe- v aa eT EE geee — Kapsamak — Kavram Kavrayış Kapsa Kapsul Cam, cuma, ihtiva, İştimal. ihala gili — Ozman) caların karşılıklarını böyle tek olürak yazış mızın sebebi Üsnan! ca da bunlarin kek kürişik kullenilmasındandır.,Bu kelimeleri misallerle ayırdetmek, ve Bü kelimeleri, osmanlıcadan çevi- rmiyerek yerinde kullanmak daha doğru olur* Bütün iyilikleri nefsinde toplıyan . » sözünde toplamık | kelimesi e cemetmek. cami kelmelerini kârşılıyoruz: Sözünüzü iyi kuvriıyamadım! cümlesinde kavramak os. manlıca ihati etmek karşılığıdır t O halde kavrayışlı 'adam' ihatalı övam' demektir Bir kelimenın kavram: demek osmanl ea savmu demek- Ür. Kapsayı ih'iva karşılığı kullamıyoruz. Kapsamak osmu nlıca âm ve şamil olmak, iştimal anlamınadır. — Özgenlik bütün yurddaşları kapsüyan bir haktır. Hürriyet, yurddaş lara şamil bir haktır. Bu kanunun içine aldığı hükümler dediğimizde, osman. hoa ilitiva ettifi sözünü karşılıyoruz. Nitekim içindekilerde müuhteviyat demektir. Kanun bu meseleye ygümülü yoktur. #ödğü — kanun bu meseleyi kapsamaz. yahud bu mesele kâtuün - kapsamında değişdir. şeklinde çayrilebilir. Cereyan etmek —- Akmak' geçmek, geçimekte olmak Cereyan — okım, yürüm, akıntı gidiş hereket Cari> akar! yürüyüen, yürür, geçer. » «Şu sıroda cereyanceden hadiseler.. , sözünün karşılığı ağu sırada geçinekte-olan hadiseler. » dir. «Bu hadise dün cerdyan etti. .» cümlesinseki cereyan etti sözünü geçit veya oldu diye çovjrubiliriz. < «Dünya ekonomisinde yeni ceroyanlar...» eerayanların karşılığı akımlardır «İşlerin gidişini beğenmiyorum..» cümlesindeki, gidişde eereyan demektir. «İşlere eyi bir yürüm vermek. » sözünde cereyanin tü- rkçesi yürümdür. Cereyanı mouvem-nt kurşıl ği kullan nca hareket koli. mesini alır.z. Yürüyen işler umuru cariye demektir. — Yürür (yahut) geçer kuralda kaidei arşılı 0 sözündeki ©a SS SE NN O Ha e SA ME N GN da A RA A A D ae B e G A GA RE a c aA ASA" i KENTTE VE VİLÂYTTE Ba GAEE aN D G ASN GO A GN GUN GU e MA A MA GA N MAD YA S GEZAKESERE NU 1” Halkevimiz| İlbayımız Dil Kurumunan açtığıan- - İzmirde köy- işlerini” tet- kik ediyor. İi İlbayımız - B. Sylim - Gün- doğun, otomobille — İzmire gitinştir. İlbayınız birkaç gün İzmirde kalarak İzmirin ileri köy işlerini tetkik ede cektir. | ibayımız — SaliGimdoğan h Mühendis Ziyattin de İl- bayımızla birlikte İzmirde bulunmaktadır? Hava Tehlikesini Bilen Yurdsevenler sebe şübesi Direktörü 20, Hüsnü T. H/ K. Muhasebo şubesi Direktörü 20 Hüs- Hü Karan işyarl rdan 20 Hikmet Yenen — işya rlürdin — 20 Hakkıi — Kaca: ra THK. mühâsabe — işyarı 20 ÖOrhün Acar T.H.K! neş rıyat şehi 20 İsmail Hakkı Büsak T, H. K İstan- buül şubesi - Direktörü 20 Şıwki Demir TH.K. - İzmir Ş Direktörü 20, Hakkı Çak- | mak T. İl, K,Giresun Ş. mu- hasibi 20, Mustafa - Yaylar