19 Nisan 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

SAYFA 2 Sülhçuluk Ulusal sulh anketine gelen cevapların neticesi İngiltere efkârı umumiyesinin şiddetle harp aleyhtarı olduğunu ve | hüyük bir ekseriyetin yolu olarâk Ulualar ne bel bağlar ştir. Ruket pek çok kimseler bunun kifayet- etmiyeceğini da idrak-etmemektedirler Bütün dünyaya — açılacak serbest Aanketlerinde harp | alayhinde ayni şekilde ekse- | riyet toplıyacağından şüphe | edilemez. Ulusların pek çoğu derneğin tesis ettiği şekilde kollektif sisteme taraftardı lar. Birleşik Amerika bile, W ashington andlaşmalarının gö- sterdiği veçhile Uzak Şarkta ayni Bisteme taraftardır. Fa- | kat bütün bunlara rağ silâh yorışı başlamıştır. Artık açıkça görülüyor ki | harp aleyhinde bağırıp çağı- rmak kâfi değildir. Eğer su- Iha erişmek istiyorsak «Tefe-| kkür» edilen o yorucu daha büyük bir — faliye tle — garılmamız — lâzimdir. Evelemirde «sulh istiyoruz» dmekle ne muraat ediyoruz? Eğer bir dakika düştünecek olursak, her siyasal ilim pr- | ofesörünün yapacağı tasviri kabual ötmemiz lâzım gelece- ktir* Yani, harbin önüne ğe- | çmek için yegâne yol bir dü nya devleti kurmaktadır. Bupün davlet denilen bir şey vardır; Çünkü idaresi al- tında bulunan — topraklarda barışı temin eden ve — sulh içinde sıyasal ve okonomik | değişiklikler yapmağa muk- tedir olan yegâne kuvvet de- vlettir. Sulhü ne,kadar iste- rsak istiyelim, altmış devl etin her bıri kendi hakimlik | hükkını isrürla iddia ettikçe harbin önüne geçmek imkâ- oeit olacaklır.. Bay H.C. We. Iâin 15'yıldır. söylediği gibi mantık ve tarihte teyit edi- | yör Wi sulh çaresi yalnız şi- | ddetten tevekki değil, beşe- | riyetin sıyasal birliğidir. Maamafih, bu esnada, sulh hareketleri, bu günün pratik poelitikalarının" hudutları içi. nde nihaf hedefe doğru mü- tevazi adımlarla ilerlemekte- | dir. Önümüzdeki ilk mesele Uluslar derneğinin harbi me- nedecek mücssir bir alet şe- kline konup konamıyacağı meselesidir. y Uluslar derneğinin on beş yillik scı, fakat takdire de- : ger tecrübelerinden öğrene- bileceğimiz iki ders vardır: Birincisi Uluslar derneğinin, ancak andlaşmalarının tadiline dair olan 19 uncu maddesini hakikat haline sokmak s&ure- tile muvaffak olabii Modarn savaşların politikacıl arla silâh yapanların kasdi şe- ytanlıklarından ve insanfyetsiz liklerinden doğduğu nazari- yesi politikacıların delilikle rinin ve silâh — yapanların da satıcılık kabiliyetlerinin savaşı körüklemek — işinde | âmil olmalarına rağmen, hiç | bir mana ifade etmez Harbin en büyük ökonomik zarurot veyahut tahammülü kabil — olmıyan bir adaletsizlik, ant bir pat layışa sebep olmadan — önce gdünyanın siyasal ve ökono- | mik — bünyesinde — telifler değişiklikler — yap salh dernegir nı göstermi nen işe * ceğidir. âmili, | devlet Statükoyu muh»fazı | şey | etleri | kollektif | raber A p e kâfi değil! Yazan: Lord Lothian mak — müşkülâtıdır. — Bir içinde /toplanan şi kâyetler nasıl ihtilâle yol açarsa aynı şekilde toplanan şikâyetler de sında devletler a hörbe yol açar. E andeca sdecek bir Za Uluslar — dern dernekten değilse harbe bir büşka hiç bir mani - olmıya- Eğer Dernek bu ise her mevzil harbi bir dünya harbi şekline çevirmek hususunda alet olacaktır. Aldığımız iki- nej der de aynı dereerde va zihtir man caktir. Jece sa tam bir riayet göstermeden