8 Kasım 1934 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

SAYFA: 2 | HALK BİLGİSİ DERLEMELERİ Balıkesirde Doğum Görenekleri ve Çocuk. BT n | Toplıyan: A. OSMAN «Nal, mih, misir koçanı, siğir ipi, kirk iki kırk üç, kırk dört, kirk beş, kirk siti, kirk yedi, kirk sekiz, kırk döoküz, elli, belli, ben çıktım.» Ba sayıları. peltenle diğer peltenlere vurmak ve mokayı ayak ile gsaymak süretile — bitirenı oyundan çıkar.. En sona kalan çocuğa ya «lopük»s sokulur, yahut ta göyle bir ceza yapılır: Bütün peltenler mokanın olduğu yere üst üste, | moka da bunların üstüne konur. Çocuklardan — bi i bir. tüş olarak biribir; üstüne konun taşları — iki ayağı arasına aliır iki ve ayak arasından taştlara, bilhassu mokaya bütün kuvvyetile vurur. Mokanın gitliği — yerden vurulduğu yere kadar bütün çocuklar birer birer yar arkâ sına binerek veyahut sırtını yumruklıyarak gelirler. Oyuna yeniden başlanır ve istenildiği kadar aynı şe- kilde oynanır. (Oyun 20.50 ye kadar sayı saymak sureti- le de oynanır. $ — Bebek oyunları. (3) yaşından itibaren kız çocuklarının en çok — oyna- dıkları oyundur. Bebek, ya evde küçük iken — annelerin, büyüyünce bizzat yaptıkları bez bebeklerle ki ekseriya fakir çocuklarının bebekleri böyledir. Yahut çarşıdan alı nan taş, İâstik, mum olur. Her ikisinde de babeğe ait bütün esvaplar çocuk ta rafırdan dikilir. Çocuk bebeklerinin esvaplarımı yıkar, ufak taş ötü- lerle ötüler. Onu-hakiki anne imiş gıbi emzirir, yatırır ve ninni söyliyerek uyutur. Çocuk bebeklerile oynarken birçok tuhaf lâkırdılar da söyler: «Gel babası, gel, gel.. Kızımı - |(oğlumu ekseriya kızımı derler ) Al, Al!, geni yaramaz, seni, baban — gelsin de seni döysün .» gibi. Kız çocuklarına hakiki vazifelerini telkin ve talim eden bebek oyunları çok eyi ve terbiyavi bir kıymeti haizdir. Her anne kızlarını bebek oyunlarına teşvik etmelidir. 6 — Kopça Ufak, büyük her nevi düğme ile oynanır. öunun için evvelâ yerde ulak bir çukur yapılır ve çukura muayyen bir mesafeden birer (kopça) atılır. — Çakuru en yakın kimin kopçası kalırsa o birinci olur. Evvelâ kendinin ve sonra diğerlerinin kopçelorini şehadel parmoğının üç yan turafı ile sürterek çukura sokar, Kopçaları çukura soktuktan so nra da üfürmek suretile kopçaları çıkarır. Bir defa üfü- rüşte kaç kopça çıkarabilirse on'ar kendisinin olur. Sırayı geçirmek için ya kopçayı çukura üç defa da so. kamamak veyahat ta ülürmekle kopçayı çakurdan çıkarmak lâzımdır. O takdirde çukura — ikinci,.. Yakın kalan kopça- ların sahipleri sıralarını istimal ederler. 7 — Seksek fçizgi) Daha ziyade kızların oynadıkları bir oyundur. Zemine çızılen bir müstatil boş müsavi parçaya ayrılır. Bunların her biri sıra ile (biri, — ikili, üçlü, dörtlü, beşli) isimlerini alır. Oyun için birde taşa sürtülmek suretile düzeltilen bir kiremit parçasına, yahut esasen düz ve koygın olan bir taşa ihtiyaç vardır. Oyuncu çok olduğu takdirde «öncülüm, sonculum. .» diye sıra tayin edilir. Bu şekil şırada beş sayı vardır: Öncül - birinci; — soncul - ikinci; dingil - üçüncü; altın araba . dördünnü, araba tekerleği - beşinci. Üyuna azami dört çocuk iştirak eder ve oyunda beş safha vardır: Birinci safha: Seksek taşı evvelâ birliye (birinci haneye) alılır ve taş bir ayakla kaydırılarak çizgiden çıkarılır. Sonra, ikinci üç- üncü dördüncü ve beşinci hanelere atılarak birinci haneye ayakla sokerek gidilir. Taş bulunduğu — haneden itibaren dördüncü, üçüncü, ikinci ve birinci hanelerden geçilmek suretile çizgi haricine çıkarılır. İkinci safha: [İmlihun) safhasıdır" İki türlü olur. Taş birinci hane- den üçüncü hanoye kadar sekerek götürülür ve yine aynı şekilde geri getinlerek çizgi haricine çıkarılır, | Buna (küçük imtihao) denir. Tekrar birinci haneden başlanarak son hanoye ve son haneden birinci haneye bir, ıki veya üç defa seke- rok taş götürülür ve getirilir. Buns da (büyük imtihan) | denir. — Uunda iki ayak üzerine basmak sırayı kaybettirir. Üçüncü safha: Bunda taş doğrudan doğruya beşinci hanöye atılır ve oraya sekerek - gidildikten sonra tuşa tek ayakla vura- rak ve bir defada beş hans geçirileçek çizgi haric.ne çıkarılır. Taşın yanlardan çıkmaması İâzımdır. Dördüncü safha: Taş birinci haneye konur. Tek sayılı hanelerde bir ayak, çift sayılı hanelerde iki ayak basılarak son — ha- neye kadar gidilir ve oradan aynı şekilde avdet edilir. Birinci hanedeki taş ayak burnile ve hiç eğlenmeden vurularak çizgidon dışarı çıkarılır. 4 4 di İ TÜRKDİLİ Mı_ı_ğla Vilâyetinde tütün piyasası ha- raratlidir. Fiat 60-65 arasında Muğla, 6 (A.A.) — Bütün vilâyet dahilinde tütün alış verişi hararetle devam — ed- iyor. Piyasa Fethiyede aç- ilmıştır. Fiat ozami 65 tir. Burada alış veriş hararet- lidir. Şimdiye kadar Muğlada Balyast vasati 60 — kilodan 4000 Glen, 3000 Asper 1500 balye kadar Felemenk ku. mpanyaları birinci sınıf tütün olmıştır. Kilo fiatları #zami 7580 asgari G0 dır. inhi. sar idaresi bu meyanda nâ. zımlık vozifesini görmekle beraber — birinci sınıf olmak üzere en eyi tütün mübaya- asında bulunmuştur. Milâsta da vaziyet aynıdır. | Milâsta birinci sınıf tütün kalmamış gibidir. Karaova tütünleri 70 kuruşa kadar satılmıştır. Daha birçok tüç- | earların gelmesi bekleniyor. Yerli tüccarlar da tütün al- | mıya başlamışlardır. Adana pamukları - büyük - bir flatla satılıyor. Adana, 7 (AA.) — Bor samızda pamuk satışı de vam ediyor. Dün pamuk üretmeciliğile üretilen kile- vant cinsinden 110 bin kilo pamuk kilosu 45 kuruştan, ikinej cinsi de 42 kuruştan Mısir. pamuklarının - kilosu 39, 40, yerli pamukların kilosu da 35,5 kuruştan sa tıldı. Keza GÜ, 70 sasamn kilosudu 10 kuruştur. İspartada buğday salışı İsparta, 7 (ALA.) — Ziraat bankası vilâyetlmizde , buğ- day alma istasjyonu açtı. Köylü çok memnundur. Maliye teşkila Ankara, 7 (/Muhabirimizden| — Maliye teşkilâtı kunun lâ. yihasının Büyük Millet Mec- lisinin bu içtima devresinde acele olarak müzakeresinin istenmesi muhtemeldir. Bu lâyihana göre, — Maliyedeki şimdiki sistem kısmen tadil edilecek ve — Maliye banka idarelerine yakın bir şekilde çalıştırılacaktır. Yeni