Uzunköprü çiftçi 20, Ekrem Damiray T.H,K. Edirne $ başkanı Rizi Akalp THK Manisa $. muhasibi 20 Hay ri T.H.K. neşriyat Ş. işyarı 20. Soayfi Orabay - İşyari-2ü bayan Saime Yetkin'20, Sır- rı işyar 20, Zeki Akar T.U1K muhasebe d$ğyari" İstanbul 20, Vedit Başbökanlık Özel Kalem — Direktörü <0, Ruştü Argon Kumütüy ddite Direktörü 20 lirâdır Tayare kurultayı dağıldı Ankara 26(Muhabirimizdan) —Toyore cemiyeti genel kur. | tltayının konuşmalarını biti rmiş olması, hasebile bugün tayare olmınmda herkesin alâ- kâa ve heyecanını uyandıran mühtelif — uçüşlör yapıldı Seyirciler” urasında C. H, Partisi genel kâtibi B Re- ceb Pezor jle cemiyet baş. kanı bay Fuad kongre muü- rahhaslar İstanbul, izmiz gu- zgetecileri bulunuyorlardı. İki Rus tayarec; muallim 1200 metre — yüksekliktee poruşütle kemlilerini — yere uttlar, Tücrübeler — yaptılar ve müvaffak oldular, Motörsüz tayarelerin uçuş ları ve — havadaki takları manavraları hakikaten şayan hayret denecek — derecade yüksek bir — muvaffuk yet manzorası gösteriyordu Orl gada CRLA M işleri ilerliyot.. » Gaçan yalki aşımdan ÇOĞ - bir netice alındı. ';" İlbaylığım.zın her |;r da aşım — işlerine — yadtf edilmektedir. Şimdiye tabilg ve yapmı dlıvlı’m çok hıyvana aşım YAP” tır. Halkımız İı!rukld": mızlık eygırlura Vf'_" K hususundua adetü birbirle yar ş etmaktedirler çel Geçen yıl nygırlur"* len kısraklardan £99? zel yavrular meylan? miştir. Aşımdan © leralır maktı err. Balya sıhhat memrlei! y Bursa sıtma mü""::'l::;." hat memurlarından * ğ Balya gezici sıhhat nSIR“ lağuna tayin edi diğİ © pi Bakanlığından ilbay)" dirilmiştir. Kam uta)'da Bütce Görüşme!’" (Üst tarafı birindi *t mücadelayi yıP'::' olduğundan bagüif * fııııllığ bir saha d".'u':&îdi' cüdeleye devam &8? ”ııj'd Refik Soydam bu ? yayılmış oldağu 4! ı' 16 takalara ait rakö0 . çodt tarı 2059000 dır 2277 lyar vi 54318 ameliyat 9 İ Şştır demiştir. .. | Refik ğoyıllm buı:' şdeli nra memleketle Y97 içtir atrafında malümst ': Bi Ve memleketteki ,do adâ Bt kdarına gerek dün nisbeti bul olunan doktor ,ül"k ' nin “endüstrisi cok .ııll:fâ olan memtüketle ıi ; " ağıya inmek VZT | çut iki bin de — bit ELü vak Türkiyede ise bugit gl iyetin 1927 vt _“un:,“ı_ıd_y kiş.ye bir J““ğ' egti gudu .qylı'li?'" D" Ü Ankara, 26 (Af: güz Hakan sakam K hğında toplanan ö y toplantısında 1 8l vazenei UMUMİY? v eçi un varidat *"'”:,.m örüşmeler j K kfnum’m heyeti “nıunıy"i.ı'. lımmua_:'î__k'b“ ir "' “niz'n henüs ptf hsil ve uıv"üb.ııı motör? _.ıî; " Aatikleri "f“vııb" ve gimor-lik HRİ iş3ili p takdirle '“"";çı.riııi::' * h n ge mııeıı ş_u,,,ıe yokında — İzmir kuşll alanı 'ıu nçhiğimiz Türl 1 ulusal ve ' n n" östermektedi!. | p ga Ü eee liği orasında YK poşlı! mali bir ha caktır. aokare, 27 FA mutay bagü9 " nliğile ıoıı:ın? ğ liğindeki KaT | Di