harbe Kovenat usulüne gireşen bir ulusa karşı öko- nomik ve hattâ askeri hare- kâta geçmek üzere dernek azalarını birleşmek mükelle- fiyeti bağlıyan 16 c ancak dernek devlet erinin Mmüşterek kuvvetleri ile madde, her türlü mukavemeti cak kadar azim ve bu kuvv bu suhada kullanmak arzusu kati olduğu takdirde işliyebilir. Vakıa anarşı dün- yasında silâh yarışının ne su- Ih nede emniyet yaratamıya- cağı barız bir hakikattır, Fa kat Uluslar darneği vasıtasile emniyet ülküsünü güdenler silâhszlanacak olu. | | rlarsa ve harbtehlikesine gö- ze alanlara kıyosen kollektif kuvvetleri, bağlılıkları ve ez imleri daha eksik olacak olu- rsa, 16 1ncı maddenin tatbi- katı da mevzil harpleri dünya harpleri şekline çevirmekten başka bi işe yaramıyacaktır Bugünkü dünya krizini dü şünelim: Esas iti suzluk, bir — tara yaya ve öte taraftad Japone yaya adilâne ve barışçı yoll- arla haklı bir mevki ve mü nesip ökono oik firsatlar bu- Imak ihtiyacındaen doğuyor, Eğer bu işler yapılabilir ve tecavüzlerin önüne geçilebi- lirse dünyada hiç değilse bir nesil için, birnevi sulh temin an Alman edilmiş olur. Ye öt Buügünün nasyc sosya Het Almanyası, Uluslar der- neğinin son onbeş yıl içinde 19 uncu müddeye dayanarak Almanyaya, esasen müphem olan «müsavut» kelimesinin müsavat vör- momesinden doğmuştur. Fr- anasa ile müttefikleri silâhsı- zlanmaya doğru istek göste rmemişlerdir, çünkü müsav hukları olan bir Almanyanın nelor ietiyabileceği onları ko- rkutmuştur Şimdi B hereketile nı yeniden ten sonrn tam manusile Hitler bir yanlı silâh —müsavatı eline geçirdik Almanyanın tek rar” dö nerek yetlerini panın teşkilatlı. kurumunun sifatile sulh yolların- çalışmasımnı İngilt büs Uluslar derneğine şi Avru azns dan halletmeğe — ki bu haroket nin baş emelidir bütün şüphoeye oluyor. Diğe ponya da U ğinin 19 tatbik etmek 16 1nc edemem düşürmüş taraftan — militarist luslar derne uncu — müde istomekle maddey bik muştar Bu suretle sulh hareketi bir kriz karşısında — bulu- kıra- | XIX uncü | edilmemesinden “doğabilece- | | landuğu | gilterenin bu derece iyi TÜRK DİLİ Fransız Bakanının Moskova seyahati | Moskova, 17 çALA,) — So- vyet hükümeti telgraf ajan a Cenevreden bildiriyor Bay Laval Diş Bakanlığı L'",i" arasında yeni umumi kâtibi bay bay Litv tir. Bay Laval Litvinof & ahat pilânımı değiştirdiğini Şark misakı hakkında Le erkânı görüşmek için evela Varşovaya gideceğini ile söylemiştir Söylendiğine göre bay Lit- vinof bu şekli bay Lavalin Varşovadan — sonra - derhal Moskovaya gitmesi ve Leh erkânı ile yapac lar neticesinden — tamamile mustakil olarak Rus Frasız mütekabil yardım muahede e şartile sınin — 1mzalanması kabul edeceğini söylemiştir nuyor. Bski sulhçülük tara- zi tipkraski — watanperverlik tarzı gibi kâfi değildir. Ergeç bir dünya harbinin maddenin - tatbik ğini tecavüz tehlikesinin bu. yerlerde 16 1nci maddeyi tatbik edebilmek için — silâhsızlanmak — değil, biç olmazse kâfi sılâhlanmak lâzım göleceği- ni çünkü jinfoz tehditler savürmünın — çok tahlikeli olduğunu idrak ed- gelmiştir. Ya şu . miıntikavi “'paktlar adı verilen: şüpheli. anlaşm- aya ne diyelim” Biz doğru andlaşmasını jmzulamıyaca- ğiz. Çünkü ingiltere halkı Rasyanın garp - hudütların Almanyanın şark hudüdları ni veya Polonyanın — her iki hududünu — korumak — için bir zaman harbe' gürüklen- meği