harp ufukları m? Liyondaki amüşterek cep- he» ismindeki yeni müfrit sol cenah fırkası bugün «ye- ni harp ufukların hakkında bir karar süreti kabul et. miştir. Fırka bu karar sure- tinde, tedafüf denilenlerden bulunsa ve sosyalist olduk larını bildiren memleketlerle aktedilse dahi, 2t ittifaklar sistemini takbih etmekte ve bu sistemi beynolmilel ihti- lâfların mauhakkak bir mem- “bar olarak telâkki eylemek tedir. Karar surottinde bu- günkü hükümetin — harbin önüne geçecek kabili- yötte — olmadığı teyit edildikten sonra te- daföl ittifak pronsibine da- ima muarız — olacak olan & İh sisteminin ancak «buaş tan başa yapılacak bir te- mizlik » den sonra müşto- rek caphenin Avrupada Ve rsay muahedesinden — daha az kararsız bir sulhu — tesis için «muhal» yapacağı ilâve elilmektedir. Bununla bera- ber karar sureti bu «mu hal» in neden ibaret oldu- tasrih etmemektedir. | gyemea günÜdDEDEDEĞLARüĞaüNi av ga c avAENA AA MH e sanu se B aa na aa n GEAKAN ŞEHİRVEMÜLHAKATTA Bir gece evel Kalam köy- |lu Fahri efendinin Yenice mahallesindeki evine girerek amcası bulunan Fabr; efen- Ddiyi ve kızım — yarulıyan Şükrü efendi dün — sabah evinde yakalanmıştır. Şükrü efondi evinden Jdoğruca ku rakola getirilmiş biraz kuru- kolda - alıkonduktan — sonra tahkikat — avrakile birlikte movcuüden adliyeye ver İmiş tir. | Dünde yazdığımız üzere vakaya bir miras meselesinin tadır. Fahri efendi ile kızına gelince, gerek Fahri efendi | nin ve gerekse kızının aldı- ği bıçak yaraları hayatlarını tehdit edecek — derecede ağırdır. Mamafıh her ikisi de şimdi memleket bastahanesi. nde tedavi altında bulundu- rulmakta vö hayatlarından ümit kesilmektedir. Tahkikata adliye el koy- muştur Vilayat İnzibat komisyonu | Vilâyet — inzibat you dün vali Ekrem — beyin rejisliğinde toplanmıştır. — Bu toplantıda memurlara ait inzibati işler görüşülmüş ve kararlar alı nraiştir. Yoksulları gözetme birliğinin Çüzel çalışması. Yoksulları Gözetme - Birl. iği bir gün evel toplan arak kiş mevsiminin ya. klaşması dolayısile yoksulla- ra vememleketin muhtaçları na yardım tedbirlerini pö- rüşmüştür. — İşittiğimize gö- re birlik yoksullara kışın soğuk günlerinde dağıltıl mak üzere şimdiden boş | komis- muavini sebebiyet verdiği anlaşılmak- | Con sekiz hayyan — giriyor. | bin kila kömür almayı ka- rarlaştırmıştır. Birlik bundan evel de yok. sul orta mektep - talebele rine kâğıt, kalem — ve defter almak gibi yardıml arda bulunmuş ve bu yavru- ları sevindirmişti, Birlik bu yoldaki — çalış. masını alkışlarız iki kaçakçı tutuldu. Konakpınarı — nahiyesinin Bozon köyünde Sarıalan ma hallesinde kaçakçılardan ka- ra gözlü Kâmilin evile Çiftçi- dere köyünde Ali kızı Ayşenin evinde inhisarlar memurlari- le jandarmalar — tarafından | yapılan aramada Kâmilin ev- inde on beş ve Ayşeyin | evinde de beş kilo kaçuak | tütün bulunmuş ve müsadera olunmuştur. Kaçakçılarla tü tünler ihtisas mahkemesine | verilmek üzere dün şehrimi- ze getirilmiştir. YURTDAS NASIL İKTISATCA YARI MÜSTEMLEKELİKTEN KURTULUP KİN