taahhüd Bu- nunla beraber Fransa bizden ayrı olarak bünüa mümağil bir pakt imzalayacak olursa doğu Avrupasında ufak bir hüdise büyük bir savaşa ecek çağ ödeniez. yol açtığı takdirde Lokarno | aodlaşmalarının bizi de bu işe; karışlırmasına — nasil olacağız? O halde nülmesi Jâzımgelen psikoleji mösni vardır. — Hitlerin kanaatınca Bolşevik Rusya kapitaljat Avrupayı teşvik ediyor. v harabesi üzerinde — jhtilâlci komünizmi kürmak istiyor. şte bu — sebepten dolayi B. Hitler Rusya ile müşterek bir — kolloktif mek istemiyor. Almanyanın Avrupada kori monyayi - ele çirmeği kürdüğüna ve Rusvittıifakımı bir çe bareketi ile çenber içine almağa çalıştığına ka nidir. Avrupanın Fransa ile a8 heg ge sız virme nin kanasti — de yanın Ukranyanın na Polonya koridorunu İ niyetli merkezi nıİ dir. Bir da dominyonlarımız eğer im. Alman zararı- ele olduğu pratorluğun yaşamasını ieti yorsak bü girif karişıklıkla- rdan uzak kalmamızı talep ediyorlar, Bütün bu meselelere Str sadan evel cevap vermek imkânsızdır. Fakat muhakk ak olan bir şey vardır. | bir şeki'de başladığı sakin mu. tavassıt rolünde devam etme- si kati surette lâzımdır. mülâkat- edilmiyecek | düşü” bir | d harbe | sisteme gir. | taraftan | israrla | Gene Vilâyet muvazenel Kamutayı maliye #encümeni dün öğleden sonra toplana- rak masraf bütcolerini tetki- ke başlamıştır. Encümen bü- tceler üzerindeki tetkiklerini pazar gününe kadar - bitire cek ve o gün toplanacak o- lan Kamutayda görü başlanacaktır bütce şmelerine At koşuları Yüksek yarış ve islah en- eni tarafından hazırlanan 935 yarış programı tır. Bu yıl da | verilmektedir. ilki 7 hazironda diğeri de 15 ikinciteşrinde — yapılacaktır Koşuların — ikramiye 2230 liradır. gelmiş programa vilâyetimize göre bu iki koşu Bü koşuların miktarda | (Milli güreş takımı kaptanı Şehrimizde. Türkiye Milli tamı “Saim İzmirden şehri mize gelmiştir. Değerli 1 güreşci olan — Saim birkaç şehrimizde kalacak ve ge $ tokniğini güreş kap gün bü müd mize gü tecektir ot içinde çleri- öğre- Edremit ve Bürhaniye ka- ymakamları, Edremit kaymakamı Mith. at Kemâl ile Bürhaniye Ka- ymuakamı İsmail Hakkı dün yerlerine dönmüşlerdir. Hilâliahmer Kurumu” yarın ak$am toplanıyor, Hilâliahmer Kurumu *l toplantısı - yarın H. P. salonunda ya- pacaktır. Kurum Başkanlığı- ndan alıp aşağıya koyd- uğumuz mMmektubu jle bütün kurum — üyeleri rılmaktadır. X(ılli“! B& nelik ge ukşum C toplantıya Fron- | Diğer taraftan Rusya- | uk hıı'ı.m münasebet 4935 Cuma günü sa- ut on dörtteHalkevi salon unda kurumumuz tarafından gürbüz çocuk ve güzel uk müsubakası yapılacak ve kazanan çocuklara hediyeler verilecektir kadar DU uk velilerinin nüfus kâğıtla- rile birlikte Halkevi küâtipli. gine yazdırmalar; ve gürbüz ve güzel müsa - ka günü saat ondörtte Ha- lkevind getirmeleri rica olu- nur. Kamutayda bütce müzakeresi| Muvazenei maliye encümeni bül-, çoler Üzerinde telkikata başladı.| tutarı | Nisan 18 ',- | v L MMM GG MA NU Ka a ma KENTTE VE VİLÂYTTE 1 Börekciler | Mahallesinede eyi su getiriliyor Belediye Bö rekeiler mahallesinde Közim Paşa bir tarafından caddesinde H me — yaptırılarak — bura ya yeni sudan — bir verilecektir tin yakarısındaki —mahalle- lerde oturan halkımızd koluylıkla etmek fırsatını elde edec dir. masüra Bu süretle şeh- yeni sudan istifade ek- ı': menin yapılmasına ya- kında başlana 23 Nisanda başlıya ıı.ık olan Çocuk Haftası — için Esirgeme Kurumü ta program hazırlapmıştır. bir çocuk haf- diğer yıllardan | Proğrama ( tası bu yıl | daha güzel bir surette kut- lulanacaktır. İlk | 9. 5ta bütün ilk mektep tolebeleri | haftayı canlandıran levhalar nlduğu günü saat orta ellerinde ve * halde hükümet önünde toplanacaklardır. Lise- den bir talebe bir huflayı açacak ve buna çoçuk vali verecektir. As- çalacak — ve bir ağızdan söyliyecek- Alay bundan sonra ön- lerinde muzıka olduğu halde sırasile kolordu, - belediye söylevle cevap keri Mmuzika talebe güzel tir hep şarkılar fırka ve Halkevine uğraya cak buralarda da — karşılı- klı aöylevler söylenecektir. Çocuk Esirgeme Kurumu ka za koöngresi de o gün öğ- leden sonra toplanacaktır Haftanın devam ettiği bü. | tün günlerde muallım mek w. .. -ııı-ıı"'— ... at Dalak Hastalığı ile — mücadele Yalnız merkezd İki bin KY uma aşı yıııMı, Koyunlarda çıkan hastalığı ila mücadelt edi moktedir. — Şimdiye ki çot yalnız morkezde iki h. yakın koyuna dalak açf yapılmıştır. Ziraat Bakanlığı tarsfınd;: ulıîyoıtımııı- yirmi — bet 1 gönderilmiştir Çocuk Haftası GuzZl Ve Eğlenceli Olacak! Çocuklarımız için dulamnı karıncalar kurıdü"" cak,.23 nisanda büyük tezahürat yapılacal ,, kız ve erkö mektepler — de, Cazh hatpaşa, — ve alıgu“" mektoplerde — müsamt verilecektir. Müsame? günleri ayrıca tesbit lecektir. Haftanın dÖrÜ'lç cuma günü Hnlkevınd'o&ı büz çocuk ve güzel 'ıw müsabakaları P'ı'c ğ gecesi de yine ll";' l bir çocuk balosu veri” tir. ef Hafta günlerinde t’“u:_r belediye lmlıçaımıliı #ilr ncuklardan — istifade Tçuk ecekleri gibi “ıJ' Esirgeme — kurumü “ ından — yörine gölüP |ç atlı karıncalar kurüd ği ak çocukların bol ”:“1 nmeleri temin edl*’ f' Vali ve Belediye P ,ı' mız dün ken »ınllıı ıı: eden Çocuk irge mu Raşkan ndanı BAREİ rlikları hakkında İYEİg N m.ş ve çocuk hı(ll5 süretle ayi ge gnı“' f abürat unqumceğlm tebi — ile G B ı miştir. Müaahedelerin bir torüfN 0141', (Üstarafı b sayfada) nüfuz ve haysiyeti mevzuu- bahistir. jrinei Müahedelerin tadilini mü dafaa eden Niyus Kronikel 3 şubat tarihli kararnamenin işaret — ettiği müzakeratiın hakkında üç devle tin izhar — ettikleri bildiren fikrayı ehemmiyetle kaydetmektedir. Deyli Horalt hindeki mütalesları devamı ar kararın le- kaydet mekle beraber Stresada top- a siaeak A Gre Altı aylıktan on iki yaşına , * “|Mırtaka futbol heyeti ist- ila etti. çen hafta başlıyan rı Mıntaka fadbol heyet ihtilâfa sebeh Lik ile bir 6t vermiştir. bu yüzden istifa maç heyeti arasında bol hayeti miştir Öğ göre Lik m- açları bir ıy sonraya bırak- n dev- XIL ilmıştır. Maçlara büğg am edilemi ektir. İdmanbirliği ile lise takımı arasında busüsi — bir maç yapılacaktır. Yalınız bugün | ederok, tadiline karşı teabirler alıf"yo lanmış olan üç deY ç, kiki niyetlerimi arâ! tadır. B. Bekin nutku. 81? e. Varşova, 17 (l*'U Bekid olduğu söylavi me” ulnslnr“"’ met eteler bay mesainin esaslt aydınlatmak itiberi mühim olduğunu dırlar. Gazote Polskâ, ge yalnız kendi men” ei değil, şark AYTOPÜ için de bir (-,hlık*'_ ebilecek olan Ytf? karşı muorız balu klasına nezari * etmektedir. Ekapros ıorn""" nin ancakköndi © en mülhem olduğ! aktadır. y v,' Polska Zbrojt?' “ju in takip clımıli'ı tordiğini ve ehi ün kuvsetlendiri ında almış oldUB? riayet u-lılm”'n kıydulınewd"'