BUDUNİKTISADINA GEÇİYORSAK DİL SAVAŞINA DA KÜ' II_STEI_LE_KEIJĞINPEN ÇIKIP BUDUN I)Ü'[U | arasından terzi Amcasını | Hükümet Konaği Ve kızımı yaralıyan dün — Şehiimizde bir hükümet konagı inşeasi vil themmiyetle göz Şimdik! İki gün —evel — Ankara muhabirimizden üğizmiş — bir. telgraf Vali- mizin hükümet merkezinde Vilâyete ait birçok işleri görmekte olduğundan bahse diyor bu meyanda şeh rimizde yeni bir — vilâyet | konağı yapılacağından bizi haberdar — ediyordu. Ankara muhabirimizin Koşular Yarın - yapılacak koşulara | Yarış ve islah — öncümeni | tarafından hazırlanan sonba- har at koşuları yarın - (ko şualanı) nda yapılacaktır. İki gün evel açılan kayıt ta düne kadar on sekiz hay- van yazılmıştır. Bu hayvan- ların üçü tay koşusuna, be- şi ikinej, altısı üçüncü «han. dikapo, dördü son koşuya girecoktir. Bunlar arasında Samsun, Konya, Bursa ve Kırklareli ve daha birçok yerlerde yapılan — koşularda muvafıakıyot kazanmış güzi- de hayvanlar da bulunmak. tadır. Koşu münasebetile koşu alanında yapılmakta — olan hazırlıklara dün de devam edilmiştir. Vilâyet baytar m- üdürümüz Behçet bey dün akşam üzeri — koşutlunına giderek burada yapılan ha. zırlıkları tetkik etmiştir. Koşulara girecek hayvan ların çoğu şehrimize getiril- miş bulunmaktadır. Wecidiye mahallesi fırka ocak heyeti Mecidiye mahallesi ocak heyeti dün — gece Mecidiye mahallesinde fırka ocak id re heyetine — seçilen zevat Mubtafa ef endi ocak heyeti riyasetine ve Halil ağa zade Yusuf ve Paloz zade — Mustafa ve kebapçı Ali ve avukat Hil- mi elendiler de idare heyeti azalığında kalmışlardır. Mecidiye mahallesinin veni ocuk heyetine muvaffakıyet- | ükümet Konağ: ahıp bas- | | vilâyetçe | deposuna düşmesi y) | raber yaya olarak 8 İKINCİTEŞ € ! £ ç önünde (uluruyar. şehrimizde büyük © ka ile karşılanan bu üzerinde — bizim derinleştirdiğimiz hükümet konağı ehemmiye' önüne alınmış oldü laşılmaktadır. Bu hükümet konağının V acı — karşılamaktan olduğu — malümdur. Temsille' Raştt Rıza Temsillerint” vaffakıyetle devam Şehir tiyatrosunda Riza bey ve arkada; akşam «hedefsiz busel” yük müvaffakıyetle — etmiştir. Muharririmil#t” toemsile ait yazısını nüshamıza basacağız. —mer ae , Sulgar Kratlmın geti hir tren kazası. Bulgar Kralının trenin bir kaza yazılmıştı. Kaza gelen tafsilât şudür: & OaKral Boris Uk ad şatosuna — gitme maiyetile beraber | takılan bir salonlu vöB bulunuyordu. Yolda & enbire tren durdü. lar pençerelere lokomotifin arkasındı lerin çıktığını gört men oraya gittiler, Kral daha evelce gelmifi kınistirn izahat alıyof” ateş parçasının arkad çıkmasına sebep olmüt! Kral ahaliyi ve kentll en korkan tren me! E toskin ottikten sonTü: yakında bulunan & istasiyonuna sevkini iş. kendisi de yolcul gitmiştir. Ürada atoş rülmüş, sol elinin buş F ağı yanmış olan © Kral bizzat pansümsüi <i miş Ve onu istirahat€ dermiştir. Bundan sonra, Borit, seyahalte yonında bult duğu makınist gömle, ymiş lokomotife — KÜT treni Prosluv — istasiy? ğ ler temenni ederiz, NLÜĞÜNE GİDİYO! BaR ” kadar ölürmı'ıqı”ır-